Казах Вырӑс Куҫар

Тӗнче космополитлӑ пулса пынӑ май казахла куҫару пысӑкрах та пӗлтерӗшлӗрех процесс пулса тӑрать. Тӗнче рынокӗсем ӳснӗҫемӗн казах чӗлхине тӗрӗс куҫарас ӗҫре кирлӗ пулса пырать. Казах чӗлхине урӑх чӗлхесене куҫарни тата пачах урӑхла кӑткӑс процесс пулма пултарать, пахалӑхлӑ куҫарӑва тивӗҫтерес тесен чӗлхепе унӑн грамматикине, ҫавӑн пекех ҫӗршывсем хушшинчи культура уйрӑмлӑхӗсене ӑнланни кирлӗ.

Казахла-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Казахстанра, ҫавӑн пекех Узбекистанра, Китайра, Кыргызстанра, Раҫҫейре тата ытти совет республикисенче калаҫаҫҫӗ. Ӗмӗрсем тӑршшӗпех ӑна араб, перси тата вырӑс чӗлхисем витӗм кӳнӗ. Чӗлхе тӑватӑ диалектран тӑрать: Кӑнтӑр, Ҫурҫӗр, Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ тата Хӗвеланӑҫ. Мӗнле диалекта куҫарнине кура хӑшпӗр грамматикӑпа усӑ курмалли правилӑсем улшӑнма пултараҫҫӗ. Ҫавна май куҫару проекчӗ ҫине куҫиччен кашни диалекта ӑнланни кирлӗ.

Кунсӑр пуҫне, чӗлхе ҫине витӗм кӳрекен культурӑллӑ нюанссене сисӗмлӗ пулмалла. Тӗслӗхрен, ӗҫ ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ чухне формальнӑй чӗлхепе час-часах усӑ кураҫҫӗ, ҫав вӑхӑтрах информаци чӗлхи ирӗклӗ калаҫусенче час-часах кӑмӑллӑрах. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑн ҫулне шута илмелле, мӗншӗн тесен ҫамрӑк тӑлмачсем вунӑ ҫул каялла усӑ курнӑ кивӗ сӑмахсене е сӑмахсене пӗлмеҫҫӗ.

Юлашкинчен, тӑлмачсен алфавитпа тата вӗсем куҫаракан чӗлхе системипе паллашмалла. Казах чӗлхине виҫӗ тӗрлӗ алфавит ҫырнӑ, анчах паян кириллица ытларах усӑ курать. Кунсӑр пуҫне чӗлхере куҫарнӑ чухне шута илмелли хӑйӗн ҫырулӑх паллисем пур.

Юлашкинчен, казахла куҫару чӗлхене, унӑн диалекчӗсене, культура нюансӗсене тата алфавита ӑнланма ыйтать. Ҫак анспектсене шута илсе тӑлмачсем палӑртнӑ пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерекен куҫарусен пахалӑхне тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче казахла калаҫаҫҫӗ?

Казах чӗлхи Казахстанра официаллӑ чӗлхе шутланать, Ҫавӑн пекех Раҫҫейре тата Китайӑн, Афганистанӑн, Турципе Монголин хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхин историйӗ мӗнле?

Казах чӗлхин историйӗ 1400 ҫул тӗлне, Ӑна Пӗрремӗш хут Вӑтаҫӗр Азири ҫеҫенхирсенче пурӑнакан куҫса ҫӳрекен тӗрӗк чӗлхеллӗ йӑхсем хушшинче ҫыру чӗлхипе усӑ курнӑ чухне тухать. Казах чӗлхинчи нумай сӑмахсене ытти тӗрӗк чӗлхисенчен, ҫавӑн пекех перси, араб тата вырӑс чӗлхисенчен илнӗ тесе шутлаҫҫӗ. 18 ӗмӗр тӗлне казах чӗлхи Казахстанра доминировка тӑвакан чӗлхе пулса тӑнӑ, сталинла тапхӑр хыҫҫӑн Вӑл 1996 ҫулта Казахстанри официаллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ. Паян унпа 11 миллион ытла ҫын, ытларах Казахстанра, Узбекистанра тата Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абай Кунанбайулсем (1845-1904) - хальхи казах литературин Ашшӗ, ҫӗнӗ литература стилне кӗртнӗ, чӗлхине ҫӗнетнӗ поэтпа философ пекех паллӑ.
2. Магжан Жумабаев (1866-1938) - хальхи казах чӗлхин ҫырулӑхне стандартизациленӗ писатель тата педагог.
3. Мухтар Ауэзов (1897-1961) - паллӑ писатель, драматург тата Совет Казахстанӗнчи вӗренӳ министрӗ, ӑна хальхи казах чӗлхине кодификаципе аталантарасси тесе шутлаҫҫӗ.
4. Габит Муссепов (1894-1937) - лингвист, педагог тата этнограф, казах чӗлхине аталантарас ӗҫе ирхи тӳпе хывнӑскер.
5. Ерлан Нысанбаев (1903-1971) - чӗлхе реформаторӗ тата Казах наукисен академине никӗслекен, казах чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.

Казах чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Казах чӗлхи тытӑмӗ агглютинативлӑ. Ку сӑмахсем морфе пӗрлештернипе пулса тӑнине пӗлтерет, вӗсенчен кашниех пӗр пӗлтерӗшлӗ. Казах чӗлхи те эгативлӑ-абсолютивлӑ синтаксис пур, вӑл куҫмалла мар сӗнӳпе куҫса ҫӳремелли предложени объектне те пӗр формӑпа палӑртма пултарассине пӗлтерет. Чӗлхере те глаголӑн тӑхӑр пӗлтерӗшлӗ тата ултӑ тапхӑрӗ пур.

Казах чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Никӗссене тӗпчеме тытӑнӑр. Алфавита мӗнле вуламаллине те, ҫырмаллине те, сӑмахсене мӗнле каламаллине те вӗренӗр. 2. Предложенисен грамматикипе структурине вӗренӗр. Эсир Интернетра усӑллӑ ресурссем нумай тупма пултаратӑр. 3. Казах музыкине итлӗр те казах фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр, калаҫу чӗлхипе паллашма. 4. Репетиторпа е чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе практикӑра усӑ курӑр. Таркӑн пулас тесен, ҫак чӗлхепе калаҫакан калаҫӑва тата хӑлхана практикацилес пулать. 5. Малалла вӗренӗр. Чӗлхене тата унпа усӑ курмалли практикӑна вӗренмешкӗн кашни кунах кӑштах вӑхӑт уйӑрӑр. 6. Культурӑна тиенӗр. Кӗнеке вулани, музыкӑна итлени тата казах пурнӑҫӗпе паллашни сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗҫ.

Вырӑс чӗлхи-уйрӑм грамматикӑпа синтаксислӑ кӑткӑс чӗлхе. Ку Вӑл Раҫҫейӗн, Никама Пӑхӑнман Патшалӑхсен (ЮРГ) Туслӑхӗн, ӗлӗкхи совет республикисен регионти организацийӗн официаллӑ чӗлхи. Вырӑсла пӗтӗм тӗнчипе 180 миллион ытла ҫын калаҫать, вӑл топ-тӗнчери чи сарӑлнӑ 10 чӗлхене кӗрет. Ҫавӑн пекех вӑл ӗлӗкхи Совет Союзӗнче тӗрлӗ облаҫсенче дипломати, суту-илӳ тата технологи пӗлтерӗшлӗ пулнӑран хутшӑну чӗлхи шутланать.

Вӑл пӗтӗм тӗнчери арена ҫинче анлӑн усӑ курнине тата пӗлтерӗшлӗ пулнине шута илсе вырӑсла куҫарни унран та кирлӗ хӑнӑху пулса тӑрать. Ҫакӑ культурӑллӑ нюанссене шута илсе тата контекта тӗп-тӗрӗс тивӗҫтерес тӗлӗшпе малтанхи пӗлтерӗше тӗп-тӗрӗс пама ыйтать. Унӑн кӑткӑслӑхне тата пысӑк пахалӑхлӑ куҫарусене пурнӑҫлама чӗлхине тарӑн ӑнланмаллине пула опытлӑ професси тӑлмачӗ кирлӗ.

Вырӑсла куҫару час-часах юридически калаҫусем, финанспа ҫыхӑннӑ документсем тата маркетинг материалӗсем пек пысӑк ӗҫ операцийӗсенче кирлӗ. ЮРГ Раҫҫейӗнче е ЫТТИ ҫӗршывсенче ӗҫлекен компанисене тухӑҫлӑ коммуникаци валли, уйрӑмах вӗсен веб-сайчӗсемпе контент-маркетинг валли тӗп-тӗрӗс куҫарусем кирлӗ. Асӑннӑ облаҫра опытлӑ квалификациллӗ тӑлмачӑ палӑртнӑ пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс парасса, йышӑнасса шанма пултарать.

Сахал масштабпа куҫарма, информациллӗ калаҫусем пек, тӗрлӗ автоматизациленӗ инструментсем, онлайнсем пур. Ҫак инструментсем чӗлхене тӗпрен ӑнланассине тивӗҫтерме пултараҫҫӗ, анчах професси тӑлмачин контекстне тӗп-тӗрӗс ӑнланни те ҫитмест вӗсене. Ҫавӑнпа куҫару енӗпе мӗнле пулӑшу ӗҫӗсен типӗ ҫинчен йышӑниччен материал мӗн тума кирлине тата кӑткӑс пулнине шута илмелле.

Юлашкинчен, вырӑсла тӗрӗс те шанчӑклӑ куҫару компанисемпе ытти ҫынсем хушшинче вырӑс чӗлхипе ӑнӑҫлӑ хутшӑнма кирлӗ. Професси тӑлмачӗпе усӑ курни ҫак пӗлтерӗве, ӗҫлӗ, харпӑр хӑйӗн е ытти тӗллевсемпе пулсан та, парасса, ӑнланасса шантарать. Унсӑр пуҫне чӗлхе кӑткӑслӑхӗ куҫару тӗсӗсемшӗн пысӑк квалификациллӗ специалистсене явӑҫтарнин пӗлтерӗшне палӑртать.

Хӑш ҫӗршывсенче вырӑсла калаҫаҫҫӗ?

Вырӑсла Российӑра, Беларусире, Казахстанра, Кыргызстанра, Украинӑра, Эстонире, Латвире, Литвара, Молдовӑра, Таджикистанра, Литвере, Литвере, Узбекистанра, Азербайджанра, Арменире, Туркменистанра, Грузире тата Абхазире калаҫаҫҫӗ.

Вырӑс чӗлхи историйӗ мӗнле?

Вырӑс чӗлхи хӑйӗн тымарӗсемпе хӗвелтухӑҫ славян чӗлхине, славян чӗлхисен историллӗ виҫӗ ушкӑнӗнчен пӗрне каять. Ҫак чӗлхепе хальхи Раҫҫей, Украина тата Белорусси территорийӗнче 9 ӗмӗрте пурӑнакан хӗвелтухӑҫ славян йӑхӗсем калаҫнӑ та ҫырнӑ. Ҫав вӑхӑтра чиркӳ славянский литература, тӗн тата административлӑ тӗллевсем валли ҫыру чӗлхипе ӗҫлеме пуҫланӑ, грек тата латыньсене ытларах улӑштарнӑ.
10 ӗмӗре хӗвелтухӑҫ славянский, вӑтам ӗмӗрсенчи пӑлхарсемпе серб чӗлхисене пула, майӗпен вырӑс чӗлхине эволюциленӗ, вӗсем хӑйсем те чиркӳ славян чӗлхипе вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. 11 ӗмӗрте киев Русӗн тапхӑрӗнчи литература произведенийӗ - пӗрремӗш летопиҫӗ - авалхи славянла ҫырнӑ.
14-15 ӗмӗр тӑршшӗпех вырӑссем хӑйсен территорине анлӑлатса пынӑ, юлашкинчен Лӑпкӑ океана ҫитнӗ те ытти чӗлхесемпе, культурӑсемпе контакта кӗнӗ. Вырӑссем ҫак ытти чӗлхесен витӗмне каялла ҫавӑрнӑ та, хальхи вырӑс чӗлхи мӗн пӗлнине туса, вӗсене хӑйсен чӗлхине кӗртнӗ.
17 ӗмӗртен пуҫласа вырӑс чӗлхи малалла аталанма пуҫланӑ, Александр Пушкинпа Иван Тургенев "литература вырӑсӗ"ятлӑ чӗлхепе ҫырнӑ паллӑ авторсен ӗҫне пула. Ҫак ҫӗнӗ, кӑткӑсрах чӗлхе хӑвӑрт сарӑлчӗ, часах вӑл политикӑпа литература, наукӑпа культурӑна ытларах хисеплеме пуҫларӗ.
Паян вырӑс славян чӗлхисенчен чи сарӑлнӑ чӗлхе шутланать, ӑна йӑтса ҫӳрекенсем 145 миллион ытла ҫын шутланать, Пӗрлешӳллӗ Нацисен Организацийӗн официаллӑ чӗлхисенчен пӗри пулса тӑрать.

Вырӑс чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Иван Тургенев (1818-1883) – прозаик, поэт тата драматург, вырӑс чӗлхипе усӑ курнӑ тата наци литературине аталантарас ӗҫе хӑйӗн тӳпе хывнӑ.
2. Александр Сергеевич Пушкин (1799-1837) – хальхи вырӑс литературин никӗсне хывакан тата вырӑс поэзийӗн ашшӗ.
3. Николай Карамзин (1766-1826) – вырӑсла нумай ҫыракан тата вырӑс культурине пысӑк тӳпе хывнӑ поэт тата историк.
4. Владимир Даль (1801-1872) - лингвист, лексикограф тата вырӑс чӗлхин пӗрремӗш тулли словарӗн составителӗ.
5. Александр Блок (1880-1921) - XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи вырӑс литература сценин малта пыракан фигурисенчен пӗри тата вырӑс поэзийӗнчи чи паллӑ произведенисен авторӗ.

Вырӑс чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Вырӑс чӗлхи структури агглютинативлӑ тата аналитика принципӗсен пӗрлешӗвӗнче чылай шайра никӗсленсе тӑрать. Агглютинаци - вӑл процесс, ун чухне морфемӑсем е сӑмахсен пӗр пайӗ пӗр ӑнланӑва пӗлтерекен пӗр сӑмах тӑвас тесе пӗрлешеҫҫӗ. Аналитика тытӑмӗсем, унӑн ӑнланӑвне ҫӑмӑллатас тесе, пӗр ӑнланӑва уйрӑм сӑмахсем ҫине пайлама шутлаҫҫӗ. Вырӑс чӗлхинче суффикссемпе час-часах тӗрлӗ грамматика категорийӗсене, ӑру, падеж, число, асспект, вӑхӑт тата еткерлӗхе палӑртма усӑ кураҫҫӗ. Вырӑс чӗлхинче пурлӑхпа паллӑ ячӗсем ултӑ тӗрлӗ падеж таран пулма пултараҫҫӗ. Чӗлхе синтаксисӗ те, пассивлӑ предложенисен, парӑмлӑ предложенисен тата глаголсен кӑткӑс формисен системипе танлаштарсан, питӗ килӗшӳллӗ.

Вырӑс чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Реализмлӑ кӗтӳсемпе тӗллевсене палӑртӑр: вырӑс чӗлхине ӑнланни хӑш чухне вӑйсӑр пек туйӑнма пултарать, анчах эсир хӑвӑр умӑрта реализмлӑ кӗтӳ тата тӗллев лартсан, ҫитӗнӳ тума пултаратӑр. Чӗлхене вӗренес енӗпе ҫул ҫӳреве ертсе пырас тапхӑра пӗтерӗр, хӑвӑра ҫирӗп тытма тӑрӑшӑр.
2. Вӗренӳре партнера тупӑр: вӗрентӳ енӗпе ӗҫлекен онлайн-партнера Е вырӑсла калаҫакан тусне Тупӑр, вӑл сире калаҫу сӑмахӗнче тата калаҫура усӑ курма пулӑшать.
3. Вырӑс культурине тиенӗр: кӗнекесем вулӑр, фильмсемпе телешоу ҫине пӑхӑр, подкассемпе музыкӑна итлӗр те чӗлхепе унӑн культура контекчӗ хушшинче ҫыхӑну тытма тӑрӑшӑр.
4. Вырӑс чӗлхипе Вӗренмелли занятисене кӗрсе тухӑр: Куҫлӑхлӑ е онлайн-вырӑс чӗлхипе вӗренмелли занятисем никӗссене лайӑх тӗпчесе вӗренме тата учитель е чӗлхе йӑтса ҫӳрекен ҫынран каялла ҫыхӑну илме пултараҫҫӗ.
5. Карточкӑсем ҫырӑр: карточкӑсене вырӑсла сарӑлнӑ сӑмахсемпе тата сӑмахсемпе Ҫырӑр. Ҫакӑ чӗлхене ҫирӗплетме тата унӑн асра юлас кӑмӑлне ҫӑмӑллатма пултарать.
6. Чӗлхене вӗренмелли приложенипе усӑ курӑр: Duolingo, Memrise Тата Rosetta Stone йышши Приложенисем вырӑс чӗлхине вӗренмелли питӗ лайӑх инструментсем пулса тӑраҫҫӗ. Вӗсем сире кӑштах структура парӗҫ, чӗлхене управлени пайӗсем ҫине пайлама пулӑшӗҫ.
7. Практика, практика, практика: Вырӑс чӗлхине чӑннипех вӗренсе ҫитмелли Пӗртен-пӗр меслет - ӑна май килнӗ таран час-часах практикацилесси. Вулас, ҫырас, аудиторилес тата калаҫас упражненисене тӑтӑшах пурнӑҫлӑр, хӑвӑрӑн хӑнӑхӑвӑрсене лайӑхлатас тесе.