Эсперанто Чувашский Тарҷума

Эсперанто забони байналмилалии сохташуда аст, ки соли 1887 аз ҷониби доктор Л.Л. Заменгоф, табиб ва забоншиноси полякӣ сохта шудааст. Он барои мусоидат ба ҳамдигарфаҳмӣ ва муоширати байналмилалӣ дар сатҳи байналмилалӣ ва табдил додани забони дуввуми муассир барои одамони кишварҳои гуногун таҳия шудааст. Имрӯз дар зиеда аз 100 кишвар якчанд миллион нафар бо эсперанто ҳарф мезананд ва онро бисер созмонҳои байналмилалӣ ҳамчун забони корӣ истифода мебаранд.

Грамматикаи эсперанто хеле содда ҳисобида мешавад, ки омӯзиши онро дар муқоиса бо забонҳои дигар хеле осон мекунад. Ин соддагардонӣ онро махсусан барои тарҷума мувофиқ месозад. Ғайр аз он, эсперанто ба таври васеъ қабул ва фаҳмо аст, ки имкон медиҳад онро дар лоиҳаҳои тарҷума истифода баранд, ки дар акси ҳол якчанд забонро талаб мекунанд.

Тарҷума ба эсперанто дар ҷаҳони тарҷума ҷои беназирро ишғол мекунад. Баръакси тарҷумаҳои дигар, ки аз ҷониби ноширони забони тарҷума сохта шудаанд, тарҷума ба эсперанто ба тарҷумонҳое такя мекунад, ки ҳам эсперанто ва ҳам забони аслиро хуб медонанд. Ин маънои онро дорад, ки тарҷумонҳо набояд забони модарии ҳарду забон бошанд, то бо дақиқ тарҷума кунанд.

Ҳангоми тарҷумаи мавод аз як забон ба эсперанто муҳим аст, ки забони аслӣ дар тарҷумаи натиҷа дақиқ ифода карда шавад. Ин метавонад душвор бошад, зеро баъзе забонҳо ибораҳо, калимаҳо ва мафҳумҳои идиомавӣ доранд, ки мустақиман ба эсперанто тарҷума карда намешаванд. Барои кафолат додани он, ки ин нозукиҳои забони аслӣ дар тарҷумаи эсперанто дуруст ифода ефтаанд, шояд омӯзиш ва таҷрибаи махсус лозим шавад.

Ғайр аз он, азбаски дар эсперанто барои мафҳумҳо е калимаҳои муайян эквивалент вуҷуд надорад, барои равшан ва дақиқ шарҳ додани ин ғояҳо истифода бурдани давраҳо муҳим аст. Ин яке аз роҳҳое мебошад, ки тарҷумаи эсперанто аз тарҷумаҳои ба забонҳои дигар гузаронидашуда ба куллӣ фарқ мекунад, ки дар он як ибора е мафҳум метавонад муодили мустақим дошта бошад.

Дар маҷмӯъ, тарҷума ба эсперанто воситаи беназир ва муфид барои мусоидат ба ҳамдигарфаҳмӣ ва муоширати байналмилалӣ мебошад. Бо такя ба тарҷумонҳое, ки ҳам забони аслӣ ва ҳам эсперанторо амиқ мефаҳманд, тарҷумаҳоро зуд ва дақиқ иҷро кардан мумкин аст. Ниҳоят, бо истифода аз миқесҳо барои ифодаи мафҳумҳо ва ибораҳои мураккаб, тарҷумонҳо метавонанд кафолат диҳанд, ки маънои забони аслӣ дар тарҷума ба эсперанто дақиқ интиқол дода шудааст.

Кадом кишварҳо бо забони эсперанто ҳарф мезананд?

Эсперанто дар ягон кишвар забони расман эътирофшуда нест. Тахмин меравад, ки тақрибан 2 миллион нафар дар саросари ҷаҳон метавонанд бо эсперанто ҳарф зананд, аз ин рӯ дар бисер кишварҳои ҷаҳон ҳарф мезананд. Он бештар дар кишварҳое чун Олмон, Ҷопон, Лаҳистон, Бразилия ва Чин паҳн шудааст.

Таърихи забони эсперанто чист?

Эсперанто забони байналмилалии сохташуда аст, ки дар охири асри 19 аз ҷониби офтальмологи поляк Л.Л. Заменгоф сохта шудааст. Ҳадафи ӯ таҳияи забоне буд, ки пули васеъ истифодашаванда байни фарҳангҳо, забонҳо ва миллатҳо хоҳад буд. Вай забони оддии забоншиносиро интихоб кард, ки ба назари ӯ омӯхтан нисбат ба забонҳои мавҷуда осонтар хоҳад буд.
Заменгоф аввалин китоби худро дар бораи забони Худ Unua Libro (китоби Аввал) 26 июли соли 1887 бо тахаллуси доктор Эсперанто (ки маънои онро дорад он касе, ки умедвор аст) нашр кард. Эсперанто зуд паҳн шуд ва дар охири аср ба ҳаракати байналмилалӣ табдил ефт. Дар ин вақт дар ин забон бисер корҳои ҷиддӣ ва илмӣ навишта шуда буданд. Аввалин конгресси Байналмилалӣ Дар Фаронса соли 1905 баргузор шуд.
Соли 1908 ассотсиатсияи ҷаҳонии эсперанто (UEA) бо мақсади маъмулгардонии забон ва мусоидат ба ҳамдигарфаҳмии байналмилалӣ таъсис дода шуд. Дар ибтидои асри 20, якчанд кишварҳо эсперанторо ҳамчун забони расмии ерирасони худ қабул карданд ва дар саросари ҷаҳон якчанд ҷомеаҳои нав таъсис дода шуданд.
Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ ба рушди эсперанто фишор овард, аммо он намурд. СОЛИ 1954 UEA эъломияи Булонро қабул кард, ки дар он принсипҳо ва ҳадафҳои асосии эсперанто оварда шуданд. Инро Эъломияи ҳуқуқи эсперанто дар соли 1961 қабул кард.
Имрӯз, эсперанто аз ҷониби якчанд ҳазор нафар дар саросари ҷаҳон, асосан ҳамчун маҳфил, ҳарф мезанад, гарчанде ки баъзе созмонҳо то ҳол истифодаи онро ҳамчун забони амалии байналмилалӣ ташвиқ мекунанд.

Дар байни 5 нафари беҳтарин, ки ба рушди забони эсперанто саҳми бештар гузоштаанд, кист?

1. Людовико Заменгоф офаридгори забони эсперанто.
2. Уилям Олд шоир ва муаллифи шотландӣ аст, ки аз ҷумла шеъри классикии "Адя" - ро бо эсперанто ва инчунин бисер асарҳои дигарро бо ин забон навиштааст.
3. Хамфри Тонкин профессори амрикоӣ ва президенти собиқи ассотсиатсияи ҷаҳонии эсперанто мебошад, ки зиеда аз даҳ китоб бо забони эсперанто навиштааст.
4. Л. Л. Заменгоф писари Людовико Заменгоф ва ношири Фундаменто де эсперанто, аввалин грамматикаи расмӣ ва луғати эсперанто.
5. Пробал Дасгупта муаллиф, муҳаррир ва тарҷумони ҳиндӣ, ки китоби ниҳоии грамматикаи эсперанторо навиштааст Грамматикаи нави соддашудаи эсперанто. Ба ӯ инчунин эҳеи ин забон Дар Ҳиндустон нисбат дода мешавад.

Сохтори забони эсперанто чӣ гуна аст?

Эсперанто забони сохташуда аст, ки маънои онро дорад, ки он қасдан тавре тарҳрезӣ шудааст, ки мунтазам, мантиқӣ ва омӯхтан осон бошад. Ин забони агглютинативӣ аст, яъне калимаҳои нав тавассути омезиши решаҳо ва аффиксҳо ба вуҷуд меоянд, ки омӯхтани забонро нисбат ба забонҳои табиӣ хеле осонтар мекунад. Тартиби асосии калимаҳои он ба ҳамон қолаби аксари забонҳои аврупоӣ мувофиқат мекунад: субъект феъл объект (SVO). Грамматика хеле содда аст, зеро дар исмҳо мақолаи муайян е номуайян вуҷуд надорад ва фарқияти гендерӣ вуҷуд надорад. Инчунин ягон қонуншиканӣ вуҷуд надорад, яъне бо омӯхтани қоидаҳо шумо метавонед онҳоро ба ягон калима татбиқ кунед.

Чӣ тавр забони эсперанторо ба таври дурусттар омӯхтан мумкин аст?

1. Аз омӯхтани асосҳои забони эсперанто оғоз кунед. Асосҳои грамматика, луғат ва талаффузро омӯзед. Дар Интернет захираҳои зиеди ройгон мавҷуданд, ба монанди Duolingo, Lernu ва La Lingvo Internacia.
2. Истифодаи забонро машқ кунед. Бо забони модарӣ е дар ҷомеаи онлайни эсперанто бо эсперанто сӯҳбат кунед. То ҳадди имкон дар чорабиниҳо ва семинарҳои эсперанто иштирок кунед. Ин ба шумо кӯмак мекунад, ки забонро ба таври табиӣ омӯзед ва аз гӯяндагони ботаҷриба фикру мулоҳизаҳо гиред.
3. Китобҳо хонед ва филмҳои эсперанторо тамошо кунед. Ин ба шумо кӯмак мекунад, ки фаҳмиши худро дар бораи забон инкишоф диҳед ва луғатро пур кунед.
4. Ҳамсӯҳбат пайдо кунед е курси эсперанто гиред. Доштани касе, ки бо забон мунтазам машқ кунад, як роҳи олии омӯхтан аст.
5. Забонро ҳарчи зудтар истифода баред. Беҳтарин роҳи озодона донистани ҳама гуна забон ин ҳарчи зудтар истифода бурдани он аст. Новобаста аз он ки шумо бо дӯстон муошират мекунед е почтаи электронӣ менависед, ҳарчи бештар эсперанторо истифода баред.

Тарҷумаи чуашӣ, ки бо номи транслитерасияи чуашӣ низ маъруф аст, шакли махсуси тарҷума аст, ки барои муошират бо забони чуашӣ истифода мешавад. Ин забон барои мардуми чуаш, ки дар баъзе ноҳияҳои Русия ва Украина зиндагӣ мекунанд, забони модарии онҳост. Ин яке аз забонҳои туркист, ки беш аз як миллион нафар бо он ҳарф мезананд ва онро забони муҳим барои тарҷума мегардонад.

Барои дуруст тарҷума кардан аз забони чуашӣ е ба он, фаҳмидани шаклҳои мураккаби транслитератсия муҳим аст. Ин аз он сабаб аст, ки алифбои чуашӣ аз алифбои лотинӣ, ки асосан барои забонҳои аврупоӣ истифода мешавад, фарқ мекунад. Дар натиҷа, калимаҳое, ки ҳарфҳои кириллӣ доранд, ба монанди А, Б, К, У, бояд ба муодили лотинии онҳо табдил дода шаванд, то барои хонанда фаҳмо бошанд.

Раванди тарҷума ба забони чуашӣ якчанд марҳиларо дар бар мегирад. Аввалан, тарҷумон бояд ҳам забонҳои аслӣ ва ҳам мақсаднокро хуб донад. Онҳо бояд сохтори ҷумла, маъно ва талаффузи забони аслиро дарк кунанд. Он гоҳ онҳо бояд онро бо забони мақсаднок бо назардошти қоидаҳои грамматикӣ ва сохтори ҷумлаҳои забони мақсаднок дуруст интиқол диҳанд.

Пас аз ба итмом расонидани тарҷума, тарҷумон бояд матни аслиро бо версияи тарҷумашуда бодиққат муқоиса кунад. Ин кафолат медиҳад, ки тарҷума дақиқ аст ва паеми пешбинишударо дуруст интиқол медиҳад. Тарҷумон инчунин барои гузаронидани санҷишҳои минбаъда масъул аст, то дурустии тарҷумаи ҳама гуна истинодҳои фарҳангӣ ва калимаҳои жаргониро таъмин кунад.

Барои онҳое, ки мехоҳанд забони чуаширо омӯзанд, курсҳои гуногун мавҷуданд, ки онлайн ва дар донишгоҳҳо мавҷуданд. Аммо, фаҳмидан муҳим аст, ки омӯзиши забон фаҳмиши пурраи тарҷумаро ба забони чуашӣ таъмин намекунад. Нозукиҳои транслитератсияро танҳо тавассути амалияи бисерсола ва фидокорӣ азхуд кардан мумкин аст.

Дар маҷмӯъ, тарҷума ба забони чуашӣ маҳорати муҳимест, ки агар шумо хоҳед, ки бо мардуми чуашӣ муошират кунед, бояд азхуд карда шавад. Бо равиш ва дониши дуруст, он метавонад вақти зиедро талаб кунад, аммо фоида меорад.

Кадом кишварҳо бо забони чуашӣ ҳарф мезананд?

Забони чуашӣ асосан дар Ҷумҳурии Чуашии Русия, инчунин дар баъзе ноҳияҳои Мари Эл, Тотористон Ва Удмуртия дар Русия, Инчунин Дар Қазоқистон ва Украина сухан меравад.

Таърихи забони чуашӣ чист?

Забони чуашӣ забони туркӣ аст, ки тақрибан 1,5 миллион нафар Дар Федератсияи Русия бо он ҳарф мезананд. Ин ягона намояндаи боқимондаи шохаи огурии забонҳои туркӣ мебошад. Таърихан ин забон асосан дар ноҳияҳое, ки ҳоло Ҳамчун Ҷумҳурии Чувашия, Ки дар Волгаи Русия ҷойгир аст, маъруф аст, сухан мерафт.
Таърихи ҳуҷҷатгузории забони чуашро то асри 13 пайгирӣ кардан мумкин аст, ки аввалин зикри хаттӣ дар дастхатҳои асрҳои 14-15 пайдо шудааст. Бисере аз ин дастхатҳо нишон медиҳанд, ки забон бо мурури замон тағироти назаррасро аз сар гузаронидааст. Дар асри 15 забони чуашӣ зери таъсири забони ҳамсояи тотории Орди Тиллоӣ қарор дошт ва бо алифбои қадимаи тоторӣ навишта шуда буд.
Дар асри 18 алифбои чуашӣ аз ҷониби олими рус Семен Ремезов сохта шуда, онро ба ҳуруфи кириллӣ асос гузошт. Ин алифбои нав барои сохтани аввалин китобҳои чопи чувашӣ дар ибтидои асри 19 истифода шудааст. Дар охири асри 19 забони чуашӣ забони расмии империяи Русия эътироф шуд ва дар ин давра асарҳои гуногуни адабии дигар офарида шуданд.
Забони чуашӣ то имрӯз идома дорад ва инчунин дар баъзе мактабҳои Ҷумҳурии Чуаш таълим дода мешавад. Ҳамчунин кӯшишҳои фаъол барои ҳифз ва маъмулгардонии забон ҳам Дар Русия ва ҳам дар хориҷа амалӣ карда мешаванд.

Дар байни 5 нафари беҳтарин, ки ба рушди забони чуашӣ саҳми калон гузоштаанд, кист?

1. Михаил Васильевич Яковлев забоншинос ва профессори донишгоҳи давлатии педагогии Чувашск, ки аввалин грамматикаи комплексии забонро таҳия кардааст.
2. Яков Костюков забоншинос ва профессори донишгоҳи давлатии педагогии Чувашск, ки дар навсозии забон тавассути таҳрир ва нашри асарҳои сершумор саҳм гузоштааст.
3. Николай Зиберов саҳми калон дар ҷорӣ кардани графикаи лотинӣ ба забони чуашӣ мебошад.
4. Василий Песков педагог, ки аввалин китоби дарсии мактабиро оид ба забони чуашӣ дар соли 1904 таъсис дод.
5. Олег Бессонов шахси бонуфуз дар таҳияи забони муосири стандартии чуашӣ, ки дар муттаҳид кардани лаҳҷаҳои гуногуни забон кор кардааст.

Сохтори забони чуашӣ чӣ гуна сохта шудааст?

Забони чуашӣ ба оилаи забонҳои туркӣ тааллуқ дорад. Ин забони агглютинативӣ аст, ки маънои калимаҳоро бо илова кардани як қатор префиксҳо ва суффиксҳо ба калимаи реша ташкил медиҳад. Тартиби калимаҳо, одатан, субъект-объект-феъл, бо тартиби нисбатан озоди калимаҳо дар дохили ҷумлаҳо. Исмҳо ба ду ҷинс тақсим мешаванд ва суффиксҳои синфиро барои нишон додани рақам, феъл ва яқин истифода мебаранд. Феълҳо бо мавзӯи ҷумла мувофиқат мекунанд ва вобаста ба вақт ва ҷанба пайваст мешаванд.

Чӣ тавр забони чуаширо ба таври дурусттар омӯхтан мумкин аст?

1. Аз омӯхтани асосҳои забон, аз қабили алифбо, талаффуз ва грамматикаи асосӣ оғоз кунед. Якчанд захираҳои бузурги онлайн мавҷуданд, ба монанди Chuvash.org е Chuvash.eu ин метавонад ба шумо дар ин кор кӯмак кунад.
2. Сабтҳои аудиоиро бо забонҳои модарӣ ва ҷумлаҳои намунавӣ истифода баред, то заминаи калимаҳо ва ибораҳои гуфтугӯиро зуд созед. Барномаҳои радиоиро гӯш кунед ва филмҳо ва барномаҳои телевизиониро бо забони чуашӣ тамошо кунед. Худро ба омӯзиши забон ғарқ кунед, то худро озодтар ва бароҳат ҳис кунед.
3. Он чизеро, ки шумо омӯхтаед, бо забони модарӣ е шахсан е дар форумҳои онлайн машқ кунед. Ин ба шумо кӯмак мекунад, ки нозукиҳои маҳаллиро ба даст оред ва дар бораи фарҳанг тасаввурот пайдо кунед.
4. Барои беҳтар кардани луғат ва грамматикаи худ китобҳо ва рӯзномаҳоро бо забони чуашӣ хонед. Чӣ қадаре ки шумо хонед, фаҳмиш ва грамматикаи шумо беҳтар мешавад.
5. Ниҳоят, омӯзиши худро бо фаъолиятҳое, ба монанди навиштани матнҳо бо забони чуашӣ, иштирок дар форумҳои онлайнии чуашӣ ва омодагӣ ба имтиҳонҳо пурра кунед. Ин ба шумо барои мустаҳкам кардани забон кӯмак мекунад.