Казах Малаллам Куҫар

Тӗнче космополитлӑ пулса пынӑ май казахла куҫару пысӑкрах та пӗлтерӗшлӗрех процесс пулса тӑрать. Тӗнче рынокӗсем ӳснӗҫемӗн казах чӗлхине тӗрӗс куҫарас ӗҫре кирлӗ пулса пырать. Казах чӗлхине урӑх чӗлхесене куҫарни тата пачах урӑхла кӑткӑс процесс пулма пултарать, пахалӑхлӑ куҫарӑва тивӗҫтерес тесен чӗлхепе унӑн грамматикине, ҫавӑн пекех ҫӗршывсем хушшинчи культура уйрӑмлӑхӗсене ӑнланни кирлӗ.

Казахла-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Казахстанра, ҫавӑн пекех Узбекистанра, Китайра, Кыргызстанра, Раҫҫейре тата ытти совет республикисенче калаҫаҫҫӗ. Ӗмӗрсем тӑршшӗпех ӑна араб, перси тата вырӑс чӗлхисем витӗм кӳнӗ. Чӗлхе тӑватӑ диалектран тӑрать: Кӑнтӑр, Ҫурҫӗр, Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ тата Хӗвеланӑҫ. Мӗнле диалекта куҫарнине кура хӑшпӗр грамматикӑпа усӑ курмалли правилӑсем улшӑнма пултараҫҫӗ. Ҫавна май куҫару проекчӗ ҫине куҫиччен кашни диалекта ӑнланни кирлӗ.

Кунсӑр пуҫне, чӗлхе ҫине витӗм кӳрекен культурӑллӑ нюанссене сисӗмлӗ пулмалла. Тӗслӗхрен, ӗҫ ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ чухне формальнӑй чӗлхепе час-часах усӑ кураҫҫӗ, ҫав вӑхӑтрах информаци чӗлхи ирӗклӗ калаҫусенче час-часах кӑмӑллӑрах. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑн ҫулне шута илмелле, мӗншӗн тесен ҫамрӑк тӑлмачсем вунӑ ҫул каялла усӑ курнӑ кивӗ сӑмахсене е сӑмахсене пӗлмеҫҫӗ.

Юлашкинчен, тӑлмачсен алфавитпа тата вӗсем куҫаракан чӗлхе системипе паллашмалла. Казах чӗлхине виҫӗ тӗрлӗ алфавит ҫырнӑ, анчах паян кириллица ытларах усӑ курать. Кунсӑр пуҫне чӗлхере куҫарнӑ чухне шута илмелли хӑйӗн ҫырулӑх паллисем пур.

Юлашкинчен, казахла куҫару чӗлхене, унӑн диалекчӗсене, культура нюансӗсене тата алфавита ӑнланма ыйтать. Ҫак анспектсене шута илсе тӑлмачсем палӑртнӑ пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерекен куҫарусен пахалӑхне тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче казахла калаҫаҫҫӗ?

Казах чӗлхи Казахстанра официаллӑ чӗлхе шутланать, Ҫавӑн пекех Раҫҫейре тата Китайӑн, Афганистанӑн, Турципе Монголин хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхин историйӗ мӗнле?

Казах чӗлхин историйӗ 1400 ҫул тӗлне, Ӑна Пӗрремӗш хут Вӑтаҫӗр Азири ҫеҫенхирсенче пурӑнакан куҫса ҫӳрекен тӗрӗк чӗлхеллӗ йӑхсем хушшинче ҫыру чӗлхипе усӑ курнӑ чухне тухать. Казах чӗлхинчи нумай сӑмахсене ытти тӗрӗк чӗлхисенчен, ҫавӑн пекех перси, араб тата вырӑс чӗлхисенчен илнӗ тесе шутлаҫҫӗ. 18 ӗмӗр тӗлне казах чӗлхи Казахстанра доминировка тӑвакан чӗлхе пулса тӑнӑ, сталинла тапхӑр хыҫҫӑн Вӑл 1996 ҫулта Казахстанри официаллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ. Паян унпа 11 миллион ытла ҫын, ытларах Казахстанра, Узбекистанра тата Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абай Кунанбайулсем (1845-1904) - хальхи казах литературин Ашшӗ, ҫӗнӗ литература стилне кӗртнӗ, чӗлхине ҫӗнетнӗ поэтпа философ пекех паллӑ.
2. Магжан Жумабаев (1866-1938) - хальхи казах чӗлхин ҫырулӑхне стандартизациленӗ писатель тата педагог.
3. Мухтар Ауэзов (1897-1961) - паллӑ писатель, драматург тата Совет Казахстанӗнчи вӗренӳ министрӗ, ӑна хальхи казах чӗлхине кодификаципе аталантарасси тесе шутлаҫҫӗ.
4. Габит Муссепов (1894-1937) - лингвист, педагог тата этнограф, казах чӗлхине аталантарас ӗҫе ирхи тӳпе хывнӑскер.
5. Ерлан Нысанбаев (1903-1971) - чӗлхе реформаторӗ тата Казах наукисен академине никӗслекен, казах чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.

Казах чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Казах чӗлхи тытӑмӗ агглютинативлӑ. Ку сӑмахсем морфе пӗрлештернипе пулса тӑнине пӗлтерет, вӗсенчен кашниех пӗр пӗлтерӗшлӗ. Казах чӗлхи те эгативлӑ-абсолютивлӑ синтаксис пур, вӑл куҫмалла мар сӗнӳпе куҫса ҫӳремелли предложени объектне те пӗр формӑпа палӑртма пултарассине пӗлтерет. Чӗлхере те глаголӑн тӑхӑр пӗлтерӗшлӗ тата ултӑ тапхӑрӗ пур.

Казах чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Никӗссене тӗпчеме тытӑнӑр. Алфавита мӗнле вуламаллине те, ҫырмаллине те, сӑмахсене мӗнле каламаллине те вӗренӗр. 2. Предложенисен грамматикипе структурине вӗренӗр. Эсир Интернетра усӑллӑ ресурссем нумай тупма пултаратӑр. 3. Казах музыкине итлӗр те казах фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр, калаҫу чӗлхипе паллашма. 4. Репетиторпа е чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе практикӑра усӑ курӑр. Таркӑн пулас тесен, ҫак чӗлхепе калаҫакан калаҫӑва тата хӑлхана практикацилес пулать. 5. Малалла вӗренӗр. Чӗлхене тата унпа усӑ курмалли практикӑна вӗренмешкӗн кашни кунах кӑштах вӑхӑт уйӑрӑр. 6. Культурӑна тиенӗр. Кӗнеке вулани, музыкӑна итлени тата казах пурнӑҫӗпе паллашни сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗҫ.

Малаалам-Индире калаҫакан чӗлхе, унӑн культура еткерӗ пуян. Ку чӗлхепе индире те, ют ҫӗршывсенче те 35 миллион ытла ҫын калаҫать. Малаалсем ҫине куҫару пулӑшу ӗҫӗсен пӗлтерӗшне глобализаци ӳснӗҫемӗн хаклама йывӑр. Нумай чӗлхеллӗ хутшӑнас кӑмӑл ӳснӗҫемӗн ӳссе пынипе организацисем малаалсем ҫине шанчӑклӑ та тӗрӗс куҫарусене тивӗҫтерме квалификациллӗ специалистсене шыраҫҫӗ.

Малаалам-хӑйӗн ҫырӑвӗпе дравиди чӗлхи. Ку Вӑл Инди штачӗн Официаллӑ чӗлхи, Ҫавӑн пекех Индин официаллӑ чӗлхи тесе йышӑннӑ 23 чӗлхерен пӗри. Ытти чӗлхесем пекех малаалсен те хӑш-пӗр вариацисем регион тӑрӑх пулса тӑраҫҫӗ. Ҫавӑнпа та малаалсем ҫине куҫарас ӗҫе тарӑнрах хутшӑнас текенсен ҫак регионти вариацисене тӗпӗ-йӗрӗпе тишкермелле.

Малаалсем ҫине куҫарма ӳсекен ыйтӑва предприятисен, глобаллӑ организацисемпе правительство учрежденийӗсен малаалла калаҫакан регионсенчи ҫынсемпе хутшӑнмалла тесе палӑртнӑ. Ҫакна мӗн те пулин кӗртме пултарать - малаялам чӗлхипе маркетинг материалӗсем туса хурассинчен пуҫласа юридически документсене тата тытса тӑракан веб-сайта куҫариччен. Малааламран квалификациллӗ куҫаруҫӑсем те ҫак чӗлхепе ҫыхӑннӑ культурӑллӑ нюанссене ӑнланаҫҫӗ пулсан, уйрӑмах ӗҫлӗ тата маркетингла куҫарусем ҫинчен сӑмах пынӑ чухне, пысӑк пахалӑхлӑ.

Малааламран квалификациллӗ куҫаруҫӑ пулас тесен малааламӑна (унӑн пур вариантӗнче те), куҫару чӗлхипе те лайӑх пӗлмелле. Кунсӑр пуҫне ҫыру обществин вӑйлӑ хӑнӑхӑвӗсем, детальсене тимлӗх тата палӑртнӑ вӑхӑтра ӗҫлеме пӗлни - ҫаксем пурте кирлӗ пахалӑхсем. Эсир ик чӗлхене те чӗлхе йӑтса ҫӳрекен ҫын пек пӗлместӗр пулсан, куҫару е лингвистика тӗлӗшӗнчи степень яланах кирлӗ мар пулин те усӑллӑ пулма пултарать.

Организацисем нумай чӗлхеллӗ майпа усӑ курма май парасси ҫине ытларах та ытларах тимлӗх уйӑрнӑран малаалпа куҫаруҫӑсен ыйтӑвӗ ӳссех пырӗ. Тивӗҫлӗ квалификаци пур пулсан, кирек кам та ҫак кал-кал аталанакан отраслӗн пайӗ пулма тата пӗр-пӗринпе ытларах ҫыхӑнса тӑнӑҫлӑх тӑвас тесе хӑйӗн тӳпине хывма пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче малаалсен чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Малааламӑра ытларах Индире, Керал штатӗнче, ҫавӑн пекех карнатакпа Тамилнад штатӗсенче калаҫаҫҫӗ. Ун ҫинче Тата Араб Эмирачӗсемпе Пӗрлештернӗ Королевствӑра, Бахрейнӑра, Фиджире, Израильре, Малайзире, Катарӑра, Сингапурӑра пысӑках мар диаспора калаҫать.

Малаалсен чӗлхи историйӗ мӗнле?

Малаалсен чӗлхине чи ир ҫирӗплетни IX ӗмӗрти ученӑйсен ӗҫӗнче, "Рамачаритам"тесе ҫырнӑ Ираанман Тппи евӗрлех. 12 ӗмӗр тӗлне ҫак чӗлхе санскрит никӗсӗпе литературӑра усӑ куракан тата хальхи Кералӑн кӑнтӑр районӗсенче сарӑлнӑ литература пулса тӑнӑ.
Наммалвар тата Кулашекхар Алвиш пек поэтсем 14 ӗмӗртен пуҫласа хӑйсен тӗн композицийӗсем валли малаалсемпе усӑ курнӑ. Ҫак ир пулакан чӗлхе форми тамильскинчен те, санскритран та уйрӑлса тӑнӑ. Унта тулӑпа каннада кӗртнӗ ытти чӗлхе терминӗсене те кӗртнӗ.
16-мӗш ӗмӗрте Рамаянсемпе Махабхаратсене Эжутхачан Туннаттху Санскритран малаалсем ҫине куҫарни ҫак чӗлхене тата ытларах хавхалантарнӑ. Тепӗр темиҫе ҫӗр ҫул хушшинче писательсем малааламӑн тӗрлӗ диалекчӗсемпе хайлавсем хайланӑ. Ку вӑл португали, англи, франци тата голланди чӗлхисенчен сӑмахсем илнӗ хальхи малаалам килсе тухни патне илсе ҫитернӗ.
Ҫавӑнтан вара малаалсем керал штатӗнче официаллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ, вӗренӳ, управлени, массӑллӑ информаци хатӗрӗсемпе тата тӗнпе усӑ курнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл поэзи, пьесӑсем тата кӗске калавсем евӗрлӗ ҫӗнӗ литература жанрӗсем тума усӑ курнӑ, хальхи тӗнчере малалла аталанать.

Малаалсен чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Эжутачан (Ҫавӑн пекех Рамуджан Эжутачан Туннатта пӗлнӗ) – малааламсен чӗлхин чи пысӑк поэчӗ, ӑна хальхи малааламӑри литературӑн никӗсне тӑвасси тесе шутлаҫҫӗ.
2. Куман Асан – хальхи малааламӑри литературӑн триумвирателӗсенчен пӗри. Вӑл хӑйӗн ӗҫӗсемпе чинтхавиштая Шьямала "Эрехӗ", "Налини" тата "Чинтхавиштая Шьямала" пекех паллӑ.
3. Ульрик Парамешвар Айер-малааламӑри паллӑ поэт, вӑл хӑйӗн пӗрремӗш пичетленсе тухнӑ "Кавьяанушасансем" ятлӑ произведенийӗпе паллӑ. Ун ҫумне тата вӑл малаалсен поэзине хальхи пек пӑхни те хушса хураҫҫӗ.
4. Валлатхол Нара Менон – ҫавӑн пекех хальхи малааламӑри литературӑн триумвирателӗсенчен пӗри. Вӑл "Кханда Кавьяс" тата "Ухмахастха"пек классикӑлла темиҫе произведени ҫырнӑ.
5. Г.Шанкара Курупп – Хӑйӗн произведенийӗсемпе Паллӑ, "Ору Джудха малаалам" тата "Чие Ҫырли Паршанӗсем" пекех, вӑл малаалсем ҫинчи литературӑшӑн джнанпит премийӗн пӗрремӗш лауреачӗ пулнӑ.

Малаалсен чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Малаалсен чӗлхи агглютинативлӑ чӗлхе пулса тӑрать, ку вӑл аффиксацин ҫӳллӗ шайӗ тата ҫӗнӗ сӑмахсем вӗренмелли сӑмахсене е пуплевсене пӗрлештерес кӑмӑл пуррине пӗлтерет. Ҫак уйрӑмлӑх ӑна питӗ витӗмлӗ чӗлхепе калать, калаҫакана акӑлчан чӗлхинче кирлӗ сӑмахсен кӑткӑс шухӑшӗсене сахалтарах пама май парать. Малааламра V2-мӗш сӑмах йӗрки сӗнӗвӗн иккӗмӗш позицине лартнине пӗлтерет, анчах ӑна ҫирӗп пӑхӑнса тӑмаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех ҫак чӗлхере тӗл пулакан грамматика структурисем те пур.

Малаалсен чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Малааламла ҫырнӑ кӗнекесемпе материалсене тиеме пуҫлӑр. Интернетра тӳлевсӗр PDF-файлсене, электрон кӗнекисемпе аудиофайлсене тупма ҫӑмӑл.
2. Малаалам чӗлхипе ҫӳрекенсен аудиозапиҫӗсене тупӑр. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем мӗнле каланине итлени вӗсене ирӗклӗн алла илме май парать.
3. Му Language Exchange е Conversation Exchange чӗлхепе улӑштармалли сайтсемпе усӑ курӑр.
4. Мадрас университечӗ Е Кайрали Малаалсем пек университетсем сӗнекен тӳлевсӗр онлайн-курссемпе усӑ курӑр.
5. Вырӑнти чӗлхе шкулне е вӗренӳ центрне вӗренме ҫырӑнасси ҫинчен шухӑшлӑр.
6. Чӗлхепе лайӑхрах паллашас тесе малааламри фильмсемпе телешоу ҫине пӑхӑр.
7. Кирлӗ сӑмахсемпе пуплевсене астуса юлма пулӑшакан карточкӑсемпе усӑ курӑр.
8. Эсир вӗреннӗ ҫӗнӗ сӑмахсемпе сӗнӳсем ҫырнӑ ҫырмалли пӗчӗк кӗнеке илсе пырӑр, вӗсене час-часах пӑхса тухӑр.
9. Май килнӗ таран хӑвӑрпа малааламскинче час-часах калаҫӑр.
10. Юлашкинчен, юлташсемпе тата ҫемьепе куллен калаҫура ҫак чӗлхепе усӑ курма май тупӑр.