Казах Маратхӑсем Куҫар

Тӗнче космополитлӑ пулса пынӑ май казахла куҫару пысӑкрах та пӗлтерӗшлӗрех процесс пулса тӑрать. Тӗнче рынокӗсем ӳснӗҫемӗн казах чӗлхине тӗрӗс куҫарас ӗҫре кирлӗ пулса пырать. Казах чӗлхине урӑх чӗлхесене куҫарни тата пачах урӑхла кӑткӑс процесс пулма пултарать, пахалӑхлӑ куҫарӑва тивӗҫтерес тесен чӗлхепе унӑн грамматикине, ҫавӑн пекех ҫӗршывсем хушшинчи культура уйрӑмлӑхӗсене ӑнланни кирлӗ.

Казахла-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Казахстанра, ҫавӑн пекех Узбекистанра, Китайра, Кыргызстанра, Раҫҫейре тата ытти совет республикисенче калаҫаҫҫӗ. Ӗмӗрсем тӑршшӗпех ӑна араб, перси тата вырӑс чӗлхисем витӗм кӳнӗ. Чӗлхе тӑватӑ диалектран тӑрать: Кӑнтӑр, Ҫурҫӗр, Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ тата Хӗвеланӑҫ. Мӗнле диалекта куҫарнине кура хӑшпӗр грамматикӑпа усӑ курмалли правилӑсем улшӑнма пултараҫҫӗ. Ҫавна май куҫару проекчӗ ҫине куҫиччен кашни диалекта ӑнланни кирлӗ.

Кунсӑр пуҫне, чӗлхе ҫине витӗм кӳрекен культурӑллӑ нюанссене сисӗмлӗ пулмалла. Тӗслӗхрен, ӗҫ ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ чухне формальнӑй чӗлхепе час-часах усӑ кураҫҫӗ, ҫав вӑхӑтрах информаци чӗлхи ирӗклӗ калаҫусенче час-часах кӑмӑллӑрах. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑн ҫулне шута илмелле, мӗншӗн тесен ҫамрӑк тӑлмачсем вунӑ ҫул каялла усӑ курнӑ кивӗ сӑмахсене е сӑмахсене пӗлмеҫҫӗ.

Юлашкинчен, тӑлмачсен алфавитпа тата вӗсем куҫаракан чӗлхе системипе паллашмалла. Казах чӗлхине виҫӗ тӗрлӗ алфавит ҫырнӑ, анчах паян кириллица ытларах усӑ курать. Кунсӑр пуҫне чӗлхере куҫарнӑ чухне шута илмелли хӑйӗн ҫырулӑх паллисем пур.

Юлашкинчен, казахла куҫару чӗлхене, унӑн диалекчӗсене, культура нюансӗсене тата алфавита ӑнланма ыйтать. Ҫак анспектсене шута илсе тӑлмачсем палӑртнӑ пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерекен куҫарусен пахалӑхне тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче казахла калаҫаҫҫӗ?

Казах чӗлхи Казахстанра официаллӑ чӗлхе шутланать, Ҫавӑн пекех Раҫҫейре тата Китайӑн, Афганистанӑн, Турципе Монголин хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхин историйӗ мӗнле?

Казах чӗлхин историйӗ 1400 ҫул тӗлне, Ӑна Пӗрремӗш хут Вӑтаҫӗр Азири ҫеҫенхирсенче пурӑнакан куҫса ҫӳрекен тӗрӗк чӗлхеллӗ йӑхсем хушшинче ҫыру чӗлхипе усӑ курнӑ чухне тухать. Казах чӗлхинчи нумай сӑмахсене ытти тӗрӗк чӗлхисенчен, ҫавӑн пекех перси, араб тата вырӑс чӗлхисенчен илнӗ тесе шутлаҫҫӗ. 18 ӗмӗр тӗлне казах чӗлхи Казахстанра доминировка тӑвакан чӗлхе пулса тӑнӑ, сталинла тапхӑр хыҫҫӑн Вӑл 1996 ҫулта Казахстанри официаллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ. Паян унпа 11 миллион ытла ҫын, ытларах Казахстанра, Узбекистанра тата Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абай Кунанбайулсем (1845-1904) - хальхи казах литературин Ашшӗ, ҫӗнӗ литература стилне кӗртнӗ, чӗлхине ҫӗнетнӗ поэтпа философ пекех паллӑ.
2. Магжан Жумабаев (1866-1938) - хальхи казах чӗлхин ҫырулӑхне стандартизациленӗ писатель тата педагог.
3. Мухтар Ауэзов (1897-1961) - паллӑ писатель, драматург тата Совет Казахстанӗнчи вӗренӳ министрӗ, ӑна хальхи казах чӗлхине кодификаципе аталантарасси тесе шутлаҫҫӗ.
4. Габит Муссепов (1894-1937) - лингвист, педагог тата этнограф, казах чӗлхине аталантарас ӗҫе ирхи тӳпе хывнӑскер.
5. Ерлан Нысанбаев (1903-1971) - чӗлхе реформаторӗ тата Казах наукисен академине никӗслекен, казах чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.

Казах чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Казах чӗлхи тытӑмӗ агглютинативлӑ. Ку сӑмахсем морфе пӗрлештернипе пулса тӑнине пӗлтерет, вӗсенчен кашниех пӗр пӗлтерӗшлӗ. Казах чӗлхи те эгативлӑ-абсолютивлӑ синтаксис пур, вӑл куҫмалла мар сӗнӳпе куҫса ҫӳремелли предложени объектне те пӗр формӑпа палӑртма пултарассине пӗлтерет. Чӗлхере те глаголӑн тӑхӑр пӗлтерӗшлӗ тата ултӑ тапхӑрӗ пур.

Казах чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Никӗссене тӗпчеме тытӑнӑр. Алфавита мӗнле вуламаллине те, ҫырмаллине те, сӑмахсене мӗнле каламаллине те вӗренӗр. 2. Предложенисен грамматикипе структурине вӗренӗр. Эсир Интернетра усӑллӑ ресурссем нумай тупма пултаратӑр. 3. Казах музыкине итлӗр те казах фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр, калаҫу чӗлхипе паллашма. 4. Репетиторпа е чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе практикӑра усӑ курӑр. Таркӑн пулас тесен, ҫак чӗлхепе калаҫакан калаҫӑва тата хӑлхана практикацилес пулать. 5. Малалла вӗренӗр. Чӗлхене тата унпа усӑ курмалли практикӑна вӗренмешкӗн кашни кунах кӑштах вӑхӑт уйӑрӑр. 6. Культурӑна тиенӗр. Кӗнеке вулани, музыкӑна итлени тата казах пурнӑҫӗпе паллашни сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗҫ.

Маратха-Индири Махарштр штатӗнче маратха халӑхӗ калакан индоарилле чӗлхе. Ку Махарштрӑн официаллӑ чӗлхи тата Индири 22 официаллӑ чӗлхерен пӗри. Маратхӑпа калаҫакан ушкӑнӑн уйрӑм контектне ӑнланас тесен, ӑна тӗрӗс куҫарма ыйтать.

Грамматика кӑткӑс тата словарь запасне пула текстсене маратха ҫине куҫарасси ансат задача пулма пултарать. Анчах маратха ҫине тӗрӗс пӑхнӑ чухне тата ресурссем ҫине куҫарни ансат пулма пултарать.

Маратхӑпа ӗҫлекен квалификациллӗ специалистсене шырасси кирек мӗнле куҫарӑвӑн чи пӗлтерӗшлӗ пайӗ шутланать. Куҫару компанийӗсем час-часах чӗлхе йӑтса ҫӳрекен тӑлмачсене тара тытаҫҫӗ, вӗсем текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс каласа пама пултараҫҫӗ, ҫав хушӑрах культура факторӗсене, диалект тата калаҫу ҫаврӑнӑшӗсене шута илеҫҫӗ. Ҫакӑ пурнӑҫӑн тӗп результачӗн тӗп-тӗрӗслӗхӗпе пахалӑхне тивӗҫтермелли пӗлтерӗшлӗ.

Ӗҫ фактически куҫару патне ҫитсен, унпа усӑ курма май паракан темиҫе меслет тата техник пур. Тӗслӗхрен, машинӑсен куҫарӑвӗ ытларах та ытларах палӑрса тӑрать, мӗншӗн тесен вӑл база куҫарӑвӗсене хӑвӑрт та хаклах пурнӑҫламалли алгоритмӑпа усӑ курать. Анчах ку меслет маратха нюансӗсемпе кӑткӑслӑхӗсене пула тӗрӗс мар усӑ кӳме пултарать.

Тепӗр енчен, этем куҫарӑвӗ шанчӑклӑрах шутланать, мӗншӗн тесен вӑл куҫарусен пахалӑхне пысӑкрах пахалӑхпа тивӗҫтерет. Тӑлмачсен вӗҫленекен чӗлхепе те, тӗллевлӗ чӗлхепе те паллашмалла, оригиналлӑ текст пӗлтерӗшне пама юрӑхлӑ сӑмахсем тупма пӗлмелле. Тен, вӗсен предложени тытӑмне те улшӑнусем кӗртмелле пулӗ, вӑл тӗллевлӗ чӗлхен грамматика нормисене тивӗҫтертӗр.

Тепӗр меслете транскреаци теҫҫӗ, вӑл текст пӗлтерӗшне ансат куҫарнӑ май пулса тухать. Транскрибировани текста тӗллевлӗ чӗлхепе куҫарса ҫырас ӗҫе кӗртет, ҫав пӗлтерӗве саспа тата стильпе, ҫавӑн пекех вӗҫленекен тата тӗллев чӗлхисем хушшинчи культурӑллӑ уйрӑмлӑхсене шута илсе пӗлтермелле.

Юлашкинчен, куҫару тӗп-тӗрӗс пулнине ӗненес тесен, маратха носкителӗпе тухмалли даннӑйсене пӑхса тухмалла. Ҫакӑ документа пичетлесе кӑлариччен кирек мӗнле йӑнӑша та тупса палӑртма май парать.

Маратхӑна куҫарасси малтан кӑткӑс задача пек туйӑнма пултарать, анчах тӗрӗс майсемпе инструментсем тунӑ чухне ӑна ансат та тухӑҫлӑ тума пулать. Опытлӑ профессионалсемпе эсир вулакансене тӗрӗс те паха куҫарусем паратӑр тесе шанма пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче маратха чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Маратхӑпа ытларах Индире калаҫаҫҫӗ, Унта вӑл махарштр штачӗн официаллӑ чӗлхи шутланать, ҫавӑн пекех Гоа, Дадрӑпа Нагар-Хавель, Даманпа диу, Карнатаки, Телангансем, Гуджарат тата Чхаттисгарх чӗлхипе калаҫать. Ҫавӑн пекех юнашар штатсенчи мадхья-Мӑн Аслашшӗ, Андхра-Мӑн Аслашшӗ Тата Керал, ҫавӑн пекех Карнатаки, Тамилнада тата Абу-Даби районӗсенче те чылай ҫын пурӑнать. Маратха диаспора та пӗтӗм тӗнчипе, уйрӑммӑнах Пӗрлешӳллӗ Штатсенче, Канадӑра, Израильре, араб Эмирачӗсем, Австрали, Сингапура, Ҫӗнӗ Зеланди, Кӑнтӑр Африкӑра, Сауд Аравийӗнче, Катарӑра тата Оманӑра, калаҫать.

Маратха чӗлхин историйӗ мӗнле?

Маратхӑн чӗлхи вӑрӑм та пуян истори пур. Вӑл Пирӗн эрӑри 10-мӗш ӗмӗрте Махарштрӑн кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ штатӗнче пуҫланса кайнӑ, вӑл практикӑн ҫирӗплетсе панӑ чӗлхисенчен пӗри пулса тӑрать. Маратхӑсем ҫине ҫырнӑ чи ир ҫырса хунисене пирӗн эрӑри 9 ӗмӗрте параҫҫӗ. Маратха 13 ӗмӗр тӗлне регион доминацилекен чӗлхе пулса тӑнӑ.
Маратх империйӗ тытса пынӑ вӑхӑтра маратха 17-мӗшпе 19-мӗш ӗмӗрччен управленин официаллӑ чӗлхи пулнӑ. Колониллӗ тапхӑрта маратха литература, поэзи тата журналистика чӗлхи пулса, вӗреннӗ халӑх хушшинче сумпа чапа тухма пуҫланӑ. Унтан вӑл Махарштрӑран Пӗтӗм Индипе сарӑлнӑ, паян унта 70 миллион ытла ҫын калаҫать. Маратхӑна хальхи вӑхӑтра Инди правительстви официаллӑ чӗлхепе йышӑннӑ.

Маратха чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Джиотира Махатми 2. Винаяк Дамодар Саваркар 3. Джамбхекар Балшастри 4. Чие Ҫырли Пункчӗ 5. С. Инамдар Нагат

Маратха чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Маратха хинди, гуджарати тата санскрит йышши ытти чӗлхесемпе тачӑ ҫыхӑннӑ индоари чӗлхин членӗ пулса тӑрать. Ӑна деванагарин шрифчӗпе ҫырнӑ, морфологипе синтаксисӑн кӑткӑс системи пур, вӑл инди чӗлхисем евӗрлӗ. Маратха субъект-объект-глагол (SOV) сӑмахӗсен йӗркине тытса пырать, сӑлтавсене мар, послогсемпе усӑ курать. Чӗлхере ҫавӑн пекех активпа пассив хушшинчи уйрӑмлӑхлӑ глаголсем, тайӑлусем, тембрсем нумай.

Маратха чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Маратха урокӗсене илӗр. Нумай чӗлхе шкулӗсем маратхӑна вӗренме сӗнеҫҫӗ, е эсир онлайн-репетитор тупма пултаратӑр, вӑл сире хӑйӗн хӑнӑхӑвӗсемпе усӑ курма пулӑшать.
2. Маратхӑпа калаҫакан ҫӗршыва кайса килӗр. Сирӗн ресурссем пур пулсан, маратхӑпа калаҫакан ҫӗршыва пырса курӑр, эсир ҫав чӗлхепе тата унӑн носильщикӗсемпе тӳрремӗнех паллашма пултаратӑр.
3. Маратх радионе итлӗр те марат телекуравне пӑхӑр. Ҫакӑ сире тӗрлӗ акцентсемпе тата сӑмах стилӗсемпе паллаштарӗ, ҫавӑнпа эсир чӗлхене ҫутҫанталӑк ҫулӗпе вӗренме пултаратӑр.
4. Маратхӑлла кӗнекесем вулӑр. Маратха ҫинчен ҫырнӑ кӗнекесем нумай, вӗсем эсир хӑвӑрӑн словарь запасне анлӑлатас тата чӗлхе грамматикипе тата синтаксиспа паллашас тесе усӑ курма пултаратӑр.
5. Туссене маратхӑна илсе кайӑр. Кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелли чи лайӑх меслетсенчен пӗри-ҫӗнӗ туссем уҫасси, вӗсем ҫав чӗлхене тытса тӑракансем шутланаҫҫӗ. Маратхӑпа, онлайн пекех, хӑвӑрӑн хӑнӑхӑвӑрсене практикацилес тата аталантарас тесе калаҫакан ҫынсемпе хутшӑнӑр.