Идиш зулу Куҫар

Идиш - авалхи чӗлхе, унӑн тымарӗсем 10 ӗмӗрти Германие каяҫҫӗ, Анчах Вӑтаҫӗрпе Хӗвелтухӑҫ Европӑра ун ҫинче вӑтам ӗмӗртен пуҫласа калаҫаҫҫӗ. Ку темиҫе чӗлхе, чи малтан нимӗҫ, иврит, арамей тата славян чӗлхисен пӗрлешӗвӗ. Идиш хӑш чухне диалекта пӑхнӑ пек пӑхкалаҫҫӗ, анчах чӑннипе илсен, вӑл хӑйӗн синтаксисӗпе, морфологийӗпе тата словарьпе туллин чӗлхе. Ҫак чӗлхепе усӑ курни ӗмӗр-ӗмӗре диаспорӑна, ассимиляцие тата социаллӑ условисене улӑштарнине пула чакнӑ, анчах паян ун ҫинче хӑш-пӗр ҫӗршывсенчи ортодокс еврейӗсем нумайӑшӗ калаҫаҫҫӗ.

Идиш официаллӑ чӗлхе статусӗ ҫук пулин те, ун ҫинче калаҫакансем вӑл лингвистика тӗллевӗсем валли те, культура тӗллевӗсем валли те мӗн тери кирлине пӗлеҫҫӗ. Ҫавӑнпа та идиш ҫине куҫару пулӑшӑвӗпе чӗлхене упраса хӑварма тӑрӑшакан ҫынсем тӗнчере те пур. Тӑлмачсем идиша ӑнланакансемпе ун пек туманнисем хушшинчи тӗпсӗр шӑтӑка ҫӗнтерме пулӑшаҫҫӗ.

Идиш куҫарӑвӗн службисем идиш простояденийӗн пӗр пайӗ пулса тӑнӑ иврила терминсене, Библирен илнӗ сӑмахсем е тӗн йӑлисене палӑртма усӑ куракан пуплевсене тупма пултараҫҫӗ. Куҫару пулӑшнипе ҫак таса сӑмахсене идиш ҫинче ҫырнӑ е калаҫу сӑмахнех кӗртмелле. Ҫак чӗлхене пӗлменсемшӗн идиш ҫине куҫарма май тупни питӗ усӑллӑ пулма пултарать.

Документсене идиш ҫине куҫарнӑ куҫарусемпе пӗтӗм истори тӑршшӗпех усӑ курнӑ, миграци, тӗн, литература, лингвистика тата еврей историйӗ пек. Акӑ мӗншӗн идиш ҫинчен квалификациллӗ тӑлмачсене тупмалла, вӗсене ивритра та, нимӗҫле те сертификациленӗ. Чӗлхе ҫумне хушса, ҫак специалистсен культурӑна, контекста тата тӗрлӗ произведенисен лару-тӑрӑвне пӗлмелле, вӗсен куҫарӑвӗсем малтанхи шухӑша тӗп-тӗрӗс палӑртччӑр.

Идиш ҫине куҫарнисем чӗлхене вӗренес текенсене пысӑк пулӑшу параҫҫӗ кӑна мар, ӑна чӗррӗн упраса хӑварма та пулӑшаҫҫӗ. Идиш сӑмахӗсене тата сӑмахсене ытти чӗлхесем ҫине куҫарма пулӑшнӑ май куҫарусем чӗлхе пӗтӗмпех ҫухалассине сирсе яма пулӑшаҫҫӗ. Квалификациллӗ тӑлмачсем пулӑшнипе идиш чӗрӗ те сывӑ упранса юлать, еврей халӑхӗн культура тата йӑли-йӗркисене уҫса парать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӗлхепе калаҫатӑн?

Идишӑра ытларах Пӗрлешӳллӗ Штатсен, Израилӗн, Российӑн, Беларусь, Украинӑн, Польшӑпа Венгри Штачӗсен еврейсен общинисенче калаҫаҫҫӗ. Унта Францире, Аргентинӑра, Австралинче, Кӑнтӑр Африкӑра, Канадӑра тата ытти ҫӗршывсенче еврейсен йышӗ сахалтарах калаҫать.

Чӗлхе историйӗ мӗнле?

Идиш - вӑтам чӗлхене хӑйӗн тымарӗсемпе кӗрсе каякан чӗлхе, ҫав чӗлхепе еврей-ашкеназсем пӗтӗм тӗнчипе калаҫаҫҫӗ. Вӑл 9 ӗмӗрте еврейсен общинисем хальхи Германипе ҫурҫӗр Францин территорийӗнче аталаннӑ вӑхӑтранпа еврей-ашкеназсен тӗп чӗлхипе ӗҫленӗ. Ку темиҫе чӗлхе хутӑшӗ, ивритпа арамей, ҫавӑн пекех славян, роман тата вӑтам германи диалекчӗсем.
Идиша пӗрремӗш хут европӑри еврейсем хушшинче 12 ӗмӗрте чапа тухнӑ, ун чухне вӑл йӑлана кӗнӗ ҫыру форми пек мар, калаҫу чӗлхипе усӑ курма пуҫланӑ. Ҫакӑ еврей халӑхӗн кӑмӑл-туйӑмӗпе ҫыхӑннӑ, вӑл час-часах географи енӗпе пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑнӑ, ҫапла вара вӑхӑт иртнӗҫемӗн тӗрлӗ диалектсем аталаннӑ. 15-16 ӗмӗр хушшинче идиш пӗтӗм Европа тӑрӑх сарӑлнӑ, европӑри еврейсен хушшинче хутшӑну чӗлхи пулса тӑнӑ.
Идиш та еврейсем пурӑнакан вырӑнти чӗлхесене вӑйлӑ витӗм кӳнӗ, ҫапла вара Пӗтӗм Европа, Африкӑпа Америкӑра тӗрлӗ диалектсем йӗркеленнӗ. Шалти уйрӑмлӑхсене пӑхмасӑрах идишӑн диалекчӗсем пӗтӗмӗшле грамматика, синтаксис тата словарьсен стандартлӑ запасӗ пур, ҫитменнине тата хӑш-пӗр диалект ҫине иврит вӑйлӑрах витӗм кӳчӗ, ыттисем ҫине - каярах чӗлхесем.
19-мӗш ӗмӗрте идишӑра литература аталансах пынӑ, ку чӗлхепе кӗнекесем, журналсем нумай пичетленсе тухнӑ. Анчах антисемитизм ӳсни, иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи хыҫҫӑн еврейсене нумайӑшне куҫарса кайни тата пӗрлешӳллӗ Штатсенче акӑлчан чӗлхине доминировать тӑвакан чӗлхе вырӑнне йышӑнни идиша калаҫу чӗлхи вырӑнне хунӑ. Паянхи пекех миллионшар ҫын пӗтӗм тӗнче тӑрӑх, ытларах Ҫурҫӗр Америкӑпа Израильре, ку чӗлхепе тахҫанхи пек анлӑн усӑ курмаҫҫӗ пулин те, идишӑпа калаҫаҫҫӗ.

Идиш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (1858-1922): Бен-Иегуде авалхи еврей чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратни тесе ҫыраҫҫӗ, вӑл иврита идиш сӑмахӗсене нумай кӗртнӗ. Вӑл та хальхи иврит словарьне ҫыракан, ҫав чӗлхепе статьясемпе кӗнекесем ҫыракан пӗрремӗш ҫын пулнӑ.
2. Шолом-Алейхем (1859-1916): Алейхем Идишӑра паллӑ писатель пулнӑ, Вӑл Еврейсен Хӗвелтухӑҫ Европӑри пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ. Унӑн произведенийӗсем, ҫав шутра "Сӗт Сутакан Тевье", пӗтӗм тӗнчипе идиш сарма пулӑшнӑ.
3. Хаим Грэйд (1910-1982): Грэйд паллӑ романист тата идишӑри поэт пулнӑ. Унӑн еврей пурнӑҫӗнчи йывӑрлӑхсем ҫинчен калакан хайлавӗсем идиш чӗлхипе литературӑн чи лайӑх произведенийӗсенчен пӗри шутланать.
4. Макс Вайнрайх (1894-1969): Лингвист, профессор, никӗслекен тата ЕВРЕЙ тӗпчевӗсен ИНСТИТУЧӖН директорӗ УIVO ВИЛЬНЮСРА, Литва, Вайнрайх хӑйӗн пӗтӗм пурнӑҫне идиша вӗренес тата популяризацилес ӗҫе халалланӑ.
5. Ицик Мангер (1900-1969): Мангер идишӑри поэт тата 20 ӗмӗрти чи аслӑ писательсенчен пӗри пулнӑ. Вӑл чӗлхене ҫӗнӗрен чӗртсе ҫӗнетме тата ҫӗнетме пысӑк витӗм кӳчӗ.

Чӗлхе тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Идиша тытӑмӗ нимӗҫ чӗлхи тытӑмӗнче идентлӑ пекех. Вӑл субъект-глагол-объект йӗркипе туса лартнӑ сӑмахсенчен, пуплевӗшсенчен тӑрать. Идиш, яланхи пекех, нимӗҫле мар, кӗскерех, унта артикльсемпе, предлогсемпе тата пӑхӑнакан союзсемпе сахалтарах усӑ кураҫҫӗ. Идишӑра нимӗҫле глаголсен спряженийӗн системи ҫук, глаголсен хӑш-пӗр вӑхӑтӗсем нимӗҫле калаҫнинчен уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Идишӑра та нимӗҫсен чӗлхинче ҫук хушма пайсем тата ытти элементсем пур.

Чӗлхене мӗнле вӗренмелле?

Идиша вӗренмелли чи лайӑх меслет вӑл-ку чӗлхене пуҫӗпех кӗрсе ларасси. Ку вӑл идише ҫинче калаҫнине итлени, идише ҫинчи кӗнекесемпе хаҫатсене вулани, ҫавӑн пекех идише ҫинчи фильмсемпе телепередачӑсене пӑхни пулать. Эсир те вырӑнти общество центрӗнче, университетра е онлайнра идиш курсне ҫырӑнма пултаратӑр. Унпа чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫнӑ чухне епле пулсан та усӑ курӑр, ку сире произведение тата грамматикӑна хӑнӑхма пулӑшӗ. Юлашкинчен, аллӑра идиш-акӑлчанла словарь тата глагол таблицисем тытӑр, вӗсем сире хӑвӑрӑн мӗнле ыйтусем ҫине те ответлеме пулӑшӗҫ.

Вырӑсла куҫару-африка чӗлхипе культурине тарӑн ӑнланакан куҫару форми. Ку куҫару типӗпе коммерци, юридически тата медицина докуменчӗсем валли час-часах усӑ кураҫҫӗ. Вӑл шкул учебникӗсем пек вӗренӳ сферине документсем куҫарма усӑ курать.

Зулу чӗлхи Африкӑри нумай районсенче, уйрӑмах Кӑнтӑр Африкӑра анлӑ сарӑлнӑ. Шутласа пӑхнӑ тӑрӑх, ҫак чӗлхене йӑтса ҫӳрекенсен 11 миллион ытла шутланать. Ҫакӑ ӑна тӗнчери чи анлӑ сарӑлнӑ чӗлхесенчен пӗри тӑвать. Ҫавна май вырӑс чӗлхинчен куҫару пулӑшу ӗҫӗсем ӳснӗ.

Куҫаруҫӑ суйланӑ чухне вырӑсла темиҫе фактора шута илмелле. Пӗрремӗшӗнчен, тӑлмачӑн чӗлхене лайӑх пӗлмелле, чӗлхен культурӑллӑ нюансӗсемпе паллашмалла. Ку куҫару пуҫламӑш материал пӗлтерӗшне тӗрӗс те тӗрӗс парасса шантарать. Унсӑр пуҫне тӑлмачӑн текста тивӗҫлӗ куҫару валли хӑйӗн стильне адаптацилеме пӗлмелле.

Тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерес тӗлӗшпе тӗрлӗрен утӑмсем пур. Пӗрремӗшӗнчен, тӑлмачӑн текстпа тӗплӗн паллашмалла, вӑл сӑмахсен пӗлтерӗшне тата сӑмахсен пӗлтерӗшне ӑнланнине ӗненмелле. Унтан вӗсен текстра кирек мӗнле йӑнӑш е йӑнӑшсем пуррине тӗрӗслемелле тата кирек мӗнле тӳрлетӳсене те кӗртмелле.

Малалла тӑлмачӑн текстра пулма пултаракан кирек мӗнле культура проблемисене те палӑртмалла тата вӗсене вырӑсла куҫарма тӑрӑшмалла. Ҫакна акӑлчан чӗлхинче сарман идиомпа е калаҫу сӑмахӗсемпе усӑ курма пултарать. Юлашкинчен, тӑлмачӑн яланах тӗллев аудиторийӗ ҫинчен пӗлмелле тата хӑйӗн стильне ун айне йӗркелемелле. Ҫакӑ вулакана текста лайӑхрах ӑнланма пулӑшать.

Ҫак утӑмсене пурнӑҫланӑ Хыҫҫӑн Zulu translation пысӑк тухӑҫлӑ та шанчӑклӑ куҫарусем тума пултарать. Ку куҫару типӗпе ӗҫлӗ тата юридически документсенче час-часах усӑ кураҫҫӗ, унта тӗрӗслӗх обязательство шутланать. Ҫавӑн пекех кӗнекесемпе ытти вӗренӳ материалӗсем тума усӑ кураҫҫӗ. Культура уйрӑмлӑхӗсене шута илсе тӗрӗс куҫарусем панӑ чухне вырӑс тӑлмачӗсем документсен пӗлтерӗшне тӗрӗс пама пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче зулу чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Зулу чӗлхипе ытларах Кӑнтӑр Африкӑра, ҫавӑн пекех Зимбабвӑра, Лесотора, Малавире, Мозамбикра тата Свазилендӑра калаҫаҫҫӗ.

Вырӑс чӗлхин историйӗ мӗнле?

Зулу чӗлхи, исизул пекех паллӑ чӗлхе, нигер-конглез ҫемйин кӑнтӑр группинче тӑракан бант чӗлхи пулса тӑрать. Ку Кӑнтӑр Африкӑра чи анлӑ чӗлхе, унта пӗтӗмӗшле 11 миллион ҫын калаҫать. Зулӑн чӗлхи ҫӗр ҫул шутласа кӑларакан пуян истори пур.
Чӗлхе ҫӑлкуҫӗсене Вӑтаҫӗр Африкӑран 16 ӗмӗрте миграциленӗ нгуни ӑрӑвӗсене йӗрлесе тупма пулать. Нуни халӑхӗ юлашкинчен тӗрлӗ ушкӑна пайланнӑ, зулу чӗлхи хальхи Квазулу-Натал территорийӗнче калаҫакан диалектсенчен аталаннӑ. Анчах та 1818 ҫулта кӑна зулус чӗлхине пьер Жубер ятлӑ французсен протестант миссионерӗ пуҫласа ҫырнӑ. Ҫакӑ чӗлхене стандартизацилемелли никӗс пулса тӑрать.
19 ӗмӗр хушшинче зулус чӗлхи малалла аталаннӑ. Пуринчен ытла ку чӗлхере икӗ паллӑ литература хайлавӗ — "Инкондло ка зулу" (зулус юррисем) тата "Амазви ка зулу" (зулус сӑмахӗсем) пичетленсе тухни палӑрать. Кунсӑр пуҫне ҫак тапхӑрта вырӑс чӗлхине миссионерсен шкулӗсенче вӗренӳ чӗлхи вырӑнне йышӑннӑ.
Паян вырӑс чӗлхипе ресурссем нумай тупма пулать, чӗлхе кӑнтӑр африкӑри культурӑн пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать.

Зулу чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Джон Дубе (1871-1946) - педагог тата политика лидерӗ, вӑл зулусла словарьпе грамматика учебникӗсене кӑтартса вырӑс чӗлхине йӗркелеме пулӑшнӑ.
2. Соломон Кампанде (1872-1959) - зулус чӗлхине стандартизацилеме пулӑшнӑ тата уншӑн пӗтӗм калӑпӑшлӑ пӗрремӗш грамматика системине туса хунӑ лингвист.
3. Бенедикт Вилаказин Кошекӗ (1906-1947) - поэт, прозаик тата педагог, зулус чӗлхипе ҫырнӑскер, ҫак чӗлхен стандартизациллӗ литература формине туса хатӗрлет.
4. Дж. Б.Пейрес (1924-2005) - антропологпа зулӑна тӗпчевҫӗ, зулу культурӑпа истори енӗпе новатор ӗҫӗсен авторӗ.
5. Бенедикт Картрайт (1925-2019) - зулус чӗлхи ҫинчен нумай ҫырнӑ, унӑн аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑ миссионерпа теолог.

Зулус чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Зулу чӗлхи субъект-глагол-объект (SVO) сӑмахӗсен йӗркипе йӗркеленсе тӑракан банта чӗлхе тытӑмне тепӗр хут калать. Ку агглютинативлӑ чӗлхе аффикссене вӗсен пӗлтерӗшне е грамматика функцине улӑштарма сӑмах ҫумне хушнине пӗлтерет. Унта тӗп классемпе, префикссемпе тата суффикссемпе усӑ кураҫҫӗ. Зулус чӗлхинче те виҫӗ тонлӑ (ҫӳллӗ, лутра тата аяларах) система пур, вӗсем те сӑмах пӗлтерӗшне улӑштарма пултараҫҫӗ.

Вырӑс чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Никӗсрен пуҫлӑр: зулус алфавитне тата произведенине вӗренӗр. Пӑхӑр-ха онлайн-аудиозапиҫӗсене зулу чӗлхипе, вӗсем сире саспаллисемпе сӑмахсене тӗрӗс калама пулӑшӗҫ.
2. Словарь запасне аталантарас тӗлӗшпе ӗҫлӗр. Кӗнекесене вулӑр, зулусла телешоусемпе фильмсене пӑхӑр е Интернетра словарнӑй запас списокӗсене пӑхса тухӑр.
3. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекен зулӑпа калаҫакан чӗлхепе усӑ курӑр. Зулус чӗлхипе занятисене ҫырӑнӑр, Онлайн кампа та пулин калаҫма юранине тупӑр е Tandem е HelloTalk йышши чӗлхепе улӑштарма приложени ҫырса пӑхӑр.
4. Итлӗр зулус радиопрограммисене, подкастсемпе юрӑсене. Культурӑпа тата чӗлхепе паллашни сире ҫак чӗлхепе пурнӑҫри лару-тӑрура мӗнле усӑ курнине кӑтартса пама пулӑшӗ.
5. Вырӑс чӗлхин тӗрлӗ диалекчӗсене вӗренӗр. Тӗрлӗ терминсемпе грамматика структурисем хӑҫан тата ӑҫта вырнаҫнине ӑнланӑр.
6. Anki е Memrise йышши инструментсемпе усӑ курӑр, вӗсем сире вырӑс лексикипе грамматикине вӗренме пулӑшӗҫ.
7. Хӑвӑр умма пысӑках мар ҫитӗнӳ тӗллевӗсем лартӑр. Ҫитес тапхӑрти вӑраха тӑсӑлакан тӗллевсене аркатӑр та мотивацие упраса хӑварас тесе хӑвӑрӑн прогресӑра сӑнаса тӑрӑр.
Ӑнӑҫу!