Саха Африка Тәржемә итеү

Яҡут теле-Рәсәйҙең төньяҡ-көнсығышында ярты миллиондан ашыу кеше һөйләшкән төрки тел. Тел яңы ғына рәсми танылыу алғанлыҡтан, элеккесә якут теленән тәржемә итеү хеҙмәттәренә ҙур һорау бар. Был мәҡәләлә беҙ якут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең мөһимлеген ҡарайбыҙ, шулай уҡ был процесс менән бәйле проблемаларҙы тикшерәбеҙ.

Якут телендә Рәсәйҙә генә түгел, Монголия, Ҡытай һәм Ҡаҙағстан кеүек илдәрҙә лә һөйләшәләр. Был халыҡ-ара якут теленә тәржемә итеү хеҙмәттәренә ихтыяж барлығын аңлата, шулай уҡ ил эсендә лә. Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең төп маҡсаты - ерле халыҡтар общиналары һәм башҡа ҡыҙыҡһынған яҡтар араһында аралашыуҙы еңеләйтеү өсөн тел бушлыҡтарын тулыландырыу. Шулай уҡ юридик документтар, дипломатик килешеүҙәр, белем биреү материалдары, киң мәғлүмәт саралары һәм мәҙәниәт менән бәйле материалдар һәм башҡа документтар өсөн тәржемәләр талап ителә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүгә килгәндә, ҡайһы бер мөһим проблемаларҙы иҫтә тоторға кәрәк. Беренсенән, әйтелеш проблемаһы бар. Яҡут телендә һөйләшкән төбәк диалектына бәйле һүҙҙәрҙең әйтелешендә айырмалар бар. Шулай итеп, тәржемәселәргә аныҡлыҡ тәьмин итеү өсөн был төбәк вариациялары менән таныш булыу мөһим. Тағы бер проблема-күп һүҙҙәрҙең, улар ҡулланылған контекстан сығып, бер нисә мәғәнәгә эйә булыуы. Был тәржемәселәргә һүҙҙең йәки фразаның дөрөҫ мәғәнәһен билдәләүҙе ҡыйынлаштыра, был аныҡлыҡты тағы ла мөһимерәк итә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеү менән бәйле ауырлыҡтарға ҡарамаҫтан, был процестың мөһимлеген таныу мөһим. Яҡут теле танылыу яулауын дауам иткән һайын, яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең юғары сифатын һәм аныҡлығын тәьмин итеү мөһим була бара. Сифатлы тәржемәләр уңышлы мәҙәни-ара диалогты һәм бәйләнештәрҙе һаҡлау өсөн бик мөһим, бигерәк тә мәҙәниәте йыш ҡына ситләтелгән ерле общиналар араһында.

Ниндәй илдәрҙә якут телендә һөйләшәләр?

Якут телендә Рәсәйҙә, Ҡытайҙа һәм Монголияла һөйләшәләр.

Яҡут теленең тарихы ниндәй?

Яҡут теле төньяҡ-көнбайыш төрки телдәренең каспий төркөмсәһенә ҡараған төрки тел. Был Телдә Рәсәй Саха Республикаһында, башлыса Лена йылғаһы һәм уның ҡушылдыҡтары бассейнында, яҡынса 500 000 кеше һөйләшә. Яҡут теленең бай әҙәби тарихы бар, ул 14 быуат уртаһындағы беренсе яҙма әҙәбиәткә барып тоташа. Яҡут әҙәбиәте Яҡын Көнсығыш һәм Үҙәк Азия суфый шағирҙары, шулай уҡ император Рәсәйенән рус яҙыусылары һәм авторҙары ижадының көслө йоғонтоһо аҫтында була. Яҡут телендәге тәүге яҙма әҫәрҙәр дини текстар, шул иҫәптән Ҡөрьәндән өҙөктәр һәм йософ һәм Зөләйха тураһында легендалар тәржемәләре була.
Яҡут телендә яҙылған тәүге оригиналь әҫәрҙәр 19 быуат аҙағында барлыҡҡа килә: яҡут халҡының көндәлек тормошо тураһында шиғырҙар, хикәйәләр һәм романдар. Яҡут яҙыусылары шулай уҡ үҙҙәренең әҫәрҙәрендә колониализмға ҡаршы көрәш, традицион себер мәҙәниәтенең әһәмиәте һәм төбәктең иҙелгән халыҡтарының ауыр хәле кеүек киң темаларҙы өйрәнә башлай. 1920-1930 йылдарҙа Якут теле Әҙәби ренессанс кисерә, Уны юрий Чегерев, Анатолий Кротов, Геннадий Титов һәм Иван тазетдинов кеүек яҙыусылар етәкләй. Был осорҙа якут телендә баҫылған китаптар һаны ҡырҡа арта, шулай уҡ хөкүмәт һәм административ документтарҙа был телде ҡулланыу арта.
Бөгөн якут теле уның һөйләшеүселәре араһында яңырыу кисерә, унда бер нисә яңы гәзит һәм журнал нәшер ителә. Шулай уҡ Рәсәйҙән ситтә якут телен өйрәнеүгә ҡыҙыҡһыныу арта, сөнки бер нисә университет был тел буйынса курстар тәҡдим итә.

Башҡортостан гәзите "йәмғиәт" башҡорт телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән 5 кеше кем?

1. Винокуров Юрий Николаевич лингвист, тарихсы һәм филолог; 2. Степан Георгиевич Островский якут шағиры, драматург, прозаик һәм тәржемәсе; 3. Беляев Олег Михайлович якут әҙәбиәт белгесе һәм публицисы; 4. Баһауетдинова лилиә Владимировна яҡут фольклорсыһы; 5. Акулина Еловна Павлова диикограф һәм диалектологияны тикшеренеүсе.

Яҡут теленең структураһы нисек ҡоролған?

Яҡут теле төрки тел ғаиләһенә ҡарай һәм Төньяҡ-көнсығыш төркөмөнөң бер өлөшө булып тора. Был агглютинатив тел, йәғни ул һүҙҙәргә яңы мәғәнәләр һәм формалар булдырыу өсөн өҫтәлергә мөмкин булған суффикстарҙы ҡуллана. Якут теле юғары флексия менән айырылып тора, был һүҙҙәрҙең һөйләмдә нисек ҡулланылыуына ҡарап формаһын үҙгәртеүен аңлата. Исемдәр, алмаштар, сифаттар һәм ҡылымдар уларҙың формаһын контекстан сығып билдәләү өсөн тамамланыуҙар талап итә.

Яҡут телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Якут теле дәреслегенең йәки инструктор өсөн ҡулланманың бер данаһын алығыҙ. Был материалдарҙа килтерелгән дәрестәрҙе эшкәртеү-телде камил үҙләштереүҙең иң яҡшы ысулы.
2. Һөйләү һәм аудициялау буйынса күнекмәләр үткәрегеҙ. Теләһә ниндәй телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы - уны мөмкин тиклем күберәк ҡулланыу, шуға күрә күнекмәләр үткәрергә мөмкин булған әңгәмәсегеҙҙе табырға тырышығыҙ.
3. Якут телендә яҙылған материалды уҡығыҙ. Был һеҙгә телдең структураһын һәм грамматикаһын аңларға ярҙам итәсәк.
4. Яҡуттарҙың мәҙәниәте һәм тарихы менән танышығыҙ. Әгәр һеҙ кешеләр һәм уларҙың йәшәү рәүеше тураһында күберәк белһәгеҙ, был һеҙгә телде яҡшыраҡ аңларға ярҙам итер.
5. Яҡут КИҢ мәғлүмәт САРАЛАРЫН ҡарағыҙ һәм тыңлағыҙ. Күп кенә онлайн-ресурстар бар, шул иҫәптән был телдә радиопрограммалар һәм телешоуҙар бар.
6. Якутияға Барығыҙ. Төбәктә ваҡыт үткәргәндән һуң, һеҙ телегеҙгә сумдырылырға һәм телдә һөйләшеүселәр менән аралашырға мөмкинселек аласаҡһығыҙ.

Африкаанс-Көньяҡ Африкала, Намибияла һәм Ботсванала 7 миллионға яҡын кеше һөйләшкән тел. Был тел голланд теленән килеп сыҡҡанлыҡтан, ул үҙенең күп үҙенсәлекле характеристикаларына эйә, был инглиз теленә тәржемә итеүҙе ҡыйынлаштыра.

Тел голланд теле менән тығыҙ бәйле булғанлыҡтан, африкаанс теленә тәржемә итеү бер һүҙҙе икенсеһенә алмаштырыуҙан күпкә күберәк талап итә, сөнки күп нюанстар һәм стилистик элементтар бар, уларҙы иҫәпкә алырға кәрәк. Мәҫәлән, голланд телендә билдәле бер енескә ҡараған алмаштар ҡулланыла, шул уҡ ваҡытта африкаанс быны эшләмәй; бынан тыш, голланд телендә исемдәр баш хәрефтән яҙыла, ә африкаанс ғәҙәттә быны эшләмәй.

Африкаансты инглиз теленә тәржемә итеүҙәге ҡатмарлыҡтарҙан тыш, ике ил араһында бик күп мәҙәни айырмалар бар, улар нескәлек һәм аңлауҙы талап итә. Был нескәлектәрҙе аңлап ҡына, тәржемәсе төп нөсхәнең мәғәнәһен аңлай ала.

Африкаанс теленә тәржемә иткәндә ике тел һәм мәҙәниәт менән таныш квалификациялы тәржемәсе ҡулланыу мөһим. Был аныҡлыҡты, шулай уҡ авторлыҡ хоҡуғы тураһындағы закон кеүек закон талаптарына тап килеүҙе гарантиялай.

Африкаанс менән эшләүҙә яңы килгәндәр өсөн төп тел белеме тәржемәнең аныҡлығын тәьмин итеү өсөн кәрәк. Профессиональ тәржемәсе телдең грамматик структураһы, һөйләү әйләнеше һәм идиомалары менән таныш булырға тейеш, һәм был уларҙың бер нисәһе генә.

Техник документтар йәки юридик контракттар кеүек ҡатмарлы тәржемәләр өсөн йыш ҡына теүәл һәм эҙмә-эҙлекле һөҙөмтәләр тәьмин итеү өсөн тәржемәселәр командаһын яллау отошло була.

Африкаансҡа күсереү процесы тәү ҡарашҡа ҡатмарлы булып күренергә мөмкин, әммә дөрөҫ инструменттар һәм белемдәр булғанда ул сағыштырмаса еңел башҡарыла ала. Африкаанс һәм инглиз телдәрен белгән профессиональ тәржемәсене яллап, һеҙ инглиз теленә тәржемәләрегеҙҙең теүәллеген һәм сифатын тәьмин итерһегеҙ.

Африкаанс телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Африкаанс телендә Башлыса Көньяҡ Африкала һәм Намибияла һөйләшәләр, ботсвана, Зимбабве, Замбия һәм Анголала һөйләшеүселәрҙең бәләкәй төркөмдәре бар. Был телдә Шулай уҡ австралия, Аҡш, Германия һәм Нидерландтағы экспатрианттарҙың байтаҡ өлөшө һөйләшә.

Африкаанс теленең тарихы ниндәй?

Африкаанс теленең оҙон һәм ҡатмарлы тарихы бар. Был көньяҡ африка теле, ул голланд Теленән үҫешкән, ул Саҡта Голландия Кап колонияһы булараҡ билдәле булған территорияла Голландия Ост-Һинд компанияһы күскенселәре һөйләшкән. Ул үҙенең тамырҙары менән 17 быуатҡа барып тоташа, Ул Саҡта Кап колонияһындағы голланд күскенселәре голланд телен үҙ аралашыу теле итеп ҡуллана. Ул голланд теленең кейп-датч тип аталған был күскенселәр һөйләшкән диалекттарынан үҫешкән. Унда шулай уҡ малай, португал, немец, француз, кои һәм банту телдәренең йоғонтоһо бар.
Башта был тел кап голланд теле йәки аш-һыу бүлмәһе голланд теле тип атала. 1925 йылда ул рәсми рәүештә бойондороҡһоҙ тел тип таныла. Уның үҫешен ике этапҡа бүлергә мөмкин: ауыҙ-тел һәм яҙма форма.
Үҫешенең тәүге этаптарында африкаанс түбән социаль статус менән бәйле була, һәм был наҙанлыҡ билдәһе тип ҡарала. Ваҡыт үтеү менән был үҙгәрә, һәм африкаанс тигеҙлек теле тип ҡарала башлай, бигерәк тә 1960 йылдарҙа апартеидҡа ҡаршы хәрәкәт тарафынан ҡабул ителгәндә.
Бөгөн африкаанс телендә Бөтә Көньяҡ Африка һәм Намибия буйынса 16 миллиондан ашыу кеше һөйләшә, Һәм Ул Көньяҡ Африкалағы 11 рәсми телдәрҙең береһе (шулай уҡ факультатив тел) булып тора. Көньяҡ Африканан ситтә Был телдә Шулай уҡ Австралия, Аҡш һәм Бельгияла һөйләшәләр. Бынан тыш, тел йыш ҡына латин алфавиты менән яҙыла, ҡайһы бер авторҙар традицион голланд орфографияһын ҡулланырға ярата.

Африкаанс телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Ян Кристиан Сматс (18701950): ул африкаанс әҙәбиәтен үҫтереүҙә һәм тормоштоң бөтә аспекттарында телде популярлаштырыуҙа мөһим роль уйнаған күренекле көньяҡ африка дәүләт эшмәкәре була.
2. С.Ж. Дю Туа (18471911): Ул көньяҡ Африкала был телдең рәсми тел булараҡ формалашыуына индергән өлөшө өсөн "африкаанс атаһы" булараҡ билдәле.
3. Д.Ф. Малан (18741959): Ул Көньяҡ Африканың беренсе премьер-министры була, һәм уға 1925 йылда африкаанс рәсми тел тип рәсми танылыу бирелә.
4. Т.Т. В. мофокенг (18931973): ул билдәле педагог, шағир, яҙыусы һәм оратор була, ул африкаанс әҙәбиәтен үҫтерергә һәм алға ебәрергә ярҙам итә.
5. К.П. Хугенхаут (19021972): ул африкаанс әҙәбиәтенең пионерҙарының береһе тип һанала, сөнки хәҙерге африкаанс әҙәбиәтенә көслө йоғонто яһаған шиғырҙар, пьесалар, хикәйәләр һәм романдар яҙа.

Африкаанс теленең структураһы нисек ҡоролған?

Африкаанс теле ябайлаштырылған, тура һыҙыҡлы структураға эйә. Ул голланд теленән килеп сыҡҡан һәм уның күп үҙенсәлектәрен уртаҡлаша. Африкаанс грамматик төргә эйә түгел, ике ҡылым ваҡытын ғына ҡуллана һәм ҡылымдарҙы шаблондарҙың төп йыйылмаһы ярҙамында берләштерә. Бында ла флексиялар бик аҙ, өҫтәүенә күпселек һүҙҙәрҙең бөтә килеш һәм һандар өсөн берҙәм формаһы бар.

Африкаанс телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Африкаанс грамматикаһы нигеҙҙәре менән танышыуҙан башлайыҡ. Күп кенә онлайн ресурстар бар, уларҙа инеш грамматика дәрестәре үткәрелә, йәки һеҙ китаптар йәки башҡа материалдар һатып ала алаһығыҙ, улар һеҙгә эш башларға ярҙам итә.
2. Африкаанс телеканалында фильмдар, телешоуҙар һәм радио программаларын ҡарап, үҙегеҙҙең аудитория күнекмәләрегеҙҙе ҡулланығыҙ. Был һеҙгә күберәк һүҙҙәрҙе һәм фразаларҙы, шулай уҡ әйтелеште өйрәнергә ярҙам итә ала.
3. Африкаанс телендә яҙылған китаптарҙы, гәзиттәрҙе һәм журналдарҙы уҡығыҙ. Был һеҙгә тел тураһында күберәк белергә һәм грамматика һәм әйтелеш менән үҙләштерергә ярҙам итәсәк.
4. Африкаанс телендә һөйләшеү төркөмөнә ҡушылығыҙ, телдә һөйләшеүселәр менән һөйләшеүҙә күнекмәләр яһағыҙ. Был һеҙгә башҡа кешеләр менән аралашыуҙа үҙегеҙҙе ышаныслыраҡ тойорға ярҙам итә ала.
5. Яңы һүҙҙәрҙе һәм фразаларҙы өйрәнергә ярҙам иткән карточкалар һәм ҡушымталар ҡулланығыҙ. Был һеҙҙең даими уҡыу дәрестәрен тулыландырыу өсөн бик яҡшы ысул.
6. Мөмкин булһа, тел курстарына йөрөгөҙ. Структуралы дәрестәргә йөрөү телде яҡшыраҡ аңлау һәм башҡа уҡыусылар менән күнекмәләр үткәреү өсөн бик яҡшы ысул булып тора.