Саха тыла Кхмерскай Тылбаастаа

Саха-түүр тыла, манна Арассыыйа хотугулуу- Илиҥҥи өттүгэр мөлүйүөн аҥаарыттан тахса киһи саҥарыллар. Тыл саҥа официальнай билиниини ылбытынан, уруккутунан сахалыы тылбаас өҥөтүгэр дьоһун ирдэбил баар. Бу ыстатыйаҕа Саха тылын уонна кинини кытта тылбаас суолтатын ырытан көрүөхпүт, ону тэҥэ бу процесска сыһыаннаах проблемалары дьүүллэһиэхпит.

Саха тылыгар Россияҕа эрэ буолбакка, Монголия, Кытай уонна Казахстан курдук дойдуларга эмиэ этэллэр. Ол аата Саха тылыгар, ону таһынан дойду иһигэр тылбаас өҥөтүгэр аан дойдутааҕы наадыйыы баар. Тылбаас сүрүн сыала Саха тылыгар уонна кинини кытта - төрүт омуктар обществоларын уонна атын интэриэстээх өрүттэрин ортотугар бодоруһуу. Ону тэҥэ юридическай докумуоннарга, дипломатическай сөбүлэһиилэргэ, үөрэх матырыйаалларыгар, маассабай информация уонна культура уонна да атын докумуоннарга сыһыаннаах матырыйааллар наадалар.

Дьыала Саха тылыгар уонна кинини кытта тылбаас тиийдэҕинэ сорох дьоһуннаах проблемалары өйдүөххэ наада. Бастатан туран, производство кыһалҕата баар. Саха тылыгар региональнай диалектан көрөн тылга уратылар бааллар. Онон, тылбаасчыттар бу регионнааҕы вариациялары кытта билсиһэн, чуолкайдаһан үлэлииллэрэ наадалаах. Өссө биир проблеманан үгүс тыл туттулларыттан тутулуга суох хас да суолталаах. Ити тыл сөптөөх суолтатын эбэтэр суолтатын быһаарыыны тылбаасчыттарга ыарырҕатар.

Саха тыла уонна кинини кытта сибээстээх ыарахаттар баалларын үрдүнэн, бу процесс суолтатын билинии улахан суолталаах. Саха тыла билиниини ылыытын салгыы сайыннарар буолан, Саха тылын уонна киниттэн атын тылбаас үрдүк хаачыстыбатын уонна чуолкай хааччыллыытын хааччыйара улахан суолталаах. Олоңхо достоинство для поддержания культуры и связи, особенно среди коренных общиналар, культуры так часто маргинализацияланар.

Ханнык дойдуларга сахалыы саҥаралларый?

Саха тылыгар Россияҕа, Кытайга уонна Монголияҕа дииллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Саха тыла-хотугулуу- арҕаа түүр тылларыгар сыһыаннаах түүр тыла. Онно Россия Республикатыгар 500 000 киһи, сүрүннээн Лена өрүс бассейныгар уонна кини притоков бааллар. Саха тыла 14- с үйэ бастакы литературатыгар киирэр баай литературнай историялаах. Саха литературата Суфия поэттарын чугастааҕы Илин уонна киин Азия поэттарын, ону тэҥэ император Арассыыйаттан нуучча суруйааччылара уонна автордара күүстээх сабыдыаллаабыттара. Саха тылыгар бастакы сурун тиэкистэр, ол иһигэр корантан уонна лэгэнтэйтэн быһа тардыылар юсуфа уонна Зулайх туһунан итэҕэл тиэкистэрэ бааллара.
Саха тылыгар суруйбут бастакы оригинальнай айымньылара 19 үйэ бүтэһигэр баар буолбуттара: хоһооннор, кэпсээннэр уонна романнар, Саха норуотун күннээҕи олоҕун туһунан кэпсээннэр. Саха суруйааччылара эмиэ бэйэлэрин айымньыларыгар колониализмы утары охсуһуу, Сибиир культуратын уонна регион батталлаах норуоттарын ыарахан балаһыанньатын курдук киэҥ темалары чинчийии саҕаламмыта. 1920-1930 сс. Саха тыла Юрий Чегерев, Анатолий Семенов, Геннадий Титов уонна Иван Тазетдинов курдук суруйааччылары салайбыт литературнай ренессанс буолбута. Бу кэмҥэ Саха тылыгар бэчээттэммит кинигэ ахсаана лаппа улаатта, ону тэҥэ бу тылы Правительство уонна административнай докумуоннарга туһаныы элбээтэ.
Билигин Саха тыла кини аатын сөргүтэр, онно хас да саҥа хаһыат, сурунаал тахсар. Ону тэҥэ Саха тылын Россия тас өттүгэр үөрэтиигэ интэриэстэрэ улаатар, тоҕо диэтэххэ, аҕыйах университет бу тылынан курстары туруорсар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк уонна филолог; 2. Степан Георгиевич Островскай – Саха поэта, драматург, прозаик уонна тылбаасчыт; 3. Олег Михайлович Беляев – Саха литературоведа уонна публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – Саха фольклориһа; 5. Акулина Еловна Павлова-лексикограф уонна диалектология чинчийээччи.

Саха тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Саха тыла түүр тылларыгар сыһыаннаах уонна хотугулуу- Илиҥҥи бөлөх сорҕото буолар. Бу агглютинативнай тыл, ол аата кини суффикстары туһанар, кинилэр саҥа суолталары уонна формалары айарга дьүөрэлэһэр кыахтаах суффикстары туһаналлар. Саха тыла үрдүк флексиянан уратылаах, ол аата этиигэ туттуллалларыттан көрөн бэйэтин форматын уларыталлар. Суолталаах, солбуйар ааттар, даҕааһыннар уонна туохтуурдар кинилэр формаларын миэстэттэн көрөн быһаарыыны ирдииллэр.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Саха тылын учебнига эбэтэр инструкторга аналлаах экземпляры ылыҥ. Бу матырыйаалларга аҕалыллыбыт уруоктары чочуйуу-тылы тупсарыыга бастыҥ ньыма.
2. Практикаланыҥ, аудованиеҕа үөрэниҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - кинини практикалыахха сөп курдук, онон кэпсэтээччини буларга кыһаныҥ.
3. Сахалыы тылынан суруллубут матырыйаалы ааҕыҥ. Ол эһиэхэ тыл структуратын уонна грамматикатын өйдүүрүгэр көмөлөһөр.
4. Саха культуратын уонна историятын кытта билсиҥ. Дьон-сэргэ, кинилэр образтарын туһунан элбэҕи билэргит буоллар, ол эһиэхэ тылы өйдүүргүт ордук.
5. Сахалыы СИЭРИ- туому тутуһуҥ уонна истиҥ. Онлайн ресурсата элбэх: радиопрограмманы уонна тэлэбиидэнньэни киллэрэн туран, бу тылга киирэр.
6. Саха Сиригэр Кэлэ Сылдьыҥ. Региоҥҥа бириэмэни ыытан, тылы илдьэ сылдьар дьону кытта сэһэргэһэр кыаҕы ылыаххыт.

Камбоджи официальнай тыла буолар, онно аан дойду үрдүнэн 16 мөлүйүөнтэн тахса киһи кэпсэнэр. Тыл австроиатскай уонна мон- мон- мон- мон- кхер тылларыгар киирсэр, ону тэҥэ австриатскай уонна мон- кхер тылларыгар киирсэр. Кхм тыла ордук Соҕуруулуу- Илиҥҥи Азия олохтоохторун ортолоругар сурук- Бичик систиэмэтинэн уһулуччу уратылаах. Камбодже гражданскай сэрии кэмигэр коммунистическай партиябыт правовой сибээһин иһин "кыһыл кхмер" диэн аатырбыт камбоджескай алфавиты, сүһүөхтэригэр сөп түбэһэр буукубалары уонна диакритическай бэлиэлэри комбинацияны туһанар.

Диакритическай бэлиэлэр баалларын үрдүнэн, кхер суруга атын Азиатскай тыллары кытта тэҥнээтэххэ судургу курдук. Буукубалары бэрээдэктиир, ааҕыыны чэпчэтэр. Ити атын тылларга тылбаастары кытта тэҥнээтэххэ кхм тыла судургутутарга көмөлөһөр.

Камбодеҕа тылбаас өҥөтө туризмы уонна дьыалабыай кыамтаны Улаатыннарбытынан сибээстээн бары улахан ирдэбиллэринэн туһаныллар. Ол түмүгэр английскай уонна кхер тылларынан арахсыыга көмөлөһөр тылбаас компаниялар элбэхтэр.

Кхмер тылын тылбаасчыт уонна кини билиитин учуоттуур улахан суолталаах. Ону таһынан тыл культуратын кытта билсиһэр уонна төрөөбүт тылбыт атын омуктартан итэҕэһэ суох хааларын бэлиэтиир наадалаах.

Ону таһынан тылбаас хампаанньата чуолкай уонна кэмигэр тылбаастанарын бэлиэтиир наадалаах. Ити хас биирдии тэрилтэни эбэтэр чааһынай дьону- сэргэни кытта кэпсэтиигэ быһаарар суолталаах буолуон сөп. Дьыалабыай докумуоннарга уонна контракка сүрүн суолталаах, онон кхм тыла эрэллээх тылбаасчыттарга инвестициялааһын наада.

Дьэ, конкуреннаһар кыахтаах сыаналары этэр тылбаас компаниятын булар улахан суолталаах. Оннук элбэх компаниялар кхмер тылын тылбаастыыр өҥөлөрүн этэллэринэн, маҕаһыыннарга ааһан, сыананы тэҥнээн көрүөхтээхтэр.

Кхмер тылын тылбаас өҥөтө Камбодеҕа бизнеһи ыытар кыахтаах чааһынай дьоҥҥо уонна тэрилтэлэргэ тугунан да кэмнэммэт буолуон сөп. Сөптөөх тылбаасчыт көмөтүнэн кинилэр бодоруһуулара чуолкай уонна сөп түбэһэр диэн мэктиэлиэхтэрин сөп. Онон кхмерскэйтэн тылбаас өҥөтүн туттартан кыбыстымаҥ, өскөтүн эһиги кинилэргэ наадыйыы үөскээтэҕинэ.

Кхмер тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Камбодже тылыгар үксүн Камбодже дииллэр. Онно эмиэ Вьетнамҥа уонна Таиланд куоракка, атын дойдуларга бааллар.

Кхмер тылын историята хайдаҕый?

Камбодже,Вьетнам, Таиланд уонна Франция диэн 16 мөлүйүөн киһи баар. Бу биһиги эрабыт бастакы үйэттэн ыла региоҥҥа туттуллар официальнай тыл..
Кхмер тылыгар саамай биллиилээх суруктар эрабыт 7 үйэтин иннин биэрэллэр эрээри, бу тыл, баҕар, быдан элбэҕэ буолуо. Сүүс үйэ тухары Кхм империятыгар санскритка диэн Индия нэһилиэнньэтэ буолбута. 8- с үйэҕэ кхм тыла туспа диалектаах буолан эрэр.
Кхм тыла эмиэ тыл күүстээх сабыдыалынан бүрүллүбүтэ, соҕурууҥҥу Индия 9- с үйэҕэ Индия буддийскай миссионердара. Кили уонна санскрита төрөөбүт тылын кытта холбоһон билиҥҥи кхм тыла үөскээбитэ.
Ол кэмтэн ыла камбодеҕа билигин даҕаны киэҥник тарҕаммыт тыл буолар. Бу эмиэ Соҕуруулуу- Илиҥҥи Азия (АСЕАН) государстволарын ассоциациятын официальнай тылларыттан биирдэстэрэ.

Кхм тыла сайдарыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. При Ангг (17 үйэ): Америка тылын историятыгар дьоһун фигура, Ангг Энг тыл оннунан хаалларыыга уонна популяризациялааһыҥҥа сүҥкэн оруолу оонньообут хас да үлэни суруйбута. Кини Соҕуруулуу- Илиҥҥи Азияҕа бастакы бэчээт станогын оҥорорго, ону тэҥэ кхм тыла суругунан версиятын киллэрии туһунан суруллар.
2. Ким Чанкирр (19 үйэ бүтүүтэ): ким Чанкирр аныгы сайдарыгар биир саамай суолталаах фигуранан ааҕыллар. Кини баччааҥҥа диэри туттулла сылдьар деванагар сурук- Бичик систематын оҥорбута уонна орфография уонна грамматика стандартыгар эппиэттээбитэ.
3. Тхонг Хи (20 үйэ саҕаланыыта): Тхонг Хи Америка тылдьытын оҥорууга саҥа таһаарыылаах үлэтинэн биллэр. Кини тылдьыта 1923 с. бэчээттэммитэ уонна күн бүгүнүгэр диэри кхмер тылын ыспыраапкатын быһыытынан киэҥник туһаныллар.
4. Бочуотунай Чуона Нат (20 үйэ): настоящее храма Ваддей, Бочуотунай Чуона Натх Натх Саха тылын харыстааһыҥҥа уонна популяризациялааһыҥҥа бэйэтин үлэтин иһин улахан ытыктабылынан туһанар. Кини буддийскайы кхмер тылыгар үөрэппиттэртэн биирдэстэрэ этэ уонна кинини үгүстүк кхмер култууратын оннунан хаалларарга көмөлөһөллөр.
5. Хай Кантул (21 үйэ): кантул тыла билиҥҥи кэмҥэ улахан дьайыылаах фигуралартан биирдэстэрэ, Хай Кантул - профессор уонна лингвист, ол эрээри кантул- профессор Саха тылын үөрэхтээһиҥҥэ туһаммакка үлэлии сылдьар. Он разработал несколько учебников по кхмерском языке и ярым защитником права кхмерского языка.

Кхм тыла структурата хайдах оҥоһулунна?

Кхер тыла-бу австроиат тыла, мон- кхмер тылларыгар сыһыаннаах. Это аналитический язык субъектно- туохтуур-объект бэрээдэгин кытта тыл бэрээдэгин уонна тыл оннугар туһаныллар. Кини араас приставкалары, суффикстары уонна инфикс эргиирдэри киллэрэн туран, сыһыарыылаах сыһыарыылаах. Кини баар туохтуурдар ахсааннарынан, оттон сана туохтуурдар - сирэйдэринэн, аспект, куолаһынан, киэнник бэлиэтэннилэр. Кини ону сэргэ араас суолтаны араарарга туһаныллар биэс туоннаттан синньигэс системалаах.

Кхм тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Алфавиты үөрэтииттэн саҕалааҥ: Кхм тыла абугида алфавитын туһаныы туһунан суруллубута, онон буукубалары уонна кинилэр араас формаларын билиһиннэрии дьоһун суолталаах. Эһиги алфавиты үөрэтэр Интернет ресурсаларын булуоххутун сөп.
2. Базовай тылдьыты баһылааҥ: алфавиты кытта билсибиккит курдук, сүрүн тыллары уонна этиилэри үөрэтииттэн саҕалааҥ. Вы может использовать онлайн словари, учебники и приложения для поиска языка и практика.
3. Занятиеҕа суруйуҥ: тылгытын сөпкө үөрэтиэххитин баҕарар буоллаххытына, олохтоох оскуолаҕа эбэтэр университекка киирии тылынан суруйуҥ. Занятиеҕа сылдьан ыйытыылары биэрэр уонна инструкторы кытта кэпсэтэр кыаҕы биэриэҕэ.
4. Истиҥ- иһирэх тыллары: кхмер тылыгар этэллэрин курдук, аҕыйах бириэмэни ыытарга холонуҥ. Бу тылынан ырыалары истиэххитин, тэлэбиидэнньэни дуу, киинэлэри дуу көрүөххүтүн сөп.
5. Сурукка уонна кэпсэтиигэ практикаланыҥ: тыл базовай өйдөбүлэ үөскээтэҕинэ, сурукка уонна кэпсэтиигэ саҕаланыҥ. Начинается на этом языке и попробуйте Вести с носителей языка. Бу эһиэхэ бэйэҕитигэр эрэли үөскэтэргэ уонна дьоҕургутун сайыннарарга көмөлөһүөҕэ.