Саха Серб Тәржемә итеү

Яҡут теле-Рәсәйҙең төньяҡ-көнсығышында ярты миллиондан ашыу кеше һөйләшкән төрки тел. Тел яңы ғына рәсми танылыу алғанлыҡтан, элеккесә якут теленән тәржемә итеү хеҙмәттәренә ҙур һорау бар. Был мәҡәләлә беҙ якут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең мөһимлеген ҡарайбыҙ, шулай уҡ был процесс менән бәйле проблемаларҙы тикшерәбеҙ.

Якут телендә Рәсәйҙә генә түгел, Монголия, Ҡытай һәм Ҡаҙағстан кеүек илдәрҙә лә һөйләшәләр. Был халыҡ-ара якут теленә тәржемә итеү хеҙмәттәренә ихтыяж барлығын аңлата, шулай уҡ ил эсендә лә. Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең төп маҡсаты - ерле халыҡтар общиналары һәм башҡа ҡыҙыҡһынған яҡтар араһында аралашыуҙы еңеләйтеү өсөн тел бушлыҡтарын тулыландырыу. Шулай уҡ юридик документтар, дипломатик килешеүҙәр, белем биреү материалдары, киң мәғлүмәт саралары һәм мәҙәниәт менән бәйле материалдар һәм башҡа документтар өсөн тәржемәләр талап ителә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүгә килгәндә, ҡайһы бер мөһим проблемаларҙы иҫтә тоторға кәрәк. Беренсенән, әйтелеш проблемаһы бар. Яҡут телендә һөйләшкән төбәк диалектына бәйле һүҙҙәрҙең әйтелешендә айырмалар бар. Шулай итеп, тәржемәселәргә аныҡлыҡ тәьмин итеү өсөн был төбәк вариациялары менән таныш булыу мөһим. Тағы бер проблема-күп һүҙҙәрҙең, улар ҡулланылған контекстан сығып, бер нисә мәғәнәгә эйә булыуы. Был тәржемәселәргә һүҙҙең йәки фразаның дөрөҫ мәғәнәһен билдәләүҙе ҡыйынлаштыра, был аныҡлыҡты тағы ла мөһимерәк итә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеү менән бәйле ауырлыҡтарға ҡарамаҫтан, был процестың мөһимлеген таныу мөһим. Яҡут теле танылыу яулауын дауам иткән һайын, яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең юғары сифатын һәм аныҡлығын тәьмин итеү мөһим була бара. Сифатлы тәржемәләр уңышлы мәҙәни-ара диалогты һәм бәйләнештәрҙе һаҡлау өсөн бик мөһим, бигерәк тә мәҙәниәте йыш ҡына ситләтелгән ерле общиналар араһында.

Ниндәй илдәрҙә якут телендә һөйләшәләр?

Якут телендә Рәсәйҙә, Ҡытайҙа һәм Монголияла һөйләшәләр.

Яҡут теленең тарихы ниндәй?

Яҡут теле төньяҡ-көнбайыш төрки телдәренең каспий төркөмсәһенә ҡараған төрки тел. Был Телдә Рәсәй Саха Республикаһында, башлыса Лена йылғаһы һәм уның ҡушылдыҡтары бассейнында, яҡынса 500 000 кеше һөйләшә. Яҡут теленең бай әҙәби тарихы бар, ул 14 быуат уртаһындағы беренсе яҙма әҙәбиәткә барып тоташа. Яҡут әҙәбиәте Яҡын Көнсығыш һәм Үҙәк Азия суфый шағирҙары, шулай уҡ император Рәсәйенән рус яҙыусылары һәм авторҙары ижадының көслө йоғонтоһо аҫтында була. Яҡут телендәге тәүге яҙма әҫәрҙәр дини текстар, шул иҫәптән Ҡөрьәндән өҙөктәр һәм йософ һәм Зөләйха тураһында легендалар тәржемәләре була.
Яҡут телендә яҙылған тәүге оригиналь әҫәрҙәр 19 быуат аҙағында барлыҡҡа килә: яҡут халҡының көндәлек тормошо тураһында шиғырҙар, хикәйәләр һәм романдар. Яҡут яҙыусылары шулай уҡ үҙҙәренең әҫәрҙәрендә колониализмға ҡаршы көрәш, традицион себер мәҙәниәтенең әһәмиәте һәм төбәктең иҙелгән халыҡтарының ауыр хәле кеүек киң темаларҙы өйрәнә башлай. 1920-1930 йылдарҙа Якут теле Әҙәби ренессанс кисерә, Уны юрий Чегерев, Анатолий Кротов, Геннадий Титов һәм Иван тазетдинов кеүек яҙыусылар етәкләй. Был осорҙа якут телендә баҫылған китаптар һаны ҡырҡа арта, шулай уҡ хөкүмәт һәм административ документтарҙа был телде ҡулланыу арта.
Бөгөн якут теле уның һөйләшеүселәре араһында яңырыу кисерә, унда бер нисә яңы гәзит һәм журнал нәшер ителә. Шулай уҡ Рәсәйҙән ситтә якут телен өйрәнеүгә ҡыҙыҡһыныу арта, сөнки бер нисә университет был тел буйынса курстар тәҡдим итә.

Башҡортостан гәзите "йәмғиәт" башҡорт телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән 5 кеше кем?

1. Винокуров Юрий Николаевич лингвист, тарихсы һәм филолог; 2. Степан Георгиевич Островский якут шағиры, драматург, прозаик һәм тәржемәсе; 3. Беляев Олег Михайлович якут әҙәбиәт белгесе һәм публицисы; 4. Баһауетдинова лилиә Владимировна яҡут фольклорсыһы; 5. Акулина Еловна Павлова диикограф һәм диалектологияны тикшеренеүсе.

Яҡут теленең структураһы нисек ҡоролған?

Яҡут теле төрки тел ғаиләһенә ҡарай һәм Төньяҡ-көнсығыш төркөмөнөң бер өлөшө булып тора. Был агглютинатив тел, йәғни ул һүҙҙәргә яңы мәғәнәләр һәм формалар булдырыу өсөн өҫтәлергә мөмкин булған суффикстарҙы ҡуллана. Якут теле юғары флексия менән айырылып тора, был һүҙҙәрҙең һөйләмдә нисек ҡулланылыуына ҡарап формаһын үҙгәртеүен аңлата. Исемдәр, алмаштар, сифаттар һәм ҡылымдар уларҙың формаһын контекстан сығып билдәләү өсөн тамамланыуҙар талап итә.

Яҡут телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Якут теле дәреслегенең йәки инструктор өсөн ҡулланманың бер данаһын алығыҙ. Был материалдарҙа килтерелгән дәрестәрҙе эшкәртеү-телде камил үҙләштереүҙең иң яҡшы ысулы.
2. Һөйләү һәм аудициялау буйынса күнекмәләр үткәрегеҙ. Теләһә ниндәй телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы - уны мөмкин тиклем күберәк ҡулланыу, шуға күрә күнекмәләр үткәрергә мөмкин булған әңгәмәсегеҙҙе табырға тырышығыҙ.
3. Якут телендә яҙылған материалды уҡығыҙ. Был һеҙгә телдең структураһын һәм грамматикаһын аңларға ярҙам итәсәк.
4. Яҡуттарҙың мәҙәниәте һәм тарихы менән танышығыҙ. Әгәр һеҙ кешеләр һәм уларҙың йәшәү рәүеше тураһында күберәк белһәгеҙ, был һеҙгә телде яҡшыраҡ аңларға ярҙам итер.
5. Яҡут КИҢ мәғлүмәт САРАЛАРЫН ҡарағыҙ һәм тыңлағыҙ. Күп кенә онлайн-ресурстар бар, шул иҫәптән был телдә радиопрограммалар һәм телешоуҙар бар.
6. Якутияға Барығыҙ. Төбәктә ваҡыт үткәргәндән һуң, һеҙ телегеҙгә сумдырылырға һәм телдә һөйләшеүселәр менән аралашырға мөмкинселек аласаҡһығыҙ.

Серб һәм рус телдәренән тәржемә итеү өсөн тәжрибәле тәржемәсе талап ителә, ул мәҙәниәтте теүәл һәм аңлауҙы тәьмин итә. Сербия көньяҡ-Көнсығыш Европала бай тарихы һәм элекке Югославияның башҡа илдәре менән тығыҙ бәйләнештәре булған балҡан иле. Уның үҙенең үҙенсәлекле теле, кириллицаһы һәм мәҙәниәте бар, уларҙы ниндәй ҙә булһа тексты тәржемә итергә тырышыр алдынан иҫәпкә алырға кәрәк.

Серб теле болгар, хорват һәм македон телдәрен үҙ эсенә алған көньяҡ славян тел ғаиләһенең бер өлөшө булып тора. Был телдең ике төп диалекты бар-штокав һәм торлак. Штокавка теле иң киң таралған форма булһа, торлак теле башлыса әҙәби маҡсаттарҙа ҡулланыла. Тәржемәнең аныҡлығын тәьмин итеү өсөн профессиональ тәржемәсе ике диалектты ла һәм улар араһындағы төбәк нюанстарын да белергә тейеш.

Серб теле грек теленән килеп сыҡҡан кириллица менән яҙылған. Был алфавитта латин алфавитына ҡарағанда күберәк символдар бар, был уны өйрәнеүҙе һәм үҙләштереүҙе ҡыйынлаштыра. Шулай итеп, кириллица менән таныш һәм тәржемә ителгән текстың аныҡлығын һәм аныҡлығын тәьмин итеү өсөн уның өҫтөндә баҫтыра белгән тәржемәсе булыуы мөһим.

Сербияның элекке Югославияның башҡа илдәре менән тығыҙ бәйләнештәре арҡаһында тәржемәсегеҙҙең Сербияның контексын һәм мәҙәниәтен аңлауы мөһим. Сербияның теленә һәм тарихына күрше илдәр һәм йолалар ҙур йоғонто яһай. Төбәк менән таныш тәржемәсе тел һәм мәҙәни айырмаларҙы тәржемә ителгән текст төп текстың мәғәнәһен һәм ниәтен теүәл сағылдырырлыҡ итеп төҙәтә ала.

Ҡыҫҡаһы, серб теленән йәки уға эшләгән тәржемәсе серб телен дә, уның уникаль мәҙәниәтен һәм ғөрөф-ғәҙәттәрен дә яҡшы аңларға тейеш. Кириллицаны белеү серб теленә йәки унан теүәл тәржемә итеү өсөн дә кәрәк. Кәрәкле тәжрибәгә һәм ресурстарға эйә булған серб теленән квалификациялы тәржемәсе һеҙгә серб теленән йәки серб теленә теүәл һәм детекле тәржемә бирә ала.

Серб телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Серб теле Сербия, Босния һәм Герцеговина, Черногория һәм Косовола рәсми тел булып тора. Шулай уҡ хорватия, Болгария, Венгрия, Румыния һәм Төньяҡ Македония Республикаһындағы аҙсылыҡ төркөмдәре лә һөйләшә.

Серб теленең тарихы ниндәй?

Серб теленең үҫешен, кәм тигәндә, 8 быуатҡа тиклем күҙәтергә мөмкин, ул 7 быуатта Византия империяһы ҡолатылғандан һуң Айырым тел булараҡ формалаша башлай. Серб яҙмаһының иң тәүге билдәле миҫалы 13 быуатҡа ҡарай, әммә хәҙерге серб теле тип һаналғандарҙың күп өлөшө ул ваҡытҡа инде барлыҡҡа килгән була. Урта быуаттарҙа Сербия күп диалекттарҙың тыуған ере була, уларҙың һәр береһендә ил эсендә төрлө фракциялар һөйләшә, әммә 15-16 быуаттарҙа Сербия әҙәбиәтенең үҫеше диалекттарҙы берләштерергә һәм телде стандартлаштырырға ярҙам итә.
Ғосман хакимлығы ваҡытында 14-19 быуаттарҙа серб теле ғосман-төрөк теленең көслө йоғонтоһо аҫтында була, был телгәексика һәм грамматика күҙлегенән үҙ эҙен һала. Был Күп райондарҙа, бигерәк тә Сербияның көньяғында һәм көнсығышында, бөгөнгө көнгә тиклем һаҡлана.
19 быуатта артабанғы әҙәби реформалар үткәрелә, һәм серб теле штокав диалектына ярашлы стандартлаштырыла, ул бөгөн илдә күпселек яҙма һәм ауыҙ-тел текстары өсөн ҡулланыла. Шул ваҡыттан алып был телгә башҡа телдәр, тәү сиратта инглиз теле көслө йоғонто яһай, был уны ҡыҙыҡлы гибридҡа әйләндерә.

Серб телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Вук Стефанович Караджич (17871864):" хәҙерге серб әҙәбиәтенең атаһы " булараҡ билдәле, ул серб орфографияһын һәм грамматикаһын стандартлаштырыуҙа һәм серб һүҙлеген төҙөүҙә төп фигура була.
2. Доситей Обрадович (17391811): серб әҙәбиәтен һәм мәғарифын формалаштырыусы Яҙыусы, уның әҫәрҙәре серб мәҙәниәте, теле һәм мәғарифы үҫешенә ҙур өлөш индерә.
3. Петр II Петрович-негош (18131851): серб кенәз-епискобы һәм шағиры, ул серб әҙәбиәте тарихында мөһим фигура булып тора. 1837 йылда Милли-азатлыҡ хәрәкәтен пропагандалаған "Тау тажы" эпик поэмаһы менән билдәле.
4. Йован Стерия Попович (18061856): драматург, уның әҫәрҙәре хәҙерге серб театрын һәм телен формалаштырырға ярҙам итә. Ул серб теленең үҫешенә ҙур йоғонто яһаған тип таныла.
5. Стефан Митров Любиша (18241878): Сербияның төп драматургы, уның ижадына серб теле стандартын билдәләүҙә ярҙам итеүҙе йөкмәтәләр. Уның пьесалары комедия элементтары, шулай уҡ нескә социаль тәнҡит менән билдәле.

Серб теленең структураһы нисек ҡоролған?

Серб теленең структураһы, асылда, славян һәм балҡан телдәренең комбинацияһынан ғибәрәт. Был ике род (ир-ат, ҡатын-ҡыҙ һәм урта), өс һан (берлек, икелек һәм күплек һандары) һәм ете килеш (исем, ғәйепләү, ата-әсә, биреү, саҡырыу, инструменталь һәм локатив) менән флектив тел. Унда Шулай уҡ Субъект-глагол-объект һүҙҙәренең тәртибе бар.

Серб телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Тел дәрестәренә йөрөгөҙ: һәр яңы телде өйрәнеүҙең иң һөҙөмтәле ысулдарының береһе - дәрестәргә йәки курстарға йөрөү. Был серб грамматикаһын һәм әйтелешен структуралы шарттарҙа, һеҙгә ярҙам итерлек квалификациялы уҡытыусы менән өйрәнеү өсөн бик яҡшы мөмкинлек була ала.
2. Серб фильмдарын һәм телетапшырыуҙарын ҡарағыҙ: серб телевидениеһы һәм фильмдарын Ҡарау - тел менән танышыуҙың һәм бер нисә файҙалы фразаны һәм идиоманы үҙләштереүҙең бик яҡшы ысулы.
3. Тел алмашыу буйынса партнер табығыҙ: әгәр тел курстарына йөрөү һеҙҙең өсөн вариант булмаһа, тел алмашыу буйынса партнер эҙләү тиҙ өйрәнеүҙең яҡшы ысулы булып китә ала. Икегеҙҙең дә һөйләшеүҙә һәм практикала ниндәй телдә аралашырға теләүегеҙ менән риза булыуығыҙҙы тикшерегеҙ.
4. Онлайн ресурстарҙы ҡулланығыҙ: күп файҙалы онлайн ресурстар Бар, улар һеҙгә серб телен өйрәнергә ярҙам итә, мәҫәлән, веб-сайттар, ҡушымталар, подкастар һәм видео. Телде өйрәнеү буйынса башҡа дәрестәрегеҙгә өҫтәп, уларҙы ҡулланырға тырышығыҙ.
5. Серб телендә һөйләшегеҙ: серб телен яҡшыртыуҙың иң Яҡшы ысулы - телдә һөйләшеүселәр менән шөғөлләнеү. Урындағы төркөмгә ҡушылығыҙ йәки телдә һөйләшеүселәр менән онлайн аралашыу мөмкинлеген табығыҙ. Был һеҙгә үҙегеҙҙең әйтелешегеҙҙе, үҙ-үҙегеҙгә ышанысығыҙҙы һәм телде аңлауҙы яҡшыртырға ярҙам итәсәк.