Казах Пӑлхар Куҫар

Тӗнче космополитлӑ пулса пынӑ май казахла куҫару пысӑкрах та пӗлтерӗшлӗрех процесс пулса тӑрать. Тӗнче рынокӗсем ӳснӗҫемӗн казах чӗлхине тӗрӗс куҫарас ӗҫре кирлӗ пулса пырать. Казах чӗлхине урӑх чӗлхесене куҫарни тата пачах урӑхла кӑткӑс процесс пулма пултарать, пахалӑхлӑ куҫарӑва тивӗҫтерес тесен чӗлхепе унӑн грамматикине, ҫавӑн пекех ҫӗршывсем хушшинчи культура уйрӑмлӑхӗсене ӑнланни кирлӗ.

Казахла-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Казахстанра, ҫавӑн пекех Узбекистанра, Китайра, Кыргызстанра, Раҫҫейре тата ытти совет республикисенче калаҫаҫҫӗ. Ӗмӗрсем тӑршшӗпех ӑна араб, перси тата вырӑс чӗлхисем витӗм кӳнӗ. Чӗлхе тӑватӑ диалектран тӑрать: Кӑнтӑр, Ҫурҫӗр, Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ тата Хӗвеланӑҫ. Мӗнле диалекта куҫарнине кура хӑшпӗр грамматикӑпа усӑ курмалли правилӑсем улшӑнма пултараҫҫӗ. Ҫавна май куҫару проекчӗ ҫине куҫиччен кашни диалекта ӑнланни кирлӗ.

Кунсӑр пуҫне, чӗлхе ҫине витӗм кӳрекен культурӑллӑ нюанссене сисӗмлӗ пулмалла. Тӗслӗхрен, ӗҫ ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ чухне формальнӑй чӗлхепе час-часах усӑ кураҫҫӗ, ҫав вӑхӑтрах информаци чӗлхи ирӗклӗ калаҫусенче час-часах кӑмӑллӑрах. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑн ҫулне шута илмелле, мӗншӗн тесен ҫамрӑк тӑлмачсем вунӑ ҫул каялла усӑ курнӑ кивӗ сӑмахсене е сӑмахсене пӗлмеҫҫӗ.

Юлашкинчен, тӑлмачсен алфавитпа тата вӗсем куҫаракан чӗлхе системипе паллашмалла. Казах чӗлхине виҫӗ тӗрлӗ алфавит ҫырнӑ, анчах паян кириллица ытларах усӑ курать. Кунсӑр пуҫне чӗлхере куҫарнӑ чухне шута илмелли хӑйӗн ҫырулӑх паллисем пур.

Юлашкинчен, казахла куҫару чӗлхене, унӑн диалекчӗсене, культура нюансӗсене тата алфавита ӑнланма ыйтать. Ҫак анспектсене шута илсе тӑлмачсем палӑртнӑ пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерекен куҫарусен пахалӑхне тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче казахла калаҫаҫҫӗ?

Казах чӗлхи Казахстанра официаллӑ чӗлхе шутланать, Ҫавӑн пекех Раҫҫейре тата Китайӑн, Афганистанӑн, Турципе Монголин хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхин историйӗ мӗнле?

Казах чӗлхин историйӗ 1400 ҫул тӗлне, Ӑна Пӗрремӗш хут Вӑтаҫӗр Азири ҫеҫенхирсенче пурӑнакан куҫса ҫӳрекен тӗрӗк чӗлхеллӗ йӑхсем хушшинче ҫыру чӗлхипе усӑ курнӑ чухне тухать. Казах чӗлхинчи нумай сӑмахсене ытти тӗрӗк чӗлхисенчен, ҫавӑн пекех перси, араб тата вырӑс чӗлхисенчен илнӗ тесе шутлаҫҫӗ. 18 ӗмӗр тӗлне казах чӗлхи Казахстанра доминировка тӑвакан чӗлхе пулса тӑнӑ, сталинла тапхӑр хыҫҫӑн Вӑл 1996 ҫулта Казахстанри официаллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ. Паян унпа 11 миллион ытла ҫын, ытларах Казахстанра, Узбекистанра тата Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абай Кунанбайулсем (1845-1904) - хальхи казах литературин Ашшӗ, ҫӗнӗ литература стилне кӗртнӗ, чӗлхине ҫӗнетнӗ поэтпа философ пекех паллӑ.
2. Магжан Жумабаев (1866-1938) - хальхи казах чӗлхин ҫырулӑхне стандартизациленӗ писатель тата педагог.
3. Мухтар Ауэзов (1897-1961) - паллӑ писатель, драматург тата Совет Казахстанӗнчи вӗренӳ министрӗ, ӑна хальхи казах чӗлхине кодификаципе аталантарасси тесе шутлаҫҫӗ.
4. Габит Муссепов (1894-1937) - лингвист, педагог тата этнограф, казах чӗлхине аталантарас ӗҫе ирхи тӳпе хывнӑскер.
5. Ерлан Нысанбаев (1903-1971) - чӗлхе реформаторӗ тата Казах наукисен академине никӗслекен, казах чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.

Казах чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Казах чӗлхи тытӑмӗ агглютинативлӑ. Ку сӑмахсем морфе пӗрлештернипе пулса тӑнине пӗлтерет, вӗсенчен кашниех пӗр пӗлтерӗшлӗ. Казах чӗлхи те эгативлӑ-абсолютивлӑ синтаксис пур, вӑл куҫмалла мар сӗнӳпе куҫса ҫӳремелли предложени объектне те пӗр формӑпа палӑртма пултарассине пӗлтерет. Чӗлхере те глаголӑн тӑхӑр пӗлтерӗшлӗ тата ултӑ тапхӑрӗ пур.

Казах чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Никӗссене тӗпчеме тытӑнӑр. Алфавита мӗнле вуламаллине те, ҫырмаллине те, сӑмахсене мӗнле каламаллине те вӗренӗр. 2. Предложенисен грамматикипе структурине вӗренӗр. Эсир Интернетра усӑллӑ ресурссем нумай тупма пултаратӑр. 3. Казах музыкине итлӗр те казах фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр, калаҫу чӗлхипе паллашма. 4. Репетиторпа е чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе практикӑра усӑ курӑр. Таркӑн пулас тесен, ҫак чӗлхепе калаҫакан калаҫӑва тата хӑлхана практикацилес пулать. 5. Малалла вӗренӗр. Чӗлхене тата унпа усӑ курмалли практикӑна вӗренмешкӗн кашни кунах кӑштах вӑхӑт уйӑрӑр. 6. Культурӑна тиенӗр. Кӗнеке вулани, музыкӑна итлени тата казах пурнӑҫӗпе паллашни сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗҫ.

Хута кӗни

Болгари хӑйне евӗрлӗ чӗлхеллӗ, культурӑллӑ, вӗсене пысӑка хурса хаклаҫҫӗ. Болгари - кӑнтӑрти славян чӗлхи, унпа пӗтӗм тӗнчипе 9 миллион ытла ҫын калаҫать. Юлашки ҫулсенче Вӑл Болгари тулашӗнче пурӑнакан ҫынсем хушшинче чапа тухнӑ, вӗсем чӗлхене вӗренессипе тата вӑл сӗнекен нумай енсемпе усӑ курассипе интересленеҫҫӗ. Глобализаци ӳснӗҫемӗн тата ҫӗршывсем хушшинчи ҫыхӑну анлӑланнӑҫемӗн болгарсен тӑлмачи пулӑшнипе усӑ курма май пурри ытларах та ытларах пӗлтерӗшлӗ пулса пырать.

Пӑлхарла куҫару историйӗ

Болгари чӗлхи 9 ӗмӗре тухать, ӑна региона экспанси шайӗнче протоболгарсем кӗртнӗ. Вӑхӑт иртнӗҫемӗн пӑлхар чӗлхи сарӑлма пуҫларӗ, Юлашкинчен Болгари княжествин официаллӑ чӗлхи 1878 ҫулта пулса тӑчӗ. Иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи хыҫҫӑн чӗлхе малалла аталаннӑ, 1946 ҫулта Болгари Халӑх Республикин официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ.

Паян пӑлхар чӗлхи Болгарин официаллӑ чӗлхи, ҫавӑн пекех Европа союзӗн официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать. Унта Болгарире тата Балканри ытти ҫӗршывсенче 11 миллиона яхӑн ҫын, ҫавӑн пекех иммигрантсен пӗтӗм тӗнчери общинисенче калаҫаҫҫӗ. Тӑлмач пулӑшӑвне пула тӗрлӗ чӗлхепе калаҫакан ҫынсем хушшинче тухӑҫлӑ хутшӑнӑва тивӗҫтермелли пысӑк ыйтупа усӑ кураҫҫӗ.

Пӑлхарла куҫару пахалӑхӗ

Документсене болгарла куҫарни компанисене питӗ усӑллӑ пулма пултарать, вӗсен ҫав чӗлхене пӗлекен клиентсем е партнерсем пур. Маркетинг материалӗсемпе веб-сайтсене пӑлхарла куҫарни компанисене анлӑ аудиторие ҫавӑрса илме тата регионти вӑй-хӑват клиенчӗсемпе хутшӑнусене йӗркелеме пулӑшать. Ҫакӑ та компанисене хӑйсен тӗллевлӗ аудиторийӗнче шанӑҫа ҫирӗплетме пулӑшать, вӗсем хӑйсем ҫыхӑнма тӑрӑшакан ҫынсен чӗлхипе культурине ӑнланнине тата хисепленине палӑртать. Куҫару енӗпе тӗрӗс те шанчӑклӑ пулӑшусем илнӗ май предприятисем хӑйсен клиенчӗсене лайӑхрах ӑнланма тата болгарсен рынокӗнче ӑнӑҫу пулма пултарассине ӳстерме пултараҫҫӗ.

Унсӑр пуҫне Болгарири иммигрантсен шучӗ ӳснӗҫемӗн тӑлмач пулӑшӑвӗ тӗрлӗ культурӑсен представителӗсемпе тачӑрах ҫыхӑнма пултарать. Медицина докуменчӗсене, килӗшӳсене тата ытти официаллӑ формӑсене болгарла куҫарни ҫак документа хутшӑнакансем пурте ӑнланаҫҫӗ, ӑна тӗп-тӗрӗс параҫҫӗ тесе шантарма пултарать. Юлашкинчен, документсене пӑлхар чӗлхи ҫине куҫарни пӑлхар чӗлхипе культурине упраса хӑварма пулӑшать.

Вывод

Ҫӗршывсем хушшинчи глобализаци тата коммуникацисем ӳснӗҫемӗн ӳссе пынӑ май пӑлхарла куҫару пулӑшӑвӗсем пысӑк ыйтупа усӑ кураҫҫӗ. Ҫак пулӑшусем анлӑ аудиторие ҫавӑрса илме тата регионти вӑй-хӑват клиенчӗсемпе, ҫавӑн пекех культура хушшинчи тачӑрах хутшӑнӑва йӗркелеме пулӑшакан иммигрантсемпе ҫыхӑннӑ хутшӑнусене йӗркелеме тӑрӑшакан компанисем усӑллӑ пулма пултараҫҫӗ. Ҫак практикӑлла лайӑх енсем ҫумне, куҫару енӗпе тӗрӗс те шанчӑклӑ пулӑшусем пама болгари чӗлхипе культурине упраса хӑварма пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче пӑлхарла калаҫаҫҫӗ?

Болгари чӗлхипе ытларах Болгарире калаҫаҫҫӗ, Анчах Унта Серби, Черногори, Ҫурҫӗр Македони, Румыни, Украина тата Турци йышши ытти ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Пӑлхар чӗлхин историйӗ мӗнле?

Пӑлхар чӗлхи вӑрӑм та тӗрлӗ истори. Ӑна Пӗрремӗш хут Пирӗн эрӑри 7-мӗш ӗмӗрте пӑлхарсем, хальхи Раҫҫей территорийӗнче пурӑнакан тӗрӗк халӑхӗ, илсе килнӗ тесе шутлаҫҫӗ. Вӗсем каланӑ чӗлхене авалхи пӑлхар е авалхи чӑваш чӗлхипе пӗлнӗ, вӑл ҫак района 4-мӗш ӗмӗрте кӗнӗ гунсем каланӑ чӗлхесенчен тухнӑ тесе шутлаҫҫӗ.
Пӑлхар чӗлхи ӗмӗр тӑршшӗпех тӗп халӑхсен славян чӗлхисемпе хутшӑнса пынӑ, сӑмахран, хӗвелтухӑҫ-кӑнтӑр славян чӗлхисемпе македонипе серб чӗлхисем те хутшӑннӑ. Ҫак хутӑша вӑтам ӗмӗрти пӑлхар чӗлхи пӗлнӗ, вӑл икӗ ҫыру формӑллӑ пулнӑ: чиркӳ славянла, православи чиркӗвӗпе усӑ куракан литература чӗлхине тата пӑлхар чӗлхипе калаҫакан пӑлхарла литература чӗлхине.
19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче хальхи пӑлхар чӗлхин стандартлӑ форми тухса тӑнӑ, вӑл чиркӳ славян чӗлхипе те, пӑлхар литератури чӗлхипе те улӑштарнӑ. 19-мӗшпе 20-мӗш ӗмӗрсенче пӑлхар чӗлхи чылай модернизаци тӳснӗ, 1945 ҫулта Болгарин хальхи Республикин официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ.

Пӑлхар чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Кирилпа Мефодий 2. Пӑлхар патши Симеон 3. Паисий Хилендар 4. Константин Преославский 5. Болгарири Иван Шишкман

Пӑлхар чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Пӑлхар чӗлхи структури славян чӗлхисен тытӑмне аналоглӑ. Ку вӑл-предложени ӗҫ-хӗлне кура пӗлтерӗшлӗ тата пӗлтерӗшлӗ функциллӗ чӗлхе. Глаголсен те вӑхӑтпа сӑн-сӑпата кура тӗрлӗ вӗҫлев пур. Славянла ытти чӗлхесенчи пекех, болгарсен ултӑ падеж пур, местоименисем тата паллӑ падежсем: имениллӗ, эрехлӗ, тӗплӗ, инструментальнӑй, сӗнӳ тата чӗнӳ падежӗсем. Сӑмах йӗрки, яланхи пекех, субъект-глагол-объект, анчах сӗнӳ е ударени тытӑмӗнчен килет.

Пӑлхар чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Болгар чӗлхин курсне вӗренӗр: курс Иртни-пӑлхар чӗлхине вӗренмелли чи тухӑҫлӑ меслет. Чӑнах та, хӑвӑр курсран май килнӗ таран отчет илес тесен, пур занятисене те кӗрсе тухӑр, сӳтсе явас ӗҫе хастар хутшӑнӑр.
2. Онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр: онлайн-ресурссем нумай, вӗсем сире пӑлхар чӗлхине вӗренме пулӑшӗҫ. Сайтсенчен нумайӑшӗ интерактивлӑ уроксемпе мероприятисем, ӗҫ листисемпе аудиофайлсем, ҫавӑн пекех грамматика правилисене тӗплӗн ӑнлантарса пама сӗнеҫҫӗ. Хӑш-пӗр веб-сайтсем пӑлхар чӗлхине йӑтса ҫӳрекенсемпе чӗрӗ чат сӗнеҫҫӗ.
3. Тӑна кӗрӗр: чӗлхене вӗренес тесен Шыва Путмалла. Пӑлхар тусӗсене тупма хӑтланса пӑхӑр е пӑлхарсен культурине тиенӗр. Болгарсен радионе итлӗр, болгарсен фильмӗсене пӑхӑр, музыкӑна итлӗр те пӑлхар чӗлхипе ҫырнӑ кӗнекесене ытларах вулӑр.
4. Практикӑра, практикӑра, практикӑра усӑ курӑр: эсир чи кирлине, чи кирлине, хӑнӑхса ҫитсенех-малалла практикӑра пулмалла! Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе болгарла ытларах калаҫма тӑрӑшӑр, онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр.