Казах Грек Куҫар

Тӗнче космополитлӑ пулса пынӑ май казахла куҫару пысӑкрах та пӗлтерӗшлӗрех процесс пулса тӑрать. Тӗнче рынокӗсем ӳснӗҫемӗн казах чӗлхине тӗрӗс куҫарас ӗҫре кирлӗ пулса пырать. Казах чӗлхине урӑх чӗлхесене куҫарни тата пачах урӑхла кӑткӑс процесс пулма пултарать, пахалӑхлӑ куҫарӑва тивӗҫтерес тесен чӗлхепе унӑн грамматикине, ҫавӑн пекех ҫӗршывсем хушшинчи культура уйрӑмлӑхӗсене ӑнланни кирлӗ.

Казахла-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Казахстанра, ҫавӑн пекех Узбекистанра, Китайра, Кыргызстанра, Раҫҫейре тата ытти совет республикисенче калаҫаҫҫӗ. Ӗмӗрсем тӑршшӗпех ӑна араб, перси тата вырӑс чӗлхисем витӗм кӳнӗ. Чӗлхе тӑватӑ диалектран тӑрать: Кӑнтӑр, Ҫурҫӗр, Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ тата Хӗвеланӑҫ. Мӗнле диалекта куҫарнине кура хӑшпӗр грамматикӑпа усӑ курмалли правилӑсем улшӑнма пултараҫҫӗ. Ҫавна май куҫару проекчӗ ҫине куҫиччен кашни диалекта ӑнланни кирлӗ.

Кунсӑр пуҫне, чӗлхе ҫине витӗм кӳрекен культурӑллӑ нюанссене сисӗмлӗ пулмалла. Тӗслӗхрен, ӗҫ ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ чухне формальнӑй чӗлхепе час-часах усӑ кураҫҫӗ, ҫав вӑхӑтрах информаци чӗлхи ирӗклӗ калаҫусенче час-часах кӑмӑллӑрах. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑн ҫулне шута илмелле, мӗншӗн тесен ҫамрӑк тӑлмачсем вунӑ ҫул каялла усӑ курнӑ кивӗ сӑмахсене е сӑмахсене пӗлмеҫҫӗ.

Юлашкинчен, тӑлмачсен алфавитпа тата вӗсем куҫаракан чӗлхе системипе паллашмалла. Казах чӗлхине виҫӗ тӗрлӗ алфавит ҫырнӑ, анчах паян кириллица ытларах усӑ курать. Кунсӑр пуҫне чӗлхере куҫарнӑ чухне шута илмелли хӑйӗн ҫырулӑх паллисем пур.

Юлашкинчен, казахла куҫару чӗлхене, унӑн диалекчӗсене, культура нюансӗсене тата алфавита ӑнланма ыйтать. Ҫак анспектсене шута илсе тӑлмачсем палӑртнӑ пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерекен куҫарусен пахалӑхне тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче казахла калаҫаҫҫӗ?

Казах чӗлхи Казахстанра официаллӑ чӗлхе шутланать, Ҫавӑн пекех Раҫҫейре тата Китайӑн, Афганистанӑн, Турципе Монголин хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхин историйӗ мӗнле?

Казах чӗлхин историйӗ 1400 ҫул тӗлне, Ӑна Пӗрремӗш хут Вӑтаҫӗр Азири ҫеҫенхирсенче пурӑнакан куҫса ҫӳрекен тӗрӗк чӗлхеллӗ йӑхсем хушшинче ҫыру чӗлхипе усӑ курнӑ чухне тухать. Казах чӗлхинчи нумай сӑмахсене ытти тӗрӗк чӗлхисенчен, ҫавӑн пекех перси, араб тата вырӑс чӗлхисенчен илнӗ тесе шутлаҫҫӗ. 18 ӗмӗр тӗлне казах чӗлхи Казахстанра доминировка тӑвакан чӗлхе пулса тӑнӑ, сталинла тапхӑр хыҫҫӑн Вӑл 1996 ҫулта Казахстанри официаллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ. Паян унпа 11 миллион ытла ҫын, ытларах Казахстанра, Узбекистанра тата Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ.

Казах чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абай Кунанбайулсем (1845-1904) - хальхи казах литературин Ашшӗ, ҫӗнӗ литература стилне кӗртнӗ, чӗлхине ҫӗнетнӗ поэтпа философ пекех паллӑ.
2. Магжан Жумабаев (1866-1938) - хальхи казах чӗлхин ҫырулӑхне стандартизациленӗ писатель тата педагог.
3. Мухтар Ауэзов (1897-1961) - паллӑ писатель, драматург тата Совет Казахстанӗнчи вӗренӳ министрӗ, ӑна хальхи казах чӗлхине кодификаципе аталантарасси тесе шутлаҫҫӗ.
4. Габит Муссепов (1894-1937) - лингвист, педагог тата этнограф, казах чӗлхине аталантарас ӗҫе ирхи тӳпе хывнӑскер.
5. Ерлан Нысанбаев (1903-1971) - чӗлхе реформаторӗ тата Казах наукисен академине никӗслекен, казах чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.

Казах чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Казах чӗлхи тытӑмӗ агглютинативлӑ. Ку сӑмахсем морфе пӗрлештернипе пулса тӑнине пӗлтерет, вӗсенчен кашниех пӗр пӗлтерӗшлӗ. Казах чӗлхи те эгативлӑ-абсолютивлӑ синтаксис пур, вӑл куҫмалла мар сӗнӳпе куҫса ҫӳремелли предложени объектне те пӗр формӑпа палӑртма пултарассине пӗлтерет. Чӗлхере те глаголӑн тӑхӑр пӗлтерӗшлӗ тата ултӑ тапхӑрӗ пур.

Казах чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Никӗссене тӗпчеме тытӑнӑр. Алфавита мӗнле вуламаллине те, ҫырмаллине те, сӑмахсене мӗнле каламаллине те вӗренӗр. 2. Предложенисен грамматикипе структурине вӗренӗр. Эсир Интернетра усӑллӑ ресурссем нумай тупма пултаратӑр. 3. Казах музыкине итлӗр те казах фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр, калаҫу чӗлхипе паллашма. 4. Репетиторпа е чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе практикӑра усӑ курӑр. Таркӑн пулас тесен, ҫак чӗлхепе калаҫакан калаҫӑва тата хӑлхана практикацилес пулать. 5. Малалла вӗренӗр. Чӗлхене тата унпа усӑ курмалли практикӑна вӗренмешкӗн кашни кунах кӑштах вӑхӑт уйӑрӑр. 6. Культурӑна тиенӗр. Кӗнеке вулани, музыкӑна итлени тата казах пурнӑҫӗпе паллашни сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗҫ.

Чи авалхи лингвистика отраслӗсенчен пӗри пулнӑ май, грек чӗлхинчен куҫарни ӗмӗр-ӗмӗрех коммуникацин чи пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулнӑ. Грек чӗлхи вӑрӑм истори тата хальхи чӗлхесене чылай витӗм кӳрет, ҫакӑ ӑна тӗнчери хутшӑнусен пӗлтерӗшлӗ элеменчӗ тӑвать. Грек чӗлхинчен куҫаракансем культурӑсем хушшинчи уйрӑлӑва ҫӗнтерсе текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс ӑнлантарассинче тӗп вырӑн йышӑнса тӑраҫҫӗ.

Грек чӗлхинчен куҫарӑва новогрек чӗлхинчен урӑх чӗлхепе куҫараҫҫӗ. Ҫавӑн пекех Пӗрлешӳллӗ Нацисемпе пӗтӗм тӗнчери ытти организацисенче усӑ куракан анлӑ сарӑлнӑ чӗлхесенчен пӗри. Ҫавна пула грек чӗлхинчен куҫаракансем пирки ыйту ӳссех пырать.

Грек чӗлхи-калама ҫук кӑткӑс, регион тата истори вариацийӗсем нумай. Ҫавна пула опытлӑ тӑлмачсен текст шухӑшне тӗп-тӗрӗс каласа парас тесен тӗрӗс сӑмахсем суйласа илме пӗлмелле. Кунсӑр пуҫне вӗсен грек чӗлхипе мӗнле усӑ курнине те пӗлмелле, вӗсен куҫарӑвӗсем активлӑ та пӗлтерӗшлӗ юласса шантармалла.

Чӗлхе йӗркине ӑнланни ҫумне тата тӑлмачсем тӗрлӗ культура аспекчӗсемпе, сленгсемпе идиомсемпе паллашмалла, вӗсем оригиналлӑ текстӑн сассине тата коннотацине лайӑхлатмалла. Контект тӑрӑх хӑш-пӗр сӑмахсем пӗр чӗлхепе мар, урӑх чӗлхепе пӗлтерӗшлӗ пулма пултараҫҫӗ.

Пӗтӗмӗшпе илсен, грек чӗлхинчен лайӑх куҫаруҫӑ тӗнчери ӑнӑҫлӑ проектпа хаклӑ йӑнӑшсем хушшинче уйрӑмлӑх тума пултарать. Тӑлмача тара тытнӑ чухне предприятисем хӑйсем грек чӗлхин нюансӗсене, ҫавӑн пекех регионти кирек мӗнле диалекта та ӑнланакан опытлӑ специалистпа ӗҫленине ӗненмелле.

Юлашкинчен, грек чӗлхинчен куҫарни-тӗрӗс пурнӑҫланӑ чухне – тӗп экономикӑра ҫитӗнӳ тума калама ҫук хаклӑ инструмент пулса тӑрать. Предприятин юрӑхлӑ партнерӗпе вӗсен ҫырӑвне тӗп-тӗрӗс парассине, вӗсене культура уйрӑмлӑхӗсене ҫӗнтерсе тӗнчери тухӑҫлӑ ҫыхӑнуран усӑлӑх кӑларма май парассине шанма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче грек чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Грек Греципе Кипр официаллӑ чӗлхи шутланать. Унта албанире,Болгарире, Ҫурҫӗр Македонире, Румынире, Турцире Тата Украинӑра пысӑках мар общинӑсем те пур. Грек чӗлхипе те экспатриантсемпе диаспорсен пӗрлешӳллӗ Штачӗсене, Австралипе Канадӑна шута илсе, пӗтӗм тӗнчипе пӗрлехи экспатриантсен обществи нумай калаҫать.

Грек чӗлхи историйӗ мӗнле?

Микень тапхӑрӗнче (пирӗн эрӑчченхи 1600-1100) пуҫланакан грек чӗлхи эллин чӗлхи пуҫламӑшӗнче пуҫланакан вӑрӑм та пуян истори пур. Авалхи грек чӗлхи индоевропӑри чӗлхе ҫемйин турачӗ пулнӑ, европӑри хальхи чӗлхесен никӗсӗ шутланать. Авалхи грек чӗлхипе ҫырнӑ чи паллӑ литература пирӗн эрӑчченхи 776 ҫула яхӑн поэзипе калав формипе курӑнма пуҫланӑ. Классикӑлла тапхӑрта (пирӗн эрӑчченхи 5-4-мӗш ӗмӗрсенче) грек чӗлхи ҫӗнелнӗ тата хӑйӗн классикӑлла формине туяннӑ, вӑл грек чӗлхин никӗсӗ пулса тӑрать.
Грек чӗлхипе пирӗн эрӑри 5-мӗш ӗмӗрчченех калаҫнӑ, вӑл ытларах чухне демотикӑлла форма ҫине куҫнӑ, ҫав формӑпа паян Унчченхи пекех Грецин официаллӑ чӗлхи вырӑнне усӑ кураҫҫӗ. Византи тапхӑрӗнче (пирӗн эрӑри 400-1453 ҫулсенче) Хӗвелтухӑҫ Рим империйӗнче Грек чӗлхи пулнӑ. Византи империйӗ пӗтнӗ хыҫҫӑн грек чӗлхи япӑхланнӑ тапхӑра тӳссе ирттернӗ. 1976 ҫулта ҫеҫ грек ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ. Паян грек европӑри чи анлӑ сарӑлнӑ чӗлхесенчен пӗри шутланать, ӑна йӑтса ҫӳрекенсем 15 миллион ҫынна яхӑн шутланаҫҫӗ.

Грек чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Гомер-хӗвеланӑҫ литературӑн тӗп произведенийӗсем шутланакан грек чӗлхипе литературин ашшӗ шутланать.
2. Платона - авалхи философа ҫӗнӗ идейӑсем, сӑмахсем тата терминсем грек чӗлхине кӗртни тесе ҫырса хураҫҫӗ.
3. Аристотель - вӑл хӑйӗн тӑван грек чӗлхипе философипе наука ҫинчен нумай ҫырнӑ ҫеҫ мар, хӑшпӗрисем ӑна ҫак чӗлхене кодификациленӗ пӗрремӗш ҫын тесе шутлаҫҫӗ.
4. Гиппократ - медицина Ашшӗ пекех паллӑ, медицина терминологине пысӑк витӗм кӳнӗ грек чӗлхипе вӑл нумай ҫырнӑ.
5. Демосфен-ҫак аслӑ оратор грек чӗлхипе тӑрӑшса ҫырнӑ, нумай сӑмах, сӑмах ҫаврӑнӑшӗсем тата ытти произведенисем те кӗртнӗ.

Грек чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Грек чӗлхи структури питӗ улшӑннӑ, ку вӑл сӑмахсем хӑйсен сӗнӗвӗнчи рольсене кура формӑна улӑштарнине пӗлтерет. Тӗслӗхрен, паллӑ ячӗсемпе местоименийӗсен хисепне, йӑхне тата падежне кӑтартас тесен тайӑлмалла. Глаголсем вӑхӑта, сасӑсене тата кӑмӑл-туйӑма палӑртма пӗрлешеҫҫӗ. Унсӑр пуҫне, сӑмахсенчи сыпӑксем час-часах хӑйсем тӗл пулакан контект тӑрӑх тӗрлӗ улшӑнусем тӳссе ирттереҫҫӗ.

Грек чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Грек чӗлхин лайӑх база курсне туянӑр: грек чӗлхипе вӗрентекен лайӑх курс сире чӗлхе ҫинчен пӗтӗмӗшле кӑтарту парӗ, грамматика, произведени тата словарь запасӗ пек никӗссене вӗрентӗ.
2. Алфавит ҫакна асра тытӑр: грек алфавитне Вӗренни-грек сӑмахӗсемпе пуплевӗсене ӑнланмалли пӗрремӗш утӑм. Тӗп саспаллисене те, йӗрке саспаллисене те вӗренӗр те произведенире усӑ курӑр.
3. Сарӑлнӑ сӑмахсемпе ҫаврӑнӑшсене вӗренӗр: Грек ҫаврӑнӑшӗсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсенчен хӑш-пӗрисене тупса Пӑхӑр. Ку саламсене, усӑллӑ сӑмахсене, "сывлӑх сунатӑп", "сывӑ пулӑр", "тархасшӑн", "тавтапуҫ", "ҫапла", "ҫук"текен сӑмахсене хутшӑнать.
4. Грек музыкине итлӗр: грек музыкине Итлени сире чӗлхе ритмӗпе интонацине вӗренсе ҫитме пулӑшать. Ҫакӑ та сире чӗлхене вӗренмелли май парать, мӗншӗн тесен сире чӑн калаҫусемпе тата лару-тӑрупа паллаштарать.
5. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе практикӑра усӑ курӑр: грек чӗлхине йӑтса ҫӳрекенпе усӑ курма май пур пулсан, унпа чӗлхе практиклени питӗ кирлӗ. Сасӑпах калани тата грек чӗлхипе калаҫни сире чӗлхене хӑвӑрт вӗренме тата хӑвӑр тунӑ кирек мӗнле йӑнӑша та тӳрлетме май парать.
6. Чӗлхе занятийӗсене ҫырӑнӑр: Сирӗн грек чӗлхине йӑтса ҫӳрекен ҫын патне кӗме май Ҫук пулсан, чӗлхе занятийӗсене ҫырӑнмалла - чӗлхене лайӑх вӗрентмелли меслет. Сире хӑвӑрпа пӗр кимӗ ҫинче пурӑнакан ҫынсем хупӑрласа илӗҫ, ҫакӑ сире чӗлхе ҫинчен ыйтса пӗлме май парӗ.
7. Грек литературине вулӑр: классикӑлла тата хальхи грек литературине Вулани сире чӗлхе ҫинчен ӑнлантарса парӗ, унӑн нюансӗсене тарӑнрах ӑнланма май парӗ.
8. Грек фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр: грек фильмӗсене Пӑхса тухни тата телепередачӑсене курни сире кулленхи калаҫура чӗлхепе паллаштарӗ, вара эсир унта мӗн каланине ӑнланма пултаратӑр.
9. Грецие кайса килӗр: чӗлхене Вӗренмелли Чи Лайӑх меслет - культурӑпа окружение путса ларасси. Грецие кайни сире кулленхи пурнӑҫра чӗлхепе усӑ курма тата регионти диалектсемпе паллашма май парать.