Узбекла (кириллица) Чӑвашла Куҫар

Узбек чӗлхи узбекистанӑн официаллӑ чӗлхи шутланать, унта 25 миллион ытла ҫын калаҫать. Ку тӗрӗк чӗлхи, ҫавӑнпа унта латиница мар, кириллица усӑ курать.

Узбек чӗлхинчен ытти чӗлхесене куҫарасси кӑткӑс пулма пултарать, мӗншӗн тесен грамматикӑпа синтаксис узбек чӗлхипе акӑлчан, испани тата европӑри ытти чӗлхесемпе усӑ куракан чӗлхесенчен питӗ уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Тӑлмачсен специализациленӗ терминологипе час-часах усӑ курма тата узбек культуринчи сӑмахсен тата сӑмахсен конкретлӑ пӗлтерӗшӗсене уйрӑмах тимлеме тивет.

Ҫакна палӑртмалла: кириллица темиҫе символран тӑрать, вӗсенчен хӑшӗ-пӗрисем узбек чӗлхипе, вырӑсла калаҫнипе танлаштарсан, тӗрлӗрен калаҫҫӗ. Сӑмахран, кириллицӑн "У" саспаллине узбекла "о" тесе калаҫҫӗ, ҫав вӑхӑтра ӑна вырӑсла "оо"теҫҫӗ. Ку уйрӑмах кирлӗ самант, мӗншӗн тесен узбекскинчен акӑлчанла куҫарнӑ чухне ӑна асра тытмалла, мӗншӗн тесен сӑмахсем тӗрӗс мар калани пысӑк йӑнӑшсем патне илсе ҫитерме пултарать.

Узбекларан акӑлчанла куҫармалли тепӗр ыйту чӗлхе тытӑмӗ тата стилӗ пулма пултарать. Узбек чӗлхи час-часах акӑлчан чӗлхинчен уйрӑм предложени тытӑмӗпе усӑ курать, ҫавӑнпа та тӑлмачӑ, букварьлӗ куҫару ҫине шанмасӑр, пӗлтерӳ пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс пӗлтернине шансах тӑмалла.

Юлашкинчен ҫакна асра тытмалла: Узбекистанпа ытти ҫӗршывсем хушшинчи культурӑллӑ уйрӑмлӑхсене пула хӑш-пӗр терминсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсем акӑлчан чӗлхипе эквивалентсем пулмасан та пултараҫҫӗ. Ҫак сӑлтавпа тӑлмачӑн узбек культурине, ҫавӑн пекех унӑн регионти диалекчӗсене тарӑн ӑнланмалла, куҫару пуҫламӑш пӗлтерӗшӗн пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс пӗлтернине шанмалла.

Ҫапла вара узбекла куҫарни-ятарлӑ пӗлӳ, хӑнӑху тата тӗп-тӗрӗслӗхе тивӗҫтермелли детальсене пысӑк тимлӗх кирлӗ кӑткӑс задача. Анчах тӗрӗс пынӑ чухне професси тексчӗ тӗп-тӗрӗс куҫару илме пулать.

Хӑш ҫӗршывсенче узбек (кириллица) чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Узбек чӗлхипе (кириллица) ытларах Узбекистанпа Таджикистанра калаҫаҫҫӗ, Афганистанра, Кыргызстанра Тата Казахстанра сахалрах калаҫаҫҫӗ.

Узбек (кирилл чӗлхин) историйӗ мӗнле?

Узбек (кириллица) - тӗрӗк чӗлхи, вӑл чӗлхепе ытларах Узбекистанра тата Пӗтӗм Вӑтаҫӗр Азире калаҫаҫҫӗ. Ку Вӑл узбекистанӑн официаллӑ чӗлхи, унта регионти ытти нумай этникӑри кӗҫӗнлӗхсем те калаҫаҫҫӗ. Ҫак чӗлхе VIII ӗмӗрте тӗрӗк чӗлхипе, карлуксем, усунсем тата ытти ӑратлӑ ушкӑнсем калаҫнӑ ЧӖЛХЕПЕ тухса каять. IX ӗмӗр хушшинче акӑлчан чӗлхи регионта паллӑ пулнӑ, темиҫе ҫӗр ҫул иртсен тӗрӗк чӗлхипе чылай хӗсӗнсе тухиччен вӑл регионта паллӑ пулнӑ.
14 ӗмӗрте "Узбекистан" терминпа пӗрремӗш хут турккӑсен куҫса ҫӳрекен йӑхӗсен ушкӑнӗ пулнине палӑртма усӑ курнӑ. "Узбек" тата "Узбег" терминсемпе кайран ҫак ӑрусемпе чӗлхесене палӑртма усӑ курнӑ. Ҫак чӗлхе ӗмӗр-ӗмӗр аталаннӑ, юлашкинчен эпир паян пӗлекен хальхи узбек чӗлхи пулса тӑнӑ.
16-мӗшӗнчен пуҫласа 19-мӗш ӗмӗрччен перси регионта литература чӗлхипе доминацилекен ҫын пулнӑ. 20 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче персипе араб ҫыххипе пӗрлех хальхи узбек чӗлхине аталантарма пулӑшакан латин алфавитне хута янӑ. Совет Союзӗ Центральнӑй Азие тӗрӗслеме тытӑнсан, кириллица латиницӑна официаллӑ ҫыру вырӑнне улӑштарнӑ, паян узбек чӗлхин тӗп ҫырулӑхӗ пулса юлать.

Узбек (кириллицине) аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Наримон Умаров-писатель, ученӑй тата совет лингвисчӗ 2. Мухаммад Салих-узбек писателӗпе поэчӗ 3. Абдулла Курбонов - драматург тата театр режиссерӗ 4. Абдулла Арипов-поэт тата прозаик 5. Мирзахид Рахимов-писатель тата политика деятелӗ

Узбек (кириллла) чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Узбек чӗлхине кириллица ҫырнӑ, тӗрӗк чӗлхин ҫемйине тивет. Ку чагатай, вӑтам ӗмӗрти тӗрӗк чӗлхин тӳрӗ йӑхӗ, вӑл Пӗтӗм Вӑтам Азипе Тата Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнче усӑ курнӑ. Чӗлхере сакӑр уҫӑ сасӑ тата 29 хупӑ сасӑ, ҫавӑн пекех тӗрлӗ дифтонгсем. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, унта уйрӑм сӑмахсем нумай аффикс тытма пултараҫҫӗ, вӗсем пӗлтерӗшне чылай улӑштараҫҫӗ. Сӑмах йӗрки яланах ҫапла: субъект-объект-глагол, сӗнӳсене вара пайӑн-пайӑн палӑртаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех пысӑк статуслӑ ҫынсене чӗнсе каланӑ чухне хисеплӗ калаҫусен системи пур.

Узбек (кириллла) чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Алфавит вӗренӗр, мӗншӗн тесен ку кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелле. Кӗнекесене вулӑр та узбекри кириллицӑри фильмсене пӑхӑр, ку сире пур персонажсене те астуса юлма пулӑшӗ.
2. Грамматикӑна вӗренӗр. Онлайн-курс витӗр тухӑр е грамматика правилисене пӑхса тухӑр та вӗсенчен чи сарӑлнӑ тата чи кирлӗ правилӑсене вӗренӗр.
3. Хӑвӑр произведенипе аудиторин хӑнӑхӑвӗсемпе ӗҫлӗр. Узбекри кириллицӑна ӑнланас тесе, подкастсемпе ытти аудиоклипсем те итлӗр. Вӗсем мӗнле каланине лайӑхрах ӑнланас тесе, кашни сӑмаха сасӑпа калӑр.
4. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе усӑ курӑр. Узбекри кириллицӑра калаҫакан тус тупма тӑрӑшӑр е Чӗлхене вӗренмелли приложенисенче Вӗренӗр, Вӗсем Сире чӗлхе носителӗсемпе хутшӑнма май параҫҫӗ.
5. Кашни кунах ҫӗнӗ сӑмахсемпе пуплевсене вӗрентӗр. Блокнот кӗнеки уҫӑр е Словарь запасне кӑсӑклӑ тӗпчесе вӗренмелли Duolingo Тата Memrise йышши приложенисемпе усӑ курӑр.
6. Ытти ресурссемпе усӑ курӑр. Узбекри кирилл чӗлхипе культурине лайӑхрах ӑнланма пулӑшакан кӗнекесемпе тата веб-сайтсемпе усӑ курӑр, ВӖСЕМ BBC Uzbekistan тата узбекла портал пек.

Чӑвашла куҫару, чӑваш транслитерацийӗ пекех паллӑ, - чӑвашла хутшӑнма усӑ куракан ятарлӑ куҫару форми. Ҫак чӗлхе Раҫҫейпе Украинӑн хӑш-пӗр районӗсенче пурӑнакан чӑваш халӑхӗшӗн тӑван чӗлхе пулса тӑрать. Ку вӑл тӗрӗк чӗлхисенчен пӗри, унта миллион ытла ҫын калаҫать, куҫару валли кирлӗ чӗлхе тӑвать.

Чӑваш чӗлхинчен е ун ҫине тӗрӗс куҫарас тесен транслитерацин кӑткӑс формисене пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ чӑваш алфавит латин алфавитӗнчен уйрӑлса тӑнипе ҫыхӑннӑ, вӑл ытларах европӑри чӗлхесемшӗн усӑ курать. Ҫавна пула Кириллла саспаллисемпе ҫырнӑ Сӑмахсем, А, Б, К, У, вӗсен латинла эквиваленчӗсене улӑштармалла, вулакана ӑнланмалла пултӑр.

Чӑвашла куҫару процесӗ темиҫе тапхӑра кӗртет. Пӗрремӗшӗнчен, тӑлмачӑн пуҫламӑш чӗлхене те, тӗллевлӗ чӗлхене те лайӑх пӗлмелле. Вӗсен предложени тытӑмне, пуҫламӑш чӗлхе пӗлтерӗшне тата калӑпӑшне ӑнланмалла. Унтан вӗсем ҫакна тӗллевлӗ чӗлхепе тӗрӗс калама пултараҫҫӗ, тӗллевлӗ чӗлхе сӗнӗвӗсен грамматика правилисемпе структурине шута илсе.

Куҫару пӗтсен тӑлмачӑн куҫарнӑ версипе оригиналлӑ текста тӗплӗн танлаштармалла. Ку куҫару тӗп-тӗрӗс те тӗп-тӗрӗс пӗлтерессе шантарать. Тӑлмачӑ та, кирек мӗнле культурӑллӑ ссылкӑсене тата жаргонла сӑмахсене куҫарнине тӗрӗслес тесе, малашнехи тӗрӗслевсемшӗн яваплӑ.

Чӑваш чӗлхине вӗренес текенсемшӗн онлайн университетсенче те юрӑхлӑ тӗрлӗ курс пур. Анчах та чӗлхене вӗренни чӑвашла тӗплӗ куҫарӑва тивӗҫтерейменнине ӑнланни пӗлтерӗшлӗ. Транслитаци йӗркине нумай ҫул хушши практикӑра тата хӑйсене шеллемесӗр ӗҫленипе ҫеҫ алла илме пулать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, чӑвашла куҫару - питӗ кирлӗ хӑнӑху, эсир чӑваш халӑхӗпе хутшӑнас тетӗр пулсан, ӑна алла илмелле. Тӗрӗс майсемпе пӗлӳсем вӑхӑтӗнче ку вӑхӑт нумай йышӑнма пултарать, анчах усӑ кӳме пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӑвашла калаҫаҫҫӗ?

Чӑвашла ытларах Раҫҫей Чӑваш Республикинче, ҫавӑн пекех Раҫҫейри, Тутарстанри Тата Удмуртири хӑш-пӗр районсенче, Ҫавӑн пекех Казахстанра Тата Украинӑра калаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхи историйӗ мӗнле?

Чӑваш чӗлхи - Раҫҫей Федерацийӗнче 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫакан тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен хӑяр турачӗн пӗртен-пӗр представителӗ. Ку чӗлхепе историсем ытларах раҫҫей Атӑлҫи тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ Чӑваш Ен Республики пулса тӑракан районсенче калаҫнӑ.
Чӑваш чӗлхин документлӑ историне 13 ӗмӗрччен йӗрлесе тупма пулать, ҫитменнине чи ир асӑннисене 14-15 ӗмӗр алҫырӑвӗсенче тупнӑ. Ҫак алҫырусенчен нумайӑшӗ чӗлхе вӑхӑт иртнӗҫемӗн чылай улшӑнусем тӳснине ҫирӗплетсе параҫҫӗ. 15 ӗмӗрте чӑваш чӗлхи кӳршӗри тутар чӗлхипе ылтӑн Ордӑн вӑйлӑ витӗмӗпе пулнӑ, ӑна старотатар алфавитӗпе ҫырнӑ.
18-мӗш ӗмӗрте чӑваш алфавитне вырӑс ученӑйӗ Семен Ремезов тунӑ, вӑл ӑна кириллицӑра никӗсленӗ. Ҫак ҫӗнӗ алфавитпа 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче пӗрремӗш пичетленӗ чӑваш кӗнекисене тума усӑ курнӑ. 19 ӗмӗр вӗҫнелле чӑваш чӗлхине Раҫҫей империйӗн официаллӑ чӗлхи тесе йышӑннӑ, ҫак тапхӑрта тӗрлӗ литература произведенийӗсем йӗркеленӗ.
Чӑвашла пирӗн кунсенче те калаҫаҫҫӗ, Ҫавӑн пекех Чӑваш Енри хӑш-пӗр шкулсенче те вӗрентеҫҫӗ. Ҫавӑн пекех раҫҫейре те, ют ҫӗршывсенче те чӗлхене упрас тата сарас енӗпе хастар вӑй хураҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Михаил Васильевич Яковлев - чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, чӑваш чӗлхин пӗрремӗш комплекслӑ грамматикине туса хатӗрленӗ.
2. Яков Костюков-лингвист тата Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, нумай ӗҫ редакциленипе тата пичетленипе чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе хӑйӗн тӳпе хывнӑскер.
3. Николай Зиберов - латинла графикӑна чӑвашла кӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывни.
4. Василий Песков – 1904 ҫулта чӑваш чӗлхипе пӗрремӗш шкул учебникӗ туса хунӑ педагог.
5. Олег Бессонов – чӑваш чӗлхин тӗрлӗ диалекчӗсене пӗрлештерес тӗлӗшпе ӗҫленӗ хальхи стандартлӑ чӑваш чӗлхине туса хатӗрлес тӗлӗшпе витӗмлӗ фигура.

Чӑваш чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Чӑваш чӗлхи тӗрӗк чӗлхисен ҫемйине тивет. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсем тӗп сӑмах ҫумне темиҫе приставкӑсемпе суффикс хушнипе йӗркеленнине пӗлтерет. Сӑмах йӗрки, яланхи пекех, субъект-глагол, пуплевӗшсен ӑшӗнчи сӑмахсен ирӗклӗ йӗркипе. Чӗрчунсем икӗ пая пайланаҫҫӗ, число, падеж тата паллӑ тума класс суффиксӗсемпе усӑ кураҫҫӗ. Глаголсем тивӗҫлӗ сӗнӳсемпе килӗшеҫҫӗ те вӑхӑтпа анспекта кура вырнаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Алфавит, произведени тата база грамматики йышши чӗлхе никӗсӗсене вӗренме тытӑнӑр. Онлайн-ресурссем пур ун пеккисем. Chuvash.org е Chuvash.eu ку сире пулӑшма пултарать.
2. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе тата сӗнӳ тӗслӗхӗсемпе усӑ курӑр, калаҫу сӑмахӗсен тата пуплевсен никӗсне хӑвӑрт туса хурӑр. Радиопрограммӑсене итлӗр те чӑвашла фильмсемпе телеграммӑсене пӑхӑр. Таркӑнрах пулас тата унта хӑвна хӑтлӑрах туйас тесе, чӗлхене вӗренӗр.
3. Эсир чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе, е хӑвӑрпа, е онлайн-форумсенче мӗн вӗреннине практиклӗр. Ку сире вырӑнти нюанссене тупса культура ҫинчен кӑтарту илме пулӑшӗ.
4. Хӑвӑрӑн словарь запасне тата грамматикӑна лайӑхлатас тесе кӗнекесемпе хаҫатсене чӑвашла вулӑр. Эсир мӗн чухлӗ ытларах вулатӑр, сирӗн ӑнлану тата грамматика ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах пулӗ.
5. Юлашкинчен, чӑвашла текстсем ҫырнӑ пек ӗҫ-хӗл тӗсӗсемпе вӗрентме, чӑваш онлайн-форумӗсене хутшӑнма тата экзаменсене хатӗрленме хушӑр. Ку сире чӗлхене ҫирӗп тытма пулӑшать.