Идиш Серб Куҫар

Идиш - авалхи чӗлхе, унӑн тымарӗсем 10 ӗмӗрти Германие каяҫҫӗ, Анчах Вӑтаҫӗрпе Хӗвелтухӑҫ Европӑра ун ҫинче вӑтам ӗмӗртен пуҫласа калаҫаҫҫӗ. Ку темиҫе чӗлхе, чи малтан нимӗҫ, иврит, арамей тата славян чӗлхисен пӗрлешӗвӗ. Идиш хӑш чухне диалекта пӑхнӑ пек пӑхкалаҫҫӗ, анчах чӑннипе илсен, вӑл хӑйӗн синтаксисӗпе, морфологийӗпе тата словарьпе туллин чӗлхе. Ҫак чӗлхепе усӑ курни ӗмӗр-ӗмӗре диаспорӑна, ассимиляцие тата социаллӑ условисене улӑштарнине пула чакнӑ, анчах паян ун ҫинче хӑш-пӗр ҫӗршывсенчи ортодокс еврейӗсем нумайӑшӗ калаҫаҫҫӗ.

Идиш официаллӑ чӗлхе статусӗ ҫук пулин те, ун ҫинче калаҫакансем вӑл лингвистика тӗллевӗсем валли те, культура тӗллевӗсем валли те мӗн тери кирлине пӗлеҫҫӗ. Ҫавӑнпа та идиш ҫине куҫару пулӑшӑвӗпе чӗлхене упраса хӑварма тӑрӑшакан ҫынсем тӗнчере те пур. Тӑлмачсем идиша ӑнланакансемпе ун пек туманнисем хушшинчи тӗпсӗр шӑтӑка ҫӗнтерме пулӑшаҫҫӗ.

Идиш куҫарӑвӗн службисем идиш простояденийӗн пӗр пайӗ пулса тӑнӑ иврила терминсене, Библирен илнӗ сӑмахсем е тӗн йӑлисене палӑртма усӑ куракан пуплевсене тупма пултараҫҫӗ. Куҫару пулӑшнипе ҫак таса сӑмахсене идиш ҫинче ҫырнӑ е калаҫу сӑмахнех кӗртмелле. Ҫак чӗлхене пӗлменсемшӗн идиш ҫине куҫарма май тупни питӗ усӑллӑ пулма пултарать.

Документсене идиш ҫине куҫарнӑ куҫарусемпе пӗтӗм истори тӑршшӗпех усӑ курнӑ, миграци, тӗн, литература, лингвистика тата еврей историйӗ пек. Акӑ мӗншӗн идиш ҫинчен квалификациллӗ тӑлмачсене тупмалла, вӗсене ивритра та, нимӗҫле те сертификациленӗ. Чӗлхе ҫумне хушса, ҫак специалистсен культурӑна, контекста тата тӗрлӗ произведенисен лару-тӑрӑвне пӗлмелле, вӗсен куҫарӑвӗсем малтанхи шухӑша тӗп-тӗрӗс палӑртччӑр.

Идиш ҫине куҫарнисем чӗлхене вӗренес текенсене пысӑк пулӑшу параҫҫӗ кӑна мар, ӑна чӗррӗн упраса хӑварма та пулӑшаҫҫӗ. Идиш сӑмахӗсене тата сӑмахсене ытти чӗлхесем ҫине куҫарма пулӑшнӑ май куҫарусем чӗлхе пӗтӗмпех ҫухалассине сирсе яма пулӑшаҫҫӗ. Квалификациллӗ тӑлмачсем пулӑшнипе идиш чӗрӗ те сывӑ упранса юлать, еврей халӑхӗн культура тата йӑли-йӗркисене уҫса парать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӗлхепе калаҫатӑн?

Идишӑра ытларах Пӗрлешӳллӗ Штатсен, Израилӗн, Российӑн, Беларусь, Украинӑн, Польшӑпа Венгри Штачӗсен еврейсен общинисенче калаҫаҫҫӗ. Унта Францире, Аргентинӑра, Австралинче, Кӑнтӑр Африкӑра, Канадӑра тата ытти ҫӗршывсенче еврейсен йышӗ сахалтарах калаҫать.

Чӗлхе историйӗ мӗнле?

Идиш - вӑтам чӗлхене хӑйӗн тымарӗсемпе кӗрсе каякан чӗлхе, ҫав чӗлхепе еврей-ашкеназсем пӗтӗм тӗнчипе калаҫаҫҫӗ. Вӑл 9 ӗмӗрте еврейсен общинисем хальхи Германипе ҫурҫӗр Францин территорийӗнче аталаннӑ вӑхӑтранпа еврей-ашкеназсен тӗп чӗлхипе ӗҫленӗ. Ку темиҫе чӗлхе хутӑшӗ, ивритпа арамей, ҫавӑн пекех славян, роман тата вӑтам германи диалекчӗсем.
Идиша пӗрремӗш хут европӑри еврейсем хушшинче 12 ӗмӗрте чапа тухнӑ, ун чухне вӑл йӑлана кӗнӗ ҫыру форми пек мар, калаҫу чӗлхипе усӑ курма пуҫланӑ. Ҫакӑ еврей халӑхӗн кӑмӑл-туйӑмӗпе ҫыхӑннӑ, вӑл час-часах географи енӗпе пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑнӑ, ҫапла вара вӑхӑт иртнӗҫемӗн тӗрлӗ диалектсем аталаннӑ. 15-16 ӗмӗр хушшинче идиш пӗтӗм Европа тӑрӑх сарӑлнӑ, европӑри еврейсен хушшинче хутшӑну чӗлхи пулса тӑнӑ.
Идиш та еврейсем пурӑнакан вырӑнти чӗлхесене вӑйлӑ витӗм кӳнӗ, ҫапла вара Пӗтӗм Европа, Африкӑпа Америкӑра тӗрлӗ диалектсем йӗркеленнӗ. Шалти уйрӑмлӑхсене пӑхмасӑрах идишӑн диалекчӗсем пӗтӗмӗшле грамматика, синтаксис тата словарьсен стандартлӑ запасӗ пур, ҫитменнине тата хӑш-пӗр диалект ҫине иврит вӑйлӑрах витӗм кӳчӗ, ыттисем ҫине - каярах чӗлхесем.
19-мӗш ӗмӗрте идишӑра литература аталансах пынӑ, ку чӗлхепе кӗнекесем, журналсем нумай пичетленсе тухнӑ. Анчах антисемитизм ӳсни, иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи хыҫҫӑн еврейсене нумайӑшне куҫарса кайни тата пӗрлешӳллӗ Штатсенче акӑлчан чӗлхине доминировать тӑвакан чӗлхе вырӑнне йышӑнни идиша калаҫу чӗлхи вырӑнне хунӑ. Паянхи пекех миллионшар ҫын пӗтӗм тӗнче тӑрӑх, ытларах Ҫурҫӗр Америкӑпа Израильре, ку чӗлхепе тахҫанхи пек анлӑн усӑ курмаҫҫӗ пулин те, идишӑпа калаҫаҫҫӗ.

Идиш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (1858-1922): Бен-Иегуде авалхи еврей чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратни тесе ҫыраҫҫӗ, вӑл иврита идиш сӑмахӗсене нумай кӗртнӗ. Вӑл та хальхи иврит словарьне ҫыракан, ҫав чӗлхепе статьясемпе кӗнекесем ҫыракан пӗрремӗш ҫын пулнӑ.
2. Шолом-Алейхем (1859-1916): Алейхем Идишӑра паллӑ писатель пулнӑ, Вӑл Еврейсен Хӗвелтухӑҫ Европӑри пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ. Унӑн произведенийӗсем, ҫав шутра "Сӗт Сутакан Тевье", пӗтӗм тӗнчипе идиш сарма пулӑшнӑ.
3. Хаим Грэйд (1910-1982): Грэйд паллӑ романист тата идишӑри поэт пулнӑ. Унӑн еврей пурнӑҫӗнчи йывӑрлӑхсем ҫинчен калакан хайлавӗсем идиш чӗлхипе литературӑн чи лайӑх произведенийӗсенчен пӗри шутланать.
4. Макс Вайнрайх (1894-1969): Лингвист, профессор, никӗслекен тата ЕВРЕЙ тӗпчевӗсен ИНСТИТУЧӖН директорӗ УIVO ВИЛЬНЮСРА, Литва, Вайнрайх хӑйӗн пӗтӗм пурнӑҫне идиша вӗренес тата популяризацилес ӗҫе халалланӑ.
5. Ицик Мангер (1900-1969): Мангер идишӑри поэт тата 20 ӗмӗрти чи аслӑ писательсенчен пӗри пулнӑ. Вӑл чӗлхене ҫӗнӗрен чӗртсе ҫӗнетме тата ҫӗнетме пысӑк витӗм кӳчӗ.

Чӗлхе тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Идиша тытӑмӗ нимӗҫ чӗлхи тытӑмӗнче идентлӑ пекех. Вӑл субъект-глагол-объект йӗркипе туса лартнӑ сӑмахсенчен, пуплевӗшсенчен тӑрать. Идиш, яланхи пекех, нимӗҫле мар, кӗскерех, унта артикльсемпе, предлогсемпе тата пӑхӑнакан союзсемпе сахалтарах усӑ кураҫҫӗ. Идишӑра нимӗҫле глаголсен спряженийӗн системи ҫук, глаголсен хӑш-пӗр вӑхӑтӗсем нимӗҫле калаҫнинчен уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Идишӑра та нимӗҫсен чӗлхинче ҫук хушма пайсем тата ытти элементсем пур.

Чӗлхене мӗнле вӗренмелле?

Идиша вӗренмелли чи лайӑх меслет вӑл-ку чӗлхене пуҫӗпех кӗрсе ларасси. Ку вӑл идише ҫинче калаҫнине итлени, идише ҫинчи кӗнекесемпе хаҫатсене вулани, ҫавӑн пекех идише ҫинчи фильмсемпе телепередачӑсене пӑхни пулать. Эсир те вырӑнти общество центрӗнче, университетра е онлайнра идиш курсне ҫырӑнма пултаратӑр. Унпа чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫнӑ чухне епле пулсан та усӑ курӑр, ку сире произведение тата грамматикӑна хӑнӑхма пулӑшӗ. Юлашкинчен, аллӑра идиш-акӑлчанла словарь тата глагол таблицисем тытӑр, вӗсем сире хӑвӑрӑн мӗнле ыйтусем ҫине те ответлеме пулӑшӗҫ.

Сербскинчен тата вырӑсла куҫарма опытлӑ тӑлмач кирлӗ, вӑл культурӑна тӗп-тӗрӗс ӑнланассине тивӗҫтерет. Серби-балкан ҫӗршывӗ Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ Европӑра пуян историпе тата ӗлӗкхи Югослави ҫӗршывӗсемпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Унӑн хӑйӗн хӑйне евӗрлӗ чӗлхи, кириллицӑпа культура пур, вӗсене мӗнле те пулин текста куҫариччен шута илмелле.

Серб чӗлхи кӑнтӑрти славян чӗлхин пӗр пайӗ пулса тӑрать, вӑл пӑлхар, хорват тата македон чӗлхисене те кӗртет. Ҫак чӗлхен икӗ тӗп диалекчӗ - штокавскипе торлак чӗлхи. Штокавский сарӑлнӑ форма шутланнӑ вӑхӑтра торлакский ытларах литература тӗллевӗсемпе усӑ курать. Куҫарӑва тӗрӗс тивӗҫтерес тесен професси тӑлмачӗн икӗ диалектпа тата регионти нюссемпе паллашмалла.

Серб чӗлхине кириллица ҫырнӑ, вӑл грек чӗлхинчен тухӑҫлӑ. Ҫак алфавит латин алфавитӗнчен те ытларах символ тытса тӑрать, ҫакӑ ӑна тӗпчесе вӗренессипе хӑнӑхассине йывӑрлатать. Ҫапла вара, куҫарнӑ текст тӗрӗс те уҫӑмлӑ пултӑр тесе, кириллицӑпа паллашнӑ тӑлмач пулмалла.

Сербипе ӗлӗкхи Югослави ҫӗршывӗсемпе тачӑ ҫыхӑнса тӑнӑшӑн Сербин контекчӗпе культурине тӑлмачӑ ӑнлантӑр. Серби чӗлхипе историне кӳршӗри ҫӗршывсемпе йӑласем пысӑк витӗм кӳнӗ. Регионпа паллашнӑ тӑлмач чӗлхепе культура уйрӑмлӑхӗсене куҫару тексчӗ пуҫламӑш текст пӗлтерӗшне тата интенцине тӗп-тӗрӗс палӑртма пултарӗ.

Кӗскен каласан, серб чӗлхинчен е унпа ӗҫлекен тӑлмачӑн серб чӗлхипе те, унӑн хӑйне евӗрлӗ культурипе йӑлисене те лайӑх пӗлмелле. Кириллицӑна пӗлни те сербла е унран тӗрӗс куҫарма кирлӗ. Сербскинчен килнӗ квалификациллӗ тӑлмач сербскинчен е серб чӗлхинчен тӗплӗ те тӗплӗн куҫарма пултарать.

Сербла хӑш ҫӗршывсенче калаҫаҫҫӗ?

Серб чӗлхи Сербире, Боснире, Герцеговинӑра, Черногорире тата Косовӑра официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать. Унта ҫурҫӗрти Македони Хорватире, Болгарире, Венгрире, Румынире тата Республикӑра сахалрах ҫынсен ушкӑнӗсем калаҫаҫҫӗ.

Серб чӗлхи историйӗ мӗнле?

Серб чӗлхине аталантарассине 8 ӗмӗрчченех, 7 ӗмӗрте Византи империйӗ пӗтнӗ хыҫҫӑн уйрӑм чӗлхе пек йӗркеленме пуҫласан, сӑнаса пӗлме пулать. Серб ҫырулӑхӗн чи малтанхи тӗслӗхӗ 13 ӗмӗре кӗрет, анчах халӗ серб чӗлхипе шутланакан чылай пайӗ ҫав вӑхӑталла йӗркеленсе ҫитнӗ. Вӑтам ӗмӗрсенче Серби ҫӗршывра тӗрлӗ фракцисем калаҫакан нумай диалектсен тӑван ҫӗршывӗ пулнӑ, Анчах Серби литературине аталантарни 15-16 ӗмӗрсенче диалектсене пӗрлештерме тата чӗлхене стандартизацилеме пулӑшнӑ.
Осман пуҫ пулса тӑнӑ вӑхӑтра серб чӗлхи 14-мӗшӗнчен пуҫласа 19-мӗшӗччен османла-турккӑлла вӑйлӑ витӗм кӳнӗ, ҫакӑ чӗлхене лексикӑпа грамматика енчен паллӑ тунӑ. Ку Вӑл Паянхи кунчченех нумай районсенче, Уйрӑмах Сербин кӑнтӑрпа хӗвелтухӑҫӗнче упранать.
19-мӗш ӗмӗрте малалла литература реформисем ирттернӗ, серб чӗлхине вара штокман диалекчӗпе килӗшӳллӗн стандартизациленӗ, вӑл паян ҫӗршыври ҫырусемпе чӗлхе тексчӗсемшӗн нумайӑшӗшӗн усӑ курать. Ҫавӑнтан вара ку чӗлхене ытти чӗлхесем, чи малтан акӑлчан чӗлхисем, вӑйлӑ витӗм кӳчӗҫ, ҫакӑ ӑна интереслӗ гибрид туса хучӗ.

Серб чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Вук Стефанович Караджич (1787-1864): "хальхи серб литературин ашшӗ" Тесе Паллӑ ҫын, серб орфографийӗпе грамматикине тата серб словарьне йӗркелемелли стандартизаци енӗпе тӗп фигура пулнӑ.
2. Доситей Савӑнӑҫович (1739-1811): серб литературине тата вӗренӗве йӗркеленӗ Писатель, унӑн произведенийӗсем серб культурине, чӗлхене тата вӗренӗве аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
3. II Петрович-Непош (1813-1851): серб князӗ-епископ тата поэт, вӑл серб литературин историйӗнче пӗлтерӗшлӗ фигура пулса тӑрать. 1837 ҫулхи "Ту пуҫ кӑшӑлӗ" ятлӑ эпикӑллӑ поэма чи паллӑ, вӑл наципе ирӗклӗх юхӑмне пропагандӑлать.
4. Йован Стерий Попович (1806-1856): драматург, унӑн произведенийӗсем серб театрӗпе чӗлхине йӗркелеме пулӑшнӑ. Серб чӗлхине аталантарма пысӑк витӗм кӳнӗ вӑл.
5. Стефан Митров Любиша (1824-1878): Сербин драматургне ертсе пыраканӗ, унӑн пултарулӑхне серб чӗлхин стандартне вырнаҫтарма пулӑшаҫҫӗ. Унӑн пьесисене хӑйсен комедиллӗ элеменчӗсемпе, ҫавӑн пекех ҫинҫе социаллӑ критикӑпа пӗлеҫҫӗ.

Серб чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Серб чӗлхи тытӑмӗ, тӗрӗссипе, славян тата балкан чӗлхисен комбинацийӗ пулса тӑрать. Ку вӑл икӗ йӑхлӑ (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам), виҫӗ йышлӑ (пӗртен-пӗр, иккӗллӗ тата нумай йышлӑ) тата ҫичӗ падежлӑ (менельник, эрех, ашшӗ-амӑшӗ, пултаруллӑ, чӗнӳллӗ, инструментальнӑй тата локативлӑ). Унта Та Субъект-глагол-объект сӑмахӗсен йӗрки пур.

Серб чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Чӗлхе занятийӗсене ҫӳрӗр: кирек мӗнле ҫӗнӗ чӗлхене те вӗренмелли чи тухӑҫлӑ меслетсенчен Пӗри-занятисене е курсне ҫӳресси. Ку серб грамматикине тата произведенине структура лару-тӑрӑвӗнче, ал айӗнче квалификациллӗ преподаватель тытса, лайӑх вӗренме пултарать, вӑл сире пулӑшать.
2. Серб фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр: серб телекуравӗпе фильмӗсене Пӑхса тухни-чӗлхепе паллашма тата темиҫе усӑллӑ сӑмах тата идиом ӑнланма питӗ лайӑх меслет.
3. Чӗлхепе улӑштармалли юлташ тупӑр: чӗлхе курсне ҫӳрени сирӗншӗн вариант мар пулсан, чӗлхепе улӑштармалли партнера шырани хӑвӑрт вӗренмелли лайӑх меслет пулма пултарать. Калаҫура тата практикӑра хӑвӑр мӗнле чӗлхепе калаҫасшӑн пулнине эсир иксӗр те килӗшнине ӗненӗр.
4. Онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр: онлайн-ресурссем нумай, вӗсем сире веб-сайт, приложени, подкаст тата видео йышши серб чӗлхине вӗрентме пулӑшӗҫ. Вӗсемпе эсир чӗлхене вӗренмелли ытти занятисем ҫумне хушса усӑ курма хӑтланса пӑхӑр.
5. Сербла чӗлхе носителӗсемпе калаҫӑр: сербсен чӗлхине лайӑхлатмалли Чи Лайӑх меслет-чӗлхе носителӗсемпе практикӑласси. Вырӑнти ушкӑнпа пӗрлешӗр е онлайн чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма май тупӑр. Ҫакӑ сире хӑвӑр сӑмахӑра лайӑхлатма, хӑвӑра шанма тата чӗлхене ӑнланма пулӑшать.