Казах Грузин Куҫар

Тӗнче космополитлӑ пулса пынӑ май казахла куҫару пысӑкрах та пӗлтерӗшлӗрех процесс пулса тӑрать. Тӗнче рынокӗсем ӳснӗҫемӗн казах чӗлхине тӗрӗс куҫарас ӗҫре кирлӗ пулса пырать. Казах чӗлхине урӑх чӗлхесене куҫарни тата пачах урӑхла кӑткӑс процесс пулма пултарать, пахалӑхлӑ куҫарӑва тивӗҫтерес тесен чӗлхепе унӑн грамматикине, ҫавӑн пекех ҫӗршывсем хушшинчи культура уйрӑмлӑхӗсене ӑнланни кирлӗ.

Казахла-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Казахстанра, ҫавӑн пекех Узбекистанра, Китайра, Кыргызстанра, Раҫҫейре тата ытти совет республикисенче калаҫаҫҫӗ. Ӗмӗрсем тӑршшӗпех ӑна араб, перси тата вырӑс чӗлхисем витӗм кӳнӗ. Чӗлхе тӑватӑ диалектран тӑрать: Кӑнтӑр, Ҫурҫӗр, Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ тата Хӗвеланӑҫ. Мӗнле диалекта куҫарнине кура хӑшпӗр грамматикӑпа усӑ курмалли правилӑсем улшӑнма пултараҫҫӗ. Ҫавна май куҫару проекчӗ ҫине куҫиччен кашни диалекта ӑнланни кирлӗ.

Кунсӑр пуҫне, чӗлхе ҫине витӗм кӳрекен культурӑллӑ нюанссене сисӗмлӗ пулмалла. Тӗслӗхрен, ӗҫ ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ чухне формальнӑй чӗлхепе час-часах усӑ кураҫҫӗ, ҫав вӑхӑтрах информаци чӗлхи ирӗклӗ калаҫусенче час-часах кӑмӑллӑрах. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑн ҫулне шута илмелле, мӗншӗн тесен ҫамрӑк тӑлмачсем вунӑ ҫул каялла усӑ курнӑ кивӗ сӑмахсене е сӑмахсене пӗлмеҫҫӗ.

Юлашкинчен, тӑлмачсен алфавитпа тата вӗсем куҫаракан чӗлхе системипе паллашмалла. Казах чӗлхине виҫӗ тӗрлӗ алфавит ҫырнӑ, анчах паян кириллица ытларах усӑ курать. Кунсӑр пуҫне чӗлхере куҫарнӑ чухне шута илмелли хӑйӗн ҫырулӑх паллисем пур.

Юлашкинчен, казахла куҫару чӗлхене, унӑн диалекчӗсене, культура нюансӗсене тата алфавита ӑнланма ыйтать. Ҫак анспектсене шута илсе тӑлмачсем палӑртнӑ пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерекен куҫарусен пахалӑхне тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче казахла калаҫаҫҫӗ?

Казах чӗлхи Казахстанра официаллӑ чӗлхе шутланать, Ҫавӑн пекех Раҫҫейре тата Китайӑн, Афганистанӑн, Турципе Монголин хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхин историйӗ мӗнле?

Казах чӗлхин историйӗ 1400 ҫул тӗлне, Ӑна Пӗрремӗш хут Вӑтаҫӗр Азири ҫеҫенхирсенче пурӑнакан куҫса ҫӳрекен тӗрӗк чӗлхеллӗ йӑхсем хушшинче ҫыру чӗлхипе усӑ курнӑ чухне тухать. Казах чӗлхинчи нумай сӑмахсене ытти тӗрӗк чӗлхисенчен, ҫавӑн пекех перси, араб тата вырӑс чӗлхисенчен илнӗ тесе шутлаҫҫӗ. 18 ӗмӗр тӗлне казах чӗлхи Казахстанра доминировка тӑвакан чӗлхе пулса тӑнӑ, сталинла тапхӑр хыҫҫӑн Вӑл 1996 ҫулта Казахстанри официаллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ. Паян унпа 11 миллион ытла ҫын, ытларах Казахстанра, Узбекистанра тата Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абай Кунанбайулсем (1845-1904) - хальхи казах литературин Ашшӗ, ҫӗнӗ литература стилне кӗртнӗ, чӗлхине ҫӗнетнӗ поэтпа философ пекех паллӑ.
2. Магжан Жумабаев (1866-1938) - хальхи казах чӗлхин ҫырулӑхне стандартизациленӗ писатель тата педагог.
3. Мухтар Ауэзов (1897-1961) - паллӑ писатель, драматург тата Совет Казахстанӗнчи вӗренӳ министрӗ, ӑна хальхи казах чӗлхине кодификаципе аталантарасси тесе шутлаҫҫӗ.
4. Габит Муссепов (1894-1937) - лингвист, педагог тата этнограф, казах чӗлхине аталантарас ӗҫе ирхи тӳпе хывнӑскер.
5. Ерлан Нысанбаев (1903-1971) - чӗлхе реформаторӗ тата Казах наукисен академине никӗслекен, казах чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.

Казах чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Казах чӗлхи тытӑмӗ агглютинативлӑ. Ку сӑмахсем морфе пӗрлештернипе пулса тӑнине пӗлтерет, вӗсенчен кашниех пӗр пӗлтерӗшлӗ. Казах чӗлхи те эгативлӑ-абсолютивлӑ синтаксис пур, вӑл куҫмалла мар сӗнӳпе куҫса ҫӳремелли предложени объектне те пӗр формӑпа палӑртма пултарассине пӗлтерет. Чӗлхере те глаголӑн тӑхӑр пӗлтерӗшлӗ тата ултӑ тапхӑрӗ пур.

Казах чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Никӗссене тӗпчеме тытӑнӑр. Алфавита мӗнле вуламаллине те, ҫырмаллине те, сӑмахсене мӗнле каламаллине те вӗренӗр. 2. Предложенисен грамматикипе структурине вӗренӗр. Эсир Интернетра усӑллӑ ресурссем нумай тупма пултаратӑр. 3. Казах музыкине итлӗр те казах фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр, калаҫу чӗлхипе паллашма. 4. Репетиторпа е чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе практикӑра усӑ курӑр. Таркӑн пулас тесен, ҫак чӗлхепе калаҫакан калаҫӑва тата хӑлхана практикацилес пулать. 5. Малалла вӗренӗр. Чӗлхене тата унпа усӑ курмалли практикӑна вӗренмешкӗн кашни кунах кӑштах вӑхӑт уйӑрӑр. 6. Культурӑна тиенӗр. Кӗнеке вулани, музыкӑна итлени тата казах пурнӑҫӗпе паллашни сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗҫ.

Грузин чӗлхи-Кавказ регионӗнчи авалхи ҫырусемпе калаҫу чӗлхисенчен пӗри. Унӑн хӑйӗн алфавит пур, вӑл хӑйӗн кӑткӑс грамматикипе тата арпашӑнса кайнӑ ҫыхӑнӑвӗн системипе палӑрса тӑрать. Ҫавна пула грузинла куҫарни пӗтӗм тӗнчипе грузинсемпе хӑйсен тӑван чӗлхипе хутшӑнма тӑрӑшакан ҫынсемшӗн пӗлтерӗшлӗ пулӑшу пулса тӑрать.

Грузинла куҫарусем опытлӑ тӑлмача ыйтаҫҫӗ, мӗншӗн тесен чӗлхе ют ҫынсене ӑнланма йывӑр. Грузин чӗлхинчи профессиллӗ куҫаруҫӑсен ҫырӑвӗсене ҫав тери лайӑх хӑнӑхса Ҫитмелле, Грузин культурӑпа диалекчӗсене тарӑн ӑнланмалла. Вӗсен те ҫырура та, ҫӑварта та сӑмахсем мӗне пӗлтернине тӗп-тӗрӗс калама пӗлмелле.

Грузинскинчен урӑх чӗлхесем ҫине куҫарсан тӗп-тӗрӗслӗх кирлӗ. Лайӑх куҫару нюанссене тата текст контектне шута илмелле, вӑл уҫӑмлӑ та тупӑшлӑ пултӑр. Професси тӑлмачӗ культурӑллӑ ссылкӑсене тата сӑмахсене оригиналлӑ текста ҫывӑхрах упраса хӑварать.

Грузинскинчен ытти чӗлхесене куҫарасси кӑткӑс задача шутланать, мӗншӗн тесен чӗлхере урӑх чӗлхесенче ҫук сӑмахсем нумай. Сӑмахран, грузинскинчен акӑлчанла куҫарнӑ чухне акӑлчанла тӗрӗс сӑмах е пуплев тупмалла, вӑл пуплеве ҫухатмасӑр грузинла сӑмахӑн пӗлтерӗшне чи лайӑх пӗлтерӗшлӗ. Ку йывӑрлӑх пулма пултарать, мӗншӗн тесен грузин чӗлхинчи хӑш-пӗр сӑмахсем ытти чӗлхесенче тӳрремӗнех эквивалент ҫук.

Грузин чӗлхи анлӑ сарӑлман пирки грузинла пахалӑхлӑ куҫару тупма ҫӑмӑлах мар. Куҫарусен авторитетлӑ бюровӗпе е тӑлмачӑпа ӗҫлемелле, вӑл грузинла тӗрӗс куҫарусем пама опыт та квалификаци пур.

Грузин чӗлхин кӑткӑслӑхне ӑнланса профессиллӗ тӑлмач текст пӗлтерӗшне палӑртакан тата малтанхи пӗлтерӗшпе тивӗҫтерекен пысӑк пахалӑхлӑ куҫарӑва тивӗҫтерме пултарать. Грузин опытлӑ тӑлмачӗ пулӑшнипе эсир хӑвӑр документра усӑ куракан терминсемпе сӑмахсем тӗрӗс те ӑнланмалла пулнине ӗненме пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче грузинла калаҫаҫҫӗ?

Грузин чӗлхипе Пуринчен ытла Грузире, Ҫавӑн пекех Кавказ регионӗн Азербайджан, Армени Тата Россия йышши ытти пайӗсенче калаҫаҫҫӗ. Ун ҫинче турцире, Иранра, Сирире тата Грецире те калаҫаҫҫӗ.

Грузин чӗлхин историйӗ мӗнле?

Грузин чӗлхи-картвель чӗлхи , ун ҫинче 4 миллиона яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Грузире калаҫаҫҫӗ. Ку Грузин официаллӑ чӗлхи, вӑл франк пӗтӗм Кавказ тӑрӑх лингва пек усӑ курать. Грузин чӗлхин историне пирӗн эрӑри 4 ӗмӗрччен, грузинсен Пӗрремӗш алфавитне, асомтаврулине туса хатӗрленӗ чухне, сӑнаса пӗлме пулать. Ҫак алфавит хыҫҫӑн Халиччен усӑ куракан Алфавит Мхедрули кайнӑ. 9-мӗш ӗмӗрте грузинсем армян ҫырулӑхне йышӑнма пуҫланӑ. Каярахпа, 19-мӗш ӗмӗрте, грузин чӗлхи грек алфавитӗн грузинла вариантне куҫнӑ. Совет тапхӑрӗнче ҫак чӗлхе пӗтӗм ҫӗршывӗпе вырӑс чӗлхипе пӗрлех вӗрентнӗ. Совет Союзӗ арканнӑ хыҫҫӑн грузин чӗлхипе усӑ курни чылай ӳснӗ, хальхи вӑхӑтра ку чӗлхе ӳссех пырать.

Грузин чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Иван Джавахишвили - лингвист тата хальхи грузин филологийӗн никӗсне хывнӑ ученӑй.
2. Георгий Мерчуля-грузинсен хальхи орфографине туса хатӗрленӗ ученӑй.
3. Ҫакӑн пек Церетель - поэт тата общество деятелӗ, вӑл грузинла хӗвеланӑҫри нумай произведенисене куҫарнӑ.
4. Сулхан-Саба Орбелиани - поэт тата лингвист, грузин чӗлхин пуянлӑхне анлӑлатнӑскер, ют чӗлхе сӑмахӗсене, литература сӑмахӗсемпе терминӗсене кӗртнӗ.
5. Грузин грамматикипе ӗҫленӗ ученӑй григорий Перадзе хальхи лингвистика тӗпчевӗсен никӗсне хывнӑ.

Грузин чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Грузин чӗлхи агглютинативлӑ чӗлхе пулса тӑрать, ку вӑл сӑмах вӗрентме аффикссемпе (приставкӑсемпе суффикссемпе - ӳсӗмсемпе усӑ курнине пӗлтерет. Ҫавӑн пекех вӑл, регулярлӑ та, регулярлӑ мар флективлӑ тата дериваци паттерӗсемпе танлаштарсан, пурлӑх тата глаголсен кӑткӑс системи пур. Грузин чӗлхине 33 саспаллинчен тӑракан алфавитпа ҫырнӑ. Ҫак чӗлхере сывлӑш пӳлӗннипе пӳлӗнмен хупӑ сасӑсем хушшинче те уйрӑмлӑх пур.ҫакӑ ӑна хӑш-пӗр чӗлхесенчен пӗри тӑвать.

Грузин чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Грузин алфавитне, произведение тата грамматикӑн тӗп правилисене вӗренӗр. 2. Итлеме хӑнӑхӑр. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсене итлӗр те хӑвӑр сӑмахӑра практикӑра тытӑр. 3. Хӑвӑрӑн сӑмах запасне анлӑлатӑр. Ансат сӑмахсене, пуплевсемпе сӗнӳсене вӗренӗр. 4. Вуланипе ҫырура практикӑра пулӑр. Кӗнекесемпе, онлайн-курссемпе, журналсемпе е грузинла хаҫат-журналсемпе усӑ курӑр. 5. Калаҫӑва хутшӑнма ан манӑр. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнӑр, чӗлхене вӗренмелли онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр. 6. Грузинсен культурине тиенӗр. Пӑхӑр фильмсене, музыкӑна итлӗр е грузинла кӗнекесем вулӑр.