Маратха Томтор Мари Тылбаастаа

Марха-Марха норуота этэр индоари тыла, сүрүннээн Махарштр штатыгар баар. Бу официальнай тыл уонна Индия 22 официальнай тылларыттан биирдэстэрэ. Итинник курдук, Мархаҕа саҥарар обществоҕа сыһыана суох дьоҥҥо кинини ураты суолталаах декстары өйдүүргэ чуолкай тылбаас ирдэнэр.

Марха тиэкистэрин тылбаастааһын уустук грамматикатыттан уонна тылдьыт саппааһа судургута суох буолуон сөп. Ол эрээри Мархаҕа тылбаас сөптөөх ньыманан уонна ресурсанан балачча судургу буолуон сөп.

Ханнык баҕарар тылбаас биир сүрүн соругунан Мархаттан үлэлиир уопуттаах специалистары көрдөөһүн буолар. Тылбаас компаниялара тиэкис ис хоһоонун чуолкайдык тиэрдэр кыахтаах тылбаасчыттары- носители үгүстүк наймылаһаллар, онуоха тыл фактордара болҕомтоҕо ылан, кэпсэтии- ипсэтии курдук этиилэр болҕомтолорун уураллар. Бу бүтэһиктээх түмүгү сөпкө уонна хаачыстыбалаахтык хааччыйыыга тыын суолталаах.

Дьыала чахчы тылбаас тиийдэҕинэ туһанар аҕыйах ньымалар уонна техникалар бааллар. Холобур, массыыналаах тылбаас алгоритмынан туһанар буолан, базовай тылбаастар түргэнник толоруллуулара мөлтөөн иһэр. Ол эрээри, бу ньыма Марха уустуктарыттан уонна Ньурбатыттан чуолкайа суох түмүктэри биэриэн сөп.

Атын өттүнэн, киһи тылбааһа өссө үрдүк хаачыстыбалааҕын хааччыйар буолан, эрэллээхтик ааҕыллар. Тылбаасчыттар дьиҥнээх тиэкис ис хоһоонун биэрэргэ саамай сөптөөх тылы тиэкиһи тиэкиһи сатаан тиэкиһии курдук билэр буолуохтаахтар. Тус тыл грамматическай нуорматыгар сөп түбэһэрин туһугар кинилэргэ этиилэр структураларыгар эмиэ уларытыылары киллэриэххэ сөп.

Другой подход это транскреация, который выходит за рамоту переводу текста. Транскрибирование тиэкиһи целевой тылынан суруйуу, ону тэҥэ төрүт уонна целевой тыллар икки ардыларыгар культурнай уратылары учуоттаан, тиэкиһи сурукка киллэрии.

Тиһэҕэр, бүтэһиктээх тылбааһы итэҕэйдэххэ, Марха носителин кытта дааннайдары көрүү улахан суолталаах. Ити докумуон бэчээккэ диэри ханнык баҕарар сыыһаны- халтыны арыйарга көмөлөһөр.

Мархаҕа тылбаас уустук дьыалаҕа бастаан көрүөн сөп эрээри, сөптөөх ньыманан уонна инструменнарынан судургу уонна көдьүүстээх буолуон сөп. Уопуттаах профессионаллары кытта ааҕааччыларгытыгар чуолкай уонна үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары биэриэххитин сөп.

Марха тылыгар ханнык дойдуларга этэллэрий?

Мархаҕа сүрүннээн Индия штатын официальнай тылларынан буолаллар Махарштра, ону таһынан ГАИ, Дадра уонна Нагар- Хавели, Дамана уонна ду, Каратаки, Теланганнар, Гуджарат уонна Чхатисгарха. Онно эмиэ ыаллыы Штаттарга кадхья- Прадеша, Андрхра- Прадеша уонна карат, ону тэҥэ сорох оройуоннарга Каратаки, Тамилнада уонна Абу- Даби элбэх киһи баар диир. Мархаҕа эмиэ аан дойду үрдүнэн, ордук холбоһуктаах Штаттарга, Канадаҕа, Израильга, холбоһуктаах Арабскай Эмират, Австралияҕа, Сингапурга, саҥа Зеландияҕа, Соҕуруу Африкаҕа, Сауда, Катараҕа уонна Омаҥҥа.

Марха тылын историята хайдаҕый?

Марха тыла уһун уонна баай историялаах. Кини биһиги эрабыт 10- с үйэҕэ махарштр соҕуруулуу- арҕаа Индия штатыгар үөскээн, эрдэ билиллибит тыллартан биирдэстэринэн буолар. Мархаҕа суруллубут эрдэтээҥи суруктар биһиги эрабыт 9 үйэтин даталлар. Марха 13- с үйэҕэ регион доминирующайа буолбут.
Марха 17-19- с үйэ саҕана Марха салайар официальнай тыл этэ. Марха колониал чааһыгар тереебут литератураны, поэзия уонна журналистика тылларынан престиһи, билиниини ылбыта. Онтон Индия үрдүнэн Махарштр тас өттүгэр тэнийэн тахсыбыта, билигин онно 70 мөлүйүөнтэн тахса киһи кэпсэнэр. Марха билигин Индия бырабыыталыстыбата официальнай тыл быһыытынан билиниллэр.

Марха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Махатма Оонньуур 2. Арыгы Дамодар Саваркар 3. Балшастри Джамбекар 4. Вишнушастри 5. Нагнат С. Инамдар

Марха тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Марха Индия тылын дьиэ кэргэнин чилиэнэ, атын тыллары кытта ыкса ситимнээх хинди, гуджарати уонна санскрит курдук. Кини деванагар шрифт суруллубута уонна морфология уонна синтаксис уустук системалаах, бу Индия тылларыгар маарынныыр. Марха субъект тыл бэрээдэгин тутуһар-объект (сэһэн) уонна бөһүөлэктэри туһанар, кэпэрэтииптэри туттубат. Тылга туохтуурдар, киэннэр уонна тиэмэлэр араас актыыбынай уонна пассивнай уратылардаах туохтуурдар элбэхтэр.

Марха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Марха уруоктарын ылыҥ. Многие языковые школы предлагают занятие на Марха, или вы можете онлайн репетитор, который вам помогать В своих практиках.
2. Мархаҕа олорор дойдугар кэлиҥ. Эһиэхэ баар ресурсалааххыт, хайаан да Марха сиригэр кэлэ сылдьыҥ, бу тыллары уонна кини илдьэ сылдьааччылары кытта ыкса билсиһэр кыахтааххыт.
3. Мархатааҕы радио истиҥ уонна Марха телевидениетин көрүҥ. Ону эһиги тыл араас акценнарын, стилин кытта билсиэххит, онон тыл үөрэхтээхтэрин үөрэтиэххитин сөп.
4. Мархаҕа кинигэлэри ааҕыҥ. Тыл грамматикатын уонна синтаксиһын кытта билсэр кыахтаах мархаларга элбэх кинигэ баар.
5. Мархаҕа доҕотторгутун аһыныҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэр биир бастыҥ ньымалартан биирдэстэрэ-бу тыл тумус туттар саҥа доҕотторун булунар. Онлайн диэн Мархаҕа кэпсэтэр, уерэтэр идэлэрин практикалыырга уонна сайыннарарга тус бэйэҕитин кытта бодоруһуҥ.

Горно-марийский язык является уникальным диалектом финно-угорской языковой семьи и в основном используется меньшинством горно-марийского народа, населяющим регионы России, Эстонии и Финляндии. Ити төһө да аҕыйах ахсааннаах буоллар, хайа-Мари омук культурнай уратытыгар наһаа улахан суолталаах. Онон бу тылы харыстааһыҥҥа Горнайтан көһөрүү өҥөтүн курдук инициатива көмөтүнэн өссө болҕомто ууруллар.

Кэнники сылларга марийскайы кытта тылбаас өҥөтө билигин даҕаны биллэ илик. Бу сороҕор хайа тылын маркер быһыытынан уратытын, ону тэҥэ онлайн тылбаас өҥөтө киэҥник тарҕаммытын кытта сибээстээх. Онлайн- тылбаас өҥөтүн туһаннахха, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон аан дойду үрдүнэн араас тылынан саҥарааччылары кытта бодоруһуохтарын сөп. Ону таһынан онлайн- тылбаас өҥөтө эмиэ Горнай Марияҕа суруллубут дьоһун докумуоннары уонна литератураны көһөрүүнү атын тылларга туһаныахха сөп.

Горнайтан тылбаасчыт өҥөтүнэн араас ньыманан туһаныахха сөп. Холобур, кинилэри бу тылы билбэт дьоҥҥо анаан хайа- Мари тылын актердара кыттыылаах киинэлэргэ эбэтэр тэлэбиидэнньэни оҥорорго туһаныахха сөп. Кинилэр эмиэ төрөөбүт тыл, юридическай докумуоннар уонна оннооҕор оскуола учебниктара, Горнай мари тылынан тылбаас курдук дьоһун суолталаах докумуоннары тылбаастааһыҥҥа туһаныахтарын сөп. Маны таһынан хайа- марийскайы кытта тылбаас өҥөтүн туһаныы эмиэ ити тылынан саҥарар, эбэтэр тылдьыты уонна учебниктары оҥорорго туһаныллыан сөп.

Горнайтан тылбаас өҥөтө бу дьоһун тылы харыстааһыҥҥа тугунан да сыаналаммат өҥөнү оҥороллор. Литератураны, киинэлэри уонна да атын суолталаах докумуоннары Горнай марийскайдыы тылбаастаан, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон атын омуктары кытта бодоруһуохтарын сөп. Горнайтан көһүү өҥөтүн бэрийэн, дьон- сэргэ бу умсугутуулаах тылы кытта билсэр, ол эрээри кини тыыннаах хаалыытын инникитин хааччыйарыгар көмөлөһөр.

Хайа дойдуларга Горнайга ханнык дойдуларга этэллэрий?

Горнайга Арассыыйа уонна Беларусь тылларыгар этэллэр.

Хайа-Мария тылын историята хайдаҕый?

Хайа- Мари тыла-Арассыыйа хайа омуга диир Урал тыла. Бу тыл аан бастаан 17- с үйэ ортотугар докумуон оҥоһуллубута, нуучча чинчийээччилэр уонна учуонайдар бу региоҥҥа Марий омугун айанныыр туһунан отчуоту оҥорон барбыттара. 19 үйэ саҕаланыытыгар лингвистэр норуокка туһаныыны киэҥник тарҕатыыга уонна тарҕатыыга салгыы докумуонунан барбыттара. Сэбиэскэй былаас саҕана кини оскуолаларга үөрэммит уонна элбэх официальнай докумуоннарга туттуллубут буолан, бу тыл ахсаана лаппа улаатта. Сэбиэскэй Сойуус эстибитин кэннэ бу тылы сөргүтүү тохтоото, үгүс эдэр дьон үөрэтэллэр уонна туһаналлар.

Хайа тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Павел Чудинов-горно- марийский ученай, 1973 сыллаахха таһаарбыт хайа- марийского энциклопедиятын бастакы сүһүөх автора.
2. Павел Пентков-икки тылдьыт автора, олортон биирдэстэрэ 2003 сыллаахха, иккиһэ - 2017 с. бэчээттэммитэ.
3. Татьяна Рудина - Горнай тылын үөрэтэр бастакы курстарын тэрийээччитэ.
4. Юрий Макаров-Горнай лингвиһэ,1983 с. хайа- Мари тылын бастакы учебнига.
5. Анна Кузнецова-горно- марийского языка, тылдьыт уонна үөрэх матырыйаалларын грамматикатыгар хас да учебниктар автордара.

Хайа- марийскэй тыл структурата хайдах оҥоһулунна?

Мари тыла Урал тылларыгар, чуолаан волж- финскэй салаатыгар сыһыаннаах. Бу агглютинативнай тыл, ол аата суффикс эбэн этиигэ олоҕуран тылы үөскэтэр, грамматическай сыһыаны көрдөрөр. Холобур, контекска уонна эбиллибит суффикстан тутулуктанан биир эмиэ "кинигэ"," кинигэлэр "эбэтэр" кинигэ ааҕыы "диэн суолталаах буолуон сөп. Кини ону сэргэ аһаҕас дорҕоон дьүөрэлэһиилэрин туһанар, бу ойууну өйүүр тылга туһааннаах аһаҕас дорҕооннору уларытыыны ирдиир. Горнайга гендернэй уратыта суох, онтон атын финно- угорскай тыллартан киирии тыллар ахсааннара хааччахтаммытыттан, атын тыллартан киирии тыллары ылыы аҕыйаҕыттан ааҕыллар.

Хайа- Мари тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - ол кини төбөтүн кытта тиэйиллиэхтээх. Тыл грамматикатын, айымньытын уонна тылдьыт саппааһын туһунан өйдөбүлү ылаары, Горнай тылын илдьэ сылдьыҥ.
2. Алфавиты үөрэтиҥ: эһиги саҥа тылы уонна этиилэри үөрэтиэххит иннинэ Горнай Мари тылын алфавитын кытта билсэр улахан суолталаах.
3. Боростуой тыллартан уонна этиилэртэн саҕалаан: биир нэдиэлэ күнэ, нэдиэлэ күнэ, ону тэҥэ "дорообо", "көрсүөххэ диэри", "баһаалыста" уонна "махтал"курдук боростуой этиилэри өйүөххэ.
4. Клилл Мари: эһиги региоҥҥутугар кыаххыт баар буоллаҕына, онлайн- онлайн тыллары чинчийэр дьарыкка суруттарыаххытын сеп. Билиэххит дуо, ханнык эмэ олохтоох университеттар үөрэххэ туттарсаллар.
5. Эргиччи туттуҥ: саҥа тылы үөрэтиигэ сүрүн хайысха буолар. Күн аайы олоххо киирэргэ дьулуһуҥ уонна бу тылы күннээҕи олоххутугар киллэрэр ньымалары Булуҥ. Сахалыы Истиҥ- иһирэх тыллары, этиилэри умнумаҥ.