Сунданскай Маратха Тылбаастаа

Сунтаар-Индонезияҕа биир саамай тарҕаммыт тыл. Кини австронезийскай тыл дьиэ кэргэнин сорҕото буолар, онно Сунтаар регионугар 40 мөлүйүөнтэн тахса киһи саҥараллар. Үгүс сыллар усталарыгар бу тыл элбэх лингвистэри, ученайдары үөрэтэр предмет этэ уонна кини дириҥ силистээх- мутуктаах, дириҥ силистээх- мутуктаах культурнай историялаах.

Сунтаар тылыттан тылбаас бу тылы билии уонна билинии биир дьоһун сорҕото буолар. Аан дойду үрдүнэн аҕыйах ахсааннаах тыл этээччилэр ахсааннарыгар сыһыаннаан, аан дойду үрдүнэн матырыйааллар уонна ресурсалар баар буолалларын учуоттаан, барыларыгар чаҕылхай, тиийимтиэ буоларын ситиһиэххэ наада.

Сунтаар тылыгар тылбаас хас да араас ньымата баар, ханнык тииптээх матырыйаалтан көрөн. Холобур, итэҕэл тиэкистэрэ улахан чуолкайдык, ону тэҥэ итэҕэл символиктарын уонна ритуаллар. Уопсай тылбаастар үгүстүк тылбаастаныахтарын сөп, бу ураты түгэҥҥэ үгүстүк бу салааҕа анал билиилээх профессиональнай тылбаасчыттар ирдэнэллэр.

Сунтаар тылыттан тылбаас тыл эрэ буолбатах диэн суолталаах. Тыл култуура сорҕото буоларын быһыытынан, итиннэ суданскай тылынан матырыйааллары ситиһиилээхтик көһөрүү наадатын учуоттуур элбэх нюст баар. Бу тылы баһылааһын анал таһымын уонна уопутун, ону сэргэ олохтоох үгэһи, култуураны өйдөтүү ирдэнэр.

Тылбаас өҥөтүн биэриини таһынан Сунтаар тыла тыыннаах уонна аныгы усулуобуйаҕа хааларыгар көмөлөһөр атын ньымалар эмиэ бааллар. Ону оҥоруохтаах биир саамай тутаах мал - бу Сунтаар тылыгар Интернет ситимигэр чэпчэки киириини хааччыйыы. Ол аата веб- тылдьыты уонна да атын матырыйааллары оҥоруу, Интернет ситимигэр холбонор кыахтаах. Тыл салгыы сайдан иһэр буолан, итинник ресурсалар тыл актуальноһын уонна кини носителя наадыйыыларыгар сөп түбэһэрин өйүөххэ сөп.

Сунтаар тылын тылбаастааһын аныгы үйэҕэ динамичнайдык уонна тыыннаах буоларын хааччыйар дьоһун сорҕото буолар. Идэлээхтэр да, тыл этээччилэр да күүстэрэ, киэн туттуулара дойду күүс- уох, ону сэргэ култууралар икки ардыларыгар коммуникация тупсарыгар көмөлөһүөхтэрин сөп.

Сунтаар тылыгар ханнык дойдуларга этэллэрий?

Сунтаар тылыгар Индонезия провинцияларыгар Бантен уонна Арҕаа Ява, ону тэҥэ киин Ява сорох чаастарыгар киирсэллэр. Онно эмиэ атын чаастарга Индонезияҕа, Сингапурга уонна Малайзияҕа олорор аҕыйах ахсааннаах омуктар ахсааннара этэр.

Сунтаар тылын историята хайдаҕый?

Сунтаар тыла-австронезия тыла, ааҕалларынан, 30 мөлүйүөнүнэн Арҕаа Ява уонна Бантен провинциятыгар олорор австронезия тыла. Бу көстүү кэнниттэн дойдуга тыл тарҕаныыта иккис, 14- с үйэттэн ыла кини уус- уран литература тыла- өһө буолар. Сунтаар тылыгар урут биллибит суруктар биһиги эрабыт 11 үйэтигэр бэриллэллэр уонна бу тыл кырата 1500 сыл диэн ааҕыллар. Судан тыла австронезийскай тыл уонна Англия тылларыгар нуучча тылын уонна биис уустарын арҕаа өттүнээҕи салаата буолар. Сунтаар Күннүк Уурастыырап тыла- өһө, ону тэҥэ үгэс буолбут үҥкүүлэргэ, куукула театрыгар (Саянг голк) уонна кечапи сулинг курдук биллэр норуот стилигэр туттуллар. Бу тыл үөрэх тэрилтэлэригэр туттуллар, оттон урукку рукопистар Сунтаар эбэтэр яван тыла булкааһыгар элбэхтик суруллубуттара.

Сунтаар тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. "Сунтаар поэзиятын Ийэ" диэн ааттаммыт Сунтаар поэзиятыгар 1700- с сылларга Сунтаар тылын поэтическай формаҕа киллэрии суруллар Сунтаар поэта этэ.
2. А. А. Марамис (1914-1995), суруйааччы, тылбаасчыт уонна лингвист) Сунтаар тылын билии кээмэйэ лаппа кэҥээбитэ уонна тыл үөрэхтээһинин бастакы суданскайдааҕы академиятын тэрийбитэ.
3. Дардири М. Ариеф (1917-1996) уһулуччулаах поэт яванскайтан Сунтаардааҕы литературнай тыл сайдарыгар бэйэтин кылаатын киллэрбит дьоһуннаах айымньыларын 20- с үйэҕэ тылбаастаабыта.
4. Профессор Х. Кесмано (1929-2016), активист уонна учуонай, Бандунг университетыгар баар тииптэри тылга уонна литератураҕа аналлаах араас кинигэлэр, сурунааллар автордарын тэрийбитэ.
5. Сурьяди (р. 1934), Сунтаар биллиилээх поэта уонна общественнай деятелэ, Сунтаар да, Индонезия да тылларынан элбэхтик суруйбута уонна Сунтаар норуотун үгэстэрин уонна культуратын туһунан бэйэтин үлэтин иһин улахан ытыктабылынан туһанар.

Сунтаар тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Сунтаар тыла-39 мөлүйүөн кэриҥэ киһи, сүрүннээн арҕаа өттүгэр Индонезияҕа баар австронезия тыла. Австронезийскай тыл дьиэ кэргэнин нууччалыы полинезийскай бөлөҕөр сыһыаннаах уонна яван, мадурузскай уонна балийскай тыллары кытта ыкса сибээстээх.
Сундани-самой ФИЛЬВОЙ (субъект-случа- объект) тыл. Туохтуурдар сирэй, ахсаан уонна көлүөнэ тиэрминнэригэр дьүөрэлэһэллэр. Туттуу түһүккэ сыһыана суох, кинилэргэ ханнык да биллибэт эбэтэр биллибэт артыыстар суохтар. Үс биис уустара (эр киһи, дьахтар уонна орто) уонна икки чыыһыла (биирдиилээн уонна элбэх ахсааннаах) бааллар. Сундан тыла туохтуур сыһыарыыларын уустук набордаах, хас да бириэмэ маркердарын уонна да атын аспектуальнай маркердары киллэрэн туран. Тылга тыл ис хоһоонун тыл бэрээдэгэ эмиэ туттуллар.

Сунтаар тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Сунтаар тылын илдьэ сылдьыҥ уонна кинини кытта мэлдьи бодоруһуҥ. Бэйэ-бэйэҕитин үөрэтиһэр, үөрэтэр- үөрэтэр кыахтаах сэһэргэһээччилээх буоларгыт ордук.
2. Хас да кинигэни эбэтэр аудиоматериалы Об этом языке и начнее воспитание его самостоятельно. Үчүгэй ресурсалар грамматикаҕа, учебниктарга, рабочай тэтэрээттэргэ уонна аудиозаписка кинигэлэри киллэрэллэр.
3. Репетитордары кытта тыл курстарыгар эбэтэр чааһынай дьарыктарга суруйуҥ, кинилэр ордук персонализированнай үөрэҕи уонна төттөрү сибээһи хааччыйыахтарын сөп.
4. Төһө бэлэмнээххитий, Индонезияҕа сырыыгытын оҥоруҥ уонна тылгытыгар толору тиэйэргитин боруобалааҥ. Инньэ гынан, тыл тутааччыларын кытта кэпсэтиигэ кыттан, тылы үөрэтиэххитин сөп.
5. Онлайн ресурсалары, веб- сайты, форумнары уонна социальнай ситимнэри туһаныҥ, тыл этээччилэрин кытта сэһэргэһэр уонна үөрэххэ көмөлөһөр эбии матырыйааллары булуоххут.

Марха-Марха норуота этэр индоари тыла, сүрүннээн Махарштр штатыгар баар. Бу официальнай тыл уонна Индия 22 официальнай тылларыттан биирдэстэрэ. Итинник курдук, Мархаҕа саҥарар обществоҕа сыһыана суох дьоҥҥо кинини ураты суолталаах декстары өйдүүргэ чуолкай тылбаас ирдэнэр.

Марха тиэкистэрин тылбаастааһын уустук грамматикатыттан уонна тылдьыт саппааһа судургута суох буолуон сөп. Ол эрээри Мархаҕа тылбаас сөптөөх ньыманан уонна ресурсанан балачча судургу буолуон сөп.

Ханнык баҕарар тылбаас биир сүрүн соругунан Мархаттан үлэлиир уопуттаах специалистары көрдөөһүн буолар. Тылбаас компаниялара тиэкис ис хоһоонун чуолкайдык тиэрдэр кыахтаах тылбаасчыттары- носители үгүстүк наймылаһаллар, онуоха тыл фактордара болҕомтоҕо ылан, кэпсэтии- ипсэтии курдук этиилэр болҕомтолорун уураллар. Бу бүтэһиктээх түмүгү сөпкө уонна хаачыстыбалаахтык хааччыйыыга тыын суолталаах.

Дьыала чахчы тылбаас тиийдэҕинэ туһанар аҕыйах ньымалар уонна техникалар бааллар. Холобур, массыыналаах тылбаас алгоритмынан туһанар буолан, базовай тылбаастар түргэнник толоруллуулара мөлтөөн иһэр. Ол эрээри, бу ньыма Марха уустуктарыттан уонна Ньурбатыттан чуолкайа суох түмүктэри биэриэн сөп.

Атын өттүнэн, киһи тылбааһа өссө үрдүк хаачыстыбалааҕын хааччыйар буолан, эрэллээхтик ааҕыллар. Тылбаасчыттар дьиҥнээх тиэкис ис хоһоонун биэрэргэ саамай сөптөөх тылы тиэкиһи тиэкиһи сатаан тиэкиһии курдук билэр буолуохтаахтар. Тус тыл грамматическай нуорматыгар сөп түбэһэрин туһугар кинилэргэ этиилэр структураларыгар эмиэ уларытыылары киллэриэххэ сөп.

Другой подход это транскреация, который выходит за рамоту переводу текста. Транскрибирование тиэкиһи целевой тылынан суруйуу, ону тэҥэ төрүт уонна целевой тыллар икки ардыларыгар культурнай уратылары учуоттаан, тиэкиһи сурукка киллэрии.

Тиһэҕэр, бүтэһиктээх тылбааһы итэҕэйдэххэ, Марха носителин кытта дааннайдары көрүү улахан суолталаах. Ити докумуон бэчээккэ диэри ханнык баҕарар сыыһаны- халтыны арыйарга көмөлөһөр.

Мархаҕа тылбаас уустук дьыалаҕа бастаан көрүөн сөп эрээри, сөптөөх ньыманан уонна инструменнарынан судургу уонна көдьүүстээх буолуон сөп. Уопуттаах профессионаллары кытта ааҕааччыларгытыгар чуолкай уонна үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары биэриэххитин сөп.

Марха тылыгар ханнык дойдуларга этэллэрий?

Мархаҕа сүрүннээн Индия штатын официальнай тылларынан буолаллар Махарштра, ону таһынан ГАИ, Дадра уонна Нагар- Хавели, Дамана уонна ду, Каратаки, Теланганнар, Гуджарат уонна Чхатисгарха. Онно эмиэ ыаллыы Штаттарга кадхья- Прадеша, Андрхра- Прадеша уонна карат, ону тэҥэ сорох оройуоннарга Каратаки, Тамилнада уонна Абу- Даби элбэх киһи баар диир. Мархаҕа эмиэ аан дойду үрдүнэн, ордук холбоһуктаах Штаттарга, Канадаҕа, Израильга, холбоһуктаах Арабскай Эмират, Австралияҕа, Сингапурга, саҥа Зеландияҕа, Соҕуруу Африкаҕа, Сауда, Катараҕа уонна Омаҥҥа.

Марха тылын историята хайдаҕый?

Марха тыла уһун уонна баай историялаах. Кини биһиги эрабыт 10- с үйэҕэ махарштр соҕуруулуу- арҕаа Индия штатыгар үөскээн, эрдэ билиллибит тыллартан биирдэстэринэн буолар. Мархаҕа суруллубут эрдэтээҥи суруктар биһиги эрабыт 9 үйэтин даталлар. Марха 13- с үйэҕэ регион доминирующайа буолбут.
Марха 17-19- с үйэ саҕана Марха салайар официальнай тыл этэ. Марха колониал чааһыгар тереебут литератураны, поэзия уонна журналистика тылларынан престиһи, билиниини ылбыта. Онтон Индия үрдүнэн Махарштр тас өттүгэр тэнийэн тахсыбыта, билигин онно 70 мөлүйүөнтэн тахса киһи кэпсэнэр. Марха билигин Индия бырабыыталыстыбата официальнай тыл быһыытынан билиниллэр.

Марха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Махатма Оонньуур 2. Арыгы Дамодар Саваркар 3. Балшастри Джамбекар 4. Вишнушастри 5. Нагнат С. Инамдар

Марха тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Марха Индия тылын дьиэ кэргэнин чилиэнэ, атын тыллары кытта ыкса ситимнээх хинди, гуджарати уонна санскрит курдук. Кини деванагар шрифт суруллубута уонна морфология уонна синтаксис уустук системалаах, бу Индия тылларыгар маарынныыр. Марха субъект тыл бэрээдэгин тутуһар-объект (сэһэн) уонна бөһүөлэктэри туһанар, кэпэрэтииптэри туттубат. Тылга туохтуурдар, киэннэр уонна тиэмэлэр араас актыыбынай уонна пассивнай уратылардаах туохтуурдар элбэхтэр.

Марха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Марха уруоктарын ылыҥ. Многие языковые школы предлагают занятие на Марха, или вы можете онлайн репетитор, который вам помогать В своих практиках.
2. Мархаҕа олорор дойдугар кэлиҥ. Эһиэхэ баар ресурсалааххыт, хайаан да Марха сиригэр кэлэ сылдьыҥ, бу тыллары уонна кини илдьэ сылдьааччылары кытта ыкса билсиһэр кыахтааххыт.
3. Мархатааҕы радио истиҥ уонна Марха телевидениетин көрүҥ. Ону эһиги тыл араас акценнарын, стилин кытта билсиэххит, онон тыл үөрэхтээхтэрин үөрэтиэххитин сөп.
4. Мархаҕа кинигэлэри ааҕыҥ. Тыл грамматикатын уонна синтаксиһын кытта билсэр кыахтаах мархаларга элбэх кинигэ баар.
5. Мархаҕа доҕотторгутун аһыныҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэр биир бастыҥ ньымалартан биирдэстэрэ-бу тыл тумус туттар саҥа доҕотторун булунар. Онлайн диэн Мархаҕа кэпсэтэр, уерэтэр идэлэрин практикалыырга уонна сайыннарарга тус бэйэҕитин кытта бодоруһуҥ.