Монгол Гаитян Тылбаастаа

Монголия - киин Азияҕа биллэр уонна үйэлээх култуураны уонна үгэстэри иҥэриммит дойдута. Монгол курдук биллиилээх, дьон кинини илдьэ сылдьар тумус туттар, бодоруһар уустук буолуон сөп. Ол эрээри монгол тылыттан тылбаас өҥөтүгэр ирдэбил улааппыт олохтоох дьону кытта бодоруһар тэрилтэлэргэ.

Монгол-Алтай тыла Монголияҕа уонна Кытайга, ону тэҥэ Россия, Хотугу Корея уонна Казахстан курдук атын дойдуларга 5 мөлүйүөн кэриҥэ киһи киирэр. Кириллицаны туһанан бэйэтин ураты дьикти диалектарыгар уонна акценнарыгар суруллубут.

Дьыала монголтан тылбаас тиийдэҕинэ проблема тылга олоҕурбут стандартизированнай тиһик суох диэн буолар. Ону специалистарга-лингвистэргэ докумуону уонна аудиозаписей чуолкай тылбаастааһын ыарахаттардаах буолуон сөп. Ону таһынан монгол тыла олох саҥатыгар, диалективнай варианнарыгар уларытыылары, уларытыылары, этиини олоххо киллэрбэккэ, тыл чэрчитинэн үлэлээбэккэ кыайар- хотор кыахтанар.

Бүтэһиктээх тылбаастар чуолкайдарын мэктиэлиир инниттэн монгол тылыттан тылбаас профессиональнай сулууспаларыгар тыл анал диалектарын кытта билсэр уопуттаах лингвист- носители үлэлииллэр, культураҕа тимири угуу кэмэ кэллэ. Кинилэр олохтоох суолталаах тыллары чинчийиини уонна тылбаас суолтатын быһаарыыга тирээн турар суолталаах матырыйаалы сыыйа быһаарыыга бүтүн ньымалары туһаналлар.

Профессиональнай лингвистэргэ тиэкис эбэтэр этэр тыл ис хоһоонугар дьайар буолан, тыл культурнай тоноҕоһун уонна олохтоох үгэстэрин аахтахха наада. Холобур, ытыктабыллаах титуллары, этикеттэри регионтан көрөн уларытыахха сөп, онон олохтоох форманы сөптөөх биэриигэ дьоһун суолталаах.

Онон монгол тылыгар тылбаас стандартизированнай системата суох буолан араас ыарахаттары кытта ситимнээх. Уопуттаах тылбаасчыттар бу ыарахаттары өйдүүллэр уонна култуура уонна олохтоох сиэр- майгы нюстэрин көрдөрөр үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары оҥорорго, билиилэрин- көрүүлэрин туһаналлар. Ити предприятиеларга, тэрилтэлэргэ уонна чааһынай дьоҥҥо тыл харгыстарын туораан, бииргэ үлэлэһэргэ көдьүүстээхтик сибээстээх.

Монгол тылыгар туох дойдуларга этэллэрий?

Монгол тылыгар сүрүннээн Монголияҕа этэллэр, ол эрээри Кытайга, Россияҕа, Казахстаҥҥа уонна киин Азия атын чаастарыгар бааллар.

Монгол тылын историята хайдаҕый?

Монгол тыла 13 үйэ силис тардар аан дойдуга биир саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ. Ол Алтай тыла монгол-манчжур тылларыгар киирэр уонна уруулуу уйгурскай, кыргыз уонна казах тылларыгар киирэр.
Монгол тылын туһунан саамай эрдэ суругунан былыргы монголлар "кистэлэҥ историяларыгар" 12 үйэ баар. Бу тыл монгол империятын салайыытынан туттуллар уонна Монголия 18- с үйэҕэ диэри сүрүн литературнай тылын Монголияҕа көспүтэ. Кини литератураны суруйууга 20- с үйэ саҥатыгар диэри туһаммыта.
Аныгы монгол тыла 19- с үйэттэн ордук эрдэ сайдыбыта уонна Монголия официальнай тылын быһыытынан 1924 сыллаахха ылыллыбыта. Кини 1930- с сыллартан саҕалаан нуучча, Кытай уонна английскай тыллартан элбэх саҥа терминнэри туттубута.
Билигин Монголия сорох олохтоохторо классическай монгол тылыгар билигин да этэллэр эрээри, дойдуга дьон үксэ аныгы монгол тылын туһаналлар. Монгол тылыгар Россия сорох чаастарыгар, Кытайга уонна ис Монголияҕа эмиэ этэллэр.

Монгол тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Наталья Гаврилан – лингвист уонна Гарвард университетын монгол тылын профессора 2. Гомбоев Очирбат – Монголия урукку премьер- министрэ уонна монгол тылыгар аан дойду үрдүнэн биллэр эксперт 3. Джамсран-монгол тылын уонна литературатын ытыктабыллаах профессора 4. Болмаа Тумбаатар-аныгы монгол синтаксиһын уонна фонология уһулуччулаах теоретига 5. Бодо Вебер- информатика профессора уонна инновационнай ааҕар- суоттуур средствоны монгол тылыгар таһаарааччы

Монгол тылын структурата хайдах оҥоһуллубутай?

Монгол тыла монгол тылыгар сыһыаннаах уонна агглютинативнай структуранан буолар. Бу тылы үөскэтии сүрүн бириинсибинэн силис тардыы, икки силис тардыы эбэтэр баара буолааччы тыллары холбооһун буолар. Монгол тылыгар субъектар тыллара бэрээдэгэ баар, оттон поселлар падеж курдук функциялары бэлиэтииргэ туттуллар.

Монгол тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Төрдүттэн саҕалаа. Тыл сүрүн дорҕооннорун үөрэтиэххитин уонна тылы хайдах сөпкө этэргитин итэҕэтиэҕиҥ. Монгол тылларынан үчүгэй кинигэни ылан үөрэтиҥ уонна хас да сыл устата барыҥ.
2. Монгол тылын грамматикатын кытта билсиҥ. Монгол грамматикатын ылан быраабыланы үөрэтиҥ.
3. Монгол курдук кэпсэтэргэ практикаланыҥ. Онлайн ресурсаларын туһаныҥ, кинигэлэр курдук аудиопрограммалар уонна онлайн-репетитордар тыллары практикалыырга уонна тупсарарга.
4. Тыл саппааһын үөрэтиҥ. Үчүгэй тылдьыты салайыҥ уонна күннэтэ тылдьыт саппааһын саҥа тылынан толоруҥ. Кинилэр кэпсэтиилэригэр туһанарга практикаланаргытын умнумаҥ.
5. Монгол тылын ааҕыҥ уонна истиҥ. Кинигэлэри ааҕыҥ, киинэлэри көрүөҥ уонна монгол тылыгар сыһыары истиҥ. Ити эһиэхэ тылы кытта билсиһэр ордук, тыл саппааһын өссө кэҥэтэргэ көмөлөһүөҕэ.
6. Репетиторы Булуҥ. Омук тылын үөрэтиигэ чахчы туһалаах буолуон сөп. Эһиэхэ индивидуальнай болҕомтону ууран, инникитин өссө тупсарарга көмөлөһөр опыттаах репетиторы буларга кыһаллыҥ.

Гаитэн тылбаастара: Кариб бассейнын тылын өйдөбүлэ

Гаитянскай крескэй-Кариб Арыылаах судаарыстыбатын тыла французскай креол тыла Испан, африканскай тылларга уонна английскай тылларга олоҕурбут Гаити арыытын тыла. Бу тыл аан дойду үрдүнэн 10 мөлүйүөнтэн тахса киһи туһаныллар. Маннык киэҥ хабааннаах хабааннаах гаитянскай креольскай, ону оҥорбот дьон икки ардыларыгар тыл- өс быстыытын кыччатар туһугар гитанскай тылбаасчыт өҥөтүгэр наадыйыы улаатар.

Бастатан туран, гаитан тыла төрөөбүт тылын өйдүүрэ улахан суолталаах. Бу тыл французскай уонна африканскай тыллартан 18- с үйэ кулуттара бу оройуоҥҥа тыл эппиттэрэ. Французскай тыл эмиэ тылга сабыдыаллыыр буолан, эволюционердаабыта. Бу француз уонна Африка тылларын дьүөрэлээһиннэрэ гаитянскай тылга уонна билигин этиллэр анал диалегы айбыта.

Дьыала гаиҥҥа көһөн киирдэҕинэ, олохтоох диалектары туһаныы наадалааҕынан буолуон сөп. Дойду үрдүнэн араас диалектарга этиллэр, ону таһынан үксэ Гаити уонна Доминика кыраныыссатын кыйа кэтээн көрөр. Онон олохтоох диалектары кытта билсэр тылбаасчыт суолталаах уонна тылбаасчыт өйдүүрэ чуолкай.

Эбиитин, квалификациялаах гаитянскай тылбаасчыт эбии култуура, тулалыыр эйгэ туһунан биллэриэхтээх. Бэйэтин ураты суолталаах тылларынан сэргэ гаитя тыла Арыылаах культуратыгар сыһыаннаах этиилэри уонна этиилэри кытта ассоциацияланар. Бу культурнай нэьилиэктэри таба өйдөөн, тылбаасчыт культурнай уратылары тэҥҥэ дьүөрэлээн ааҕар тылбааһы хааччыйыан сөп.

Бу биричиинэнэн гаитянскай тылга тылбаасчыт эбэтэр сулууспалаабыт суругунан тылбаасчыт булара улахан суолталаах. Тыл, диалектар уонна культураны өйдүүр тылбаасчыттар бэриллибит тылбаастартан уһулуччу кыахтаахтар. Кинилэр көмөлөрүнэн ханнык баҕарар иһитиннэрии, докумуон эбэтэр матырыйаал сөпкө көһөрүллүөхтээҕин мэктиэлиэххэ сөп.

Гаитянскай тылынан ханнык дойдуларга саҥаралларый?

Гаитянскай тылынан сүрүннээн Гаи- га саҥараллар. Багам арыыларыгар, Кубаҕа, Доминика Республикатыгар уонна да атын дойдуларга элбэх гаитянскай диаспоралаах тыл тутааччы ахсаана эмиэ аҕыйах.

Гаит тылын историята хайдаҕый?

Гаитянскай тыл-французскай уонна арҕаа африканскай тыллартан турар крескэй тыл, фон, эве уонна йоруба курдук. Кини 1700- с сылларга бэйэтин аныгылыы көрүҥүн ылан, французскай колонистар Сан- домино (билигин Гаити) аҕалбыттарыгар африканскай колонналар аҕалбыттара. Бэйэтин саҥа тулатыгар хоруйдаатахха, Африкаҕа саҥаттан саҥа креол тыла үөскээри, тылы кытта билсибит французскай тыллары туһаммыттар. Бу тыл кулуттарга да, дьиэтээҕи хаайыылаахтар ортолоругар да, кэлин гаитянскай крескэй тыл быһыытынан биллибитэ. 1700- с сыллар бүтүүлэриттэн гаитянскай креол арыытын барытын туһаналлар уонна дойдуга саҥарар сүрүн тыл буолбута.

Гаит тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Антенор Фирмен-ученай- первопродец уонна общественнай деятель. 2. Джин Прайс-Марс-интеллектуал ыытааччыта уонна дипломат 20 үйэ саҕаланыыта 3. Луи-Жозеф Жанвье-лингвист уонна антрополог 20 үйэ саҕаланна 4. Дүпсүн антуана Дүпсүн - 1930- с сыллардаахха Бэчээт уонна редактор 5. Мария Вье- Шова- автор романов уонна эссе о гаитянской идентичности 1960- х годы

Гаит тылын структурата хайдах тэриллэрий?

Гаитянскай- креол тыла французскай тылга олоҕурбут, онно этиллэринэн, 8 мөлүйүөн киһи Гаити, Кариб бассейн атын дойдуларыгар уонна гаитянскай диаспорга. Кини структурата араас Африка уонна Европа тылларын грамматическай моделларыгар уонна лексикаларыгар олоҕурар, ону тэҥэ ираак тылларыгар олоҕурар. Бу тыл сүһүөхтэринэн уонна тыл бэрээдэгэ туттуллар (Субъект-туохтуур). Кини синтаксиһа уонна морфология чааһыгар сыһыаннаах, барыта икки бириэмэ (ааспыт уонна билиҥҥи).

Гаитянскай тылы саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Саха тылын үөрэтии базовай программатыттан саҕаланар. Бу эһиэхэ төрүт тылы үөрэтэр үчүгэй акылааты биэриэҕэ.
2. Тыл грамматикатын, тылы уонна тыл саппааһын киллэрэн туран, тылы дириҥэтэн үөрэтэр кыахтааххыт.
3. Гаитан крестскэй тылын- өһүн истэргэ уонна гаитянскай култуура уонна диалектар тустарынан видео- ханааллары туһаныҥ.
4. Бу тылынан суруллубут кинигэлэри уонна ыстатыйалары ааҕыы үөрүйэхтэрин туһанар туһугар ааҕыҥ.
5. Гитя музыкатын истиэххит уонна туспа тыллары аныырга холонуҥ.
6. Присоединяйтесь к онлайн- форуму или найдите местное сообщение носителей гаитского языка, чтобы практикалась с носителей языка.
7. По возможность занятию на занятии или языковой школу.