Монгол Киргиз Тылбаастаа

Монголия - киин Азияҕа биллэр уонна үйэлээх култуураны уонна үгэстэри иҥэриммит дойдута. Монгол курдук биллиилээх, дьон кинини илдьэ сылдьар тумус туттар, бодоруһар уустук буолуон сөп. Ол эрээри монгол тылыттан тылбаас өҥөтүгэр ирдэбил улааппыт олохтоох дьону кытта бодоруһар тэрилтэлэргэ.

Монгол-Алтай тыла Монголияҕа уонна Кытайга, ону тэҥэ Россия, Хотугу Корея уонна Казахстан курдук атын дойдуларга 5 мөлүйүөн кэриҥэ киһи киирэр. Кириллицаны туһанан бэйэтин ураты дьикти диалектарыгар уонна акценнарыгар суруллубут.

Дьыала монголтан тылбаас тиийдэҕинэ проблема тылга олоҕурбут стандартизированнай тиһик суох диэн буолар. Ону специалистарга-лингвистэргэ докумуону уонна аудиозаписей чуолкай тылбаастааһын ыарахаттардаах буолуон сөп. Ону таһынан монгол тыла олох саҥатыгар, диалективнай варианнарыгар уларытыылары, уларытыылары, этиини олоххо киллэрбэккэ, тыл чэрчитинэн үлэлээбэккэ кыайар- хотор кыахтанар.

Бүтэһиктээх тылбаастар чуолкайдарын мэктиэлиир инниттэн монгол тылыттан тылбаас профессиональнай сулууспаларыгар тыл анал диалектарын кытта билсэр уопуттаах лингвист- носители үлэлииллэр, культураҕа тимири угуу кэмэ кэллэ. Кинилэр олохтоох суолталаах тыллары чинчийиини уонна тылбаас суолтатын быһаарыыга тирээн турар суолталаах матырыйаалы сыыйа быһаарыыга бүтүн ньымалары туһаналлар.

Профессиональнай лингвистэргэ тиэкис эбэтэр этэр тыл ис хоһоонугар дьайар буолан, тыл культурнай тоноҕоһун уонна олохтоох үгэстэрин аахтахха наада. Холобур, ытыктабыллаах титуллары, этикеттэри регионтан көрөн уларытыахха сөп, онон олохтоох форманы сөптөөх биэриигэ дьоһун суолталаах.

Онон монгол тылыгар тылбаас стандартизированнай системата суох буолан араас ыарахаттары кытта ситимнээх. Уопуттаах тылбаасчыттар бу ыарахаттары өйдүүллэр уонна култуура уонна олохтоох сиэр- майгы нюстэрин көрдөрөр үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары оҥорорго, билиилэрин- көрүүлэрин туһаналлар. Ити предприятиеларга, тэрилтэлэргэ уонна чааһынай дьоҥҥо тыл харгыстарын туораан, бииргэ үлэлэһэргэ көдьүүстээхтик сибээстээх.

Монгол тылыгар туох дойдуларга этэллэрий?

Монгол тылыгар сүрүннээн Монголияҕа этэллэр, ол эрээри Кытайга, Россияҕа, Казахстаҥҥа уонна киин Азия атын чаастарыгар бааллар.

Монгол тылын историята хайдаҕый?

Монгол тыла 13 үйэ силис тардар аан дойдуга биир саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ. Ол Алтай тыла монгол-манчжур тылларыгар киирэр уонна уруулуу уйгурскай, кыргыз уонна казах тылларыгар киирэр.
Монгол тылын туһунан саамай эрдэ суругунан былыргы монголлар "кистэлэҥ историяларыгар" 12 үйэ баар. Бу тыл монгол империятын салайыытынан туттуллар уонна Монголия 18- с үйэҕэ диэри сүрүн литературнай тылын Монголияҕа көспүтэ. Кини литератураны суруйууга 20- с үйэ саҥатыгар диэри туһаммыта.
Аныгы монгол тыла 19- с үйэттэн ордук эрдэ сайдыбыта уонна Монголия официальнай тылын быһыытынан 1924 сыллаахха ылыллыбыта. Кини 1930- с сыллартан саҕалаан нуучча, Кытай уонна английскай тыллартан элбэх саҥа терминнэри туттубута.
Билигин Монголия сорох олохтоохторо классическай монгол тылыгар билигин да этэллэр эрээри, дойдуга дьон үксэ аныгы монгол тылын туһаналлар. Монгол тылыгар Россия сорох чаастарыгар, Кытайга уонна ис Монголияҕа эмиэ этэллэр.

Монгол тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Наталья Гаврилан – лингвист уонна Гарвард университетын монгол тылын профессора 2. Гомбоев Очирбат – Монголия урукку премьер- министрэ уонна монгол тылыгар аан дойду үрдүнэн биллэр эксперт 3. Джамсран-монгол тылын уонна литературатын ытыктабыллаах профессора 4. Болмаа Тумбаатар-аныгы монгол синтаксиһын уонна фонология уһулуччулаах теоретига 5. Бодо Вебер- информатика профессора уонна инновационнай ааҕар- суоттуур средствоны монгол тылыгар таһаарааччы

Монгол тылын структурата хайдах оҥоһуллубутай?

Монгол тыла монгол тылыгар сыһыаннаах уонна агглютинативнай структуранан буолар. Бу тылы үөскэтии сүрүн бириинсибинэн силис тардыы, икки силис тардыы эбэтэр баара буолааччы тыллары холбооһун буолар. Монгол тылыгар субъектар тыллара бэрээдэгэ баар, оттон поселлар падеж курдук функциялары бэлиэтииргэ туттуллар.

Монгол тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Төрдүттэн саҕалаа. Тыл сүрүн дорҕооннорун үөрэтиэххитин уонна тылы хайдах сөпкө этэргитин итэҕэтиэҕиҥ. Монгол тылларынан үчүгэй кинигэни ылан үөрэтиҥ уонна хас да сыл устата барыҥ.
2. Монгол тылын грамматикатын кытта билсиҥ. Монгол грамматикатын ылан быраабыланы үөрэтиҥ.
3. Монгол курдук кэпсэтэргэ практикаланыҥ. Онлайн ресурсаларын туһаныҥ, кинигэлэр курдук аудиопрограммалар уонна онлайн-репетитордар тыллары практикалыырга уонна тупсарарга.
4. Тыл саппааһын үөрэтиҥ. Үчүгэй тылдьыты салайыҥ уонна күннэтэ тылдьыт саппааһын саҥа тылынан толоруҥ. Кинилэр кэпсэтиилэригэр туһанарга практикаланаргытын умнумаҥ.
5. Монгол тылын ааҕыҥ уонна истиҥ. Кинигэлэри ааҕыҥ, киинэлэри көрүөҥ уонна монгол тылыгар сыһыары истиҥ. Ити эһиэхэ тылы кытта билсиһэр ордук, тыл саппааһын өссө кэҥэтэргэ көмөлөһүөҕэ.
6. Репетиторы Булуҥ. Омук тылын үөрэтиигэ чахчы туһалаах буолуон сөп. Эһиэхэ индивидуальнай болҕомтону ууран, инникитин өссө тупсарарга көмөлөһөр опыттаах репетиторы буларга кыһаллыҥ.

Кыргызстаҥҥа, киин Азия судаарыстыбатыгар Казахстан уонна Кытай кыраныыссатыгар баар чааһынай сирэйдэр уонна тэрилтэлэр тылларын харгыстарын нөҥүө бодоруһар дьоһун инструмена буолар. Кыргыз тылын кытта билиммэт дьоҥҥо бу официальнай тыл Кыргызстан тыла, төһө да киэҥник тарҕаммытын иһин, нуучча тыла буолар. Монгол, турецкай, узбек, казах курдук тыллары кытта бииргэ төрөөбүт кыргыз тыла.

Биир тылтан докумуону чопчу тылбаастыыр идэлээх тылбаасчыттар бааллара бизнеһи уонна аан дойдутааҕы сыһыаннаһыылары ситиһэргэ олус наадалаах. Кыргыз тылыгар тылбаас профессиональнай өҥөлөрө араас култууралар икки ардыларыгар коммуникационнай разрезтарын туоратыыга көмөлөһүөхтэрин сөп, Кыргызстан олохтоохторугар бэйэ- бэйэлэрин өйдөһөллөрүгэр, эйгэлэрин тас өттүгэр тупсарыахтарын сөп.

Кыргыз тыла юридическай уонна үп- харчы докумуоннарын, ону тэҥэ медицинскэй суруйуулары, маркетинг матырыйаалларын уонна үөрэх ресурсаларын курдук государственнай докумуоннарга үгүстүк туһаныллар. Докумуон эбэтэр веб- контентент докумуоннарын кыргыз тылын эбэтэр киниттэн тылбаастаатахха, профессиональнай тылбаасчыттар тылы билиилэрин уонна кини ураты культурнай декстарын туһаналлар.

Тэрилтэлэр кыргыз тылыгар аан дойдутааҕы маркетинг стратегиятыгар көмөлөһөр инниттэн тылбаас өҥөтө үгүстүк оҥоһуллар. Локализацияламмыт тылбаастар саҥа ырыынактарга тахсалларыгар көмөлөһөллөр, клиеннэри кытта кытаанах сыһыаннаһыылары чэпчэтии уонна атыылааһыны улаатыннарыы көмөлөһөллөр. Тылбаасчыттар сиэри- туому, сиэри- туому, куту- сүрү араарыыны болҕомтоҕо ылан, чопчу иһитиннэриини биэриэхтээхтэр.

Ол кэмҥэ бэйэ тылбаастара иммиграннарга уонна тэскилээччилэргэ көмөлөһүөхтэрин сөп. Тыын суолталаах докумуоннары уонна сертификаттары ыалларга доруобуйа харыстабылыгар, үөрэххэ уонна да атын сүрүн өҥөлөргө чэпчэтэллэр.

Кыргызстаҥҥа дуу, Кыргызстаҥҥа олорор да киһи дьыалабыай, үөрэх эбэтэр личнэй биричиинэнэн дуу быһаарыылаах суолталаах. Дойду культуратын өйдүүр квалификациялаах тылбаасчыт булан, көһөрүллүбүт докумуоннар чуолкайдарын уонна культурнай уратыларын учуоттаан мэктиэлиир улахан суолталаах.

Кыргыз тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Кыргызстаҥҥа уонна киин Азия атын чаастарыгар сүрүннээн Казахстаҥҥа, Таджикистаҥҥа, Узбекистаҥҥа, Хотугу Афганистаҥҥа, Уһук арҕаа Кытайга уонна Российскай Республикатын Уһук оройуоннарыгар бааллар. Маны таһынан, этническэй кыргызтар нэһилиэнньэлэрин дьоҕус очколара Турцияҕа, Монголияҕа уонна Корея арыытыгар бааллар.

Кыргыз тылын историята хайдаҕый?

Кыргыз тыла уһун уонна уустук историялаах. Бу киин Азия тюрк тылларын утарсыытыттан тахсар Илиҥҥи түүр тыла. Бу туһунан эрдэтээҥи суруктар былыргы түүр алфавитынан суруллубут Орхон суруктарыгар 8 үйэ биэрэллэр.
Кыргыз тыла ыаллыы Уйгурдаах уонна монгол тылларыгар күүстээх сабыдыаллаах этэ. 16- с үйэҕэ кыргыз тылын литературнай тылдьытыгар кубулуйда уонна кыргыз тылын бастакы тылдьыта 1784 с. суруллубута. Тыл 19 үйэ устата сайдар, 1944 с. Кыргызстан официальнай тылынан Кыргызстан тыла буолбут.
1928 с. киргиз тылын суругун тиһигин стандартыыр биир кэлим алфавит курдук бэлиэтээһин системата киллэриллибитэ. Онтон кыргыз тыла кэпсэтии да, сурук- Бичик да сайдыбыта. Латинскай уонна Кирилл алфавита билигин тыл билиҥҥи сурукка- бичиккэ туттуллар эрээри, үгэс буолбут Арабскай сибээһэ билигин да ытык тиэкистэри кыргыз тылыгар суруйарга туһаныллар.
Билигин Кыргызстаҥҥа, Казахстаҥҥа, Таджикистаҥҥа, Узбекистаҥҥа уонна Кытайга 5 мөлүйүөнтэн тахса киһи саҥарар.

Кыргыз тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Чингиз Айтматов (1928-2008): кыргызтыы тылынан кэккэ айымньылары суруйтарбыта уонна кини литературнай көрүҥүн сайыннарарыгар суруйбут.
2. Чолбонбек Есенов (1891-1941): кыргыз тылын бастакы пионердарыттан биирдэстэрэ, кыргыз тылыгар бастакы хаһыаты таһаарбыта уонна тыл суругунан биллэр новатор этэ.
3. Оросбек Токгазиев (1904-1975): кыргыз тылын аныгы стандартнай версиятын оҥорууга өссө биир дьоһун фигура. Кини элбэх учебниктары суруйбута уонна ити тылга туттуллар тылы оҥорорго көмөлөспүтэ.
4. Алич Эшимканов (1894-1974): кыргыз тылын уонна диалектар тустарынан ыстатыйалары чинчийиилэргэ, суруйууга уһулуччулаах лингвист.
5. Азимбек Бекназаров (1947-билиҥҥи кэмҥэ): кыргыз тылын авторитетынан ааҕыллар, кини тыл модернизациятыгар уонна сурук- Бичик стилигэр эппиэттэһэр.

Кыргыз тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Кыргыз тыла-үс диалегынан арахсар: Хотугу, киин уонна Соҕуруу. Бу агглютинативнай тыл, ол аата кини төрүт тылларыгар суффикс эбиллиитэ уустук тылы үөскэтэр. Кыргыз тылыгар префикстарга болҕомто ууруллар, суффикстарга буолбакка, ордук логическай структураны уурар. Синтаксически кыргыз тыла, быраабыла курдук сэһэн (субъект-объект-туохтуур) уонна түүр тылын үксэ түүр тылларыгар туохтуур-бүтэһиктээх структуралаах. Тыл эмиэ фонатическай хабааннаах, онно араас дорҕооннор эбэтэр интонациялар тылга олох атын суолтаны ууруохтарын сөп.

Кыргыз тылыгар саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Төрүт тылы үөрэтииттэн саҕалааҥ. Эһиги онлайн- или очочных курсов, которые ваши с основами с основами языка. Ити базовай тыл саппааһа уонна грамматика, ону таһынан уопсай этиилэр уонна тутаах сыыппаралар киирэллэр.
2. Носителей языка. Прослушивание разговоров и записей носителей кыргызского языка поможет вам лучше понять, как говорят на этом языке.
3. Кэпсэтэргитигэр партнеры кытта кэпсэтэргитигэр кыһаллыҥ. Кыргызтыы саҥарар киһини Булуҥ, бу тылынан кэпсэтэргитигэр сүбэлэһиҥ. Бу-кэпсэтии үөрүйэхтэрин сайыннарыыга дьоһун хардыы.
4. Маннык ресурсалары кинигэ, тылдьыт уонна онлайн инструменнарын туһаныҥ. Бу тылы үөрэтэргэ көмөлөһөр араас ресурсалар бааллар. Ол кинигэлэр, тылдьыттар, грамматическай ыйынньыктар уонна да атыттар киирэллэр.
5. Дуоһуйууну ыларгытын умнумаҥ. Тылы үөрэтии дуоһуйууну тиэрдиэхтээх. Киинэлэри, кинигэни ааҕарга уонна төрөөбүт тылынан дьарыктанарга бириэмэни Булуҥ. Бу үөрэтии процеһа үчүгэй уонна туһалааҕы оҥоруоҕа.