Монгол Еврей Тылбаастаа

Монголия - киин Азияҕа биллэр уонна үйэлээх култуураны уонна үгэстэри иҥэриммит дойдута. Монгол курдук биллиилээх, дьон кинини илдьэ сылдьар тумус туттар, бодоруһар уустук буолуон сөп. Ол эрээри монгол тылыттан тылбаас өҥөтүгэр ирдэбил улааппыт олохтоох дьону кытта бодоруһар тэрилтэлэргэ.

Монгол-Алтай тыла Монголияҕа уонна Кытайга, ону тэҥэ Россия, Хотугу Корея уонна Казахстан курдук атын дойдуларга 5 мөлүйүөн кэриҥэ киһи киирэр. Кириллицаны туһанан бэйэтин ураты дьикти диалектарыгар уонна акценнарыгар суруллубут.

Дьыала монголтан тылбаас тиийдэҕинэ проблема тылга олоҕурбут стандартизированнай тиһик суох диэн буолар. Ону специалистарга-лингвистэргэ докумуону уонна аудиозаписей чуолкай тылбаастааһын ыарахаттардаах буолуон сөп. Ону таһынан монгол тыла олох саҥатыгар, диалективнай варианнарыгар уларытыылары, уларытыылары, этиини олоххо киллэрбэккэ, тыл чэрчитинэн үлэлээбэккэ кыайар- хотор кыахтанар.

Бүтэһиктээх тылбаастар чуолкайдарын мэктиэлиир инниттэн монгол тылыттан тылбаас профессиональнай сулууспаларыгар тыл анал диалектарын кытта билсэр уопуттаах лингвист- носители үлэлииллэр, культураҕа тимири угуу кэмэ кэллэ. Кинилэр олохтоох суолталаах тыллары чинчийиини уонна тылбаас суолтатын быһаарыыга тирээн турар суолталаах матырыйаалы сыыйа быһаарыыга бүтүн ньымалары туһаналлар.

Профессиональнай лингвистэргэ тиэкис эбэтэр этэр тыл ис хоһоонугар дьайар буолан, тыл культурнай тоноҕоһун уонна олохтоох үгэстэрин аахтахха наада. Холобур, ытыктабыллаах титуллары, этикеттэри регионтан көрөн уларытыахха сөп, онон олохтоох форманы сөптөөх биэриигэ дьоһун суолталаах.

Онон монгол тылыгар тылбаас стандартизированнай системата суох буолан араас ыарахаттары кытта ситимнээх. Уопуттаах тылбаасчыттар бу ыарахаттары өйдүүллэр уонна култуура уонна олохтоох сиэр- майгы нюстэрин көрдөрөр үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары оҥорорго, билиилэрин- көрүүлэрин туһаналлар. Ити предприятиеларга, тэрилтэлэргэ уонна чааһынай дьоҥҥо тыл харгыстарын туораан, бииргэ үлэлэһэргэ көдьүүстээхтик сибээстээх.

Монгол тылыгар туох дойдуларга этэллэрий?

Монгол тылыгар сүрүннээн Монголияҕа этэллэр, ол эрээри Кытайга, Россияҕа, Казахстаҥҥа уонна киин Азия атын чаастарыгар бааллар.

Монгол тылын историята хайдаҕый?

Монгол тыла 13 үйэ силис тардар аан дойдуга биир саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ. Ол Алтай тыла монгол-манчжур тылларыгар киирэр уонна уруулуу уйгурскай, кыргыз уонна казах тылларыгар киирэр.
Монгол тылын туһунан саамай эрдэ суругунан былыргы монголлар "кистэлэҥ историяларыгар" 12 үйэ баар. Бу тыл монгол империятын салайыытынан туттуллар уонна Монголия 18- с үйэҕэ диэри сүрүн литературнай тылын Монголияҕа көспүтэ. Кини литератураны суруйууга 20- с үйэ саҥатыгар диэри туһаммыта.
Аныгы монгол тыла 19- с үйэттэн ордук эрдэ сайдыбыта уонна Монголия официальнай тылын быһыытынан 1924 сыллаахха ылыллыбыта. Кини 1930- с сыллартан саҕалаан нуучча, Кытай уонна английскай тыллартан элбэх саҥа терминнэри туттубута.
Билигин Монголия сорох олохтоохторо классическай монгол тылыгар билигин да этэллэр эрээри, дойдуга дьон үксэ аныгы монгол тылын туһаналлар. Монгол тылыгар Россия сорох чаастарыгар, Кытайга уонна ис Монголияҕа эмиэ этэллэр.

Монгол тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Наталья Гаврилан – лингвист уонна Гарвард университетын монгол тылын профессора 2. Гомбоев Очирбат – Монголия урукку премьер- министрэ уонна монгол тылыгар аан дойду үрдүнэн биллэр эксперт 3. Джамсран-монгол тылын уонна литературатын ытыктабыллаах профессора 4. Болмаа Тумбаатар-аныгы монгол синтаксиһын уонна фонология уһулуччулаах теоретига 5. Бодо Вебер- информатика профессора уонна инновационнай ааҕар- суоттуур средствоны монгол тылыгар таһаарааччы

Монгол тылын структурата хайдах оҥоһуллубутай?

Монгол тыла монгол тылыгар сыһыаннаах уонна агглютинативнай структуранан буолар. Бу тылы үөскэтии сүрүн бириинсибинэн силис тардыы, икки силис тардыы эбэтэр баара буолааччы тыллары холбооһун буолар. Монгол тылыгар субъектар тыллара бэрээдэгэ баар, оттон поселлар падеж курдук функциялары бэлиэтииргэ туттуллар.

Монгол тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Төрдүттэн саҕалаа. Тыл сүрүн дорҕооннорун үөрэтиэххитин уонна тылы хайдах сөпкө этэргитин итэҕэтиэҕиҥ. Монгол тылларынан үчүгэй кинигэни ылан үөрэтиҥ уонна хас да сыл устата барыҥ.
2. Монгол тылын грамматикатын кытта билсиҥ. Монгол грамматикатын ылан быраабыланы үөрэтиҥ.
3. Монгол курдук кэпсэтэргэ практикаланыҥ. Онлайн ресурсаларын туһаныҥ, кинигэлэр курдук аудиопрограммалар уонна онлайн-репетитордар тыллары практикалыырга уонна тупсарарга.
4. Тыл саппааһын үөрэтиҥ. Үчүгэй тылдьыты салайыҥ уонна күннэтэ тылдьыт саппааһын саҥа тылынан толоруҥ. Кинилэр кэпсэтиилэригэр туһанарга практикаланаргытын умнумаҥ.
5. Монгол тылын ааҕыҥ уонна истиҥ. Кинигэлэри ааҕыҥ, киинэлэри көрүөҥ уонна монгол тылыгар сыһыары истиҥ. Ити эһиэхэ тылы кытта билсиһэр ордук, тыл саппааһын өссө кэҥэтэргэ көмөлөһүөҕэ.
6. Репетиторы Булуҥ. Омук тылын үөрэтиигэ чахчы туһалаах буолуон сөп. Эһиэхэ индивидуальнай болҕомтону ууран, инникитин өссө тупсарарга көмөлөһөр опыттаах репетиторы буларга кыһаллыҥ.

Кэлиҥҥи сылларга иваниттан тылбаасчыттарга улааппыт ирдэбил көстөр

Ивриттэргэ тылбаас ирдэбилэ улаатан иһэр, тоҕо диэтэххэ, кинилэр уонна тэрилтэлэр икки ардыларыгар тыл мэһэйдэрин туоратыыга өҥөлөр наадалар. Былырыыҥҥы бу итэҕэл текстэрин тылбаастааһын арыый хааччахтаммыта эрээри, аныгы үйэҕэ культуралар икки ардыларынааҕы коммуникациялар нэһилиэнньэ наадыйыытын улаатыннарыы эбиллиитэ көстөр.

Аан дойдуга биир саамай былыргы тыллаах- өстөөх буолан, иврит тэҥҥэ уустук, толору. Бу-глобальнай бизнескэ көһүү эрэллээх өҥөлөрүгэр барытыгар дьоһун суолталааҕын Израиль официальнай тыла. Аан дойду үрдүнэн 9 мөлүйүөнтэн тахса киһи саҥарар буолан, кыаммат араҥаҕа кинилэр докумуоннарын, веб- сайттарын, приложениеларын эбэтэр иваниттан электроннай суруктары тылбаастааһыҥҥа көмө наадата суох.

Ол эрээри, ивритка көһөрүү уустугуттан ыарахан сорукка киириэн сөп. Тылбаасчыт тылын- өһүн көҥүл баһылыахтаах эрэ буолбакка, араас культураларга, регионнарга туһаныллар синньигэс нүччүктэри, түөлбэлэри билиэхтээх. Ону таһынан грамматика Иванова английскай тылтан уратылаах, онон тылбаасчыт дьиҥнээх тиэкиһин ис хоһоонун чопчу билэр буолуохтаах.

Дьолго, уопуттаах тылбаасчыттар иваниттан аан дойду үрдүнэн киэҥник тарҕаннылар. Эһиги аан дойдутааҕы дьыалабыай операцияларга көмөлөһөргө анал тылбаасчыт көрдүүгүт дуу, кими эрэ биир тылынан тылбаастаан көмөлөһөр киһи дуу, квалификациялаах экспертизаны булуоххутун сөп.

Ивритка тылбааһы бас билии үгүс дохуоттаах кыаҕын арыйыан сөп - юридическай уонна медицинскэй үп- харчы уонна култуура. Сурук- Бичик өҥөтүгэр ирдэбил салгыы улааппытынан, бу уобаласка хаачыстыбалаах тылбаасчыкка наадыйыы эмиэ улаатыаҕа. Уопуттаах специалистар элбэх үлэни булуохтара буолуо, ол эрээри тылбаас дьыалатыгар саҥа тахсар дьон үөрүйэхтэрин кэҥэтэн, үөрүйэхтэрин кэҥэтэн иһиэхтэрин сөп.

Ивритка ханнык дойдуларга этэллэрий?

Иритаҕа Израильга, холбоһуктаах Штаттарга, Канадаҕа, Францияҕа уонна Аргентина этэллэр. Ону таһынан кини атын дойдуларга Великобританияны, Германияны, Швецияны уонна Болгарияны киллэрэн туран, итэҕэл сыалларыгар туһанар.

Еврей тыла историята хайдаҕый?

Былыргы уонна Лэгэнтэй историялаах. Бу аан дойдуга биир саамай кырдьаҕас тыыннаах тыл-Еврейскэй идентичность уонна культура быстыспат сорҕото буолар. Ити курдук, биһиги эрабыт 12- с үйэҕэ диэри Палестина оройуонугар үөскээбит диэн ааҕыллар. Иван Израиль сүрүн тыла Библия саҕана этэ, онтон кэлин раввин литературатын уонна үҥэр тылларынан буолбута.
Вавилон пленатын кэмигэр 586-538 сылларга н. э. еврейдэр ханнык да аккырыыккалаах киирии тыллары көтүппүттэрэ. Н. э. Иванов 70 С. иккис таҥара дьиэтин охтубутун кэннэ сыыйа күннэтэ эргэрэн, кэпсэтии тыла сыыйа улам эволюционал буолан, еврейскай- палестинскай арамей уонна идиш курдук араас диалектарга эволюционнаабыта. Иванову туһаныы 19- с үйэҕэ сиионистскай идеология төрүтүнэн сөргүтүллүбүтэ уонна 1948 сыллаахха Израиль аныгы государствотын тэрийбитэ. Бүгүн Ираҥҥа мөлүйүөнүнэн киһи Израильга уонна аан дойдуга барытыгар тарҕана сылдьар.

Иванову үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Бэн- Иегуд элэзера (1858-1922): "аныгы ивриттан аҕалара" диэн биллэр, Бэн- Иегуда ирит тылын сөргүтүүгэ сүҥкэн оруолу оонньоото. Кини бастакы аныгы тылдьыт Ивановиһы айбыта, таба суруйуу стандартизированнай систематын оҥорбута уонна тылы тарҕатарга көмөлөһөр уонча кинигэ автора буолбута.
2. Моисей Менельсон (1729-1786): немец еврейдэрэ Иван уонна Еврейскэй культура киэҥ араҥатын кытта билсиһиилэрэ. Кини тылбааһын иваниттан немецкэй аудиторияҕа тиэрдибитэ уонна Иванову Европаҕа билиниини үрдэтэргэ көмөлөспүтэ.
3. Хаим Нахман Бялик (1873-1934): культура Израиль поэта уонна учуонай, Бичик модернизация сүрүн өрүтүнэн иваниттан уонна еврей литературатын баай үгэстэрин тэрийэр сүрүн өрүтүнэн этэ. Кини бу тылынан уонча классическай үлэни суруйбута уонна бүгүн киэҥник туһаныллар саҥа иврит тыллары уонна тыл холбоһуктарын киллэрбитэ.
4. Эзра Бен- Иегуда (1858-1922): Эльзер уола, ол лингвист уонна лексикограф бэйэтин аҕатын үлэтин- хамнаһын тылбаастаабыта уонна салҕаабыта. Иван тезурус историятыгар бастакы айар, грамматика Иванова туһунан элбэхтик суруйбута уонна иритка бастакы хаһыатын хос автора этэ.
5. Хаим Нахман Бялик (1873-1934): Хима быраата, Хим ону тэҥэ иваниттан сайдыытыгар улахан кылааты киллэрбитэ. Иванитка литературанан идэтийэн дьарыктанар уонна иритаҕа справочнай библиотеканы тэрийбит биллэр литературнай критик этэ. Ону сэргэ Иван гриткэ классическай айымньылары Европа тылларыттан тылбаастаабыттарын иһин эппиэттээбитэ.

Иврит тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Иван семитскай тыл буолар уонна абдьад суругун тиһигин тутуһар. Уҥа өттүгэр еврейдии алфавиты туһанан хаҥас диэки суруллубут. Тыл сүрүн бэрээдэгэ – аат тыл туохтуурун чорботуу. Аат туохтуур, даҕааһын, солбуйар ааттары уонна аат туохтуурдары үөскэтэр/эбэтэр аат тылтан тутулуктанар. Туохтуурдар сирэйдэрин- харахтарын, чыыһылаларын, бириэмэлэрин, киэптэрин уонна аспектарын ситимнииллэр.

Иван саамай сөптөөх ньыманан үөрэтэҕитий?

1. Алфавиттан саҕалаа. Ааҕыыны, саҥаны уонна буквалары суруйууну баһылааҥ. 2. Грамматика төрдүн үөрэтиҥ. Туохтуурдар тыҥааһыннарыттан уонна сана туохтуурдары холбууртан саҕалаа. 3. Тыл саппааһын кэҥэтиҥ. Нэдиэлэ күннэрэ, ыйдар курдук сүрүн тыллары үөрэтиҥ, этиини тарҕатар сыыппаралар. 4. Кэпсэтэргитигэр тыл носителин кытта ирэ- хоро кэпсэтиҥ. Сэһэргэһии-үөрэнии биир бастыҥ ньымаларыттан биирдэстэрэ! 5. Иврите тиэкистэрин ааҕыҥ уонна субитрдары кытта иврите көрүҥ. 6. Иврит музыкатын уонна аудиозапиһын истиэҕиҥ. 7. Онлайн- ресурсалары ивритка туһаныҥ. Веб- сайтов уонна ивиттэрин үөрэтиигэ туһалаах элбэх сыһыарыылар бааллар. 8. Күннээҕи олоххутун көннөрүҥ. Бу тыл эһиги күннээҕи олоххутугар киириитэ эһиэхэ быдан түргэнник баһылыырга көмөлөһөр.