Грузин Саха тыла Тылбаастаа

Грузин тыла-Кавказ регионугар саамай былыргы сурук- Бичик уонна кэпсэтии тыллартан биирдэстэрэ. Кини бэйэтин алфавитынан биллэр уонна уустук грамматикатынан уонна көлөһүн тиһигинэн биллэр. Грузин тылларыгар тылбаас түмүгэр аан дойду үрдүнэн дьону кытта бодоруһар, кинилэр төрөөбүт тылларынан бодоруһар баҕалаахтар аан дойду үрдүнэн дьоһун өҥө буолар.

Грузин тылларыгар тылбаасчыт уопуттаах тылбаасчыт ирдэнэр, тоҕо диэтэххэ тыл атын дьону өйдүүргэ ыарахан. Грузин тылын кытта профессиональнай тылбаасчыттар Грузия культуратын уонна диалегын дириҥник өйдүүргэ сүрдээх үчүгэй үөрүйэхтээх уонна дириҥ өйдөбүллээх буолуохтаахтар. Кинилэр итини сэргэ тыл суолтатын сурукка, уус- уран тыл форматыгар чуолкайдык тиэрдиэхтээхтэр.

Грузинныын атын тылларга тылбаастаатахха чопчу суолталаах. Үчүгэй тылбаас тиэкиһи нүксү уонна чуолкай уонна дохуоттаах буоларыгар учуоттаныахтаах. Идэтийбит тылбаасчыт культурнай отсылкалары харыстыаҕа уонна дьиҥнээх текси хайдах баарынан чугастык этиэххэ сөбүй.

Грузинскайы атын тылларга тылбаастааһын уустук сорук буолар, тоҕо диэтэххэ тылга атын тылларга суох элбэх тыл баар. Холобур, грузинскайы кытта английскай тылбаасчыт английскай тылы булуохтаах эбэтэр кини этиитин тыл суолтатын сүтэрбэккэ, биир кэлим буолуутун сүтэрбэккэ сөпкө тутталлар. Ол эбэтэр, сорох этиилэр грузинныы тылларга быһаччы тэҥнэһэр кыахтара суох буолан, ыарахаттардаах буолуон сөп.

Грузин тыла киэҥник тэнийбэт буолан, грузин тыла чэпчэки буолуон сөп. Грузин тылларыгар чуолкай тылбаастары биэрэр опыттаах уонна квалификациялаах, авторитетнай бюрону кытта үлэлээһин улахан суолталаах.

Грузин тылын уустугун өйдөөн, профессиональнай тылбаасчыт текст ис хоһоонугар сөп түбэһэр үрдүк хаачыстыбалаах тылбааһы хааччыйыан сөп. Опыттаах грузинскай тылбаасчыт көмөтүнэн эһиги докумуоҥҥутугар туттуллар терминнэри уонна этиини туттубут терминнэри чуолкайдык уонна өйдөнүмтүө гына өйдүөххүтүн сөп.

Ханнык дойдуларга грузинныы тылынан саҥаралларый?

Грузинскай тылынан ордук Грузияҕа, ону тэҥэ Кавказ регионун атын чаастарыгар Азербайджан, Армения уонна Россия курдук этэллэр. Онно Турцияҕа, Ираҥҥа, Сирияҕа уонна Грецияҕа эмиэ этэллэр.

Грузин тылын историята хайдаҕый?

Грузин тыла-бу картвель тыла, онно 4 мөлүйүөн кэриҥэ киһи, сүрүннээн Грузияҕа. Бу, Грузия, Франк бүтүн Кавказка бүтүннүүтүгэр туттуллар официальнай тыл. Грузин тылын историятын Асфальтавул диэн бастакы грузин алфавита оҥоһуллубутун, биһиги эрабыт 4- с үйэтигэр диэри кэтээн көрүөххэ сөп. Бу алфавит кэнниттэн алфавит кэнниттэн билиҥҥэ диэри туттуллар алфавитынан барбыт. 9- с үйэҕэ грузиннар армяннар суруктарын уларыттылар. Кэлин, 19- с үйэҕэ грузин тыла Греция алфавитын грузинскай варианын көһөрбүтэ. Сэбиэскэй кэмҥэ бу тыл бүтүн дойду үрдүнэн оскуолаларга нуучча тылын кытта тэҥинэн үөрэммитэ. Сэбиэскэй Сойуус ыһыллыбытын кэннэ грузин тылын туһаныы биллэ улаатта, билигин бу тыл үүнэр киэҥник туһаныллар.

Грузин тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Иван Саргылаана-лингвист уонна учуонай, билиҥҥи Грузия филологиятын төрдүн уурбут киһи.
2. Георгий Мерчули - билиҥҥи грузин орфографиятын оҥорбут- оҥорбут учуонай.
3. Саха тылыгар элбэх арҕаа айымньылары тылбаастаабыт поэт уонна общественнай деятель.
4. Сулхан- сабар Орбита-поэт уонна лингвист, кини грузин тылын баайын- дуолун кэҥэтэр, омук тылын, литературнай этиитин уонна тиэрминнэри киллэрэр.
5. Григорий Прадзе-грузин грамматикатыгар легли на основе современных лингвистических исследований.

Грузин тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Грузин тыла агглютинативнай тыл буолар, ол аата тылы үөскэтиигэ сыһыарыылар (приставкалар уонна суффикстар) туһанар. Кини ону тэҥэ мэлдьи буоларын курдук, мэлдьи буоларын курдук, тиһигин быспакка флективнай уонна деривационнай патердары кытта ситимнээх. Грузин тыла бэйэтин алфавитынан суруллубут, 33 буукубаттан турар. Тылга эбээннэр уонна эбээннэр икки ардыларыгар уратылаһыы ыытыллар, ону ааһан аҕыйах тыллартан биирдэстэринэн оҥорор.

Грузин тыла саамай сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Төрдүттэн саҕалаа. Грузин алфавиты үөрэтиҥ, грамматика сүрүн быраабылаларын. 2. Истиилэргитин сайыннарыҥ. Тылы саҥарааччылары истиҥ уонна саҥарар буолуҥ. 3. Тыл саппааһын кэҥэтиҥ. Боростуой тыллары, этиилэри үөрэтиҥ. 4. Ааҕарга уонна сурукка практикаланыҥ. Кинигэлэри, онлайн- курстары, сурунааллары эбэтэр грузинныы тылынан туһаныҥ. 5. Кэпсэтиигэ практикаланаргытын умнумаҥ. Тыл тутааччылары кытта бодоруһуҥ уонна онлайн ресурсаларын туһаныҥ. 6. Таһаҕас культуратыгар тиэйиҥ. Киинэлэри көрүҥ, музыканы истиҥ эбэтэр грузинныы тылынан кинигэлэри ааҕыҥ.

Саха-түүр тыла, манна Арассыыйа хотугулуу- Илиҥҥи өттүгэр мөлүйүөн аҥаарыттан тахса киһи саҥарыллар. Тыл саҥа официальнай билиниини ылбытынан, уруккутунан сахалыы тылбаас өҥөтүгэр дьоһун ирдэбил баар. Бу ыстатыйаҕа Саха тылын уонна кинини кытта тылбаас суолтатын ырытан көрүөхпүт, ону тэҥэ бу процесска сыһыаннаах проблемалары дьүүллэһиэхпит.

Саха тылыгар Россияҕа эрэ буолбакка, Монголия, Кытай уонна Казахстан курдук дойдуларга эмиэ этэллэр. Ол аата Саха тылыгар, ону таһынан дойду иһигэр тылбаас өҥөтүгэр аан дойдутааҕы наадыйыы баар. Тылбаас сүрүн сыала Саха тылыгар уонна кинини кытта - төрүт омуктар обществоларын уонна атын интэриэстээх өрүттэрин ортотугар бодоруһуу. Ону тэҥэ юридическай докумуоннарга, дипломатическай сөбүлэһиилэргэ, үөрэх матырыйаалларыгар, маассабай информация уонна культура уонна да атын докумуоннарга сыһыаннаах матырыйааллар наадалар.

Дьыала Саха тылыгар уонна кинини кытта тылбаас тиийдэҕинэ сорох дьоһуннаах проблемалары өйдүөххэ наада. Бастатан туран, производство кыһалҕата баар. Саха тылыгар региональнай диалектан көрөн тылга уратылар бааллар. Онон, тылбаасчыттар бу регионнааҕы вариациялары кытта билсиһэн, чуолкайдаһан үлэлииллэрэ наадалаах. Өссө биир проблеманан үгүс тыл туттулларыттан тутулуга суох хас да суолталаах. Ити тыл сөптөөх суолтатын эбэтэр суолтатын быһаарыыны тылбаасчыттарга ыарырҕатар.

Саха тыла уонна кинини кытта сибээстээх ыарахаттар баалларын үрдүнэн, бу процесс суолтатын билинии улахан суолталаах. Саха тыла билиниини ылыытын салгыы сайыннарар буолан, Саха тылын уонна киниттэн атын тылбаас үрдүк хаачыстыбатын уонна чуолкай хааччыллыытын хааччыйара улахан суолталаах. Олоңхо достоинство для поддержания культуры и связи, особенно среди коренных общиналар, культуры так часто маргинализацияланар.

Ханнык дойдуларга сахалыы саҥаралларый?

Саха тылыгар Россияҕа, Кытайга уонна Монголияҕа дииллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Саха тыла-хотугулуу- арҕаа түүр тылларыгар сыһыаннаах түүр тыла. Онно Россия Республикатыгар 500 000 киһи, сүрүннээн Лена өрүс бассейныгар уонна кини притоков бааллар. Саха тыла 14- с үйэ бастакы литературатыгар киирэр баай литературнай историялаах. Саха литературата Суфия поэттарын чугастааҕы Илин уонна киин Азия поэттарын, ону тэҥэ император Арассыыйаттан нуучча суруйааччылара уонна автордара күүстээх сабыдыаллаабыттара. Саха тылыгар бастакы сурун тиэкистэр, ол иһигэр корантан уонна лэгэнтэйтэн быһа тардыылар юсуфа уонна Зулайх туһунан итэҕэл тиэкистэрэ бааллара.
Саха тылыгар суруйбут бастакы оригинальнай айымньылара 19 үйэ бүтэһигэр баар буолбуттара: хоһооннор, кэпсээннэр уонна романнар, Саха норуотун күннээҕи олоҕун туһунан кэпсээннэр. Саха суруйааччылара эмиэ бэйэлэрин айымньыларыгар колониализмы утары охсуһуу, Сибиир культуратын уонна регион батталлаах норуоттарын ыарахан балаһыанньатын курдук киэҥ темалары чинчийии саҕаламмыта. 1920-1930 сс. Саха тыла Юрий Чегерев, Анатолий Семенов, Геннадий Титов уонна Иван Тазетдинов курдук суруйааччылары салайбыт литературнай ренессанс буолбута. Бу кэмҥэ Саха тылыгар бэчээттэммит кинигэ ахсаана лаппа улаатта, ону тэҥэ бу тылы Правительство уонна административнай докумуоннарга туһаныы элбээтэ.
Билигин Саха тыла кини аатын сөргүтэр, онно хас да саҥа хаһыат, сурунаал тахсар. Ону тэҥэ Саха тылын Россия тас өттүгэр үөрэтиигэ интэриэстэрэ улаатар, тоҕо диэтэххэ, аҕыйах университет бу тылынан курстары туруорсар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк уонна филолог; 2. Степан Георгиевич Островскай – Саха поэта, драматург, прозаик уонна тылбаасчыт; 3. Олег Михайлович Беляев – Саха литературоведа уонна публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – Саха фольклориһа; 5. Акулина Еловна Павлова-лексикограф уонна диалектология чинчийээччи.

Саха тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Саха тыла түүр тылларыгар сыһыаннаах уонна хотугулуу- Илиҥҥи бөлөх сорҕото буолар. Бу агглютинативнай тыл, ол аата кини суффикстары туһанар, кинилэр саҥа суолталары уонна формалары айарга дьүөрэлэһэр кыахтаах суффикстары туһаналлар. Саха тыла үрдүк флексиянан уратылаах, ол аата этиигэ туттуллалларыттан көрөн бэйэтин форматын уларыталлар. Суолталаах, солбуйар ааттар, даҕааһыннар уонна туохтуурдар кинилэр формаларын миэстэттэн көрөн быһаарыыны ирдииллэр.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Саха тылын учебнига эбэтэр инструкторга аналлаах экземпляры ылыҥ. Бу матырыйаалларга аҕалыллыбыт уруоктары чочуйуу-тылы тупсарыыга бастыҥ ньыма.
2. Практикаланыҥ, аудованиеҕа үөрэниҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - кинини практикалыахха сөп курдук, онон кэпсэтээччини буларга кыһаныҥ.
3. Сахалыы тылынан суруллубут матырыйаалы ааҕыҥ. Ол эһиэхэ тыл структуратын уонна грамматикатын өйдүүрүгэр көмөлөһөр.
4. Саха культуратын уонна историятын кытта билсиҥ. Дьон-сэргэ, кинилэр образтарын туһунан элбэҕи билэргит буоллар, ол эһиэхэ тылы өйдүүргүт ордук.
5. Сахалыы СИЭРИ- туому тутуһуҥ уонна истиҥ. Онлайн ресурсата элбэх: радиопрограмманы уонна тэлэбиидэнньэни киллэрэн туран, бу тылга киирэр.
6. Саха Сиригэр Кэлэ Сылдьыҥ. Региоҥҥа бириэмэни ыытан, тылы илдьэ сылдьар дьону кытта сэһэргэһэр кыаҕы ылыаххыт.