Саха Ява Тәржемә итеү

Яҡут теле-Рәсәйҙең төньяҡ-көнсығышында ярты миллиондан ашыу кеше һөйләшкән төрки тел. Тел яңы ғына рәсми танылыу алғанлыҡтан, элеккесә якут теленән тәржемә итеү хеҙмәттәренә ҙур һорау бар. Был мәҡәләлә беҙ якут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең мөһимлеген ҡарайбыҙ, шулай уҡ был процесс менән бәйле проблемаларҙы тикшерәбеҙ.

Якут телендә Рәсәйҙә генә түгел, Монголия, Ҡытай һәм Ҡаҙағстан кеүек илдәрҙә лә һөйләшәләр. Был халыҡ-ара якут теленә тәржемә итеү хеҙмәттәренә ихтыяж барлығын аңлата, шулай уҡ ил эсендә лә. Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең төп маҡсаты - ерле халыҡтар общиналары һәм башҡа ҡыҙыҡһынған яҡтар араһында аралашыуҙы еңеләйтеү өсөн тел бушлыҡтарын тулыландырыу. Шулай уҡ юридик документтар, дипломатик килешеүҙәр, белем биреү материалдары, киң мәғлүмәт саралары һәм мәҙәниәт менән бәйле материалдар һәм башҡа документтар өсөн тәржемәләр талап ителә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүгә килгәндә, ҡайһы бер мөһим проблемаларҙы иҫтә тоторға кәрәк. Беренсенән, әйтелеш проблемаһы бар. Яҡут телендә һөйләшкән төбәк диалектына бәйле һүҙҙәрҙең әйтелешендә айырмалар бар. Шулай итеп, тәржемәселәргә аныҡлыҡ тәьмин итеү өсөн был төбәк вариациялары менән таныш булыу мөһим. Тағы бер проблема-күп һүҙҙәрҙең, улар ҡулланылған контекстан сығып, бер нисә мәғәнәгә эйә булыуы. Был тәржемәселәргә һүҙҙең йәки фразаның дөрөҫ мәғәнәһен билдәләүҙе ҡыйынлаштыра, был аныҡлыҡты тағы ла мөһимерәк итә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеү менән бәйле ауырлыҡтарға ҡарамаҫтан, был процестың мөһимлеген таныу мөһим. Яҡут теле танылыу яулауын дауам иткән һайын, яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең юғары сифатын һәм аныҡлығын тәьмин итеү мөһим була бара. Сифатлы тәржемәләр уңышлы мәҙәни-ара диалогты һәм бәйләнештәрҙе һаҡлау өсөн бик мөһим, бигерәк тә мәҙәниәте йыш ҡына ситләтелгән ерле общиналар араһында.

Ниндәй илдәрҙә якут телендә һөйләшәләр?

Якут телендә Рәсәйҙә, Ҡытайҙа һәм Монголияла һөйләшәләр.

Яҡут теленең тарихы ниндәй?

Яҡут теле төньяҡ-көнбайыш төрки телдәренең каспий төркөмсәһенә ҡараған төрки тел. Был Телдә Рәсәй Саха Республикаһында, башлыса Лена йылғаһы һәм уның ҡушылдыҡтары бассейнында, яҡынса 500 000 кеше һөйләшә. Яҡут теленең бай әҙәби тарихы бар, ул 14 быуат уртаһындағы беренсе яҙма әҙәбиәткә барып тоташа. Яҡут әҙәбиәте Яҡын Көнсығыш һәм Үҙәк Азия суфый шағирҙары, шулай уҡ император Рәсәйенән рус яҙыусылары һәм авторҙары ижадының көслө йоғонтоһо аҫтында була. Яҡут телендәге тәүге яҙма әҫәрҙәр дини текстар, шул иҫәптән Ҡөрьәндән өҙөктәр һәм йософ һәм Зөләйха тураһында легендалар тәржемәләре була.
Яҡут телендә яҙылған тәүге оригиналь әҫәрҙәр 19 быуат аҙағында барлыҡҡа килә: яҡут халҡының көндәлек тормошо тураһында шиғырҙар, хикәйәләр һәм романдар. Яҡут яҙыусылары шулай уҡ үҙҙәренең әҫәрҙәрендә колониализмға ҡаршы көрәш, традицион себер мәҙәниәтенең әһәмиәте һәм төбәктең иҙелгән халыҡтарының ауыр хәле кеүек киң темаларҙы өйрәнә башлай. 1920-1930 йылдарҙа Якут теле Әҙәби ренессанс кисерә, Уны юрий Чегерев, Анатолий Кротов, Геннадий Титов һәм Иван тазетдинов кеүек яҙыусылар етәкләй. Был осорҙа якут телендә баҫылған китаптар һаны ҡырҡа арта, шулай уҡ хөкүмәт һәм административ документтарҙа был телде ҡулланыу арта.
Бөгөн якут теле уның һөйләшеүселәре араһында яңырыу кисерә, унда бер нисә яңы гәзит һәм журнал нәшер ителә. Шулай уҡ Рәсәйҙән ситтә якут телен өйрәнеүгә ҡыҙыҡһыныу арта, сөнки бер нисә университет был тел буйынса курстар тәҡдим итә.

Башҡортостан гәзите "йәмғиәт" башҡорт телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән 5 кеше кем?

1. Винокуров Юрий Николаевич лингвист, тарихсы һәм филолог; 2. Степан Георгиевич Островский якут шағиры, драматург, прозаик һәм тәржемәсе; 3. Беляев Олег Михайлович якут әҙәбиәт белгесе һәм публицисы; 4. Баһауетдинова лилиә Владимировна яҡут фольклорсыһы; 5. Акулина Еловна Павлова диикограф һәм диалектологияны тикшеренеүсе.

Яҡут теленең структураһы нисек ҡоролған?

Яҡут теле төрки тел ғаиләһенә ҡарай һәм Төньяҡ-көнсығыш төркөмөнөң бер өлөшө булып тора. Был агглютинатив тел, йәғни ул һүҙҙәргә яңы мәғәнәләр һәм формалар булдырыу өсөн өҫтәлергә мөмкин булған суффикстарҙы ҡуллана. Якут теле юғары флексия менән айырылып тора, был һүҙҙәрҙең һөйләмдә нисек ҡулланылыуына ҡарап формаһын үҙгәртеүен аңлата. Исемдәр, алмаштар, сифаттар һәм ҡылымдар уларҙың формаһын контекстан сығып билдәләү өсөн тамамланыуҙар талап итә.

Яҡут телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Якут теле дәреслегенең йәки инструктор өсөн ҡулланманың бер данаһын алығыҙ. Был материалдарҙа килтерелгән дәрестәрҙе эшкәртеү-телде камил үҙләштереүҙең иң яҡшы ысулы.
2. Һөйләү һәм аудициялау буйынса күнекмәләр үткәрегеҙ. Теләһә ниндәй телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы - уны мөмкин тиклем күберәк ҡулланыу, шуға күрә күнекмәләр үткәрергә мөмкин булған әңгәмәсегеҙҙе табырға тырышығыҙ.
3. Якут телендә яҙылған материалды уҡығыҙ. Был һеҙгә телдең структураһын һәм грамматикаһын аңларға ярҙам итәсәк.
4. Яҡуттарҙың мәҙәниәте һәм тарихы менән танышығыҙ. Әгәр һеҙ кешеләр һәм уларҙың йәшәү рәүеше тураһында күберәк белһәгеҙ, был һеҙгә телде яҡшыраҡ аңларға ярҙам итер.
5. Яҡут КИҢ мәғлүмәт САРАЛАРЫН ҡарағыҙ һәм тыңлағыҙ. Күп кенә онлайн-ресурстар бар, шул иҫәптән был телдә радиопрограммалар һәм телешоуҙар бар.
6. Якутияға Барығыҙ. Төбәктә ваҡыт үткәргәндән һуң, һеҙ телегеҙгә сумдырылырға һәм телдә һөйләшеүселәр менән аралашырға мөмкинселек аласаҡһығыҙ.

Яван Теле Индонезияның рәсми теле булып тора, унда 75 миллиондан ашыу кеше һөйләшә. Был телдә оҙон тарих бар, һәм һуңғы йылдарҙа уны өйрәнеүселәр һаны арта. Шулай итеп, яван телен иркен белгән тәржемәселәр ҙур һорау менән файҙалана.

Яван теленә тәржемә итеүгә килгәндә, аныҡлыҡ һәм мәҙәни һиҙгерлек беренсе сиратта әһәмиәткә эйә. Тәржемәселәр телдең мәҙәни нескәлектәрен аңларға һәм мәғәнәне теүәл тапшыра һәм тейешле һүҙҙәрҙе ҡуллана белергә тейеш. Машина тәржемәһе популярлаша барһа ла, ул телдең үҙенсәлекле нескәлектәрен ысын мәғәнәһендә еткерә алмай. Шуға күрә профессиональ тәржемәсе-кешеләр элеккесә иң яҡшы вариант тип һанала.

Яван грамматикаһын өйрәнеү һәм аңлау ауыр булырға мөмкин, шуға күрә телде яҡшы белгән кешене табыу айырыуса мөһим. Яван теленән профессиональ тәржемәселәр телде, уның мәҙәниәтен һәм диалекттарҙың нескәлектәрен яҡшы белергә тейеш. Улар шулай уҡ тәржемә итергә кәрәкле текстың йөкмәткеһен .екләп белергә тейеш, сөнки терминология һәм ҡулланыу контекстан сығып үҙгәрергә мөмкин.

Һеҙҙең проектҡа тәржемәсе һайлағанда, һылтанмалар һәм уларҙың эш өлгөләрен һорау мөһим. Был һеҙгә уларҙың һәләттәрен баһаларға һәм проектығыҙ өсөн яраҡлы булыуығыҙҙы тикшерергә ярҙам итәсәк. Бынан тыш, тәржемәселәрҙән уларҙың ғәмәлдәге хосусилыҡ ҡағиҙәләре тураһында һорағыҙ, һеҙҙең мәғлүмәт хәүефһеҙлектә ҡалһын өсөн.

Тәжрибәле һәм ышаныслы тәржемәсе менән һеҙ иң теүәл һәм мәҙәни үҙенсәлектәрҙе иҫәпкә алған тәржемәләр аласағығыҙға ышана алаһығыҙ. Эшлекле, юридик йәки шәхси маҡсаттар өсөн яван теленән тәржемәләр кәрәкме, юҡмы, профессиональ тәржемәсе һеҙҙең хәбәрҙе теүәл тапшырыуҙы хәстәрләйәсәк.

Яван телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Яван Теле яван халҡының туған теле, Ул Башлыса Индонезияның Ява утрауында йәшәй. Шулай уҡ суринам, Сингапур, Малайзия һәм Яңы Каледонияның ҡайһы бер өлөштәрендә һөйләшәләр.

Яван теленең тарихы ниндәй?

Ява теле-85 миллион самаһы кеше һөйләшкән австроазиат теле, башлыса индонезияның ява утрауында. Был австронезия телдәре ғаиләһенең Иң киң ҡулланылған телдәренең береһе, Бөтә Индонезия архипелагында һөйләшәләр.
Яван теленең оҙон һәм бай тарихы бар, уның булыуы тураһында яҙмалар беҙҙең эраның 12 быуатына ҡарай. Ошо ваҡыттан башлап уға санскрит, тамил һәм бали телдәре, шулай уҡ башҡа австронезий телдәре көслө йоғонто яһай тип иҫәпләнә. Был йоғонто бөгөнгө көндә лә асыҡ күренә, сөнки күп һүҙҙәр ошо боронғо телдәрҙән алынған.
Хәҙерге ваҡытта яван телендә Башлыса Үҙәк һәм Көнсығыш Явала һөйләшәләр, шулай уҡ ул төбәктә аралашыу теле булып тора. Ул рәсми ситуацияларҙа, шул иҫәптән яңылыҡтар сығарылыштарында һәм хөкүмәт коммуникацияларында ҡулланыла, ә һөйләшкәндә урындағы халыҡ уны башлыса туған тел булараҡ ҡуллана. Яван теле шулай уҡ ҡайһы бер мәктәптәрҙә, башлыса Үҙәк һәм Көнсығыш Явала уҡытыла.

Яван телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Раден Адженг Картини (18791904): яван ҡатын-ҡыҙы, ул традицион яван йәмғиәтендә һәм мәҙәниәтендә ҡатын-ҡыҙҙарҙың ауыр хәле һәм уларҙың хоҡуҡтары тураһында күп яҙа. Ул феминисттар хәрәкәтенең пионеры тип һанала, һәм уның әҫәрҙәре яван әҙәбиәте канонының мөһим өлөшөн тәшкил итә.
2. Пангеран дипонегоро (17851855): яван принцы һәм хәрби начальнигы, 1825 йылда голланд колониаль режимына ҡаршы уңышлы ихтилалға етәкселек итә. Уның идеялары һәм хеҙмәттәре яван милләтселеге үҫешенә ҙур өлөш индерә.
3. Р.А. ВИРАНАТАКУСУМА IV (18091851): иртә яван интеллектуалы, яҙыусы һәм лингвист, хәҙерге яван яҙма системаһын эшләү өсөн яуаплы була. Ул шулай уҡ яван мәҙәниәте һәм әҙәбиәте тураһында бер нисә китап яҙа.
4. Р.М. Нг. Ронгговарсито (18221889): яван дипломаты, яҙыусы һәм шағир, ул яван йәмғиәте, тарихы һәм мәҙәниәте тураһында күп яҙа. Уға яваның Билдәле эпик поэмаһы "Серат Чентини"н яҙыу ҙа йөкмәтелә.
5. Мас Марко Картодикромо (18941966): яван телен, әҙәбиәтен, ғөрөф-ғәҙәттәрен һәм традицияларын күп өйрәнгән һәм яҙған билдәле яван ғалимы. Уға яван теленең һүҙлеген, хәҙерге яван яҙма системаһында яҙылған беренсе китапты төҙөүҙе йөкмәтәләр.

Яван теленең структураһы нисек ҡоролған?

Яван теле австронезия телдәре ғаиләһенең ағзаһы булып тора, Ул индонезия һәм көньяҡ-Көнсығыш Азияла һөйләшкән башҡа телдәргә туғандаш. Был төбәктәге күп телдәр кеүек, яван теле лә изоляциялы тел булып тора; йәғни унда сағыштырмаса аҙ флексиялар бар, һәм һүҙҙәр яңы мәғәнәләр булдырыу өсөн префикстар, суффикстар һәм башҡа үҙгәрештәр менән ҡушылмай. Исемдәр зат, күплек һаны һәм килеш буйынса билдәләнмәгән, ә ҡылымдарҙың ҡушылыуы бик ябай. Бынан тыш, яван һәм индонезия телдәре араһындағы тығыҙ бәйләнеште иҫәпкә алып, күп кенә төп һүҙҙәр һәм фразалар был ике тел өсөн уртаҡ.

Яван телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Яван телен йәки репетиторҙы өйрәнеүҙең абруйлы программаһын табығыҙ. Әгәр мөмкин булһа, мәҙәни контекста тел уҡытыуға иғтибар иткән, мәҙәни контексты һәм телдең нескәлектәрен аңлай алырлыҡ кешене табығыҙ.
2. Видео дәрестәр, аудиофайлдар һәм интерактив күнегеүҙәр кеүек заманса уҡытыу ысулдарын ҡулланған программаны мотлаҡ һайлағыҙ.
3. Яван теле буйынса дәреслектәр, һүҙлектәр һәм һөйләшеүҙәр кеүек сифатлы материалдарға инвестициялағыҙ.
4. Үҙегеҙгә яван телен өйрәнеү буйынса партнер табығыҙ, мәҫәлән, телдә һөйләшеүсе йәки был телде өйрәнеүсе кеше.
5. Ваҡытығыҙҙы һәм көсөгөҙҙө даими практикаға һәм ҡайтанан ҡарауға сарыф итегеҙ.
6. Онлайн-берләшмәләргә йәки төркөмдәргә ҡушылығыҙ, унда һеҙ башҡа уҡыусылар һәм яван телендә һөйләшеүселәр менән аралаша алаһығыҙ.
7. Үҙегеҙгә еңел генә өлгәшеп була торған бәләкәй генә маҡсаттар ҡуйып, мотивацияны һаҡлағыҙ.
8. Мөмкин булһа, Яваға барып, тел һәм мәҙәниәт менән шөғөлләнегеҙ.