Чӑвашла Яван Куҫар

Чӑвашла куҫару, чӑваш транслитерацийӗ пекех паллӑ, - чӑвашла хутшӑнма усӑ куракан ятарлӑ куҫару форми. Ҫак чӗлхе Раҫҫейпе Украинӑн хӑш-пӗр районӗсенче пурӑнакан чӑваш халӑхӗшӗн тӑван чӗлхе пулса тӑрать. Ку вӑл тӗрӗк чӗлхисенчен пӗри, унта миллион ытла ҫын калаҫать, куҫару валли кирлӗ чӗлхе тӑвать.

Чӑваш чӗлхинчен е ун ҫине тӗрӗс куҫарас тесен транслитерацин кӑткӑс формисене пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ чӑваш алфавит латин алфавитӗнчен уйрӑлса тӑнипе ҫыхӑннӑ, вӑл ытларах европӑри чӗлхесемшӗн усӑ курать. Ҫавна пула Кириллла саспаллисемпе ҫырнӑ Сӑмахсем, А, Б, К, У, вӗсен латинла эквиваленчӗсене улӑштармалла, вулакана ӑнланмалла пултӑр.

Чӑвашла куҫару процесӗ темиҫе тапхӑра кӗртет. Пӗрремӗшӗнчен, тӑлмачӑн пуҫламӑш чӗлхене те, тӗллевлӗ чӗлхене те лайӑх пӗлмелле. Вӗсен предложени тытӑмне, пуҫламӑш чӗлхе пӗлтерӗшне тата калӑпӑшне ӑнланмалла. Унтан вӗсем ҫакна тӗллевлӗ чӗлхепе тӗрӗс калама пултараҫҫӗ, тӗллевлӗ чӗлхе сӗнӗвӗсен грамматика правилисемпе структурине шута илсе.

Куҫару пӗтсен тӑлмачӑн куҫарнӑ версипе оригиналлӑ текста тӗплӗн танлаштармалла. Ку куҫару тӗп-тӗрӗс те тӗп-тӗрӗс пӗлтерессе шантарать. Тӑлмачӑ та, кирек мӗнле культурӑллӑ ссылкӑсене тата жаргонла сӑмахсене куҫарнине тӗрӗслес тесе, малашнехи тӗрӗслевсемшӗн яваплӑ.

Чӑваш чӗлхине вӗренес текенсемшӗн онлайн университетсенче те юрӑхлӑ тӗрлӗ курс пур. Анчах та чӗлхене вӗренни чӑвашла тӗплӗ куҫарӑва тивӗҫтерейменнине ӑнланни пӗлтерӗшлӗ. Транслитаци йӗркине нумай ҫул хушши практикӑра тата хӑйсене шеллемесӗр ӗҫленипе ҫеҫ алла илме пулать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, чӑвашла куҫару - питӗ кирлӗ хӑнӑху, эсир чӑваш халӑхӗпе хутшӑнас тетӗр пулсан, ӑна алла илмелле. Тӗрӗс майсемпе пӗлӳсем вӑхӑтӗнче ку вӑхӑт нумай йышӑнма пултарать, анчах усӑ кӳме пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӑвашла калаҫаҫҫӗ?

Чӑвашла ытларах Раҫҫей Чӑваш Республикинче, ҫавӑн пекех Раҫҫейри, Тутарстанри Тата Удмуртири хӑш-пӗр районсенче, Ҫавӑн пекех Казахстанра Тата Украинӑра калаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхи историйӗ мӗнле?

Чӑваш чӗлхи - Раҫҫей Федерацийӗнче 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫакан тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен хӑяр турачӗн пӗртен-пӗр представителӗ. Ку чӗлхепе историсем ытларах раҫҫей Атӑлҫи тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ Чӑваш Ен Республики пулса тӑракан районсенче калаҫнӑ.
Чӑваш чӗлхин документлӑ историне 13 ӗмӗрччен йӗрлесе тупма пулать, ҫитменнине чи ир асӑннисене 14-15 ӗмӗр алҫырӑвӗсенче тупнӑ. Ҫак алҫырусенчен нумайӑшӗ чӗлхе вӑхӑт иртнӗҫемӗн чылай улшӑнусем тӳснине ҫирӗплетсе параҫҫӗ. 15 ӗмӗрте чӑваш чӗлхи кӳршӗри тутар чӗлхипе ылтӑн Ордӑн вӑйлӑ витӗмӗпе пулнӑ, ӑна старотатар алфавитӗпе ҫырнӑ.
18-мӗш ӗмӗрте чӑваш алфавитне вырӑс ученӑйӗ Семен Ремезов тунӑ, вӑл ӑна кириллицӑра никӗсленӗ. Ҫак ҫӗнӗ алфавитпа 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче пӗрремӗш пичетленӗ чӑваш кӗнекисене тума усӑ курнӑ. 19 ӗмӗр вӗҫнелле чӑваш чӗлхине Раҫҫей империйӗн официаллӑ чӗлхи тесе йышӑннӑ, ҫак тапхӑрта тӗрлӗ литература произведенийӗсем йӗркеленӗ.
Чӑвашла пирӗн кунсенче те калаҫаҫҫӗ, Ҫавӑн пекех Чӑваш Енри хӑш-пӗр шкулсенче те вӗрентеҫҫӗ. Ҫавӑн пекех раҫҫейре те, ют ҫӗршывсенче те чӗлхене упрас тата сарас енӗпе хастар вӑй хураҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Михаил Васильевич Яковлев - чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, чӑваш чӗлхин пӗрремӗш комплекслӑ грамматикине туса хатӗрленӗ.
2. Яков Костюков-лингвист тата Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, нумай ӗҫ редакциленипе тата пичетленипе чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе хӑйӗн тӳпе хывнӑскер.
3. Николай Зиберов - латинла графикӑна чӑвашла кӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывни.
4. Василий Песков – 1904 ҫулта чӑваш чӗлхипе пӗрремӗш шкул учебникӗ туса хунӑ педагог.
5. Олег Бессонов – чӑваш чӗлхин тӗрлӗ диалекчӗсене пӗрлештерес тӗлӗшпе ӗҫленӗ хальхи стандартлӑ чӑваш чӗлхине туса хатӗрлес тӗлӗшпе витӗмлӗ фигура.

Чӑваш чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Чӑваш чӗлхи тӗрӗк чӗлхисен ҫемйине тивет. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсем тӗп сӑмах ҫумне темиҫе приставкӑсемпе суффикс хушнипе йӗркеленнине пӗлтерет. Сӑмах йӗрки, яланхи пекех, субъект-глагол, пуплевӗшсен ӑшӗнчи сӑмахсен ирӗклӗ йӗркипе. Чӗрчунсем икӗ пая пайланаҫҫӗ, число, падеж тата паллӑ тума класс суффиксӗсемпе усӑ кураҫҫӗ. Глаголсем тивӗҫлӗ сӗнӳсемпе килӗшеҫҫӗ те вӑхӑтпа анспекта кура вырнаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Алфавит, произведени тата база грамматики йышши чӗлхе никӗсӗсене вӗренме тытӑнӑр. Онлайн-ресурссем пур ун пеккисем. Chuvash.org е Chuvash.eu ку сире пулӑшма пултарать.
2. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе тата сӗнӳ тӗслӗхӗсемпе усӑ курӑр, калаҫу сӑмахӗсен тата пуплевсен никӗсне хӑвӑрт туса хурӑр. Радиопрограммӑсене итлӗр те чӑвашла фильмсемпе телеграммӑсене пӑхӑр. Таркӑнрах пулас тата унта хӑвна хӑтлӑрах туйас тесе, чӗлхене вӗренӗр.
3. Эсир чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе, е хӑвӑрпа, е онлайн-форумсенче мӗн вӗреннине практиклӗр. Ку сире вырӑнти нюанссене тупса культура ҫинчен кӑтарту илме пулӑшӗ.
4. Хӑвӑрӑн словарь запасне тата грамматикӑна лайӑхлатас тесе кӗнекесемпе хаҫатсене чӑвашла вулӑр. Эсир мӗн чухлӗ ытларах вулатӑр, сирӗн ӑнлану тата грамматика ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах пулӗ.
5. Юлашкинчен, чӑвашла текстсем ҫырнӑ пек ӗҫ-хӗл тӗсӗсемпе вӗрентме, чӑваш онлайн-форумӗсене хутшӑнма тата экзаменсене хатӗрленме хушӑр. Ку сире чӗлхене ҫирӗп тытма пулӑшать.

Яванский индонезин официаллӑ чӗлхи шутланать, унта 75 миллион ытла ҫын калаҫать. Ку чӗлхен вӑрӑм истори пур, юлашки ҫулсенче ӑна вӗренекен ҫынсен шучӗ ӳснӗ. Ҫапла вара яван чӗлхине ирӗклӗн пӗлекен тӑлмачсем пысӑк ыйтупа усӑ кураҫҫӗ.

Ӗҫ яван чӗлхине куҫарма тытӑнсан тӗрӗслӗхпе культура туйӑмӗ чи пӗлтерӗшлӗ. Тӑлмачсен чӗлхен культурӑллӑ нюансӗсене ӑнланма, тӗплӗ пӗлтерӗшпе усӑ курма пӗлмелле. Машина куҫарӑвӗ ытларах та ытларах палӑрса пырать пулин те, вӑл чӗлхе нюансӗсене чӑннипех каласа пама пултараймасть. Ҫавӑнпа професси куҫаруҫисем-ҫынсем малтанхи пекех чи лайӑх вариант шутланать.

Яван грамматики вӗренӳпе ӑнлану валли йывӑр пулма пултарать, ҫавӑнпа та чӗлхене лайӑх пӗлекен кама та пулин тупни уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ. Яван чӗлхинчен профессиллӗ куҫаруҫӑсен чӗлхене, унӑн культурине тата нюансӗсене лайӑх пӗлмелле. Вӗсен текст содержанине тӗпӗ-йӗрӗпе пӗлмелле, мӗншӗн тесен терминологипе усӑ курнине контекстран килет.

Сирӗн проект валли тӑлмач суйласа илнӗ чухне ссылкӑсемпе вӗсен ӗҫӗн тӗслӗхӗсене ыйтса пӗлмелле. Ҫакӑ сире вӗсен пултарулӑхне хаклама тата вӗсем сирӗн проект валли юрӑхлӑ пулнине пӗлме пулӑшӗ. Кунсӑр пуҫне, куҫаруҫӑсенчен конфиденциллӗ правилӑсем ҫинчен ыйтӑр, сирӗн информаци хӑрушсӑрлӑхра юлтӑр.

Опытлӑ та шанчӑклӑ тӑлмачӑпа эсир куҫарӑвӑн культура уйрӑмлӑхӗсене тӗрӗс те шута илекен уйрӑмлӑхӗсене илессе шанма пултаратӑр. Яван чӗлхинчен ӗҫлӗ, юридически е харпӑр хӑй тӗллевӗсем валли куҫарусем кирлӗ-и сире, професси тӑлмачӗ сирӗн пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерме тӑрӑшӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче яван чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Яванский-яван халӑхӗн тӑван чӗлхи, вӑл ытларах Индонезири Ява утравӗнче пурӑнать. Унта Суринам, Сингапур, Малайзи Тата Ҫӗнӗ Каледонин хӑш-пӗр пайӗсенче те калаҫаҫҫӗ.

Яван чӗлхин историйӗ мӗнле?

Яван чӗлхи - австроази чӗлхи, унпа 85 миллиона яхӑн ҫын, пуринчен ытла Ява индонези утравӗ ҫинче калаҫаҫҫӗ. Ку вӑл австронези чӗлхин чи анлӑн усӑ куракан чӗлхисенчен пӗри, унпа ытларах Индонези архипелагӗ тӑрӑх калаҫаҫҫӗ.
Яван чӗлхи вӑрӑм та пуян истори пур, вӑл пурри ҫинчен ҫырнисене пирӗн эрӑри 12 ӗмӗрте параҫҫӗ. Ҫак вӑхӑтран пуҫласа ӑна санскрит, тамиль тата бали чӗлхисем, ҫавӑн пекех австронези чӗлхисем вӑйлӑ витӗм кӳнӗ тесе шутлаҫҫӗ. Ҫак ватӑ чӗлхесенчен нумайӑшне ҫак витӗмлӗх паян та, чӗлхере уҫҫӑнах палӑрать.
Пирӗн вӑхӑтра яван чӗлхипе тӗпрен Илсен Вӑтаҫӗрпе Хӗвелтухӑҫ Явора калаҫаҫҫӗ, ҫавӑн пекех вӑл регионти хутшӑну чӗлхи пулса тӑрать. Вӑл официаллӑ лару-тӑрура ҫӗнӗ хыпарсемпе правительство коммуникацийӗсем кӑларӑмӗсене кӗртнӗ май усӑ курать, ҫав вӑхӑтрах калаҫура вырӑнти ҫынсем ытларах унпа тӑван пек усӑ кураҫҫӗ. Яван чӗлхине те хӑш-пӗр шкулсенче, пуринчен ытла Вӑтаҫӗрпе Хӗвелтухӑҫ Явора вӗрентеҫҫӗ.

Яван чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Картини Аджгӗ (1879-1904): яван хӗрарӑмӗ, яванти йӑлана кӗнӗ обществӑпа культурӑра хӗрарӑмсен чухӑн пурнӑҫӗ ҫинчен тата вӗсен прависем ҫинчен нумай ҫыраканскер, савӑннӑ. Вӑл феминист юхӑмӗн пионерӗ шутланать, унӑн произведенийӗсем яван литературин канонӗн пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑраҫҫӗ.
2. Дипонегоро пангеранӗ (1785-1855): яван принцӗпе ҫарпуҫӗ, 1825 ҫулта голландири колониллӗ режима хирӗҫ ӑнӑҫлӑ восстани ертсе пыраканскер. Унӑн идейисемпе ӗҫӗсем яванти национализма аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
3. IV (1809-1851) Р.А. Виранатакусум: ир пулакан яванти интеллектуал, писатель тата лингвист, вӑл яванти хальхи ҫырӑвӑн тытӑмне туса хатӗрлессишӗн яваплӑ пулнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл яванти культурӑпа литература ҫинчен темиҫе кӗнеке ҫырнӑ.
4. Р.М. Нг. Ронггарсито (1822-1889): яван дипломачӗ, писатель тата поэт, яван обществи, историпе культура ҫинчен нумай ҫырнӑскер. Ӑна яванти паллӑ эпикӑллӑ "Серат Чентини"поэма ҫырнӑ тесе ҫыраҫҫӗ.
5. Марко Картодикромо (1894-1966): яванри паллӑ ученӑй, яван чӗлхипе литература, йӑли-йӗркипе йӑли-йӗрки ҫинчен нумай тӗпчесе ҫырнӑскер. Ӑна яван чӗлхин словарьне, хальхи яванти ҫыру системинче ҫырнӑ пӗрремӗш кӗнекене туса хурасси тесе ҫырса хураҫҫӗ.

Яван чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Яван чӗлхи австронези чӗлхин членӗ, индонези ҫемйин тата Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ Азири ытти чӗлхесен членӗ пулса тӑрать. Ҫак регион чӗлхисем пекех яванский те изоляци чӗлхи шутланать; урӑхла каласан, унта флексисем сахал, сӑмахсем те ҫӗнӗ пӗлтерӗшсем тума префикссемпе, суффикссемпе тата ытти улшӑнусемпе ҫыхӑнмаҫҫӗ. Чӗрчунсене ӑру тӑрӑх, йышлӑ хисеппе падеж тӑрӑх палӑртман, глаголсене ансат шутласа кӑларни вара ҫителӗклӗ. Кунсӑр пуҫне яванпа индонези чӗлхисем пӗр-пӗринпе тачӑ ҫыхӑнса тӑнине шута илсе, тӗп сӑмахсемпе пуплевсем ҫак икӗ чӗлхешӗн пӗрешкел пулса тӑраҫҫӗ.

Яван чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Яван чӗлхине е репетитора вӗренмелли авторитетлӑ программӑна тупӑр. Май пулсан, чӗлхене культура контектӗнче вӗрентес тӗлӗшпе фокусӑлаканнине тупӑр, эсир чӗлхен культурӑллӑ контектне тата нюансӗсене ӑнланма пултаратӑр.
2. Видеоуркӑсем, аудиофайлсем тата интерактивлӑ упражненисем евӗр хальхи вӗрентӳ меслечӗсемпе усӑ куракан программӑна епле пулсан та суйлӑр.
3. Яван чӗлхипе пахалӑхлӑ материалсем хывӑр, учебниксем, словарьсем тата калаҫакансем пек.
4. Яван чӗлхине вӗренмелли юлташ тупӑр, сӑмахран, чӗлхе йӑтса ҫӳрекене е ҫак чӗлхене вӗренекене кама та пулин тупӑр.
5. Регулярлӑ практикӑпа тата пересмотрпа вӑхӑта тата вӑя ҫухатӑр.
6. Онлайн-пӗрлӗхсемпе е ушкӑнсемпе хутшӑнӑр, унта эсир яван чӗлхине вӗрентекен ытти вӗренекенсемпе те хутшӑнма пултаратӑр.
7. Хӑвӑр умма пысӑках мар тӗллевсем лартса, мотивацие упрӑр, вӗсене эсир ҫӑмӑллӑнах пурнӑҫа кӗртме пултаратӑр.
8. Май пулсан Явӑна кайӑр та чӗлхепе культурӑна тиенӗр.