Саха Әзербайжан Тәржемә итеү

Яҡут теле-Рәсәйҙең төньяҡ-көнсығышында ярты миллиондан ашыу кеше һөйләшкән төрки тел. Тел яңы ғына рәсми танылыу алғанлыҡтан, элеккесә якут теленән тәржемә итеү хеҙмәттәренә ҙур һорау бар. Был мәҡәләлә беҙ якут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең мөһимлеген ҡарайбыҙ, шулай уҡ был процесс менән бәйле проблемаларҙы тикшерәбеҙ.

Якут телендә Рәсәйҙә генә түгел, Монголия, Ҡытай һәм Ҡаҙағстан кеүек илдәрҙә лә һөйләшәләр. Был халыҡ-ара якут теленә тәржемә итеү хеҙмәттәренә ихтыяж барлығын аңлата, шулай уҡ ил эсендә лә. Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең төп маҡсаты - ерле халыҡтар общиналары һәм башҡа ҡыҙыҡһынған яҡтар араһында аралашыуҙы еңеләйтеү өсөн тел бушлыҡтарын тулыландырыу. Шулай уҡ юридик документтар, дипломатик килешеүҙәр, белем биреү материалдары, киң мәғлүмәт саралары һәм мәҙәниәт менән бәйле материалдар һәм башҡа документтар өсөн тәржемәләр талап ителә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүгә килгәндә, ҡайһы бер мөһим проблемаларҙы иҫтә тоторға кәрәк. Беренсенән, әйтелеш проблемаһы бар. Яҡут телендә һөйләшкән төбәк диалектына бәйле һүҙҙәрҙең әйтелешендә айырмалар бар. Шулай итеп, тәржемәселәргә аныҡлыҡ тәьмин итеү өсөн был төбәк вариациялары менән таныш булыу мөһим. Тағы бер проблема-күп һүҙҙәрҙең, улар ҡулланылған контекстан сығып, бер нисә мәғәнәгә эйә булыуы. Был тәржемәселәргә һүҙҙең йәки фразаның дөрөҫ мәғәнәһен билдәләүҙе ҡыйынлаштыра, был аныҡлыҡты тағы ла мөһимерәк итә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеү менән бәйле ауырлыҡтарға ҡарамаҫтан, был процестың мөһимлеген таныу мөһим. Яҡут теле танылыу яулауын дауам иткән һайын, яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең юғары сифатын һәм аныҡлығын тәьмин итеү мөһим була бара. Сифатлы тәржемәләр уңышлы мәҙәни-ара диалогты һәм бәйләнештәрҙе һаҡлау өсөн бик мөһим, бигерәк тә мәҙәниәте йыш ҡына ситләтелгән ерле общиналар араһында.

Ниндәй илдәрҙә якут телендә һөйләшәләр?

Якут телендә Рәсәйҙә, Ҡытайҙа һәм Монголияла һөйләшәләр.

Яҡут теленең тарихы ниндәй?

Яҡут теле төньяҡ-көнбайыш төрки телдәренең каспий төркөмсәһенә ҡараған төрки тел. Был Телдә Рәсәй Саха Республикаһында, башлыса Лена йылғаһы һәм уның ҡушылдыҡтары бассейнында, яҡынса 500 000 кеше һөйләшә. Яҡут теленең бай әҙәби тарихы бар, ул 14 быуат уртаһындағы беренсе яҙма әҙәбиәткә барып тоташа. Яҡут әҙәбиәте Яҡын Көнсығыш һәм Үҙәк Азия суфый шағирҙары, шулай уҡ император Рәсәйенән рус яҙыусылары һәм авторҙары ижадының көслө йоғонтоһо аҫтында була. Яҡут телендәге тәүге яҙма әҫәрҙәр дини текстар, шул иҫәптән Ҡөрьәндән өҙөктәр һәм йософ һәм Зөләйха тураһында легендалар тәржемәләре була.
Яҡут телендә яҙылған тәүге оригиналь әҫәрҙәр 19 быуат аҙағында барлыҡҡа килә: яҡут халҡының көндәлек тормошо тураһында шиғырҙар, хикәйәләр һәм романдар. Яҡут яҙыусылары шулай уҡ үҙҙәренең әҫәрҙәрендә колониализмға ҡаршы көрәш, традицион себер мәҙәниәтенең әһәмиәте һәм төбәктең иҙелгән халыҡтарының ауыр хәле кеүек киң темаларҙы өйрәнә башлай. 1920-1930 йылдарҙа Якут теле Әҙәби ренессанс кисерә, Уны юрий Чегерев, Анатолий Кротов, Геннадий Титов һәм Иван тазетдинов кеүек яҙыусылар етәкләй. Был осорҙа якут телендә баҫылған китаптар һаны ҡырҡа арта, шулай уҡ хөкүмәт һәм административ документтарҙа был телде ҡулланыу арта.
Бөгөн якут теле уның һөйләшеүселәре араһында яңырыу кисерә, унда бер нисә яңы гәзит һәм журнал нәшер ителә. Шулай уҡ Рәсәйҙән ситтә якут телен өйрәнеүгә ҡыҙыҡһыныу арта, сөнки бер нисә университет был тел буйынса курстар тәҡдим итә.

Башҡортостан гәзите "йәмғиәт" башҡорт телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән 5 кеше кем?

1. Винокуров Юрий Николаевич лингвист, тарихсы һәм филолог; 2. Степан Георгиевич Островский якут шағиры, драматург, прозаик һәм тәржемәсе; 3. Беляев Олег Михайлович якут әҙәбиәт белгесе һәм публицисы; 4. Баһауетдинова лилиә Владимировна яҡут фольклорсыһы; 5. Акулина Еловна Павлова диикограф һәм диалектологияны тикшеренеүсе.

Яҡут теленең структураһы нисек ҡоролған?

Яҡут теле төрки тел ғаиләһенә ҡарай һәм Төньяҡ-көнсығыш төркөмөнөң бер өлөшө булып тора. Был агглютинатив тел, йәғни ул һүҙҙәргә яңы мәғәнәләр һәм формалар булдырыу өсөн өҫтәлергә мөмкин булған суффикстарҙы ҡуллана. Якут теле юғары флексия менән айырылып тора, был һүҙҙәрҙең һөйләмдә нисек ҡулланылыуына ҡарап формаһын үҙгәртеүен аңлата. Исемдәр, алмаштар, сифаттар һәм ҡылымдар уларҙың формаһын контекстан сығып билдәләү өсөн тамамланыуҙар талап итә.

Яҡут телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Якут теле дәреслегенең йәки инструктор өсөн ҡулланманың бер данаһын алығыҙ. Был материалдарҙа килтерелгән дәрестәрҙе эшкәртеү-телде камил үҙләштереүҙең иң яҡшы ысулы.
2. Һөйләү һәм аудициялау буйынса күнекмәләр үткәрегеҙ. Теләһә ниндәй телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы - уны мөмкин тиклем күберәк ҡулланыу, шуға күрә күнекмәләр үткәрергә мөмкин булған әңгәмәсегеҙҙе табырға тырышығыҙ.
3. Якут телендә яҙылған материалды уҡығыҙ. Был һеҙгә телдең структураһын һәм грамматикаһын аңларға ярҙам итәсәк.
4. Яҡуттарҙың мәҙәниәте һәм тарихы менән танышығыҙ. Әгәр һеҙ кешеләр һәм уларҙың йәшәү рәүеше тураһында күберәк белһәгеҙ, был һеҙгә телде яҡшыраҡ аңларға ярҙам итер.
5. Яҡут КИҢ мәғлүмәт САРАЛАРЫН ҡарағыҙ һәм тыңлағыҙ. Күп кенә онлайн-ресурстар бар, шул иҫәптән был телдә радиопрограммалар һәм телешоуҙар бар.
6. Якутияға Барығыҙ. Төбәктә ваҡыт үткәргәндән һуң, һеҙ телегеҙгә сумдырылырға һәм телдә һөйләшеүселәр менән аралашырға мөмкинселек аласаҡһығыҙ.

Әзербайжан теленә тәржемә итеү тел хеҙмәтләндереүенең мөһим өлкәһе булып тора, сөнки илдә халыҡ-ара сәйәхәтселәр араһында популяр булған телдәр һәм мәҙәниәттәрҙең уникаль гибриды барлыҡҡа килгән. Әзербайжан бер нисә төрлө көнсығыш европа һәм үҙәк азия телдәренең киҫешкән урыны тип һанала, был әзербайжан теленә тәржемә хеҙмәттәрен төбәк менән аралашырға теләгән бизнес өсөн алмаштырғыһыҙ итә.

Әзербайжан теле-көньяҡ Кавказда һәм Үҙәк Азияла, бигерәк Тә Әзербайжан Республикаһында, 10 миллион кеше һөйләшкән төбәк теле. Ул төрөк теле менән тығыҙ бәйле һәм элекке Советтар Союзының башҡа өлөштәрендә киң таралған. Әзербайжан теле Бер нисә илдә, Шул иҫәптән Әзербайжанда, Рәсәйҙә, Беларусьта, молдовала, Ҡаҙағстанда һәм Ҡырғыҙстанда рәсми тел булып тора, был уны аңлау өсөн мөһим итә, әгәр һеҙ төбәктә бизнес алып барырға ниәтләһәгеҙ.

Әзербайжан теленә тәржемәне башҡа төр тәржемәләрҙән айырып торған бер нисә аспект бар. Әзербайжан теле-ике яҙыу системаһын һәм ике үҙ-ара аңлашылған диалектты үҙ эсенә алған бай ҡатмарлы тел. Был әзербайжан һәм башҡа телдәр менән эшләгән тәржемәселәр өсөн еңел булмаҫҡа мөмкин, сөнки һәр телдең үҙ үҙенсәлектәре һәм нескәлектәре бар. Мәҫәлән, әзербайжан исемдәренең өс варианты бар (ир-ат, ҡатын-ҡыҙ һәм урта зат), был телдә һөйләшмәгәндәр өсөн еңел булмаҫҡа мөмкин. Бынан тыш, йыш ҡына бер үк нәмәне контекстан сығып әйтеүҙең бер нисә ысулы бар, шуға күрә теүәл һәм һөҙөмтәле тәржемә дөрөҫ тонды һәм мәҙәни элементтарҙы тотоп алыу һәләтен аңлата.

Шул уҡ ваҡытта әзербайжан теле төрөк теле менән тығыҙ бәйләнгән, һәм улар араһында уртаҡ һүҙҙәр һәм төшөнсәләр күп. Был теләһә ниндәй тел менән таныш булған тәржемәселәргә башҡаны һайлауҙы еңеләйтә, уларға әзербайжан теленән төрөк теленә тәржемә өҫтөндә эшләргә мөмкинлек бирә.

Ниндәй генә төбәктә сәйәхәт итһәгеҙ ҙә, бизнес алып барһағыҙ ҙа, әзербайжан теленә тәржемә итеү хеҙмәттәре һеҙгә тәжрибәгеҙҙән мөмкин тиклем күберәк файҙа алырға ярҙам итәсәк. Ике телдә лә тәжрибәле һөйләшеүселәр менән эшләгәндә, һеҙ хәбәрҙең теүәл һәм профессиональ рәүештә тапшырылыуын гарантиялай алаһығыҙ, был һеҙгә урындағы баҙар менән бәйләнештә ҡалырға һәм ике яҡ өсөн дә отошло мөнәсәбәттәр төҙөргә ярҙам итәсәк.

Әзербайжан телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Әзербайжан телендә Башлыса Әзербайжанда һәм Ирандың ҡайһы бер өлөштәрендә һөйләшәләр, Шулай уҡ Рәсәй, Төркиә, Ираҡ, Грузия һәм сүриә кеүек илдәрҙә лә һөйләшәләр.

Әзербайжан теленең тарихы ниндәй?

Әзербайжан теленең тарихы беҙҙең эраның 8 быуатына барып тоташа, ул саҡта уғыҙ (төрки) ҡәбиләләре Үҙәк Азияла тәүге тапҡыр төпләнә. 13 быуатҡа Әзербайжан бөтә төбәктә фарсы мәҙәниәте һәм теле үҙәге була. 19 быуатта рус-фарсы һуғыштары ваҡытында әзербайжан телен ҡулланыу Рәсәй империяһы тарафынан рус теле файҙаһына баҫтырыла. СССР тарҡалғандан һуң Әзербайжан үҙ бойондороҡһоҙлоғон иғлан итә, һәм әзербайжан теле рәсми рәүештә илдең рәсми теле тип таныла.
Шул ваҡыттан алып әзербайжан теле бер нисә реформа кисерә, һәм телде тере килеш һаҡлауға һәм артабан уны стандартлаштырыуға йүнәлтелгән тел сәйәсәте ҡабул ителә. Был Әзербайжанда, Шулай уҡ Төркиә, Грузия һәм Иран кеүек төбәктең башҡа илдәрендә миллионлаған кеше һөйләшкән телдең тергеҙелеүенә килтерә. Бынан тыш, әзербайжан теле бөтә донъя илдәрендә популяр сит ил теле булып китә.

Әзербайжан телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Мирза Фатали Ахундов әзербайжан яҙыусыһы, драматург, философ һәм педагог. Уның эштәре 19 быуат аҙағында һәм 20 быуат башында әзербайжандарҙың милли уяныуына йоғонто яһай.
2. Мамед Саид Ордубади Ул хәҙерге әзербайжан әҙәбиәтенең атаһы, шулай уҡ уның иң күренекле пионеры тип һанала.
3. Мөхәммәт Физули 16 быуаттың әзербайжан шағиры һәм яҙыусыһы. Уны классик әзербайжан әҙәбиәтенә нигеҙ һалыусы тип иҫәпләйҙәр.
4. Рәсүл Рза - ул 20 быуат башында әзербайжан теленең үҫешендә мөһим фигура була. Ул әзербайжан телен үҫтереү хәрәкәтендә әүҙем ҡатнаша һәм уның өсөн алфавит булдырыуҙа мөһим роль уйнай.
5. Низами Гәнжәүи 12 быуаттың фарсы шағиры, бөтә әҙәбиәттәге иң бөйөк шағир-романтиктарҙың береһе булараҡ киң билдәле. Ул фарсы һәм әзербайжан телдәрендә яҙа, һәм уның ҡайһы бер эштәре француз һәм рус телдәренә тәржемә ителә. Уның шиғриәте әзербайжан мәҙәниәтенә онотолмаҫлыҡ йоғонто яһай.

Әзербайжан теленең структураһы нисек ҡоролған?

Әзербайжан теле уртаса ҡатмарлы структураға эйә. Был агглютинатив тел, йәғни ул мәғәнәнең үҙгәреүен күрһәтеү өсөн һүҙҙең нигеҙенә суффикстар өҫтәй. Был процесс агглютинация тип атала. Мәҫәлән," яз - "(яҙам)" яза-м " (яҙам) булып китә. Әзербайжан теле шулай уҡ һуҙынҡылар гармонияһын үҙ эсенә ала, уға ярашлы һүҙҙәр һәм суффикстар, һүҙҙәге урынлашыуына ҡарап, билдәле бер һуҙынҡылар менән килешеп торорға тейеш. Грамматик яҡтан әзербайжан теле ике родҙан, өс килеш һәм ете замандан тора.

Әзербайжан телен нисек дөрөҫ өйрәнергә?

1. Алфавит менән танышыуҙан башлайыҡ. Әзербайжан телендә 33 хәрефтән торған латин графикаһына нигеҙләнгән әзербайжан алфавиты ҡулланыла.
2. Тел нигеҙҙәрен өйрәнеү өсөн дәреслек йәки онлайн-уҡыу әсбабы табығыҙ. Грамматика, һөйләмдәр структураһы һәм һүҙлек запасы - быларҙың барыһы ла телде аңлау өсөн мөһим.
3. Телде өйрәнегеҙ. Әзербайжан телендәге яҙмаларҙы тыңлағыҙ, әзербайжан телендәге видео һәм фильмдарҙы ҡарағыҙ һәм һөйләшеүҙәрҙә һөйләшеү өсөн тырышлыҡ һалығыҙ.
4. Даими шөғөлләнегеҙ. Өйрәнгән һәр нәмәгә иғтибар итегеҙ, өйрәнегеҙ. Күнегеүҙәр өҫтөндә эшләү һәм телдә һөйләшеүселәр менән әңгәмәләрҙә ҡатнашыу һеҙҙең белемегеҙҙе нығытырға ярҙам итәсәк.
5. Репетитор менән эшләгеҙ. Репетитор һеҙгә үҙ темптарығыҙҙа өйрәнергә һәм прогрессығыҙҙы баһаларға ярҙам итә ала. Улар шулай уҡ һеҙҙең теләһә ниндәй һорауҙарығыҙға яуап бирә һәм кәңәш бирә ала.
6. Онлайн-ресурстарҙы файҙаланығыҙ. Онлайн-дәрестәр һәм ресурстар күп, улар һеҙҙең уҡыуығыҙҙы тулыландыра ала.