Монгол Канада Тылбаастаа

Монголия - киин Азияҕа биллэр уонна үйэлээх култуураны уонна үгэстэри иҥэриммит дойдута. Монгол курдук биллиилээх, дьон кинини илдьэ сылдьар тумус туттар, бодоруһар уустук буолуон сөп. Ол эрээри монгол тылыттан тылбаас өҥөтүгэр ирдэбил улааппыт олохтоох дьону кытта бодоруһар тэрилтэлэргэ.

Монгол-Алтай тыла Монголияҕа уонна Кытайга, ону тэҥэ Россия, Хотугу Корея уонна Казахстан курдук атын дойдуларга 5 мөлүйүөн кэриҥэ киһи киирэр. Кириллицаны туһанан бэйэтин ураты дьикти диалектарыгар уонна акценнарыгар суруллубут.

Дьыала монголтан тылбаас тиийдэҕинэ проблема тылга олоҕурбут стандартизированнай тиһик суох диэн буолар. Ону специалистарга-лингвистэргэ докумуону уонна аудиозаписей чуолкай тылбаастааһын ыарахаттардаах буолуон сөп. Ону таһынан монгол тыла олох саҥатыгар, диалективнай варианнарыгар уларытыылары, уларытыылары, этиини олоххо киллэрбэккэ, тыл чэрчитинэн үлэлээбэккэ кыайар- хотор кыахтанар.

Бүтэһиктээх тылбаастар чуолкайдарын мэктиэлиир инниттэн монгол тылыттан тылбаас профессиональнай сулууспаларыгар тыл анал диалектарын кытта билсэр уопуттаах лингвист- носители үлэлииллэр, культураҕа тимири угуу кэмэ кэллэ. Кинилэр олохтоох суолталаах тыллары чинчийиини уонна тылбаас суолтатын быһаарыыга тирээн турар суолталаах матырыйаалы сыыйа быһаарыыга бүтүн ньымалары туһаналлар.

Профессиональнай лингвистэргэ тиэкис эбэтэр этэр тыл ис хоһоонугар дьайар буолан, тыл культурнай тоноҕоһун уонна олохтоох үгэстэрин аахтахха наада. Холобур, ытыктабыллаах титуллары, этикеттэри регионтан көрөн уларытыахха сөп, онон олохтоох форманы сөптөөх биэриигэ дьоһун суолталаах.

Онон монгол тылыгар тылбаас стандартизированнай системата суох буолан араас ыарахаттары кытта ситимнээх. Уопуттаах тылбаасчыттар бу ыарахаттары өйдүүллэр уонна култуура уонна олохтоох сиэр- майгы нюстэрин көрдөрөр үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары оҥорорго, билиилэрин- көрүүлэрин туһаналлар. Ити предприятиеларга, тэрилтэлэргэ уонна чааһынай дьоҥҥо тыл харгыстарын туораан, бииргэ үлэлэһэргэ көдьүүстээхтик сибээстээх.

Монгол тылыгар туох дойдуларга этэллэрий?

Монгол тылыгар сүрүннээн Монголияҕа этэллэр, ол эрээри Кытайга, Россияҕа, Казахстаҥҥа уонна киин Азия атын чаастарыгар бааллар.

Монгол тылын историята хайдаҕый?

Монгол тыла 13 үйэ силис тардар аан дойдуга биир саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ. Ол Алтай тыла монгол-манчжур тылларыгар киирэр уонна уруулуу уйгурскай, кыргыз уонна казах тылларыгар киирэр.
Монгол тылын туһунан саамай эрдэ суругунан былыргы монголлар "кистэлэҥ историяларыгар" 12 үйэ баар. Бу тыл монгол империятын салайыытынан туттуллар уонна Монголия 18- с үйэҕэ диэри сүрүн литературнай тылын Монголияҕа көспүтэ. Кини литератураны суруйууга 20- с үйэ саҥатыгар диэри туһаммыта.
Аныгы монгол тыла 19- с үйэттэн ордук эрдэ сайдыбыта уонна Монголия официальнай тылын быһыытынан 1924 сыллаахха ылыллыбыта. Кини 1930- с сыллартан саҕалаан нуучча, Кытай уонна английскай тыллартан элбэх саҥа терминнэри туттубута.
Билигин Монголия сорох олохтоохторо классическай монгол тылыгар билигин да этэллэр эрээри, дойдуга дьон үксэ аныгы монгол тылын туһаналлар. Монгол тылыгар Россия сорох чаастарыгар, Кытайга уонна ис Монголияҕа эмиэ этэллэр.

Монгол тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Наталья Гаврилан – лингвист уонна Гарвард университетын монгол тылын профессора 2. Гомбоев Очирбат – Монголия урукку премьер- министрэ уонна монгол тылыгар аан дойду үрдүнэн биллэр эксперт 3. Джамсран-монгол тылын уонна литературатын ытыктабыллаах профессора 4. Болмаа Тумбаатар-аныгы монгол синтаксиһын уонна фонология уһулуччулаах теоретига 5. Бодо Вебер- информатика профессора уонна инновационнай ааҕар- суоттуур средствоны монгол тылыгар таһаарааччы

Монгол тылын структурата хайдах оҥоһуллубутай?

Монгол тыла монгол тылыгар сыһыаннаах уонна агглютинативнай структуранан буолар. Бу тылы үөскэтии сүрүн бириинсибинэн силис тардыы, икки силис тардыы эбэтэр баара буолааччы тыллары холбооһун буолар. Монгол тылыгар субъектар тыллара бэрээдэгэ баар, оттон поселлар падеж курдук функциялары бэлиэтииргэ туттуллар.

Монгол тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Төрдүттэн саҕалаа. Тыл сүрүн дорҕооннорун үөрэтиэххитин уонна тылы хайдах сөпкө этэргитин итэҕэтиэҕиҥ. Монгол тылларынан үчүгэй кинигэни ылан үөрэтиҥ уонна хас да сыл устата барыҥ.
2. Монгол тылын грамматикатын кытта билсиҥ. Монгол грамматикатын ылан быраабыланы үөрэтиҥ.
3. Монгол курдук кэпсэтэргэ практикаланыҥ. Онлайн ресурсаларын туһаныҥ, кинигэлэр курдук аудиопрограммалар уонна онлайн-репетитордар тыллары практикалыырга уонна тупсарарга.
4. Тыл саппааһын үөрэтиҥ. Үчүгэй тылдьыты салайыҥ уонна күннэтэ тылдьыт саппааһын саҥа тылынан толоруҥ. Кинилэр кэпсэтиилэригэр туһанарга практикаланаргытын умнумаҥ.
5. Монгол тылын ааҕыҥ уонна истиҥ. Кинигэлэри ааҕыҥ, киинэлэри көрүөҥ уонна монгол тылыгар сыһыары истиҥ. Ити эһиэхэ тылы кытта билсиһэр ордук, тыл саппааһын өссө кэҥэтэргэ көмөлөһүөҕэ.
6. Репетиторы Булуҥ. Омук тылын үөрэтиигэ чахчы туһалаах буолуон сөп. Эһиэхэ индивидуальнай болҕомтону ууран, инникитин өссө тупсарарга көмөлөһөр опыттаах репетиторы буларга кыһаллыҥ.

Канада-Индия штатыгар сүрүннээн 44 мөлүйүөн кэриҥэ киһи олорор дравид тыла. Индия баай литературата, поэзията, музыка уонна норуот остуоруйалара буолаллар.

Сибээһи үөскэтэр аныгы үйэҕэ хас да тылынан бодоруһар- хатар сатабыллара элбээн иһэр. Ити ордук тирээн турар суолталаах кыһалҕалары туоратыыга норуоттар икки ардыларынааҕы бизнескэ тирэҕирэн үлэлиир.

Канаадаҕа көһөрүү өҥөтө Индия тас өттүгэр тахсарга дьулуһар дьаһалынан улам улаатан иһэр. Веб- сайты локализациялааһын наадалааҕыттан тутулуга суох, Канадаҕа эбэтэр ханнык баҕарар региональнай тылга адаптацияланыахтаах кинигэлээххит, элбэх тылбаас компаниялар бааллар, кинилэр эһиэхэ көмөлөһүөхтэрин сөп.

Канадаҕа көһөрүү өҥөтө юридическай, техническэй уонна медицинскэй перевод курдук анал өҥөлөрү уопсай тылбаастартан араастаһар. Канада профессиональнай тылбаасчыта тылы баһылыахтаах, ону тэҥэ кэпсэтии тылын культурнай нюйлэрин уонна нйүйдэрин дириҥник өйдүөхтээх. Тыл араас диалектарын, регистрацияларын кытта билсиһэллэрэ эмиэ улахан суолталаах.

Канадаҕа тылбаасчыт көрдөөһүҥҥэ тылбаасчыт кыамталаах уонна тылбаасчыт идэлээх дьону көрдүүр улахан суолталаах. Көһө сылдьар компаниялар үгүстэрэ олохтоох да, глобальнай да өҥөлөрү туруорсаллар, сорохтор анаан- минээн Канадаҕа көһөрүүгэ идэтийэллэр. Эһиги бырайыаккыт бастыҥ тылбаасчытын быһаарбыккыт курдук, эһиги түргэн, чуолкай уонна үрдүк хаачыстыбалаах түмүктэри аахсыаххытын сөп.

Канада тылыттан тутулуга суох, ким эрэ Канада тылын билэр, Канадаҕа тылбаас өҥөтүн идэтэ эһиэхэ тиэрдэр соруктаргыт ситиһиэҕэ. Индияҕа эбэтэр тас дойдуларга дьону кытта бодоруһуоххутун наада дуо, эһиги иһитиннэриигит сөпкө тиэрдиллиэ диэн мэктиэлиир сөп.

Канада тылыгар ханнык дойдуларга этэллэрий?

Канадаҕа сүрүннээн Каратак штатыгар, Индияҕа дииллэр. Онно эбии хас да истиэпкэ ыаллыы Штаттарга Андрхра- Прадеш, Теланга, Тамилнад, Карал, ГАИ уонна Махарштра дииллэр. Ону таһынан холбоһуктаах Штаттарга, холбоһуктаах Арабскай Эмират, Сингапур, Аравия, Катараҕа, Австралияҕа уонна Великобритания тылларыгар саҥарар балачча диаспоралар бааллар.

Канада тылын историята хайдаҕый?

Канада тыла-Индия Каратак штатыгар үүнэр дравидия тыла. Индия классическай тылларыттан биирдэстэрэ. Происшествия языка можно происходить примерно 900-1000 годы нашей эрабыт, когда Каратакая правила бадами чалуки. Бу кэмҥэ элбэх суруктар Канадаҕа суруллубуттара, Индияҕа биир былыргы суруктартан биирдэстэрэ оҥороро. Чалукааннар араас династияларынан сууламмыттарынан, Раштракут уонна Хойсалас курдук араас династиялара сарбыллыбыттарынан, кинилэр тустаах тыллара Канада аныгы диалектарыгар сабыдыаллаатылар. Виджанагар династияларын кэмнэригэр Канада литературата чэчирии сайдыбыта, оттон Хархара уонна Рагхаванка ол кэмңэ саамай биллиилээх литературнай деятеллэрэ этилэр. 19- с үйэҕэ Британия правлениета английскайдыы киирии тылыгар киирбититтэн, билиҥҥи хандьыдаакка билигин да көстөр. Бүгүн Канада Каратак уонна Соҕуруу Индия атын да чаастарыгар киэҥник тарҕаммыт.

Канада тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Кэмпэндээйи-Канада литературатын сөргүтүү уонна билиҥҥи литературатын төрүттээччинэн ааҕыллар 16- с үйэ бырабыыталыстыбата.
2. 20- с үйэ Канада поэта, романист, драматург уонна философ. Кини 20- с үйэ Канада литературатыгар сүҥкэн улахан фигура быһыытынан киэҥник биллэр.
3. Кини 11- с үйэтээҕи Канада поэта этэ уонна Индия биллиилээх автордарыттан биирдэстэрэ буолар. Канада тылынан саамай эрдэ эпическэй поэмалары - "Викрамарджунаны көрөр"диэн суруйбута.
4. Муддана - кини 14- с үйэ поэта уонна драматург этэ. Кини эрдэ литературатын шедеврдэринэн ааҕыллар хас да пьесаны уонна хоһооннору суруйбута.
5. Рагхаванка-поэт уонна 11 үйэ Канада автора, саамай биллиилээх суруйааччытынан ааҕыллар. Кини эмиэ Канада литературнай традициятын биэс уһулуччулаах поэттарыттан биирдэстэрэ этэ.

Канада тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Канада структурата балайда уустук уонна араас элеменнэртэн турар, дорҕооннор дьүөрэлэһиилэрин, бириэмэлэрин уонна тыҥааһыннарын холбоон, аат ааттары уонна солбуйар ааттары бэлиэтээһин, падежтары, бөһүөлэктэри уонна да атыны бэлиэтээһин. Канада тыл агглютинативнай структурата баар, онно тыл араас морфемалар холбоһуктарынан (саамай кырата) үөскүүллэр. Хас биирдии тыл тус суолтатыгар улахан суолтаны ылар, этиллэр тыллар суолталарын толору туһанар кыахтаналлар.

Канада тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Репетиторы Булуҥ. Канада уопуттаах преподавателэ буоларгытыгар түргэнник уонна сөпкө үөрэтэргитигэр көмөлөһүө. Канада уопуттаах преподавателлэрин Интэриниэккэ сылдьан, эһиэхэ саамай сөп түбэһэр киһини талыҥ.
2. Аудиовизуальнай матырыйааллары туһаныҥ. Видеоориаликтар, киинэлэр, ырыалар уонна да атын аудиовизуальнай матырыйааллар - бу барыта ханнык баҕарар тылы үөрэтиигэ ураты инструменнар. Канада матырыйаалын булгуччу туһаныҥ, тоҕо диэтэххэ кини атын тылынан матырыйаалынааҕар быдан чэпчэки буолуо.
3. Тыл үөрэтиигэ тиэкистээх буолуҥ. Үгүстүк канаданан эргийэ сатааҥ. Радионы истиҥ, кинигэлэри ааҕыҥ, тэлэбиидэнньэни көрүҥ уонна бу тылынан дьону кытта кэпсэтиһиҥ.
4. Практикаланыҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - практика. Эһиги туохха үөрэммиккитин хайаан да тутуһуҥ, үксүн хайдах сатыыргытын тутуһуҥ. Хас күн аайы хандьыдааккытын олоххо киллэрэргэ, ону тэҥэ эһиги атын дьону Булуҥ.
5. Занятиеҕа сылдьыҥ. Канадаҕа дьарыктаныы олус туһалаах буолуон сөп. Эһиги уопуттаах преподавателлэргэ эрэ үөрэниэххит буолбатах, кылааскытыгар атын үөрэнээччилэри кытта практикалаһыаххытын сөп.