Nepal Bashkır Aýdarma

Nepal tiline aýdarma: mádenıetter arasyndaǵy naqty baılanysty qamtamasyz etý

Nepal mádenı baı jáne alýan túrli el bolǵandyqtan, onyń turǵyndary arasyndaǵy naqty baılanys qıyn bolýy múmkin. Búkil elde 92-den astam túrli Nepal dıalektileri sóıleıtindikten, kóptegen mádenıetter aýdarylmaǵan kúıinde qalady jáne olardyń arasyndaǵy qarym-qatynasty múmkin etpeıtin tildik kedergiler týdyrady. Munda Nepal tiline aýdarma paıdaly bolady.

Nepal tiline aýdarma qyzmetteri bul olqylyqtyń ornyn toltyrýǵa jáne Nepal tiline naqty aýdarmalardy qamtamasyz etýge baǵyttalǵan. Osylaısha, bul qyzmetter barlyq mádenıetter arasyndaǵy qarym-qatynastyń ashyq jáne tıimdi bolýyn qamtamasyz etedi. Bireý aǵylshyn nemese basqa tilden Nepal tiline aýdarǵanda, bul onymen tanys emes adamdarǵa dál sol habardy jetkizýge kómektesedi.

Bul aýdarmalar mádenıetterge alys qashyqtyqta baılanysýǵa kómektesý úshin ǵana emes, sonymen qatar saýda jasaý, marshrýttardy tabý nemese jańa klıenttermen kelisimshartqa otyrý sıaqty kúndelikti tapsyrmalardy oryndaý úshin de paıdaly. Aýdarmanyń dáldigi árkimniń ne aıtylǵanyn nemese oqylǵanyn túsinýin qamtamasyz etedi, bul jalpy komýnıkasıanyń jaqsarýyna ákeledi.

Nepal tiline aýdarma jasaý iskerlik qatynastarǵa qatysty da mańyzdy. Tildi túsiný jáne mámileniń egjeı-tegjeıleri men nátıjelerin dál jetkize bilý sáttilik pen sátsizdik arasyndaǵy aıyrmashylyqty bildirýi múmkin. Sonymen qatar, týrızm men marketıńke qatysty Nepal tiline aýdarmalar qajet, sondyqtan kelýshiler paıdaly aqparatqa qol jetkize alady jáne qajet bolýy múmkin taýarlardy satyp alady.

Nepal tiline aýdarmalar jergilikti mádenıet pen ádet-ǵurypty zertteý úshin de qajet. Salt-dástúrler, dástúrler, nanymdar jáne tildik núanstar sıaqty belgili bir náziktikterdi túsiný zertteýshilerge mádenıet pen adamdardyń óz ómirlerin qalaı ótkizetini týraly jaqsy túsinik bere alady.

Aqyrynda, Nepal tiline aýdarma Nepaldyń mádenıeti men murasyn saqtaýǵa kelgende mańyzdy. Tildi túsiný jáne tıimdi qarym-qatynas jasaý mádenıetti nasıhattaýǵa jáne taratýǵa jáne ony bolashaq urpaq úshin tiri qaldyrýǵa kómektesedi.

Jalpy, Nepal tiline aýdarý mádenıetter arasyndaǵy qarym-qatynastyń ashyq jáne tıimdi bolýyn qamtamasyz etýdiń baǵa jetpes quraly bolyp tabylady. Osy qyzmetterdiń kómegimen mádenıetter arasyndaǵy baılanys ońaıyraq, jyldamyraq jáne dálirek bolýy múmkin. Bul daqyldar arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa kómektesedi jáne barlyǵyna ashyq jáne ónimdi orta jasaıdy.

Nepal tilinde qaı elder sóıleıdi?

Nepal tili negizinen Nepalda jáne Úndistannyń keıbir bólikterinde, sonyń ishinde Sıkkım, Assam, Batys Bengalıa, Batys Bengalıadaǵy Dardjılıng okrýgi, Megalaıa, Arýnachal-Pradesh, Sambalpýr, Odısha, Bıhar jáne Ońtústik Delıde sóıleıdi. Ol Býtan men Mánmada da aıtylady.

Nepal tiliniń tarıhy qandaı?

Nepal tiliniń tarıhyn 12 ǵasyrdan bastaýǵa bolady, onyń alǵashqy jazbasha mátinderi Úndi jazbalarynda tabylǵan. Ol úndieýropalyq tilder otbasynyń úndi-arıı tarmaǵynyń bóligi bolyp tabylady jáne hındı, marathı jáne bengalı sıaqty basqa tildermen tyǵyz baılanysty. Nepal tili bastapqyda Úndistannyń Nepal aımaǵynda paıda boldy, sodan keıin "Kotır" nemese "Gorhapatra" dep atalady jáne 19 ǵasyrdyń aıaǵynda sýbkontınenttiń basqa bólikterine tarala bastady.
19 ǵasyrda kóptegen gýrhalar Úndi sýbkontınentiniń birneshe aımaqtaryna saıahattap, qonystandy, óz tilderin - Nepal tilin alyp keldi. Keıinnen bul tildi Brıtandyq Radj qabyldady jáne otarshyl Úndistannyń resmı tilderiniń birine aınaldy. 1947 jyly Nepal Ulybrıtanıadan táýelsizdik alǵannan keıin Nepal úkimeti Nepaldy resmı til retinde qabyldaýǵa sheshim qabyldady jáne 20 ǵasyrdyń ortasynda ol búkil elge tarala bastady.
Qazirgi ýaqytta Nepal tilinde Ana tili retinde 16 mıllıon adam sóıleıdi, negizinen Nepalda jáne Úndistannyń, Bangladeshtiń, Býtannyń jáne Mánmanyń bólikterinde. Bul tilde júzdegen gazetter shyǵarylady jáne ol Nepaldyń ártúrli aımaqtyq úkimetteriniń resmı tili retinde de qoldanylady.

Nepal tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Bhanýbhakta Acharıa: alǵashqy epıkalyq poemany Nepal tilinde jazǵan jáne negizinen Nepal tiliniń damýyna jaýapty aqyn.
2. Bıshveshvor Prasad Koırala: Nepaldy demokratıalyq respýblıkaǵa aınaldyrýda mańyzdy ról atqarǵan Nepaldyń burynǵy premer-mınıstri. Ol sonymen qatar Nepal tilinde óleńder men basqa da shyǵarmalar jazdy.
3. Lakshmı Prasad Devkota: negizinen Nepal tilinde jazǵan aqyn, dramatýrg jáne romanıs. Ol Nepal ádebıeti tarıhyndaǵy eń yqpaldy tulǵa bolyp sanalady.
4. Manohar Shresta: Nepal tilin búkil álemge taratý úshin kóp jumys istegen jýrnalıs. Ol sonymen qatar Nepal tilindegi birneshe kitaptardyń avtory.
5. Dharma Ratna Iamı: Nepal tilindegi eń keremet shyǵarmalardy jazǵan aqyn, dramatýrg jáne romanıs. Ony kóbinese "qazirgi Nepal ádebıetiniń atasy"dep ataıdy.

Nepal tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Nepal tiliniń qurylymy basqa úndi-arıı tilderine óte uqsas. Ol sýbekt-obekt-etistik (SOV) sózderiniń retin ustanady, ıaǵnı aldymen sýbekt, odan keıin obekt, sodan keıin etistik keledi. Ol baı aglútınatıvti morfologıaǵa ıe jáne hındı jáne bengalı sıaqty basqa Ońtústik Azıa tilderine uqsas jumys isteıdi. Bul morfologıalyq baılyq Nepal tiliniń kóptegen aspektilerinde kórinedi: etistik konúgasıalary, shaqtar, zat esimder jáne esimdikter. Sonymen qatar, Nepal tilinde tóbeler men taýlarda sóıleıtinderden Teraı jazyqtaryna deıingi birneshe túrli dıalektiler bar.

Nepal tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Nepal tili kýrsynan ótińiz: Nepal tili kýrsynan ótý-tildi eń durys jolmen úırenýdiń eń jaqsy tásilderiniń biri. Kásibı nusqaýshylardyń kómegimen siz tildiń negizgi erejeleri men qoldanylýy týraly naqty túsinik alasyz.
2. Tájirıbe úshin onlaın / Mobıldi qosymshalardy paıdalanyńyz: Nepal tilin úırenýge kómektesetin kóptegen onlaın / mobıldi qosymshalar bar. Bul qoldanbalar tildi túsinýdi jaqsartýǵa kómektesetin ınteraktıvti vıktorınalar, aýdıovızýaldy sabaqtar, kartalar jáne t.b. sıaqty ártúrli múmkindikterdi usynady.
3. Nepal fılmderi men shoýlaryn qarańyz: til úırenýdiń taǵy bir tamasha tásili - Nepal fılmderi men shoýlaryn kórý. Bul sizge til men mádenıetke enýdiń tamasha ádisin usynady. Bul sizdiń túsinigińizdi jaqsartýǵa ǵana emes, sonymen qatar jańa sózder men sóz tirkesterin úırenýge kómektesedi.
4. Nepal tilinde oqý jáne jazý: Nepal tilinde oqý jáne jazý mańyzdy áreket bolyp tabylady, óıtkeni ol sizge tildiń qurylymy men onyń gramatıkalyq erejeleri týraly túsinik alýǵa múmkindik beredi. Siz Nepal tilinde gazet, jýrnal jáne kitap oqýdan bastaı alasyz.
5. Nepal tilinde sóıleýge mashyqtanyńyz: barlyq basqa is-sharalarǵa qaramastan, Nepal tilin meńgerý tájirıbesi tildi meńgerýdiń kilti bolyp tabylady. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesýdi umytpańyz jáne olarmen sóılesýge tyrysyńyz. Siz sondaı-aq tildi úırenýdiń tamasha tásili bolyp tabylatyn onlaın til almasý forýmdaryna qosyla alasyz.

Bashqurt tili-Reseıdiń Bashqurtstan Respýblıkasyndaǵy bashqurt halqy sóıleıtin kóne túrki tili. Ol túrki tilderiniń qypshaq kishi tobyna jatady jáne shamamen 1,5 mıllıon adam sóıleıdi.

Bashqurt tili ár túrli, búkil respýblıka boıynsha ár túrli dıalektiler bar. Bul bashqurt tilinen jáne oǵan aýdarmany salystyrmaly túrde qıyn etedi. Dıalektiler arasynda aýdarmany qıyndatatyn birneshe negizgi aıyrmashylyqtar bar, mysaly, sózderdiń ár túrli aıaqtalýy jáne aıtylýyndaǵy ózgerister.

Dál aýdarmany qamtamasyz etý úshin tildiń núanstaryn túsinetin tájirıbeli bashqurt tilinde sóıleıtinderdiń bolýy mańyzdy. Bul aýdarmashylar ár túrli dıalektilerdi jaqsy bilýi kerek jáne tipti eń kishkentaı aıyrmashylyqtardy anyqtaı alýy kerek. Sondyqtan bashqurt tiline aýdarýǵa kelgende kásibı aýdarmashylarǵa jıi artyqshylyq beriledi.

Bashqurt tilinen aýdarmashyny izdeý kezinde eskerý qajet birneshe mańyzdy faktorlar bar. Tájirıbe óte mańyzdy; aýdarmashy túpnusqa tilin de, aýdarma tilin de bilýi kerek, sonymen qatar mádenı kontekstti túsinýi kerek. Sondaı-aq, aýdarmashynyń belgili bir tilde qoldanylatyn termınologıa týraly ózekti bilimi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy, óıtkeni ol ýaqyt óte kele ózgerýi múmkin.

Jalpy, bashqurt tilinen aýdarma Arnaıy bilim men daǵdylardy, sondaı-aq dıalektiler men mádenıetti túsinýdi qajet etedi. Boljaldy maǵynanyń dál berilýin qamtamasyz etý úshin tájirıbeli jáne bilimdi aýdarmashyny jaldaý mańyzdy.

Bashqurt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Bashqurt tilinde negizinen Reseıde sóıleıdi, degenmen Qazaqstanda, Ýkraınada jáne Ózbekstanda sóıleýshilerdiń sany az.

Bashqurt tiliniń tarıhy qandaı?

Bashqurt tili-negizinen Reseıdiń Oral taýlary aımaǵynda ornalasqan Bashqurtstan Respýblıkasynda sóıleıtin túrki tili. Bul respýblıkanyń jalǵyz resmı tili, sonymen qatar kórshiles ýdmýrt azshylyǵynyń keıbir ókilderi sóıleıdi. Bul til kóptegen ǵasyrlar boıy qoldanylyp keledi jáne búgingi kúnge deıin aıtylyp júrgen eń kóne túrki tilderiniń biri bolyp tabylady.
Bashqurt tiline qatysty eń alǵashqy jazbasha siltemeler 16 ǵasyrǵa jatady. Osy ýaqytta oǵan arab jáne parsy tilderi qatty áser etti. 19 ǵasyrda bashqurt tili aımaqtaǵy birneshe túrli azshylyqtardyń jazbasha tiline aınaldy. Ol sondaı-aq ǵylymı eńbekterde qoldanyldy, bul onyń búkil aımaqqa taralýyna kómektesti.
Keńestik kezeńde bashqurt tili Reseıdiń yqpalynan qatty zardap shekti. Kóptegen bashqurt sózderi olardyń oryssha balamalarymen aýystyryldy. Bul til mektepterde de oqytyldy jáne biryńǵaı bashqurt álipbıin qurýǵa áreket jasaldy.
Postkeńestik dáýirde bashqurt tili belsendi qoldanyla bastady jáne bul tildi saqtaýǵa kóp kúsh jumsaldy. Qazir kóptegen adamdar bashqurt tilin ekinshi til retinde úırenýde, al Bashqurtstan Respýblıkasynyń Úkimeti bul tildiń ómir súrýin qamtamasyz etý úshin barǵan saıyn kúsh salýda.

Bashqurt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ildar Gabdrafıkov-aqyn, pýblısıs jáne senarıst, ol bashqurt ádebıeti men bashqurt tiliniń qaıta órleýindegi mańyzdy tulǵa boldy.
2. Nıkolaı Ǵalıhanov-bashqurt ǵalymy jáne aqyny, ol bashqurt tilinde ondaǵan shyǵarmalar jazdy jáne qazirgi bashqurt ǵylymynyń negizin qalaýshy bolyp sanalady.
3. Damır Ismagılov-akademık, fılosof jáne lıngvıs, ol bashqurt tilinde sóıleıtinder arasynda saýattylyq deńgeıin arttyrý úshin kóp jumys jasady jáne bashqurt tilinde kóptegen jazbasha jumystar jasady.
4. Ásker Aıymbetov - bashqurt aqyny, prozashy jáne ǵalym, ol bashqurt tili men ádebıeti salasyndaǵy jetekshi tulǵalardyń biri boldy jáne osy tilde birneshe iri shyǵarmalar jazdy.
5. Irek Iahına-áıgili bashqurt jazýshysy jáne dramatýrgi, onyń shyǵarmalary tek Reseıde ǵana emes, búkil álemde tanylǵan jáne ol bashqurt tilin oqyrmandarǵa qol jetimdi etý úshin kóp nárse jasady.

Bashqurt tiliniń qurylymy qalaı?

Bashqurt tili-túrki tilder otbasynyń qypshaq tarmaǵyna jatatyn aglútınatıvti til. Ol gramatıkalyq fýnksıalardy bildirý úshin qoldanylatyn jurnaqtar men arnaıy dybystardy qoldanýmen sıpattalady. Bashqurt tilinde daýyssyz jáne daýysty dybystardyń baı júıesi bar, onyń jalpy qurylymyn býyn jáne qatysýshy qurylymdar quraıdy.

Bashqurt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Bashqurt alfavıtimen jáne aıtylýymen tanysyńyz. Eger siz bashqurt tilin endi ǵana úırenip jatsańyz, bul eń mańyzdy alǵashqy qadam. Bashqurt tilindegi keıbir negizgi mátinderdi oqýdan bastańyz jáne ár áriptiń durys aıtylýyn úırenińiz.
2. Tárbıeshini nemese kýrsty tabýǵa tyrysyńyz. Tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili-ana tilinde sóıleıtin adammen jeke bilim alý. Eger bul múmkin bolmasa, tildi úırenýge kómektesetin jergilikti kýrstardy nemese aýdıo jáne beıne kýrstardy qarańyz.
3. Bashqurt tilinde kóptegen materıaldardy oqyńyz, tyńdańyz jáne kórińiz. Siz tilmen jaqsyraq tanysqan saıyn, bashqurt tilinde buqaralyq aqparat quraldaryn oqýdy jáne tyńdaýdy jalǵastyryńyz. Bashqurt tilindegi aýdıo jazbalardy, ádebıetterdi, fılmder men ánderdi taýyp kórińiz jáne basyńyzben tilge enińiz.
4. Bashqurt tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Tájirıbe úshin seriktes tabyńyz nemese adamdar bashqurt tilinde sóıleıtin onlaın forýmǵa qosylyńyz. Qatelikter jiberýden qoryqpańyz-bul oqytýdyń bir bóligi!
5. Oqýdy jalǵastyryńyz. Eger siz negizdermen yńǵaıly bolsańyz da, árqashan úırenýge jáne jattyǵýǵa bolatyn jańa nárse bar. Bashqurt tilinde múmkindiginshe kóp materıaldardy oqýdy, tyńdaýdy jáne kórýdi jalǵastyryńyz.