Саха тыла Украинскай Тылбаастаа

Саха-түүр тыла, манна Арассыыйа хотугулуу- Илиҥҥи өттүгэр мөлүйүөн аҥаарыттан тахса киһи саҥарыллар. Тыл саҥа официальнай билиниини ылбытынан, уруккутунан сахалыы тылбаас өҥөтүгэр дьоһун ирдэбил баар. Бу ыстатыйаҕа Саха тылын уонна кинини кытта тылбаас суолтатын ырытан көрүөхпүт, ону тэҥэ бу процесска сыһыаннаах проблемалары дьүүллэһиэхпит.

Саха тылыгар Россияҕа эрэ буолбакка, Монголия, Кытай уонна Казахстан курдук дойдуларга эмиэ этэллэр. Ол аата Саха тылыгар, ону таһынан дойду иһигэр тылбаас өҥөтүгэр аан дойдутааҕы наадыйыы баар. Тылбаас сүрүн сыала Саха тылыгар уонна кинини кытта - төрүт омуктар обществоларын уонна атын интэриэстээх өрүттэрин ортотугар бодоруһуу. Ону тэҥэ юридическай докумуоннарга, дипломатическай сөбүлэһиилэргэ, үөрэх матырыйаалларыгар, маассабай информация уонна культура уонна да атын докумуоннарга сыһыаннаах матырыйааллар наадалар.

Дьыала Саха тылыгар уонна кинини кытта тылбаас тиийдэҕинэ сорох дьоһуннаах проблемалары өйдүөххэ наада. Бастатан туран, производство кыһалҕата баар. Саха тылыгар региональнай диалектан көрөн тылга уратылар бааллар. Онон, тылбаасчыттар бу регионнааҕы вариациялары кытта билсиһэн, чуолкайдаһан үлэлииллэрэ наадалаах. Өссө биир проблеманан үгүс тыл туттулларыттан тутулуга суох хас да суолталаах. Ити тыл сөптөөх суолтатын эбэтэр суолтатын быһаарыыны тылбаасчыттарга ыарырҕатар.

Саха тыла уонна кинини кытта сибээстээх ыарахаттар баалларын үрдүнэн, бу процесс суолтатын билинии улахан суолталаах. Саха тыла билиниини ылыытын салгыы сайыннарар буолан, Саха тылын уонна киниттэн атын тылбаас үрдүк хаачыстыбатын уонна чуолкай хааччыллыытын хааччыйара улахан суолталаах. Олоңхо достоинство для поддержания культуры и связи, особенно среди коренных общиналар, культуры так часто маргинализацияланар.

Ханнык дойдуларга сахалыы саҥаралларый?

Саха тылыгар Россияҕа, Кытайга уонна Монголияҕа дииллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Саха тыла-хотугулуу- арҕаа түүр тылларыгар сыһыаннаах түүр тыла. Онно Россия Республикатыгар 500 000 киһи, сүрүннээн Лена өрүс бассейныгар уонна кини притоков бааллар. Саха тыла 14- с үйэ бастакы литературатыгар киирэр баай литературнай историялаах. Саха литературата Суфия поэттарын чугастааҕы Илин уонна киин Азия поэттарын, ону тэҥэ император Арассыыйаттан нуучча суруйааччылара уонна автордара күүстээх сабыдыаллаабыттара. Саха тылыгар бастакы сурун тиэкистэр, ол иһигэр корантан уонна лэгэнтэйтэн быһа тардыылар юсуфа уонна Зулайх туһунан итэҕэл тиэкистэрэ бааллара.
Саха тылыгар суруйбут бастакы оригинальнай айымньылара 19 үйэ бүтэһигэр баар буолбуттара: хоһооннор, кэпсээннэр уонна романнар, Саха норуотун күннээҕи олоҕун туһунан кэпсээннэр. Саха суруйааччылара эмиэ бэйэлэрин айымньыларыгар колониализмы утары охсуһуу, Сибиир культуратын уонна регион батталлаах норуоттарын ыарахан балаһыанньатын курдук киэҥ темалары чинчийии саҕаламмыта. 1920-1930 сс. Саха тыла Юрий Чегерев, Анатолий Семенов, Геннадий Титов уонна Иван Тазетдинов курдук суруйааччылары салайбыт литературнай ренессанс буолбута. Бу кэмҥэ Саха тылыгар бэчээттэммит кинигэ ахсаана лаппа улаатта, ону тэҥэ бу тылы Правительство уонна административнай докумуоннарга туһаныы элбээтэ.
Билигин Саха тыла кини аатын сөргүтэр, онно хас да саҥа хаһыат, сурунаал тахсар. Ону тэҥэ Саха тылын Россия тас өттүгэр үөрэтиигэ интэриэстэрэ улаатар, тоҕо диэтэххэ, аҕыйах университет бу тылынан курстары туруорсар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк уонна филолог; 2. Степан Георгиевич Островскай – Саха поэта, драматург, прозаик уонна тылбаасчыт; 3. Олег Михайлович Беляев – Саха литературоведа уонна публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – Саха фольклориһа; 5. Акулина Еловна Павлова-лексикограф уонна диалектология чинчийээччи.

Саха тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Саха тыла түүр тылларыгар сыһыаннаах уонна хотугулуу- Илиҥҥи бөлөх сорҕото буолар. Бу агглютинативнай тыл, ол аата кини суффикстары туһанар, кинилэр саҥа суолталары уонна формалары айарга дьүөрэлэһэр кыахтаах суффикстары туһаналлар. Саха тыла үрдүк флексиянан уратылаах, ол аата этиигэ туттуллалларыттан көрөн бэйэтин форматын уларыталлар. Суолталаах, солбуйар ааттар, даҕааһыннар уонна туохтуурдар кинилэр формаларын миэстэттэн көрөн быһаарыыны ирдииллэр.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Саха тылын учебнига эбэтэр инструкторга аналлаах экземпляры ылыҥ. Бу матырыйаалларга аҕалыллыбыт уруоктары чочуйуу-тылы тупсарыыга бастыҥ ньыма.
2. Практикаланыҥ, аудованиеҕа үөрэниҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - кинини практикалыахха сөп курдук, онон кэпсэтээччини буларга кыһаныҥ.
3. Сахалыы тылынан суруллубут матырыйаалы ааҕыҥ. Ол эһиэхэ тыл структуратын уонна грамматикатын өйдүүрүгэр көмөлөһөр.
4. Саха культуратын уонна историятын кытта билсиҥ. Дьон-сэргэ, кинилэр образтарын туһунан элбэҕи билэргит буоллар, ол эһиэхэ тылы өйдүүргүт ордук.
5. Сахалыы СИЭРИ- туому тутуһуҥ уонна истиҥ. Онлайн ресурсата элбэх: радиопрограмманы уонна тэлэбиидэнньэни киллэрэн туран, бу тылга киирэр.
6. Саха Сиригэр Кэлэ Сылдьыҥ. Региоҥҥа бириэмэни ыытан, тылы илдьэ сылдьар дьону кытта сэһэргэһэр кыаҕы ылыаххыт.

Украинскай тылга тылбаас элбэх предприятиеларга уонна Украинаттан эбэтэр кини иһигэр дьону кытта бодоруһар кыахтаах тэрилтэлэргэ наада. Анал тылбаасчыттартан анал тылбаасчыттартан саҕалаан тус сыаллаах аудиторияҕа, анал тылбаасчыттартан көмө оҥорор өҥөлөр бааллар. Украинскай тылга наадыйыы дойду экономиката уонна аан дойду сыһыаннара салгыы кэҥээн иһэллэр.

Украинскай тылга тылбаасчыт, наадалаах квалификациялаах, уопуттаах киһи көрдөөһүнэ Украинскай тылтан оригиналыын чуолкай тылбаасчыт буолар. Лингвистика уобалаһыгар да, тылларыгар- өстөрүгэр да баар буолбуттарын таһынан, ону тэҥэ Украинскай тылбаас бырайыактарын үлэтин- хамнаһын эрдэттэн билиилээх уонна уопуттаах буолуохтаахтар.

Тылбаасчыт Украина тылын уонна ханнык баҕарар култуура тылларыгар үчүгэйдик ырытыахтаах, баҕар, болҕомтоҕо ылыан наада. Үгүс тылбаастар дойду историятын, культуратын уонна политическай климатын дьайыан сөп, онон Украинаҕа тиһэх дьайыылары билэр тылбаасчыт туһаныан сөп.

Дьыала Украинаттан квалификациялаах тылбаасчыты кытта үлэҕэ киирдэҕинэ, хаачыстыбаны чуолкайдык быһаарар процесстары уонна миэрэлэри талар суолталаах. Хаачыстыбаны хааччыйыы процесс саамай суолталаах сорҕото, чопчу уонна коммуникация наада буолар. Хаачыстыбаны сөптөөхтүк хонтуруоллааччы дьиҥнээх матырыйаалы кытта тылбаасчыт уонна тылбаасчыт иһитиннэриитигэр тиһигин быспакка тиэрдэрин сэрэйэр.

Ону тэҥэ тус сыаллаах аудитория лингвистикатыгар сөп түбэһэрин мэктиэлиир локализация курдук эбии өҥөнү биэрэр компанияҕа барыстаах. Ол аата тыл чопчу региоҥҥа адаптацияланарын, олохтоох диалектары уонна уобарастары туһанан онно сөп түбэһэрин көрдөрөр. Ону тэҥэ туһааннаах формирование уонна дизайн дизайнын хааччыйыы, көһөрүллүбүт матырыйаалы түмүллүбүт матырыйаал курдук көстөрүн мэктиэлээри турар.

Сүнньүнэн, Украинскай тылга тылбаас ситэ ырытыллыбатах өрүттэрин чопчу биэриигэ, ону тэҥэ бары культурнай уратыларын уонна уопсай суолталаах этиилэри учуоттаан хааччыйыыга сытар. Ону тэҥэ үрдүк профессиональнай стандартарга уонна хаачыстыбаны хааччыйыы миэрэлэригэр сөп түбэһиннэрэн үлэлиир тылбаасчыт көрдөөһүнэ эһиги үчүгэй түмүктэри ылыаххыт диэн мэктиэлиир.

Украинскай тылга ханнык дойдуларга этэллэрий?

Украинскай тылынан Украинаҕа уонна Арассыыйа сорох чаастарыгар, Беларусь, Молдова, Польша, Словакия, Венгрия, Румыния уонна Болгария тылларынан этэллэр. Кини ону тэҥэ Казахстаҥҥа, Сербияҕа, Греция уонна Хорватияҕа тыл быһыытынан туһаныллар.

Украина тылын историята хайдаҕый?

Украина тыла уһун уонна уустук историялаах. Бу-нуучча уонна белорус тыла. Украинаҕа 11- с үйэттэн дииллэр. Кини историятын былаһын тухары религия литературатыгар уонна айымньыларыгар туттуллар церковнославянскай тыл сорҕото этэ. ҮІХ- ХІХ үйэлэрин тухары нуучча тылын диалегын быһыытынан көрүллүбүтэ, сорох уратыларын да иһин, көрүллүбүтэ.
Арай 19- с үйэҕэ Украина Украинаҕа литературнай хаттаан сөргүтүү сорҕотун быһыытынан билиниини ылбыта. Бу кэмҥэ аныгы Украинскай тыл төрдө ууруллубута. 19 үйэ бүтүүтэ Украинскай Украина нэһилиэнньэтин үксэ тыл буолбута.
1917 сыллаахха Украина Россияттан тутулуга суох буолбута уонна Украинскай официальнай государственнай тыл быһыытынан ылыллыбыта. Ити тыл тэтимнээх стандарт уонна сайдыы тэтимнээхтик сайдан эрэр кэмэ, элбэх тылдьыт, грамматика уонна үөрэх матырыйааллара бэчээттэммиттэрэ, туһаныллар матырыйааллар бэчээттэммиттэрэ.
1991 с. тутулуга суох булуллуоҕуттан ыла Украинскай тыл өссө элбэҕи сөргүтүллүбүтэ. Кини нация официальнай тыла буолла, оскуолаларга киэҥник үөрэтиллэр уонна общественнай түмсүү бары көрүҥнэригэр туһаныллар. Нуучча тыла дойду сорох оройуоннарыгар баарын үрдүнэн, Украина Украина сүрүн тыллара буолаллар.

Украина тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Иван Котляевскай (1769-1838): "Эниидэ"Украинскай тылынан бастакы национальнай эпическай поэманы суруйбута. Кини үлэтин популяризациялыырга, стандартизациялыырга көмөлөстүлэр.
2. Тарас Шевченко (1814-1861): Украина литературатын уонна искусствотын уһулуччулаах фигурата, Шевченко "Украина тылын аҕата"диэн ааттанар. Кини Украина тылын литератураҕа уонна культураҕа туһанарга дьулуурдаах этэ уонна бу тылынан кэккэ хоһооннору, романнары суруйбута.
3. Иван Франко (1856-1916): сабыдыаллаах суруйааччы уонна поэт, Франко билиҥҥи Украина литературатын сорох айымньыларын суруйбута. Иван Франко аатынан национальнай университеты тэрийбитэ, Украина тылын суолтатын бэлиэтиир революционнай ньымалары оҥорбута.
4. Владимир Вернадскай (1863-1945): уһулуччулаах историк, философ уонна геолог, Верадскай аныгы Украина культуратын сайдыытыгар тутаах лидер этэ. Кини Шевченко аатынан научнай обществоны төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ этэ уонна Украина тематикатыгар элбэх кинигэни, эссе суруйбута.
5. Александр Олес (1884-1962): уһулуччулаах лингвист уонна филолог, Олеся аныгы Украинскай грамматика сайдарыгар турар сүрүн күүс этэ. Кини хас да улахан үлэ автора, ол иһигэр "украинский язык для начальных школ", итиэннэ Украина наукатын академиятын чилиэнинэн буолбута.

Украина тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Украинскай тыл-Украинаҕа сүнньүнэн Украинаҕа барар славянскай тыл. Кини Белоруссия, Польша, нуучча уонна атын славянскай тыллары кытта ыкса сибээстээх. Кини кириллицаттан оҥоһуллар бэйэтин алфавита уонна кини грамматиката атын славянскай тыллар грамматикаларыгар майгынныыр, даҕааһын, даҕааһын, туохтуурдары уонна сыһыаттары кытта араас өрүттээх, тыҥааһыннаах тыллары кытта дьүөрэлэһэр. Тыл бэрээдэгэ, субъект–объект курдук эрээри, саҥарар акцентыттан көрөн араастаһыан сөп.

Украинскай тыл саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Үчүгэй тылы Булуҥ: Украинскай тылынан фокусацияланар үчүгэй тыл кууруһун көрдөөһүҥҥүттэн саҕалааҥ. Тыл грамматикатыгар, тылдьыт саппааһыгар хайдах эрэ үөрэтэргитин көрдүүгүт.
2. Тылы үөрэтиигэ хас да үчүгэй кинигэни атыылаһыаххыт: кинигэ - биир бастыҥ ресурсалартан биирдэстэрэ, дьыала тыл үөрэтэригэр тиийэр. Грамматика көрүүтүнэн эрэ буолбакка, культура, история уонна идиом көрүүтүнэн, Украина тылыгар анаабыт кинигэлэри көрдөөҥ.
3. Эрчиллиҥ!: Тылы үөрэтии бастыҥ ньымата - ону олоххо киллэрии хайдах баарынан сыаналанар. Эбэтэр онлайн омук тылын илдьэ барар кыаҕы көрдөөҥ, эбэтэр эһиги региоҥҥа. Украина араадьыйатын уонна Украинскай киинэлэри, тэлэбиидэнньэлэри истиҥ. Ити тылгытын кытта билсиһэргитигэр уонна түргэнник баһылыыргытыгар көмөлөһүө.
4. Вэб- сайты туһаныҥ: Украина тылын билиитин тупсарарга көмөлөһөр элбэх приложений уонна веб- сайт баар. Онлайн онлайн Форумы, блоги и веб- сайты, основанные преподаватели украинского языка.
5. Тирэҕирэн: тыл үөрэтэр- үөрэтэр биир бастыҥ ньымалартан биирдэстэрэ - олохтоох культураҕа уонна тулалыыр эйгэҕэ тиэйиллиэхтээх. Украинаҕа сырыы эһиэхэ вариана суох буоллаҕына, көрсөр эбэтэр тыл атастаһар бырагырааманы олохтоох бөлөҕү Булуҥ.