Идиш Исланди Куҫар

Идиш - авалхи чӗлхе, унӑн тымарӗсем 10 ӗмӗрти Германие каяҫҫӗ, Анчах Вӑтаҫӗрпе Хӗвелтухӑҫ Европӑра ун ҫинче вӑтам ӗмӗртен пуҫласа калаҫаҫҫӗ. Ку темиҫе чӗлхе, чи малтан нимӗҫ, иврит, арамей тата славян чӗлхисен пӗрлешӗвӗ. Идиш хӑш чухне диалекта пӑхнӑ пек пӑхкалаҫҫӗ, анчах чӑннипе илсен, вӑл хӑйӗн синтаксисӗпе, морфологийӗпе тата словарьпе туллин чӗлхе. Ҫак чӗлхепе усӑ курни ӗмӗр-ӗмӗре диаспорӑна, ассимиляцие тата социаллӑ условисене улӑштарнине пула чакнӑ, анчах паян ун ҫинче хӑш-пӗр ҫӗршывсенчи ортодокс еврейӗсем нумайӑшӗ калаҫаҫҫӗ.

Идиш официаллӑ чӗлхе статусӗ ҫук пулин те, ун ҫинче калаҫакансем вӑл лингвистика тӗллевӗсем валли те, культура тӗллевӗсем валли те мӗн тери кирлине пӗлеҫҫӗ. Ҫавӑнпа та идиш ҫине куҫару пулӑшӑвӗпе чӗлхене упраса хӑварма тӑрӑшакан ҫынсем тӗнчере те пур. Тӑлмачсем идиша ӑнланакансемпе ун пек туманнисем хушшинчи тӗпсӗр шӑтӑка ҫӗнтерме пулӑшаҫҫӗ.

Идиш куҫарӑвӗн службисем идиш простояденийӗн пӗр пайӗ пулса тӑнӑ иврила терминсене, Библирен илнӗ сӑмахсем е тӗн йӑлисене палӑртма усӑ куракан пуплевсене тупма пултараҫҫӗ. Куҫару пулӑшнипе ҫак таса сӑмахсене идиш ҫинче ҫырнӑ е калаҫу сӑмахнех кӗртмелле. Ҫак чӗлхене пӗлменсемшӗн идиш ҫине куҫарма май тупни питӗ усӑллӑ пулма пултарать.

Документсене идиш ҫине куҫарнӑ куҫарусемпе пӗтӗм истори тӑршшӗпех усӑ курнӑ, миграци, тӗн, литература, лингвистика тата еврей историйӗ пек. Акӑ мӗншӗн идиш ҫинчен квалификациллӗ тӑлмачсене тупмалла, вӗсене ивритра та, нимӗҫле те сертификациленӗ. Чӗлхе ҫумне хушса, ҫак специалистсен культурӑна, контекста тата тӗрлӗ произведенисен лару-тӑрӑвне пӗлмелле, вӗсен куҫарӑвӗсем малтанхи шухӑша тӗп-тӗрӗс палӑртччӑр.

Идиш ҫине куҫарнисем чӗлхене вӗренес текенсене пысӑк пулӑшу параҫҫӗ кӑна мар, ӑна чӗррӗн упраса хӑварма та пулӑшаҫҫӗ. Идиш сӑмахӗсене тата сӑмахсене ытти чӗлхесем ҫине куҫарма пулӑшнӑ май куҫарусем чӗлхе пӗтӗмпех ҫухалассине сирсе яма пулӑшаҫҫӗ. Квалификациллӗ тӑлмачсем пулӑшнипе идиш чӗрӗ те сывӑ упранса юлать, еврей халӑхӗн культура тата йӑли-йӗркисене уҫса парать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӗлхепе калаҫатӑн?

Идишӑра ытларах Пӗрлешӳллӗ Штатсен, Израилӗн, Российӑн, Беларусь, Украинӑн, Польшӑпа Венгри Штачӗсен еврейсен общинисенче калаҫаҫҫӗ. Унта Францире, Аргентинӑра, Австралинче, Кӑнтӑр Африкӑра, Канадӑра тата ытти ҫӗршывсенче еврейсен йышӗ сахалтарах калаҫать.

Чӗлхе историйӗ мӗнле?

Идиш - вӑтам чӗлхене хӑйӗн тымарӗсемпе кӗрсе каякан чӗлхе, ҫав чӗлхепе еврей-ашкеназсем пӗтӗм тӗнчипе калаҫаҫҫӗ. Вӑл 9 ӗмӗрте еврейсен общинисем хальхи Германипе ҫурҫӗр Францин территорийӗнче аталаннӑ вӑхӑтранпа еврей-ашкеназсен тӗп чӗлхипе ӗҫленӗ. Ку темиҫе чӗлхе хутӑшӗ, ивритпа арамей, ҫавӑн пекех славян, роман тата вӑтам германи диалекчӗсем.
Идиша пӗрремӗш хут европӑри еврейсем хушшинче 12 ӗмӗрте чапа тухнӑ, ун чухне вӑл йӑлана кӗнӗ ҫыру форми пек мар, калаҫу чӗлхипе усӑ курма пуҫланӑ. Ҫакӑ еврей халӑхӗн кӑмӑл-туйӑмӗпе ҫыхӑннӑ, вӑл час-часах географи енӗпе пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑнӑ, ҫапла вара вӑхӑт иртнӗҫемӗн тӗрлӗ диалектсем аталаннӑ. 15-16 ӗмӗр хушшинче идиш пӗтӗм Европа тӑрӑх сарӑлнӑ, европӑри еврейсен хушшинче хутшӑну чӗлхи пулса тӑнӑ.
Идиш та еврейсем пурӑнакан вырӑнти чӗлхесене вӑйлӑ витӗм кӳнӗ, ҫапла вара Пӗтӗм Европа, Африкӑпа Америкӑра тӗрлӗ диалектсем йӗркеленнӗ. Шалти уйрӑмлӑхсене пӑхмасӑрах идишӑн диалекчӗсем пӗтӗмӗшле грамматика, синтаксис тата словарьсен стандартлӑ запасӗ пур, ҫитменнине тата хӑш-пӗр диалект ҫине иврит вӑйлӑрах витӗм кӳчӗ, ыттисем ҫине - каярах чӗлхесем.
19-мӗш ӗмӗрте идишӑра литература аталансах пынӑ, ку чӗлхепе кӗнекесем, журналсем нумай пичетленсе тухнӑ. Анчах антисемитизм ӳсни, иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи хыҫҫӑн еврейсене нумайӑшне куҫарса кайни тата пӗрлешӳллӗ Штатсенче акӑлчан чӗлхине доминировать тӑвакан чӗлхе вырӑнне йышӑнни идиша калаҫу чӗлхи вырӑнне хунӑ. Паянхи пекех миллионшар ҫын пӗтӗм тӗнче тӑрӑх, ытларах Ҫурҫӗр Америкӑпа Израильре, ку чӗлхепе тахҫанхи пек анлӑн усӑ курмаҫҫӗ пулин те, идишӑпа калаҫаҫҫӗ.

Идиш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (1858-1922): Бен-Иегуде авалхи еврей чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратни тесе ҫыраҫҫӗ, вӑл иврита идиш сӑмахӗсене нумай кӗртнӗ. Вӑл та хальхи иврит словарьне ҫыракан, ҫав чӗлхепе статьясемпе кӗнекесем ҫыракан пӗрремӗш ҫын пулнӑ.
2. Шолом-Алейхем (1859-1916): Алейхем Идишӑра паллӑ писатель пулнӑ, Вӑл Еврейсен Хӗвелтухӑҫ Европӑри пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ. Унӑн произведенийӗсем, ҫав шутра "Сӗт Сутакан Тевье", пӗтӗм тӗнчипе идиш сарма пулӑшнӑ.
3. Хаим Грэйд (1910-1982): Грэйд паллӑ романист тата идишӑри поэт пулнӑ. Унӑн еврей пурнӑҫӗнчи йывӑрлӑхсем ҫинчен калакан хайлавӗсем идиш чӗлхипе литературӑн чи лайӑх произведенийӗсенчен пӗри шутланать.
4. Макс Вайнрайх (1894-1969): Лингвист, профессор, никӗслекен тата ЕВРЕЙ тӗпчевӗсен ИНСТИТУЧӖН директорӗ УIVO ВИЛЬНЮСРА, Литва, Вайнрайх хӑйӗн пӗтӗм пурнӑҫне идиша вӗренес тата популяризацилес ӗҫе халалланӑ.
5. Ицик Мангер (1900-1969): Мангер идишӑри поэт тата 20 ӗмӗрти чи аслӑ писательсенчен пӗри пулнӑ. Вӑл чӗлхене ҫӗнӗрен чӗртсе ҫӗнетме тата ҫӗнетме пысӑк витӗм кӳчӗ.

Чӗлхе тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Идиша тытӑмӗ нимӗҫ чӗлхи тытӑмӗнче идентлӑ пекех. Вӑл субъект-глагол-объект йӗркипе туса лартнӑ сӑмахсенчен, пуплевӗшсенчен тӑрать. Идиш, яланхи пекех, нимӗҫле мар, кӗскерех, унта артикльсемпе, предлогсемпе тата пӑхӑнакан союзсемпе сахалтарах усӑ кураҫҫӗ. Идишӑра нимӗҫле глаголсен спряженийӗн системи ҫук, глаголсен хӑш-пӗр вӑхӑтӗсем нимӗҫле калаҫнинчен уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Идишӑра та нимӗҫсен чӗлхинче ҫук хушма пайсем тата ытти элементсем пур.

Чӗлхене мӗнле вӗренмелле?

Идиша вӗренмелли чи лайӑх меслет вӑл-ку чӗлхене пуҫӗпех кӗрсе ларасси. Ку вӑл идише ҫинче калаҫнине итлени, идише ҫинчи кӗнекесемпе хаҫатсене вулани, ҫавӑн пекех идише ҫинчи фильмсемпе телепередачӑсене пӑхни пулать. Эсир те вырӑнти общество центрӗнче, университетра е онлайнра идиш курсне ҫырӑнма пултаратӑр. Унпа чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫнӑ чухне епле пулсан та усӑ курӑр, ку сире произведение тата грамматикӑна хӑнӑхма пулӑшӗ. Юлашкинчен, аллӑра идиш-акӑлчанла словарь тата глагол таблицисем тытӑр, вӗсем сире хӑвӑрӑн мӗнле ыйтусем ҫине те ответлеме пулӑшӗҫ.

Исландири чӗлхесенчен пӗри - ку таранччен тӗнчере калаҫакан авалхи чӗлхесенчен пӗри, вӑл исланди халӑхӗн культурипе хӑйне евӗрлӗхне ӗмӗр-ӗмӗрех пӗлме пулӑшать. Ҫапла вара, исландецсемпе ӗҫсемпе е киленӳшӗн хутшӑнакан кирек камшӑн та исланди чӗлхине шанчӑклӑ та тӗрӗс куҫарма пӗлмелле.

Исланди чӗлхин профессиллӗ тӑлмачӗсем нюанссене ӑнланаҫҫӗ, мӗншӗн тесен исланди чӗлхи пӗр евӗрлӗ, анчах шведсемпе норвеж чӗлхисем пек скандинав чӗлхисенчен уйрӑлса тӑрать. Диалект Та Исландири тӗрлӗ регионсенче вӗриленме пултарать, ҫакӑ ӑна чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемшӗн тата йывӑртарах тӑвать. Лайӑх куҫару текст пӗлтерӗшне ҫеҫ мар, ӗҫе хутшӑнма пултаракан кирек мӗнле культурӑллӑ е регионти контекта та палӑрттӑр тесе тӑрӑшать.

Юлашки ҫулсенче исланди куҫарӑвӗн профессиллӗ пулӑшӑвӗсем ытларах та ытларах усӑ курма пуҫларӗҫ. Куҫару бюровӗ хальхи вӑхӑтра исланди аудиторийӗпе ҫыру формипе, документсемпе веб-сайтсемпе, видео тата аудиозапись евӗрлӗ аудиовизаци формисемпе хутшӑнма пулӑшакан пулӑшу сӗнеҫҫӗ. Ҫакӑн пек пулӑшусем тӗнчери шайра ӗҫлекен компанисемшӗн уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ, унта тӗрӗс те тӗрӗс куҫару кирлӗ.

Анчах исланди чӗлхинчен куҫарнӑ профессиллӗ пулӑшу ӗҫӗсем исланди чӗлхине е унран информацие пӗлтерекенсене пурне те усӑллӑ. Сӑмахран, исланди чӗлхипе ҫырнӑ кӗнекесемпе алҫырусене анлӑ аудиторие куҫарма пултараҫҫӗ. Ҫапла вара, исландири неисландла произведенисене исланди чӗлхипе ҫӳрекенсене уйӑрса пама пултараҫҫӗ, ҫакӑ вӗсене литературӑпа, ҫӗнӗ хыпарсемпе, пӗтӗм тӗнчери идеясемпе усӑ курма май парать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, исланди чӗлхинчен куҫарас ӗҫри професси пулӑшӑвӗсем исланди чӗлхипе глобаллӑ аудиторипе ҫыхӑнса тӑраҫҫӗ. Ҫапла вара, исланди аудиторийӗпе тухӑҫлӑ хутшӑнас текенсемшӗн ҫак пулӑшу кирек камшӑн та пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ.

Исланди чӗлхипе хӑш ҫӗршывсенче калаҫаҫҫӗ?

Исландире Исландире ҫеҫ калаҫаҫҫӗ, Ҫурҫӗр Америкӑри хӑш-пӗр эмигрантсем унпа иккӗмӗш чӗлхе вырӑнне усӑ кураҫҫӗ.

Исланди чӗлхин историйӗ мӗнле?

Исланди чӗлхи - ҫурҫӗр германи чӗлхи, вӑл авалхи кандинавипе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать, унпа исландецсем 9-мӗш ӗмӗртен калаҫаҫҫӗ. Ҫакна исландири 12-мӗш ӗмӗрте пӗрремӗш хут авалхи кандинавла ҫырнӑ сагӑсенче ҫырнӑ.
Исланди 14-мӗш ӗмӗрте Исланди чӗлхипе Доминацилекен чӗлхе пулса тӑнӑ та, ҫӗнӗ грамматикӑпа словарь запасне аталантарса, авалхи кандинави тымарӗсенчен чакма пуҫланӑ. Ҫак процесс 1550 ҫулта, Лютеранство Исландире доминари пулса тӑрсан, дани тата нимӗҫ чӗлхисенчен тӗн тексчӗсен юппи патне илсе ҫитерсен, Реформацие хӑвӑртлатма пуҫланӑ.
19-мӗш ӗмӗрте Исланди индустриализациленме пуҫланӑ, англипе дани чӗлхисенчен хӑш-пӗр сӑмахсене вӗреннӗ. Чӗлхене стандартизаци тунӑшӑн 20 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче, 1907-1908 ҫулсенче правописанин малтанхи реформӗсенчен пуҫланнӑ. Ҫакӑ 1908 ҫулта исландири (исландири) пӗр стандартлӑ чӗлхе туса хурасси патне илсе ҫитернӗ, ҫакӑ вара малалла реформӑсем тума май панӑ.
20-мӗш ӗмӗр вӗҫӗнче чӗлхе тата пысӑк улшӑнусем тӳснӗ, технологисемпе ҫыхӑннӑ хальхи сӑмахсемпе терминсене, ҫавӑн пекех феминистла хусканусем ҫинчен ҫырса кӑтартма нейтральнӑй терминсем кӗртессипе ҫыхӑннӑ. Паян исланди чӗлхи ҫаплах аталанать-ха, улшӑнакан культурӑпа тавралӑха палӑртакан ҫӗнӗ сӑмахсене майӗпен хӑнӑхса пырать.

Исланди чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Сорри Струлусон (1178-1241): исландири юмахлӑ поэт, историк тата политик, унӑн пултарулӑхӗ исланди чӗлхипе литературине тарӑн витӗм кӳнӗ.
2. Йонас Халльгримссон (1807-1845): исланди поэчӗ, ӑна час-часах хальхи исланди поэзийӗн ашшӗ теҫҫӗ. Унӑн лирикӑллӑ произведенийӗсем хальхи исланди чӗлхине йӗркеленӗ, ҫӗнӗ сӑмахсем, терминсем кӗртнӗ.
3. Йон Арнасон (1819-1888): исланди ученӑйӗ, исландири 1852 ҫулта исланди чӗлхин чи малтанхи словарьне туса пичетлесе кӑларнӑ.
4. Эйнар Бенедиктсон (1864-1940): исландири паллӑ писатель тата поэт, хальхи исландири литературӑна йӗркелеме пулӑшнӑскер, малашне унта халӑх культурин элеменчӗсене илсе килнӗ.
5. Фон Ск Клаус (1861-1951): исланди чӗлхине тӗпӗ-йӗрӗпе ҫырса кӑтартнӑ, исланди чӗлхине германи чӗлхипе танлаштарнӑ нимӗҫ лингвисчӗ.

Исланди чӗлхин тытӑмӗ мӗнле?

Исланди чӗлхи - ҫӗршыври скандинавӑри пӗрремӗш поселенецсен чӗлхинчен тухнӑ ҫурҫӗр германи чӗлхи. Чӗлхе тытӑмӗ унӑн германи тымарӗсем ҫине кӑтартать; унта субъект-глагол-объект, ҫавӑн пекех вӑйлӑ морфологи сӑмахӗсен йӗркипе усӑ кураҫҫӗ. Унӑн та виҫӗ йӑх пур (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам йӑхран) тата тӑватӑ падеж (менельник, эрех, дежурнӑй тата ашшӗ-амӑшӗ). Унта тата исландири чӗрчунсен, глаголсен тата паллӑ ячӗсен икӗ тӗрлӗ формӑллӑ пулнине кӑтартса паракан грамматика иккӗлӗхӗ те пур. Кунсӑр пуҫне исланди чӗлхинче тайлӑм сарӑлнӑ, вӑл числапа, падежпа, уйрӑмлӑхсемпе тата ҫӗрсемпе усӑ курать.

Исланди чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Хӑвӑр ҫине вӗренмелли обязательство илӗр: чӗлхене мӗн чухлӗ вӑхӑт вӗренес тетӗр, ҫавӑн чухлӗ Шутлӑр та хӑвӑра ҫакна халаллӑр. Хӑвӑр умма реализмлӑ тӗллевсем лартӑр, сӑмахран, кашни кунах ҫӗнӗ сӑмах е грамматика правилине вӗренмелле е кашни кунах исланди чӗлхипе кӗнеке страницине вулама тӑрӑшмалла.
2. Шӑпах сире юрӑхлӑ ресурссем тупӑр: Интернетра нумай ресурс тупма пулать, эсир хӑвӑр вӗрентӗвӗн опычӗпе усӑ курма пултаратӑр. Тен, чӗлхе грамматика тытӑмӗ ҫине тӗп тимлӗх уйӑракан учебника тупни, аудиозапиҫӗсемпе е видеозапиҫӗсемпе аудиозированисемпе произведени практики валли усӑ курни усӑллӑ пулнӑ пулӗччӗ.
3. Тӑтӑшах практикӑра пулӑр: чӗлхе ҫине шанас тата хӑвӑр мӗн вӗреннине манманнине ӗненес Тесен яланах практикӑра пулӑр. Эсир онлайн-занятисене ҫырӑнма, исландири хӑйпе калаҫакан онлайна тупма е туссемпе паллашма пултаратӑр.
4. Исландири культурӑна тиенӗр: исландири фильмсемпе телепередачӑсене Пӑхса тухни, исландири кӗнекесемпе журналсене вулани, исландири культура мероприятийӗсене ҫӳрени - ҫаксем пурте чӗлхепе тата культурӑпа паллашмалли лайӑх майсем.
5. Ҫакна курса савӑнӑр: чӗлхене вӗренни килентермеллех! Исландири темиҫе васкаварпа идиомпа е онлайн-вӑйӑ каласа савӑнӑр.