Монгол Таджикскай Тылбаастаа

Монголия - киин Азияҕа биллэр уонна үйэлээх култуураны уонна үгэстэри иҥэриммит дойдута. Монгол курдук биллиилээх, дьон кинини илдьэ сылдьар тумус туттар, бодоруһар уустук буолуон сөп. Ол эрээри монгол тылыттан тылбаас өҥөтүгэр ирдэбил улааппыт олохтоох дьону кытта бодоруһар тэрилтэлэргэ.

Монгол-Алтай тыла Монголияҕа уонна Кытайга, ону тэҥэ Россия, Хотугу Корея уонна Казахстан курдук атын дойдуларга 5 мөлүйүөн кэриҥэ киһи киирэр. Кириллицаны туһанан бэйэтин ураты дьикти диалектарыгар уонна акценнарыгар суруллубут.

Дьыала монголтан тылбаас тиийдэҕинэ проблема тылга олоҕурбут стандартизированнай тиһик суох диэн буолар. Ону специалистарга-лингвистэргэ докумуону уонна аудиозаписей чуолкай тылбаастааһын ыарахаттардаах буолуон сөп. Ону таһынан монгол тыла олох саҥатыгар, диалективнай варианнарыгар уларытыылары, уларытыылары, этиини олоххо киллэрбэккэ, тыл чэрчитинэн үлэлээбэккэ кыайар- хотор кыахтанар.

Бүтэһиктээх тылбаастар чуолкайдарын мэктиэлиир инниттэн монгол тылыттан тылбаас профессиональнай сулууспаларыгар тыл анал диалектарын кытта билсэр уопуттаах лингвист- носители үлэлииллэр, культураҕа тимири угуу кэмэ кэллэ. Кинилэр олохтоох суолталаах тыллары чинчийиини уонна тылбаас суолтатын быһаарыыга тирээн турар суолталаах матырыйаалы сыыйа быһаарыыга бүтүн ньымалары туһаналлар.

Профессиональнай лингвистэргэ тиэкис эбэтэр этэр тыл ис хоһоонугар дьайар буолан, тыл культурнай тоноҕоһун уонна олохтоох үгэстэрин аахтахха наада. Холобур, ытыктабыллаах титуллары, этикеттэри регионтан көрөн уларытыахха сөп, онон олохтоох форманы сөптөөх биэриигэ дьоһун суолталаах.

Онон монгол тылыгар тылбаас стандартизированнай системата суох буолан араас ыарахаттары кытта ситимнээх. Уопуттаах тылбаасчыттар бу ыарахаттары өйдүүллэр уонна култуура уонна олохтоох сиэр- майгы нюстэрин көрдөрөр үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары оҥорорго, билиилэрин- көрүүлэрин туһаналлар. Ити предприятиеларга, тэрилтэлэргэ уонна чааһынай дьоҥҥо тыл харгыстарын туораан, бииргэ үлэлэһэргэ көдьүүстээхтик сибээстээх.

Монгол тылыгар туох дойдуларга этэллэрий?

Монгол тылыгар сүрүннээн Монголияҕа этэллэр, ол эрээри Кытайга, Россияҕа, Казахстаҥҥа уонна киин Азия атын чаастарыгар бааллар.

Монгол тылын историята хайдаҕый?

Монгол тыла 13 үйэ силис тардар аан дойдуга биир саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ. Ол Алтай тыла монгол-манчжур тылларыгар киирэр уонна уруулуу уйгурскай, кыргыз уонна казах тылларыгар киирэр.
Монгол тылын туһунан саамай эрдэ суругунан былыргы монголлар "кистэлэҥ историяларыгар" 12 үйэ баар. Бу тыл монгол империятын салайыытынан туттуллар уонна Монголия 18- с үйэҕэ диэри сүрүн литературнай тылын Монголияҕа көспүтэ. Кини литератураны суруйууга 20- с үйэ саҥатыгар диэри туһаммыта.
Аныгы монгол тыла 19- с үйэттэн ордук эрдэ сайдыбыта уонна Монголия официальнай тылын быһыытынан 1924 сыллаахха ылыллыбыта. Кини 1930- с сыллартан саҕалаан нуучча, Кытай уонна английскай тыллартан элбэх саҥа терминнэри туттубута.
Билигин Монголия сорох олохтоохторо классическай монгол тылыгар билигин да этэллэр эрээри, дойдуга дьон үксэ аныгы монгол тылын туһаналлар. Монгол тылыгар Россия сорох чаастарыгар, Кытайга уонна ис Монголияҕа эмиэ этэллэр.

Монгол тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Наталья Гаврилан – лингвист уонна Гарвард университетын монгол тылын профессора 2. Гомбоев Очирбат – Монголия урукку премьер- министрэ уонна монгол тылыгар аан дойду үрдүнэн биллэр эксперт 3. Джамсран-монгол тылын уонна литературатын ытыктабыллаах профессора 4. Болмаа Тумбаатар-аныгы монгол синтаксиһын уонна фонология уһулуччулаах теоретига 5. Бодо Вебер- информатика профессора уонна инновационнай ааҕар- суоттуур средствоны монгол тылыгар таһаарааччы

Монгол тылын структурата хайдах оҥоһуллубутай?

Монгол тыла монгол тылыгар сыһыаннаах уонна агглютинативнай структуранан буолар. Бу тылы үөскэтии сүрүн бириинсибинэн силис тардыы, икки силис тардыы эбэтэр баара буолааччы тыллары холбооһун буолар. Монгол тылыгар субъектар тыллара бэрээдэгэ баар, оттон поселлар падеж курдук функциялары бэлиэтииргэ туттуллар.

Монгол тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Төрдүттэн саҕалаа. Тыл сүрүн дорҕооннорун үөрэтиэххитин уонна тылы хайдах сөпкө этэргитин итэҕэтиэҕиҥ. Монгол тылларынан үчүгэй кинигэни ылан үөрэтиҥ уонна хас да сыл устата барыҥ.
2. Монгол тылын грамматикатын кытта билсиҥ. Монгол грамматикатын ылан быраабыланы үөрэтиҥ.
3. Монгол курдук кэпсэтэргэ практикаланыҥ. Онлайн ресурсаларын туһаныҥ, кинигэлэр курдук аудиопрограммалар уонна онлайн-репетитордар тыллары практикалыырга уонна тупсарарга.
4. Тыл саппааһын үөрэтиҥ. Үчүгэй тылдьыты салайыҥ уонна күннэтэ тылдьыт саппааһын саҥа тылынан толоруҥ. Кинилэр кэпсэтиилэригэр туһанарга практикаланаргытын умнумаҥ.
5. Монгол тылын ааҕыҥ уонна истиҥ. Кинигэлэри ааҕыҥ, киинэлэри көрүөҥ уонна монгол тылыгар сыһыары истиҥ. Ити эһиэхэ тылы кытта билсиһэр ордук, тыл саппааһын өссө кэҥэтэргэ көмөлөһүөҕэ.
6. Репетиторы Булуҥ. Омук тылын үөрэтиигэ чахчы туһалаах буолуон сөп. Эһиэхэ индивидуальнай болҕомтону ууран, инникитин өссө тупсарарга көмөлөһөр опыттаах репетиторы буларга кыһаллыҥ.

Таджик, эбэтэр таджик, - бу киин Азияҕа уонна чугастааҕы Илин тылларга баар тыл. Бу индоир тыла перс тылын кытта ыкса сибээстээх, ол гынан баран уратылаах. Таджикистаҥҥа, Казахстаҥҥа, Узбекистаҥҥа, Афганистаҥҥа уонна Россия аҕыйах ахсааннаах тыллаахтар. Из его популярностью воспрос на переводе с таджикских и на русский язык.

Таджик тылыгар тылбаас бизнес эрэ курдук дьоһун өҥө буолар, онон чааһынай дьоҥҥо сахалыы тылбаас өҥөтө таджик тылыгар атын специалистары кытта ыкса бодоруһан, саҥа ырыынакка киириини хааччыйаллар. Бу аан дойдутааҕы эргиэнинэн дьарыктанар дьоҥҥо ордук туһалаах. Тылбаасчыт өҥөтө Правительство ведомстволарын икки ардыларыгар коммуникацияны чэпчэтиигэ туһаныллыан сөп, государственнай органнарга уонна бырабыыталыстыба тэрилтэлэригэр отчуоттуур уонна көдьүүстээхтик хаалыахтарын сөп.

Туспа дьоҥҥо медицинскэй көмөнү оҥорууга тылбаасчыт өҥөтүнэн туһаныан сөп. Онлайн маркетинынан дьарыктанар компаниялар ону тэҥэ веб- сайт уонна реклама матырыйаалларын таджик тылыгар туһаныы көдьүүстээх буолуон сөп.

Ханнык баҕарар икки тылтан профессиональнай өҥөнөн туһанара улахан суолталаах. Профессиональнай тылбаасчыттар хас да тылы баһылыыллар уонна хас биирдии тыл нюйстэрин өйдүүллэр. Кинилэр тылбаастарын чуолкайдык, чуолкайдык уонна табыгастаах буоларын хааччыйаллар. Идэтийбит тылбаасчыт ону сэргэ терминология ханнык баҕарар уларыйыытын кэтээн көрөр, чуолкайдык быһаарарга улахан суолталаах.

Сертификацияламмыт тылбаасчыттар тыл комбинацияларыгар туох да суох, чопчу оҥоһуллубут стандартар суохтар. Кинилэр иммиграционнай уонна атын государственнай сулууспаларга ылыллар докумуоннары чопчу уонна кээмэйгэ көһөрүөхтэрин сөп. Түмүктэммит тылбаастар университеттарга уонна иммиграционнай сыалларга сайабылыанньаны биэрии үгүстүк ирдэнэр.

Таджик тылыгар тылбаас өҥөтө ирдэнэр буоллаҕына, эрэллээх, профессиональнай туруорааччыны талар наадалаах. Анал уобаласкытыгар уопуттаах тылбаасчыты таллыҥ уонна үлэтин болдьоҕо туолуон сөп. Кинилэр үлэлэрин хаачыстыбатын эмиэ бэрэбиэркэлиир суолталаах, тоҕо диэтэххэ, үгүс тылбаастар сыыһа- халты тутталлар. Клиеннэри кичэйэн чинчийии, ырытыы эһиэхэ тылбаасчыт көмөлөһүөҕэ, итэҕэйиэххитин сөп.

Таджик тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Таджик тыла сүрүннээн Таджикистаҥҥа, Афганистаҥҥа, Узбекистаҥҥа уонна Кыргызстаҥҥа дииллэр. Онно эмиэ дьоҕус бөлөхтөр Арассыыйаҕа, Турцияҕа, Пакистаҥҥа, Ираҥҥа уонна урукку сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэлэргэ бааллар.

Таджик тылын историята хайдаҕый?

Таджик-бу Ираҥҥа уонна Афганистаҥҥа саҥарар аныгы версия. Сүнньүнэн перс тылын уонна кини иннинээҕи кэпсээннэрин уонна перс тылын уонна кини иннинээҕи (ону тэҥэ неплевтар пехлевтар) кытта дьүөрэлээһиннэрэ. Онно эмиэ атын тыллар нуучча, английскай, Кытай, хинди, узбек, туркмен уо. д. А. Аныгы таджик тыла биһиги эрабыт 8- с үйэтигэр аан бастаан тэриллэн, Илиҥҥи омуктар Арабскай Персияны ылыы кэнниттэн региоҥҥа кэлэн бу тылы көһөрөн, күннээҕи олоххо туһаныыны саҕалаабыттара. 9- с үйэҕэ Бухара куората киин Азияҕа бастакы персонаж династиялаах Саманидтар династияларын киин куората буолбута. Бу кэмҥэ бу оройуоҥҥа культура уонна литература чэчирии сайдыбыта, оттон кэпсэтии тыла билигин таджикистыы билэбит диэн кубулуйда.
20- с үйэҕэ таджик тыла официальнайдык кодификацияламмыта уонна оскуолалар программаларыгар киллэриллибитэ. Онтон ыла киин Азиатскай региоҥҥа дьоһуннаах тыл буолбута. Тыл салгыы сайдар, кэнники сылларга кини лексиконугар саҥа тыллар эбиллибиттэрэ. Билигин таджик тыла Таджикистан официальнай тыла буолар, онно дойду иһигэр да, тас өттүгэр да 7 мөлүйүөнтэн тахса киһи саҥарар.

Таджик тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Абдулмдьид Джураев-учуонай,автор уонна таджик тылын профессора, кини аныгы стандартизациятыгар бэйэтин кылаатын киллэрбит.
2. Мирзо Туунзода-Таджикистантан төрүттээх биллиилээх поэт, политик уонна суруйааччы, таджик тылын уонна литературатын популяризациялааһыҥҥа бэйэтин оруоллаах.
3. Садидин Айни- аатырбыт таджик суруйааччыта, айымньылара таджик литературнай нэһилиэстибэтин биир тутаах сорҕото буолар.
4. Ахмадон Махмудов - суруйааччы,лингвист уонна учуонай.
5. Мухаммад Шарипов-уһулуччулаах поэт уонна эссеист, бэйэтин айымньыларынан таджик тылын айарга көмөлөспүтэ.

Таджик тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Таджик тыла индоевропей тыла Иран салаатыгар сыһыаннаах. Кини сүрүн структурата икки чаастан турар: үс сүһүөхтээх, киин Азиатскай тыллар икки ардыларыгар баар тыллар ситимнэрин көрдөрөр былыргы тыл. Ону таһынан тыл араб, персид уонна да атын тыллар элеменнэрин-кини культурнай уратытын көрдөрөр. Таджик тыла аналитико- синтетическэй структуралаах, ол аата тыл бэрээдэгэр уонна синтаксическай ньымаларга ордук тирэҕирэн, синтаксическай ньымаларга сыһыарыы түһүк форматыгар олоҕурарын көрдөрөр. Таджик тылыгар тыл бэрээдэгэ олус наадалаах, этиилэр туһааннаах уонна түмүктэнэллэр.

Таджик тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Таджик тылын эбэтэр онлайн кууруһун үчүгэй учебнигы атыылаһыыттан саҕалааҥ. Грамматиканы, ааҕыыны, суругу, кэпсэтиини уонна аудированиены хабар киһи итэҕэйиэҕиҥ.
2. Аудиозаписи на таджикском языке и видео на таджикском языке. Тылга хайаан да түмсүҥ, кинини үтүктэ сатааҥ.
3. Начите простые тексты на таджикском языке. Билбэт тыл суолтатын сэрэйиҥ уонна ити тыллар быһаарыыларыттан көрүөҕүҥ.
4. Тереебут тылы таджик тылыгар уерэтиҥ. Маны тыл атастаһыытын саайтынан оҥоруохха сөп, үҥсүү эбэтэр саҥарыы курдук. Эһиги эмиэ кулуупка эбэтэр таджик тылын курсугар суруттарыаххытын сөп.
5. Попракт В написании на таджикском языке,использованные онлайн- инструменнары туттан- хаптан, тээбириннэри туттуу.
6. Дьэ, кэнэҕэскитин кэнэҕэскитин үрдүк таһымҥа таһааран, прогресстаргытын кэтээн көрөр туһугар мэлдьи сыаллаах- соруктаах туруорунуҥ.