Идиш Араб чӗлхи Куҫар

Идиш - авалхи чӗлхе, унӑн тымарӗсем 10 ӗмӗрти Германие каяҫҫӗ, Анчах Вӑтаҫӗрпе Хӗвелтухӑҫ Европӑра ун ҫинче вӑтам ӗмӗртен пуҫласа калаҫаҫҫӗ. Ку темиҫе чӗлхе, чи малтан нимӗҫ, иврит, арамей тата славян чӗлхисен пӗрлешӗвӗ. Идиш хӑш чухне диалекта пӑхнӑ пек пӑхкалаҫҫӗ, анчах чӑннипе илсен, вӑл хӑйӗн синтаксисӗпе, морфологийӗпе тата словарьпе туллин чӗлхе. Ҫак чӗлхепе усӑ курни ӗмӗр-ӗмӗре диаспорӑна, ассимиляцие тата социаллӑ условисене улӑштарнине пула чакнӑ, анчах паян ун ҫинче хӑш-пӗр ҫӗршывсенчи ортодокс еврейӗсем нумайӑшӗ калаҫаҫҫӗ.

Идиш официаллӑ чӗлхе статусӗ ҫук пулин те, ун ҫинче калаҫакансем вӑл лингвистика тӗллевӗсем валли те, культура тӗллевӗсем валли те мӗн тери кирлине пӗлеҫҫӗ. Ҫавӑнпа та идиш ҫине куҫару пулӑшӑвӗпе чӗлхене упраса хӑварма тӑрӑшакан ҫынсем тӗнчере те пур. Тӑлмачсем идиша ӑнланакансемпе ун пек туманнисем хушшинчи тӗпсӗр шӑтӑка ҫӗнтерме пулӑшаҫҫӗ.

Идиш куҫарӑвӗн службисем идиш простояденийӗн пӗр пайӗ пулса тӑнӑ иврила терминсене, Библирен илнӗ сӑмахсем е тӗн йӑлисене палӑртма усӑ куракан пуплевсене тупма пултараҫҫӗ. Куҫару пулӑшнипе ҫак таса сӑмахсене идиш ҫинче ҫырнӑ е калаҫу сӑмахнех кӗртмелле. Ҫак чӗлхене пӗлменсемшӗн идиш ҫине куҫарма май тупни питӗ усӑллӑ пулма пултарать.

Документсене идиш ҫине куҫарнӑ куҫарусемпе пӗтӗм истори тӑршшӗпех усӑ курнӑ, миграци, тӗн, литература, лингвистика тата еврей историйӗ пек. Акӑ мӗншӗн идиш ҫинчен квалификациллӗ тӑлмачсене тупмалла, вӗсене ивритра та, нимӗҫле те сертификациленӗ. Чӗлхе ҫумне хушса, ҫак специалистсен культурӑна, контекста тата тӗрлӗ произведенисен лару-тӑрӑвне пӗлмелле, вӗсен куҫарӑвӗсем малтанхи шухӑша тӗп-тӗрӗс палӑртччӑр.

Идиш ҫине куҫарнисем чӗлхене вӗренес текенсене пысӑк пулӑшу параҫҫӗ кӑна мар, ӑна чӗррӗн упраса хӑварма та пулӑшаҫҫӗ. Идиш сӑмахӗсене тата сӑмахсене ытти чӗлхесем ҫине куҫарма пулӑшнӑ май куҫарусем чӗлхе пӗтӗмпех ҫухалассине сирсе яма пулӑшаҫҫӗ. Квалификациллӗ тӑлмачсем пулӑшнипе идиш чӗрӗ те сывӑ упранса юлать, еврей халӑхӗн культура тата йӑли-йӗркисене уҫса парать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӗлхепе калаҫатӑн?

Идишӑра ытларах Пӗрлешӳллӗ Штатсен, Израилӗн, Российӑн, Беларусь, Украинӑн, Польшӑпа Венгри Штачӗсен еврейсен общинисенче калаҫаҫҫӗ. Унта Францире, Аргентинӑра, Австралинче, Кӑнтӑр Африкӑра, Канадӑра тата ытти ҫӗршывсенче еврейсен йышӗ сахалтарах калаҫать.

Чӗлхе историйӗ мӗнле?

Идиш - вӑтам чӗлхене хӑйӗн тымарӗсемпе кӗрсе каякан чӗлхе, ҫав чӗлхепе еврей-ашкеназсем пӗтӗм тӗнчипе калаҫаҫҫӗ. Вӑл 9 ӗмӗрте еврейсен общинисем хальхи Германипе ҫурҫӗр Францин территорийӗнче аталаннӑ вӑхӑтранпа еврей-ашкеназсен тӗп чӗлхипе ӗҫленӗ. Ку темиҫе чӗлхе хутӑшӗ, ивритпа арамей, ҫавӑн пекех славян, роман тата вӑтам германи диалекчӗсем.
Идиша пӗрремӗш хут европӑри еврейсем хушшинче 12 ӗмӗрте чапа тухнӑ, ун чухне вӑл йӑлана кӗнӗ ҫыру форми пек мар, калаҫу чӗлхипе усӑ курма пуҫланӑ. Ҫакӑ еврей халӑхӗн кӑмӑл-туйӑмӗпе ҫыхӑннӑ, вӑл час-часах географи енӗпе пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑнӑ, ҫапла вара вӑхӑт иртнӗҫемӗн тӗрлӗ диалектсем аталаннӑ. 15-16 ӗмӗр хушшинче идиш пӗтӗм Европа тӑрӑх сарӑлнӑ, европӑри еврейсен хушшинче хутшӑну чӗлхи пулса тӑнӑ.
Идиш та еврейсем пурӑнакан вырӑнти чӗлхесене вӑйлӑ витӗм кӳнӗ, ҫапла вара Пӗтӗм Европа, Африкӑпа Америкӑра тӗрлӗ диалектсем йӗркеленнӗ. Шалти уйрӑмлӑхсене пӑхмасӑрах идишӑн диалекчӗсем пӗтӗмӗшле грамматика, синтаксис тата словарьсен стандартлӑ запасӗ пур, ҫитменнине тата хӑш-пӗр диалект ҫине иврит вӑйлӑрах витӗм кӳчӗ, ыттисем ҫине - каярах чӗлхесем.
19-мӗш ӗмӗрте идишӑра литература аталансах пынӑ, ку чӗлхепе кӗнекесем, журналсем нумай пичетленсе тухнӑ. Анчах антисемитизм ӳсни, иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи хыҫҫӑн еврейсене нумайӑшне куҫарса кайни тата пӗрлешӳллӗ Штатсенче акӑлчан чӗлхине доминировать тӑвакан чӗлхе вырӑнне йышӑнни идиша калаҫу чӗлхи вырӑнне хунӑ. Паянхи пекех миллионшар ҫын пӗтӗм тӗнче тӑрӑх, ытларах Ҫурҫӗр Америкӑпа Израильре, ку чӗлхепе тахҫанхи пек анлӑн усӑ курмаҫҫӗ пулин те, идишӑпа калаҫаҫҫӗ.

Идиш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (1858-1922): Бен-Иегуде авалхи еврей чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратни тесе ҫыраҫҫӗ, вӑл иврита идиш сӑмахӗсене нумай кӗртнӗ. Вӑл та хальхи иврит словарьне ҫыракан, ҫав чӗлхепе статьясемпе кӗнекесем ҫыракан пӗрремӗш ҫын пулнӑ.
2. Шолом-Алейхем (1859-1916): Алейхем Идишӑра паллӑ писатель пулнӑ, Вӑл Еврейсен Хӗвелтухӑҫ Европӑри пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ. Унӑн произведенийӗсем, ҫав шутра "Сӗт Сутакан Тевье", пӗтӗм тӗнчипе идиш сарма пулӑшнӑ.
3. Хаим Грэйд (1910-1982): Грэйд паллӑ романист тата идишӑри поэт пулнӑ. Унӑн еврей пурнӑҫӗнчи йывӑрлӑхсем ҫинчен калакан хайлавӗсем идиш чӗлхипе литературӑн чи лайӑх произведенийӗсенчен пӗри шутланать.
4. Макс Вайнрайх (1894-1969): Лингвист, профессор, никӗслекен тата ЕВРЕЙ тӗпчевӗсен ИНСТИТУЧӖН директорӗ УIVO ВИЛЬНЮСРА, Литва, Вайнрайх хӑйӗн пӗтӗм пурнӑҫне идиша вӗренес тата популяризацилес ӗҫе халалланӑ.
5. Ицик Мангер (1900-1969): Мангер идишӑри поэт тата 20 ӗмӗрти чи аслӑ писательсенчен пӗри пулнӑ. Вӑл чӗлхене ҫӗнӗрен чӗртсе ҫӗнетме тата ҫӗнетме пысӑк витӗм кӳчӗ.

Чӗлхе тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Идиша тытӑмӗ нимӗҫ чӗлхи тытӑмӗнче идентлӑ пекех. Вӑл субъект-глагол-объект йӗркипе туса лартнӑ сӑмахсенчен, пуплевӗшсенчен тӑрать. Идиш, яланхи пекех, нимӗҫле мар, кӗскерех, унта артикльсемпе, предлогсемпе тата пӑхӑнакан союзсемпе сахалтарах усӑ кураҫҫӗ. Идишӑра нимӗҫле глаголсен спряженийӗн системи ҫук, глаголсен хӑш-пӗр вӑхӑтӗсем нимӗҫле калаҫнинчен уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Идишӑра та нимӗҫсен чӗлхинче ҫук хушма пайсем тата ытти элементсем пур.

Чӗлхене мӗнле вӗренмелле?

Идиша вӗренмелли чи лайӑх меслет вӑл-ку чӗлхене пуҫӗпех кӗрсе ларасси. Ку вӑл идише ҫинче калаҫнине итлени, идише ҫинчи кӗнекесемпе хаҫатсене вулани, ҫавӑн пекех идише ҫинчи фильмсемпе телепередачӑсене пӑхни пулать. Эсир те вырӑнти общество центрӗнче, университетра е онлайнра идиш курсне ҫырӑнма пултаратӑр. Унпа чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫнӑ чухне епле пулсан та усӑ курӑр, ку сире произведение тата грамматикӑна хӑнӑхма пулӑшӗ. Юлашкинчен, аллӑра идиш-акӑлчанла словарь тата глагол таблицисем тытӑр, вӗсем сире хӑвӑрӑн мӗнле ыйтусем ҫине те ответлеме пулӑшӗҫ.

Арабла куҫару пӗлтерӗшне хаклама йывӑр. Тӗнчери чи анлӑн усӑ куракан чӗлхесенчен пӗри пулса, арабсен пурнӑҫӗн нумай сферисенче коммуникацин пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ меслечӗ шутланать. Бизнес, политика, пӗтӗм тӗнчери хутшӑнусем е культура улшӑнӑвӗ пулсан, араб чӗлхинчен урӑх чӗлхене куҫарни тата пачах урӑхла, ӑнӑҫлӑ хутшӑнушӑн пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулма пултарать.

Бизнесра ӗҫ докуменчӗсемпе корреспонденцине тӗрӗс куҫарма пӗлни пысӑкрах пӗлтерӗшлӗ. Араб чӗлхеллӗ ҫӗршывсем тӗнче экономикин уйрӑлми пайӗ пулса тӑнӑран араб чӗлхинчен квалификациллӗ куҫаруҫӑсем тухӑҫлӑ калаҫусем, маркетинг тата клиентсене пӑхӑнса тӑма кирлӗ. Унсӑр пуҫне, куҫару пулӑшӑвӗсене арабла пӗлни компанисене таварсем, пулӑшу ӗҫӗсем тата араб чӗлхеллӗ рынок валли стратегисем туса хатӗрленӗ чухне ҫирӗплетнӗ йышӑнусене йышӑнма пулӑшать.

Политика енчен илсен, араб чӗлхинчен ытти чӗлхесене куҫарни тӗнчери хутшӑнусене аталантарма тата пур енсем те пӗр хум ҫинче пулччӑр тесе тивӗҫтерме час-часах кирлӗ. Арабла куҫару тӗрлӗ интерессемпе куҫсене хисеплессинче - суту-илӳ килӗшӗвӗсене ӑнланассинчен пуҫласа мирлӗ калаҫусем ирттерессипе ҫыхӑннӑ пӗлтерӗшлӗ.

Арабла куҫару культура планӗнче историе, литературӑна, поэзие, тӗне тата араб чӗлхеллӗ пӗрлӗхсен художествӑлла ӑсталӑхне ӑнланма кирлӗ. Текстсен, массӑллӑ информаци хатӗрӗсен, ҫырусен тата чӗлхе-ҫӑварӑн тӗрӗс куҫарӑвӗсене пула ҫынсем ҫак халӑхсен культура йӑли-йӗркисем ҫинчен пӗлме пултараҫҫӗ. Сӑмахран, араб литературин "Пин те пӗр каҫ" пек акӑлчанла куҫарӑвӗсем араб культурипе унӑн йӑли-йӗркисене вӗренес тӗлӗшпе кӑсӑкланакансемшӗн усӑллӑ пулма пултараҫҫӗ.

Юлашкинчен, медицина транскрипцийӗ енӗпе араб чӗлхипе медицина ҫырӑвӗсен транскрипцийӗ пӗлтерӗшлӗ тӗллев шутланать, вӑл тухтӑрсем ҫав документсене интерпретацилеме тӑкакланӑ вӑхӑта чылай чакарма пултарать. Унтан та ытларах, чрезвычайлӑ лару-тӑрура тӗрӗс куҫарусем пулӑшма пултараҫҫӗ, медицина персоналне пациент чирӗн историйӗнче тата ӑна тухса кайма мӗн кирлине хӑвӑрт тавҫӑрса илме май параҫҫӗ.

Бизнеспа политикӑран литература тата медицина тӗлӗшӗнчен арабла куҫару пӗлтерӗшне хаклама йывӑр. Культурӑсем хушшинчи уйрӑмлӑха тӗп-тӗрӗс ҫӗнтерме тата пӗр-пӗринпе тачӑ ҫыхӑнса тӑмашкӑн квалификациллӗ тӑлмачсем кирлӗ. Компани, организацисем, уйрӑм ҫынсем тата нацисем тӗрӗс куҫарнине пула навигацие тӗнче тӑрӑх ҫӑмӑллатса ӑнӑҫлӑ хутшӑнма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче арабла калаҫаҫҫӗ?

Араб чӗлхи Алжирта, Бахрейнӑра, Комор Утравӗсенче, Чадӑра, Джибутире, Египетра, Иракра, Иорданире, Куветра, Ливанра, Ливанра, Ливанра, Мавританире, Мароккӑра, Оманӑра, Палестинӑра, Катарӑра, Сауд Аравийӗнче, Сомалире, Сирире, Тунсра, Араб Эмирачӗсемпе Йеменра Пӗрлешнӗ. Ҫавӑн пекех ытти ҫӗршывсен хӑш-пӗр пайӗсенче, Пӗрлешӳллӗ Штатсен, Францин, Испанин тата Израилӗн чаҫӗсене шута илсе, калаҫаҫҫӗ.

Араб чӗлхин историйӗ мӗнле?

Араб чӗлхи икӗ пин ҫул ытла ҫавӑрса илекен вӑрӑм та чаплӑ истори. Пирӗн эрӑчченхи 4-мӗш ӗмӗрте арави ҫурутравӗ ҫинче пуҫланса кайнӑ авалхи семитри диалектсен формисенчен пӗри чӗлхе аталаннӑ тесе шутлаҫҫӗ. Вӑхӑт иртнӗҫемӗн ку чӗлхе тӗнчери ытти пайсене сарӑлнӑ, унпа Усӑ курмалли вучахсене Африкӑпа Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫ пайӗсенче тупнӑ.
Хӑй пурӑннӑ малтанхи ҫулсенче пирӗн эрӑри 7-мӗш ӗмӗрте ислам килнӗренпе тата Коран килнӗренпе чӗлхе чылай улшӑнусем тӳснӗ. Ҫакӑ хӑйсемпе пӗрле темиҫе ҫӗнӗ сӑмах, сӑмахсем тата грамматика условийӗсем илсе, ҫавӑн пекех араб чӗлхипе усӑ курнине ҫирӗплетме пулӑшрӗ.
Вӑл пӗтӗм тӗнче тӑрӑх сарӑлнӑранпа ҫӗршер ҫул иртнӗ араб чӗлхи литературӑн уйрӑлми пайӗ пулса тӑнӑ, унта вӑл поэзи, философи тата теологи произведенийӗсене тума усӑ курнӑ. Юлашки вӑхӑтра ӑна та нумай наука дисциплининче йышӑннӑ, хӑйӗн пуян историйӗ ҫине пӗлӳпе япшар чӗлхе ҫине таяннӑ.

Араб чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абу аль-Касим аз-Захири (IX-X в.) - ҫимӗҫлӗ грамматик, ӑна араб чӗлхипе нумай ӗҫ туни, ҫав шутра "китаб аль-Айн" ("пӗлӳ Кӗнеки"), арабсен классикӑлла грамматикипе чи ир те чи кирлӗ ӗҫсенчен пӗри тесе ҫырса хураҫҫӗ.
2. Ибн Кутайба (пирӗн эрӑри 828-896 ҫ.) – паллӑ автор тата ученӑй, араб грамматикипе лингвистика енӗпе 12 томлӑ ӗҫ ҫырнӑскер, "китаб аш-ши-ва аш-Шун" (поэзи Кӗнеки тата поэтесс).
3. Аль-Джахиз (пирӗн эрӑри 776-869 ҫ.) – юратнӑ литература деятелӗ тата историк, унӑн ӗҫӗсенче грамматикӑран пуҫласа зоологи таранах темӑсем тишкернӗ.
4. Аль - Халиль Ибн Ахмад (пирӗн эрӑри 717-791 ҫ.) - паллӑ лингвист тата ученӑй, унӑн "китаб аль-Айн" (пӗлӳ Кӗнекинче) усӑ курнӑ лингвистика системине VIII ӗмӗрте анлӑн йышӑннӑ.
5. Ибн Мукаффа (пирӗн эрӑри 721-756 ҫ.) – паллӑ тӑлмач тата авалхи петерсид произведенийӗсене арабла куҫарнӑ халӑх чӗлхисемпе усӑ курмалли майсемпе усӑ куракан майлӑ.

Араб чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Араб чӗлхи тытӑмӗ тымарсемпе сӑнарсен морфологийӗнче никӗсленнӗ. Чӗлхери сӑмахсенчен нумайӑшӗ виҫӗ саспаллиллӗ (виҫӗ енлӗ) тымартан пулса иртеҫҫӗ, ун ҫумне тӗрлӗ уҫӑ тата килӗшӳллӗ ҫӗнӗ сӑмахсем пӗр пек пӗлтерӗшлӗ ҫӗнӗ сӑмахсем хушма пулать. Ҫав производствӑсем уҫӑ тата килӗшӳллӗ сасӑсене, ҫавӑн пекех приставкӑсене е суффикссене улӑштарассине хӑйсен ӑшне кӗртеҫҫӗ. Ҫак ҫаврӑнӑҫулӑх араб чӗлхине калама ҫук пуян та витӗмлӗ тӑвать.

Араб чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Квалификациллӗ инструктор тупӑр. Эсир араб чӗлхине чи тӗрӗс меслетпе вӗренес тетӗр пулсан, ҫакна тума чи лайӑх меслет - квалификациллӗ инструктор тупасси, вӑл сире вӗрентме пултарать. Чӗлхе вӗрентес енӗпе опыт пур инструктора шырӑр, вӑл сире грамматика тытӑмӗсемпе нюансӗсене ӑнланса илме пулӑшма пултарать.
2. Тӗрлӗ ресурссемпе усӑ курӑр. Инструктортан вӗренни-чӗлхине тӗрӗс вӗренмелли чи лайӑх меслет пулсан та, сирӗн ытти ресурссемпе, кӗнекесемпе, онлайн-курссемпе, онлайн-видеопа аудиоматериалсемпе усӑ курмалла. Ҫакӑ эсир чӗлхепе темиҫе тӗрлӗ меслетпе паллашнине ӗненме пулӑшать, чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшать.
3. Яланах практикӑра пулӑр. Чӑн-чӑн чӗлхепе ирӗклӗн калаҫмалли пӗртен - пӗр меслет-вӑл яланах практикациленесси. Ҫырура, калаҫу калаҫӑвӗнче, вулассинче тата аудиторинче практикӑра усӑ курӑр. Араб фильмӗсене пӑхса, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе сывпуллашса е арабсен музыкине итлесе чӗлхене вӗренме хӑтланса пӑхӑр.
4. Чӑнах та, ҫакна хӑвӑр пӗлнӗ пек тӑвӑр. Хӑвӑр вӗрентӳ процесне эсир мӗн чухлӗ ытларах тишкерме пултаратӑр, сирӗншӗн ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах. Сирӗн типлӑ вӗрентӳ валли мӗнле меслетсем лайӑхрах пулнине тӗпчесе пӗлӗр, ҫапла вара чӗлхе ҫине мӗнле пӑхмаллине шухӑшласа тупӑр.