Саха Амхар Тәржемә итеү

Яҡут теле-Рәсәйҙең төньяҡ-көнсығышында ярты миллиондан ашыу кеше һөйләшкән төрки тел. Тел яңы ғына рәсми танылыу алғанлыҡтан, элеккесә якут теленән тәржемә итеү хеҙмәттәренә ҙур һорау бар. Был мәҡәләлә беҙ якут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең мөһимлеген ҡарайбыҙ, шулай уҡ был процесс менән бәйле проблемаларҙы тикшерәбеҙ.

Якут телендә Рәсәйҙә генә түгел, Монголия, Ҡытай һәм Ҡаҙағстан кеүек илдәрҙә лә һөйләшәләр. Был халыҡ-ара якут теленә тәржемә итеү хеҙмәттәренә ихтыяж барлығын аңлата, шулай уҡ ил эсендә лә. Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең төп маҡсаты - ерле халыҡтар общиналары һәм башҡа ҡыҙыҡһынған яҡтар араһында аралашыуҙы еңеләйтеү өсөн тел бушлыҡтарын тулыландырыу. Шулай уҡ юридик документтар, дипломатик килешеүҙәр, белем биреү материалдары, киң мәғлүмәт саралары һәм мәҙәниәт менән бәйле материалдар һәм башҡа документтар өсөн тәржемәләр талап ителә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүгә килгәндә, ҡайһы бер мөһим проблемаларҙы иҫтә тоторға кәрәк. Беренсенән, әйтелеш проблемаһы бар. Яҡут телендә һөйләшкән төбәк диалектына бәйле һүҙҙәрҙең әйтелешендә айырмалар бар. Шулай итеп, тәржемәселәргә аныҡлыҡ тәьмин итеү өсөн был төбәк вариациялары менән таныш булыу мөһим. Тағы бер проблема-күп һүҙҙәрҙең, улар ҡулланылған контекстан сығып, бер нисә мәғәнәгә эйә булыуы. Был тәржемәселәргә һүҙҙең йәки фразаның дөрөҫ мәғәнәһен билдәләүҙе ҡыйынлаштыра, был аныҡлыҡты тағы ла мөһимерәк итә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеү менән бәйле ауырлыҡтарға ҡарамаҫтан, был процестың мөһимлеген таныу мөһим. Яҡут теле танылыу яулауын дауам иткән һайын, яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең юғары сифатын һәм аныҡлығын тәьмин итеү мөһим була бара. Сифатлы тәржемәләр уңышлы мәҙәни-ара диалогты һәм бәйләнештәрҙе һаҡлау өсөн бик мөһим, бигерәк тә мәҙәниәте йыш ҡына ситләтелгән ерле общиналар араһында.

Ниндәй илдәрҙә якут телендә һөйләшәләр?

Якут телендә Рәсәйҙә, Ҡытайҙа һәм Монголияла һөйләшәләр.

Яҡут теленең тарихы ниндәй?

Яҡут теле төньяҡ-көнбайыш төрки телдәренең каспий төркөмсәһенә ҡараған төрки тел. Был Телдә Рәсәй Саха Республикаһында, башлыса Лена йылғаһы һәм уның ҡушылдыҡтары бассейнында, яҡынса 500 000 кеше һөйләшә. Яҡут теленең бай әҙәби тарихы бар, ул 14 быуат уртаһындағы беренсе яҙма әҙәбиәткә барып тоташа. Яҡут әҙәбиәте Яҡын Көнсығыш һәм Үҙәк Азия суфый шағирҙары, шулай уҡ император Рәсәйенән рус яҙыусылары һәм авторҙары ижадының көслө йоғонтоһо аҫтында була. Яҡут телендәге тәүге яҙма әҫәрҙәр дини текстар, шул иҫәптән Ҡөрьәндән өҙөктәр һәм йософ һәм Зөләйха тураһында легендалар тәржемәләре була.
Яҡут телендә яҙылған тәүге оригиналь әҫәрҙәр 19 быуат аҙағында барлыҡҡа килә: яҡут халҡының көндәлек тормошо тураһында шиғырҙар, хикәйәләр һәм романдар. Яҡут яҙыусылары шулай уҡ үҙҙәренең әҫәрҙәрендә колониализмға ҡаршы көрәш, традицион себер мәҙәниәтенең әһәмиәте һәм төбәктең иҙелгән халыҡтарының ауыр хәле кеүек киң темаларҙы өйрәнә башлай. 1920-1930 йылдарҙа Якут теле Әҙәби ренессанс кисерә, Уны юрий Чегерев, Анатолий Кротов, Геннадий Титов һәм Иван тазетдинов кеүек яҙыусылар етәкләй. Был осорҙа якут телендә баҫылған китаптар һаны ҡырҡа арта, шулай уҡ хөкүмәт һәм административ документтарҙа был телде ҡулланыу арта.
Бөгөн якут теле уның һөйләшеүселәре араһында яңырыу кисерә, унда бер нисә яңы гәзит һәм журнал нәшер ителә. Шулай уҡ Рәсәйҙән ситтә якут телен өйрәнеүгә ҡыҙыҡһыныу арта, сөнки бер нисә университет был тел буйынса курстар тәҡдим итә.

Башҡортостан гәзите "йәмғиәт" башҡорт телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән 5 кеше кем?

1. Винокуров Юрий Николаевич лингвист, тарихсы һәм филолог; 2. Степан Георгиевич Островский якут шағиры, драматург, прозаик һәм тәржемәсе; 3. Беляев Олег Михайлович якут әҙәбиәт белгесе һәм публицисы; 4. Баһауетдинова лилиә Владимировна яҡут фольклорсыһы; 5. Акулина Еловна Павлова диикограф һәм диалектологияны тикшеренеүсе.

Яҡут теленең структураһы нисек ҡоролған?

Яҡут теле төрки тел ғаиләһенә ҡарай һәм Төньяҡ-көнсығыш төркөмөнөң бер өлөшө булып тора. Был агглютинатив тел, йәғни ул һүҙҙәргә яңы мәғәнәләр һәм формалар булдырыу өсөн өҫтәлергә мөмкин булған суффикстарҙы ҡуллана. Якут теле юғары флексия менән айырылып тора, был һүҙҙәрҙең һөйләмдә нисек ҡулланылыуына ҡарап формаһын үҙгәртеүен аңлата. Исемдәр, алмаштар, сифаттар һәм ҡылымдар уларҙың формаһын контекстан сығып билдәләү өсөн тамамланыуҙар талап итә.

Яҡут телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Якут теле дәреслегенең йәки инструктор өсөн ҡулланманың бер данаһын алығыҙ. Был материалдарҙа килтерелгән дәрестәрҙе эшкәртеү-телде камил үҙләштереүҙең иң яҡшы ысулы.
2. Һөйләү һәм аудициялау буйынса күнекмәләр үткәрегеҙ. Теләһә ниндәй телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы - уны мөмкин тиклем күберәк ҡулланыу, шуға күрә күнекмәләр үткәрергә мөмкин булған әңгәмәсегеҙҙе табырға тырышығыҙ.
3. Якут телендә яҙылған материалды уҡығыҙ. Был һеҙгә телдең структураһын һәм грамматикаһын аңларға ярҙам итәсәк.
4. Яҡуттарҙың мәҙәниәте һәм тарихы менән танышығыҙ. Әгәр һеҙ кешеләр һәм уларҙың йәшәү рәүеше тураһында күберәк белһәгеҙ, был һеҙгә телде яҡшыраҡ аңларға ярҙам итер.
5. Яҡут КИҢ мәғлүмәт САРАЛАРЫН ҡарағыҙ һәм тыңлағыҙ. Күп кенә онлайн-ресурстар бар, шул иҫәптән был телдә радиопрограммалар һәм телешоуҙар бар.
6. Якутияға Барығыҙ. Төбәктә ваҡыт үткәргәндән һуң, һеҙ телегеҙгә сумдырылырға һәм телдә һөйләшеүселәр менән аралашырға мөмкинселек аласаҡһығыҙ.

Амхар Теле Эфиопияның төп теле һәм донъяла таралыуы буйынса икенсе семит теле. Был Эфиопия Федератив Демократик Республикаһының эш теле һәм Африка союзы тарафынан рәсми танылған телдәрҙең береһе. Был афроазиат теле, геез менән тығыҙ бәйләнгән, уның менән дөйөм литургик һәм әҙәби традицияларҙы уртаҡлаша, һәм, башҡа семит телдәре кеүек үк, ул тамыр һүҙҙәрен барлыҡҡа килтереү өсөн өс тауышлы тартынҡылар системаһын ҡуллана.

Амхар теле беҙҙең эраның 12 быуатына барып тоташа һәм Боронғо Геез яҙмаһынан алынған фида тип аталған яҙыуҙы ҡулланып яҙылған, ул боронғо замандың финикия алфавиты менән тығыҙ бәйле. Амхар теленеңексикаһы үҙенсәлекле афроазиат телдәренә нигеҙләнгән һәм семит, кушит, омотик һәм грек йоғонтоһо менән байытылған.

Амхар теленә тәржемә итеүгә килгәндә, мәсьәләне ҡатмарлаштырыусы бер нисә төп проблема бар. Мәҫәлән, ике тел араһындағы айырмалар арҡаһында, һүҙҙәрҙе инглиз теленән амхар теленә теүәл тәржемә итеүе ауыр. Бынан тыш, амхар телендә ҡылымдар ваҡыты булмағанлыҡтан, тәржемәселәргә инглиз теленең ваҡыт нюанстарын тәржемә иткәндә һаҡлап ҡалыу ауыр булыуы мөмкин. Ниһайәт, амхар телендәге һүҙҙәрҙең әйтелеше уларҙың инглиз эквиваленттарынан ныҡ айырылып торорға мөмкин, был телдә ҡулланылған өндәрҙе белеүҙе талап итә.

Амхар теленә тәржемә итеү мөмкинлектәренең иң яҡшыһын алырһығыҙ тип ышаныр өсөн, телде һәм уның мәҙәниәтен тәрән белгән тәжрибәле тәржемәселәр менән эшләү мөһим. Телдең нескәлектәрен аңлаған һәм теүәл тәржемә итеүҙе тәьмин итә алған тәржемәселәрҙе эҙләгеҙ. Бынан тыш, уларҙа тәржемә итеүгә һығылмалы ҡараш булырға тейеш, сөнки ҡайһы бер текстарҙы, бәлки, уҡыусының конкрет ихтыяждарын ҡәнәғәтләндереү өсөн яраҡлаштырыу талап ителер.

Амхар теленә тәржемә итеүҙең теүәл һәм ышаныслы хеҙмәттәре Һеҙгә Эфиопияла һәм бөтә төбәктәге бизнесығыҙҙы яңы кимәлгә сығарырға ярҙам итәсәк. Улар һеҙгә үҙегеҙҙең хәбәрҙе киң аңлашылған һәм лайыҡлы баһаланған телдә һөҙөмтәле еткерергә мөмкинлек бирә, был төбәктәге маҡсатлы аудитория менән бәйләнешкә инеүҙе еңеләйтә.

Амхар телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Амхар телендә башлыса Эфиопияла, Шулай уҡ Эритрея, Джибути, Судан, Сәғүд Ғәрәбстаны, Катар, БЕРЛӘШКӘН ҒӘРӘП ӘМИРЛЕКТӘРЕ, Бахрейн, Йемен һәм Израилдә һөйләшәләр.

Амхар теленең тарихы ниндәй?

Амхар теленең бай һәм боронғо тарихы бар. Ул беренсе тапҡыр Эфиопияла яҡынса б.э. 9 быуатында барлыҡҡа килгән тип иҫәпләнә. Ул Эфиопия православие сиркәүенең ғибәҙәт теле сифатында ҡулланылған боронғо семит теле геездан Килеп сыҡҡан тип Иҫәпләнә. Амхар теле тураһында иң тәүге телгә алыуҙар 16 быуатҡа ҡарай, һәм ахыр сиктә ул император Менелик II һарайы тарафынан Эфиопияның рәсми теле сифатында ҡабул ителә. 19 быуатта амхар теле күп кенә башланғыс мәктәптәрҙә уҡытыу сараһы булараҡ ҡабул ителә, Һәм Был тел Эфиопия модернизациялана башлаған һайын тағы ла тарала бара. Бөгөн амхар Теле Эфиопияла иң киң таралған тел булып тора, Шулай уҡ Африка Мөгөҙөндә иң йыш ҡулланылған тел булып тора.

Амхар телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Зера Якоб (16 быуат эфиоп философы) 2. Император Менелик II (1889-1913 йылдарҙа хакимлыҡ итә, стандартлаштырылған амхар орфографияһы) 3. Гугса Велле(19 быуат шағиры һәм яҙыусыһы) 4. Нега Мезлекия (хәҙерге заман яҙыусыһы һәм эссеисы) 5. Рәшит Али (20 быуат шағиры һәм лингвисы)

Амхар теленең структураһы нисек ҡоролған?

Амхар теле семит теле, афразия телдәре ғаиләһенә ҡарай. Ул Геэз алфавиты менән яҙылған, ул 11 һуҙынҡыға һәм 22 тартынҡыға берләштерелгән 33 хәрефтән тора. Телдә исемдәрҙең туғыҙ класы, ике зат (ир-ат һәм ҡатын-ҡыҙ) һәм алты ҡылым ваҡыты бар. Амхар телендә VSO һүҙҙәр тәртибе, йәғни эйәлек ҡылымдан алда килә, ул, үҙ сиратында, объекттан алда килә. Уның яҙыу системаһында шулай уҡ исемдәрҙең ваҡытын, затын һәм күплек һанын билдәләү өсөн суффикстар ҡулланыла.

Амхар телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Яҡшы репетитор табығыҙ: амхар телен өйрәнеүҙең иң Яҡшы ысулы - телде иркен белгән һәм дөрөҫ әйтелеште, һүҙлек запасын һәм грамматиканы өйрәнергә ярҙам иткән репетиторҙы яллау.
2. Онлайн-ресурстарҙы ҡулланығыҙ: аудио-һәм видео дәрестәр һәм амхар телен өйрәнеү буйынса курстар биргән бик күп яҡшы онлайн - ресурстар бар. Был ресурстар амхар фразаларын аңлау һәм әйтелеште үҙләштереү өсөн бик файҙалы була ала.
3. Амхар мәҙәниәтенә сумдырылығыҙ: таныш булмаған телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулдарының береһе - һыу аҫтына төшөү. Шуға күрә, мөмкин булһа, Эфиопияға барырға йәки амхар телендә һөйләшкән башҡа кешеләр менән йәмәғәт сараларында ҡатнашырға тырышығыҙ. Был һеҙгә телде яҡшыраҡ аңларға мөмкинлек бирәсәк һәм уны өйрәнеүҙе еңеләйтәсәк.
4. Һөйләшеү телмәрендә ҡулланығыҙ: Теләһә ниндәй телде, шул иҫәптән амхар телен өйрәнгәндә, Ҡысҡырып Уҡыу Кәрәк. Һөйләмде яҡшыртыу һәм һөйләмдәр төҙөүгә һәм тәбиғи һөйләүгә күнегеү өсөн мөмкин тиклем күберәк ҡысҡырып һөйләгеҙ.
5. Амхар телендә китаптар һәм гәзиттәр уҡығыҙ: амхар телендә яҙылған китаптарҙы һәм гәзиттәрҙе Уҡыу - һүҙлек запасын арттырыу, һөйләмдәр структураһы менән танышыу һәм телде тәрән аңлау өсөн бик яҡшы ысул.
6. Амхар музыкаһын тыңлағыҙ: ниһайәт, амхар телен өйрәнеүҙең тағы бер яҡшы ысулы - музыка тыңлау. Эфиопияның традицион музыкаһын һәм йырҙарын тыңлау һеҙҙең әйтелешегеҙҙе яҡшыртырға, ишетеү һәләтегеҙҙе телгә көйләргә, шулай уҡ яңы һүҙҙәрҙе һәм фразаларҙы иҫтә ҡалдырырға ярҙам итә ала.