Монгол Финскэй Тылбаастаа

Монголия - киин Азияҕа биллэр уонна үйэлээх култуураны уонна үгэстэри иҥэриммит дойдута. Монгол курдук биллиилээх, дьон кинини илдьэ сылдьар тумус туттар, бодоруһар уустук буолуон сөп. Ол эрээри монгол тылыттан тылбаас өҥөтүгэр ирдэбил улааппыт олохтоох дьону кытта бодоруһар тэрилтэлэргэ.

Монгол-Алтай тыла Монголияҕа уонна Кытайга, ону тэҥэ Россия, Хотугу Корея уонна Казахстан курдук атын дойдуларга 5 мөлүйүөн кэриҥэ киһи киирэр. Кириллицаны туһанан бэйэтин ураты дьикти диалектарыгар уонна акценнарыгар суруллубут.

Дьыала монголтан тылбаас тиийдэҕинэ проблема тылга олоҕурбут стандартизированнай тиһик суох диэн буолар. Ону специалистарга-лингвистэргэ докумуону уонна аудиозаписей чуолкай тылбаастааһын ыарахаттардаах буолуон сөп. Ону таһынан монгол тыла олох саҥатыгар, диалективнай варианнарыгар уларытыылары, уларытыылары, этиини олоххо киллэрбэккэ, тыл чэрчитинэн үлэлээбэккэ кыайар- хотор кыахтанар.

Бүтэһиктээх тылбаастар чуолкайдарын мэктиэлиир инниттэн монгол тылыттан тылбаас профессиональнай сулууспаларыгар тыл анал диалектарын кытта билсэр уопуттаах лингвист- носители үлэлииллэр, культураҕа тимири угуу кэмэ кэллэ. Кинилэр олохтоох суолталаах тыллары чинчийиини уонна тылбаас суолтатын быһаарыыга тирээн турар суолталаах матырыйаалы сыыйа быһаарыыга бүтүн ньымалары туһаналлар.

Профессиональнай лингвистэргэ тиэкис эбэтэр этэр тыл ис хоһоонугар дьайар буолан, тыл культурнай тоноҕоһун уонна олохтоох үгэстэрин аахтахха наада. Холобур, ытыктабыллаах титуллары, этикеттэри регионтан көрөн уларытыахха сөп, онон олохтоох форманы сөптөөх биэриигэ дьоһун суолталаах.

Онон монгол тылыгар тылбаас стандартизированнай системата суох буолан араас ыарахаттары кытта ситимнээх. Уопуттаах тылбаасчыттар бу ыарахаттары өйдүүллэр уонна култуура уонна олохтоох сиэр- майгы нюстэрин көрдөрөр үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары оҥорорго, билиилэрин- көрүүлэрин туһаналлар. Ити предприятиеларга, тэрилтэлэргэ уонна чааһынай дьоҥҥо тыл харгыстарын туораан, бииргэ үлэлэһэргэ көдьүүстээхтик сибээстээх.

Монгол тылыгар туох дойдуларга этэллэрий?

Монгол тылыгар сүрүннээн Монголияҕа этэллэр, ол эрээри Кытайга, Россияҕа, Казахстаҥҥа уонна киин Азия атын чаастарыгар бааллар.

Монгол тылын историята хайдаҕый?

Монгол тыла 13 үйэ силис тардар аан дойдуга биир саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ. Ол Алтай тыла монгол-манчжур тылларыгар киирэр уонна уруулуу уйгурскай, кыргыз уонна казах тылларыгар киирэр.
Монгол тылын туһунан саамай эрдэ суругунан былыргы монголлар "кистэлэҥ историяларыгар" 12 үйэ баар. Бу тыл монгол империятын салайыытынан туттуллар уонна Монголия 18- с үйэҕэ диэри сүрүн литературнай тылын Монголияҕа көспүтэ. Кини литератураны суруйууга 20- с үйэ саҥатыгар диэри туһаммыта.
Аныгы монгол тыла 19- с үйэттэн ордук эрдэ сайдыбыта уонна Монголия официальнай тылын быһыытынан 1924 сыллаахха ылыллыбыта. Кини 1930- с сыллартан саҕалаан нуучча, Кытай уонна английскай тыллартан элбэх саҥа терминнэри туттубута.
Билигин Монголия сорох олохтоохторо классическай монгол тылыгар билигин да этэллэр эрээри, дойдуга дьон үксэ аныгы монгол тылын туһаналлар. Монгол тылыгар Россия сорох чаастарыгар, Кытайга уонна ис Монголияҕа эмиэ этэллэр.

Монгол тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Наталья Гаврилан – лингвист уонна Гарвард университетын монгол тылын профессора 2. Гомбоев Очирбат – Монголия урукку премьер- министрэ уонна монгол тылыгар аан дойду үрдүнэн биллэр эксперт 3. Джамсран-монгол тылын уонна литературатын ытыктабыллаах профессора 4. Болмаа Тумбаатар-аныгы монгол синтаксиһын уонна фонология уһулуччулаах теоретига 5. Бодо Вебер- информатика профессора уонна инновационнай ааҕар- суоттуур средствоны монгол тылыгар таһаарааччы

Монгол тылын структурата хайдах оҥоһуллубутай?

Монгол тыла монгол тылыгар сыһыаннаах уонна агглютинативнай структуранан буолар. Бу тылы үөскэтии сүрүн бириинсибинэн силис тардыы, икки силис тардыы эбэтэр баара буолааччы тыллары холбооһун буолар. Монгол тылыгар субъектар тыллара бэрээдэгэ баар, оттон поселлар падеж курдук функциялары бэлиэтииргэ туттуллар.

Монгол тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Төрдүттэн саҕалаа. Тыл сүрүн дорҕооннорун үөрэтиэххитин уонна тылы хайдах сөпкө этэргитин итэҕэтиэҕиҥ. Монгол тылларынан үчүгэй кинигэни ылан үөрэтиҥ уонна хас да сыл устата барыҥ.
2. Монгол тылын грамматикатын кытта билсиҥ. Монгол грамматикатын ылан быраабыланы үөрэтиҥ.
3. Монгол курдук кэпсэтэргэ практикаланыҥ. Онлайн ресурсаларын туһаныҥ, кинигэлэр курдук аудиопрограммалар уонна онлайн-репетитордар тыллары практикалыырга уонна тупсарарга.
4. Тыл саппааһын үөрэтиҥ. Үчүгэй тылдьыты салайыҥ уонна күннэтэ тылдьыт саппааһын саҥа тылынан толоруҥ. Кинилэр кэпсэтиилэригэр туһанарга практикаланаргытын умнумаҥ.
5. Монгол тылын ааҕыҥ уонна истиҥ. Кинигэлэри ааҕыҥ, киинэлэри көрүөҥ уонна монгол тылыгар сыһыары истиҥ. Ити эһиэхэ тылы кытта билсиһэр ордук, тыл саппааһын өссө кэҥэтэргэ көмөлөһүөҕэ.
6. Репетиторы Булуҥ. Омук тылын үөрэтиигэ чахчы туһалаах буолуон сөп. Эһиэхэ индивидуальнай болҕомтону ууран, инникитин өссө тупсарарга көмөлөһөр опыттаах репетиторы буларга кыһаллыҥ.

Финансовай тылбаас өҥөтө билигин да ирдэниллэр буолан, финскэй тыл глобальнай бизнескэ улахан суолталаах тыл буолар. Финскэй тылыгар тылбаас улахан уопуту ирдиир-тылга эрэ буолбакка, финскэй культураҕа, идиомах уонна нюанстарга. Финскэй тылыгар үрдүк квалификациялаах тылбаасчыт тыл дириҥ өйдөбүллээх уонна киэҥ культуралаах билиини эрэйэр, ону чопчу биэриэххэ наада.

Финал тыла Финляндия официальнай тыл буолар, онтон саамай элбэх туһанааччы ахсаана финн тыллаах финн, ол эрээри дойдуга швед тылын сүдү тутаах киһинэн буолар. Кыараҕас аймахтарыгар шведскай, финскэй тыл бэйэтин грамматикатын уонна тылдьытын саппааһынан туспа тыл буолар. Тыллары тутааччылар бу икки тыл икки ардыгар олус улахан уратылартан үгүстүк өйдүүллэр. Ол төрүөтүнэн английскай тылга тылбаастара финалга тахсар профессиональнай тылбаасчыт, икки тылы үчүгэйдик баһылаабыт профессиональнай тылбаасчыт буолуохтаах.

Финскэй тыл уустук буоларын таһынан техническэй докумуоннарга уонна тематическай матырыйаалларга киэҥник туһанылларын таһынан, көһөрүү процеһа өссө уустугурар. Тылбаасчыт аныгы билиилээх- көрүүлээх тиэрминнэри уонна концепциялары туһаныахтаах, ону тэҥэ докумуонунан ситимнээх, чопчу түмүктэри ыларга ирдэбиллэри кытта билсиэхтээх.

Ол кэмҥэ тылбаасчыт синтаксиска, идиомах уонна акценталарга синньигэс уратыларын учуоттаан, тылын- өһүн, кэрэ дьүһүнүн, дьүһүнүн көрдөрөр буолуохтаах. Итини финскэй тыл араас диалектарын кытта билсэр киһи идеалыгар эрэ ситиһиэн сөп – дойду үрдүнэн үгүс кэпсэтиигэ этиллэр буолан, тыл араас диалектарын кытта билсэр идеалыгар.

Финскайтан тылбаасчыт көрдөөтөҕүнэ, хайаан да олус уопуттаах, эрэллээх уонна айымньылаах киһини Булуҥ. Бастыҥ финскэй тылбаасчыттар тылбаастарын ис хоһоонун тылбаастаан, тылбаас культурнай Ньурбаларын болҕомтоҕо ылан, бэйэлэрин тылбаастарыгар тиэрдэр кыахтаахтар. Итинник тылбаасчыты кытта үлэ эһиэхэ эбэтэр эһиги хампаанньаҕыт туһунан иһитиннэрии тус аудиторияҕа чуолкайдык уонна көдьүүстээхтик тиэрдиллиэ диэн мэктиэлиир.

Ханнык дойдуларга финскэй тылынан саҥаралларый?

Финскэй тыл Финляндияҕа официальнай тыл буолар, онно омук тыла Швецияҕа, Эстонияҕа, Норвегияҕа уонна Россияҕа тыллаахтар.

Финскэй тыл историята хайдаҕый?

Финскэй тыл финно- угорскай тыл дьиэ кэргэн чилиэнэ уонна Эстония уонна атын Урал тылларын кытта ыкса сибээстээх. Финскэй тыл саамай эрдэ формаларыгар биһиги эрабыт 800- чэкэ сылынан ааҕыллар, ол гынан баран ити туһунан сурук- Бичик 16- с үйэҕэ сыһыаннаһар, Микаэль Агрикола финскэй тылга саҥа кэс тылын тылбаастаабыт диэн ааҕыллар.
19- с үйэҕэ Финляндия Россия империятын сорҕото этэ, нуучча тыла управление уонна үөрэх тыла этэ. Ол түмүгэр финскэй тылы туттуу аҕыйаата, официальнай тыл статуһа хам баттанна. 1906 с. финскэй тыл шведскэй статуһу ылбыта, онтон 1919 с. финскэй саҥа тутулуга суох Финляндия официальнай тыл буолбута.
Ол кэмтэн ыла финскэй тыл аныгы сөргүтүү, саҥаттан саҥа тыллары, киирии тыллары эбии киллэрбиттэрэ. Билигин бу радиоҕа, телевидениеҕэ, киинэлэргэ уонна кинигэлэргэ туттуллар Европа союһун официальнай тылларыттан биирдэстэрэ.

Саха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Эллас Леннрот (1802 – 1884): "финского языка аҕата" диэн ааҕыллар, Элас Леннрот филолог уонна фольклорист, Финляндия "Калевал"национальнай эпоһын састааба этэ. Кини тыл араас диалектарын биир көрүҥҥэ түмэр эпическэй поэманы айарга урукку хоһооннору, ырыалары туһанара.
2. Микаэль Агрикола (1510 – 1557): Агрикола финскэй сурук- Бичик төрүттээччи билиннэ. Кини грамматическай текстэри суруйбута уонна финскэй саҥа кэс тылын тылбаастаабыта, тыл стандартыгар көмөлөспүтэ. Кини үлэтэ билигин да дьоһун суолталаах буолан турар.
3. Й. В. Снеллман (1806-1881): Снеллман судаарыстыбаннай деятель, философ уонна журналист этэ, кини финскэй тылын өйүүргэ элбэх суруллубута. Кини финскэй тылга тэннээх статус биэриэхтээх, ону тэҥэ финскэй культура сайдыытыгар ыҥырар.
4. Карл Аксела Аксела Галлела (1865-1931): Галл- Каллела художник уонна скульптор этэ,кини каллевала уонна кини мифологията. Кини финскэй тылын популяризациялыырга көмөлөспүтэ, Калевал туһунан историяны бэйэтин уус- уран үлэтин көмөтүнэн киэҥ аудиторияҕа таһаарбыта.
5. Эйн Лейн (1878-1926): финскэй да, швед тылыгар да суруллар поэт этэ. Кини үлэлэрэ тыл сайдыытыгар сүҥкэн сабыдыалы оҥорбуттара, ону тэҥэ билигин да туһаныллар грамматика хас да учебниктарын суруйбута.

Финскэй тыл структурата хайдах оҥоһулунна?

Финскэй тыл агглютинативнай структуралаах. Ол аата тылы туттуу көмөтүнэн, үксүгэр суффикс эбэтэр приставкалар көмөлөрүнэн, тылы уларытыы көмөтүнэн ситимниир ньымалар оҥоһуллаллар. Бу чаастары аат даҕааһын, даҕааһын, туохтуурдары уонна сыһыаттары, ону тэҥэ эбиискэлэри уонна сыһыарыылары киллэриэхтэрин сөп.
Баара- суоҕа 15 төгүл аҕыйах ахсааҥҥа уонна 7 төгүл тиийэ тарҕанар. Туохтуурдар сирэйдэрин, бириэмэлэрин, киэптэрин, киэптэрин, куоластарын кытта ситимнииллэр. Туохтуур сыыһа формалара эмиэ баар. Даҕааһын уонна сыһыаттары тэҥниир уонна баһыйар көрүҥнээхтэр.
Финскэй тыл үс сүрүн диалектан – арҕаа, илин уонна хотугу өртүттэн турар. Алан арыыларын автономнай провинциятыгар эмиэ туспа диалектар бааллар.

Финскэй тылы саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Төрдүттэн саҕаланар: финскэй алфавиты үөрэтииттэн уонна буукубаны хайдах сөпкө этииттэн саҕалааҥ. Онтон сүрүн грамматическай быраабылалары уонна тылдьыты үөрэтиҥ.
2. Использование онлайн ресурсы: Вользуйтесь больничные онлайн учебные матырыйаалы, как курс финского языка, приложения и веб- сайты.
3. Погрузте с чувством: проведите время время с носителей финского языка, чтобы лучше понять язык и его нюйства.
4. Практика: үп- харчы музыкатын истэн, үп- харчы кинигэлэрин аахтаран, үөрүйэхтэрин уһугуннарыҥ.
5. Хаһан да туттарымаҥ: саҥа тылы үөрэтии хаһан да чэпчэки буолбат, онон айаҥҥа мэһэй буолуҥ. Туохха барытыгар тулуурдаах буолуҥ, реалистическай сыалы бэйэҕитигэр туруоруҥ.