Мари Сӑрчӗ Нимӗҫле Куҫар

Финн-угор чӗлхин уйрӑм диалекчӗ шутланать, тӗпрен Илсен Раҫҫей, Эстони тата Финлянди регионӗсенче пурӑнакан ту-мари халӑхӗн сахалӑшӗпе усӑ курать. Ку чӗлхе сахалрах пулин те ту-мари халӑхӗн культурӑллӑ хӑйне евӗрлӗхӗшӗн калама ҫук пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Ҫапла вара, ту-сӑртлӑ марийскинчен куҫару пулӑшӑвӗ пек пуҫарусемпе ҫак чӗлхене упраса хӑварасси ҫине ытларах та ытларах тимлӗх уйӑрать.

Юлашки ҫулсенче марий чӗлхинчен куҫару пулӑшӑвӗ ытларах та ытларах палӑрса пырать. Ҫакӑ ту-сӑртлӑ мари чӗлхин, культура хӑйне евӗрлӗх маркерӗн, ҫавӑн пекех онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе анлӑн усӑ курнипе ҫыхӑннӑ. Онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе усӑ курса ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫӳрекенсем пӗтӗм тӗнчипе тӗрлӗ чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе те ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫырнӑ паха документсемпе литературӑна урӑх чӗлхе ҫине куҫарма пулать.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинчен тӑлмач пулӑшнипе тӗрлӗ меслетсемпе усӑ курма пулать. Сӑмахран, вӗсене фильмсем е телешоу тума ту-мари чӗлхин актерӗсем хутшӑннипе е ту-мари чӗлхипе кӗнекесене ҫак чӗлхене пӗлмен ҫынсемшӗн юрӑхлӑ тума пулать. Ҫавӑн пекех вӗсем ҫуралнӑ кун ҫинчен пӗлтерекен свидетельствӑсем, юридически документсем, шкулти учебниксем, ту мари чӗлхи валли кирлӗ документсемпе те усӑ курма пултараҫҫӗ. Ҫак тӗслӗхсем ҫумне ту-мари чӗлхинчен куҫару пулӑшӑвӗпе усӑ курни ҫумне ҫавӑн пекех ҫак чӗлхепе калаҫма вӗренекен ачасене пулӑшу пама е словарьсемпе учебниксене ту-мари чӗлхипе грамматика вӗренӳҫисем туса хатӗрлеме усӑ курма пултараҫҫӗ.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинчен куҫарас ӗҫ ҫак кирлӗ чӗлхене упраса хӑварассинче пысӑк усӑ парать. Литературӑна, фильмсене тата ытти ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ытти кирлӗ документсене панӑ чухне ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫӳрекенсем культурӑпа йӑхран тухнӑ ҫынсемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ. Ту-сӑртлӑ марийскинчен куҫару пулӑшӑвӗ панӑ май ҫынсем ҫак кӑсӑк чӗлхепе ытларах та ытларах паллашаҫҫӗ, ҫавна май ӑна малашлӑхра упраса хӑварма пулӑшаҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Раҫҫейре Тата Беларусире ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ.

Горно-мари чӗлхин историйӗ мӗнле?

Ту-мари чӗлхи-Урал чӗлхи, Унта Раҫҫейри ту-мари халӑхӗ калаҫать. Ҫак чӗлхене пӗрремӗш хут 17 ӗмӗр варринче, вырӑс тӗпчевҫисемпе ученӑйӗсем ҫак регион тӑрӑх мари халӑхӗн ҫул ҫӳревӗсем ҫинчен отчет ҫырма пуҫласан, документланӑ. 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче лингвистсем малалла чӗлхене документлама тата унпа халӑх хушшинче усӑ курма пуҫланӑ. Совет влаҫӗ вӑхӑтӗнче ҫак чӗлхене хисеплесси чылай ӳснӗ, мӗншӗн тесен вӑл шкулсенче вӗрентнӗ тата официаллӑ документсемпе нумай усӑ курнӑ. Совет Союзӗ арканнӑ хыҫҫӑн ҫак чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлнине тӳссе ирттернӗ, ҫамрӑксенчен нумайӑшӗ ӑна паян вӗренеҫҫӗ те усӑ кураҫҫӗ.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Павел Чудинов-горно-мари ученӑйӗ, 1973 ҫулта пичетленсе тухнӑ горно-мари чӗлхин пурне те ҫавӑрса илекен пӗрремӗш энциклопедийӗн авторӗ.
2. Павел Пентков - ту-мари чӗлхин икӗ словарӗн авторӗ, вӗсенчен пӗри 2003 ҫулта, тепри - 2017 ҫулта пичетленсе тухнӑ.
3. Татьяна Рудина - ӑна ачасене вӗрентме ту-сӑртлӑ мари чӗлхин пӗрремӗш курсӗсене йӗркелекен.
4. 1983 ҫулта горн - мари чӗлхин пӗрремӗш учебникне йӗркеленӗ Юрий Макаров-горно-мари лингвисчӗ.
5. Анна Кузнецова - горно-мари чӗлхин грамматикипе, словарьсемпе вӗренӳ материалӗсен темиҫе учебникӗн авторӗ.

Ту-мари чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхи урал чӗлхипе, сӑмахран, атӑл-финла туратсемпе ҫыхӑннӑ. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсене грамматика ҫыхӑнӑвӗсене палӑртас тесе суффикссем хушса ҫырнипе йӗркеленине пӗлтерет. Тӗслӗхрен, суффикс хушнине пӑхӑнса пӗр никӗс "кӗнеке", "кӗнеке" е "кӗнеке вулани"тенине пӗлтерме пултарать. Ҫавӑн пекех вӑл уҫӑ сасӑсен, сасӑ процесӗн килӗшӗвӗпе усӑ курать, ҫав процесс сӑмахри паллӑ уҫӑ сасӑсене пӗр-пӗр ӳкерчӗке тытса пыма улӑштарма хушать. Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинче гендер уйрӑмлӑхӗсем ҫук, вӑл ытти чӗлхе ҫемйисенчен кивҫен илнӗ сӑмахсем сахал пулнӑран ытти финн-угор чӗлхисенчен консервативлӑрах шутланать.

Горно-мари чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Горно-мари чӗлхипе ҫӳрекен ҫынна тупӑр: чӗлхене вӗренмелли Чи Лайӑх меслет - ӑна пуҫӗпех путса ларасси. Грамматика, произведени тата словарь запасӗ ҫинчен спектакль курас тесе ту-сӑртлӑ мари чӗлхин носителӗпе калаҫӑр.
2. Алфавит вӗренӗр: эсир ҫӗнӗ сӑмахсемпе пуплевсене вӗренме пуҫличчен ту-сӑртлӑ мари чӗлхин алфавитӗпе паллашмалла.
3. Ансат сӑмахсенчен тата пуплевсенчен пуҫлӑр: тӗссем, цифрӑсем, эрне кунӗсем, ҫавӑн пекех "сывлӑх сунатӑп", "сывӑ пулӑр", "тархасшӑн" тата "тавтапуҫ" текен тӗп сӑмахсене асра тытма тӑрӑшӑр.
4. Хилл Мари чӗлхине вӗренмелли занятисене ҫӳрӗр: сирӗн регионта май пур пулсан Хилл Мари е онлайн-чӗлхе курсне вӗренмелли занятисене ҫырӑнасси ҫинчен шухӑшлӑр. Пӗлӗр, вырӑнти университетсем ту-сӑртлӑ мари чӗлхи валли ятарласа курс сӗнеҫҫӗ-и?
5. Тӑтӑшах практикӑра пулӑр: Ҫӗнӗ чӗлхене вӗреннӗ чухне Йӗрке тӗп фактор пулса тӑрать. Кашни кун практикӑра ӗҫлеме тӑрӑшӑр, ҫак чӗлхене кулленхи пурнӑҫа кӗртмелли майсем тупӑр. Hill Mari музыкӑна итлӗр те Hill Mari фильмсене е шоу Hill Mari фильмсене пӑхӑр, сарӑлнӑ сӑмахсемпе пуплевсене астуса юлӑр.

Эсир тӗнчери клиентсемпе хутшӑнмалли май шыратӑр пулсан е сире кирлӗ документа нимӗҫлерен акӑлчанла куҫарма пулӑшу кирлӗ пулсан, нимӗҫ куҫарӑвӗн пулӑшӑвӗ сире пулӑшма пултарать. Нимӗҫ чӗлхи Европӑра ӗҫлӗ ҫыншӑн та, харпӑр хӑй хутшӑнӑвӗшӗн те пӗлтерӗшлӗ чӗлхе пулса тӑрать. Унта германире, Австрире, Швейцарире тата Люксенбургра, ҫавӑн пекех Бельгире, Италире, Францире тата ытти ҫӗршывсенче миллионшар ҫынсем калаҫаҫҫӗ. Нимӗҫле тӗрӗс куҫарнӑ пулӑшӑва пула пысӑк ыйтупа усӑ кураҫҫӗ.

Нимӗҫлерен куҫарас енӗпе пулӑшу ӗҫӗсем патне ҫитсен, темиҫе фактора шута илмелле. Пӗрремӗшӗнчен, сирӗн куҫару тӗллевӗпе палӑрмалла тата куҫару пулӑшӑвӗсен чи лайӑх поставщикне суйламалла. Тӗслӗхрен, юридически документ валли веб-сайтри килти страница валли урӑх йышши куҫару кирлӗ. Куҫару пулӑшу ӗҫӗсен авторитетлӑ поставщикӗн эсир шыракан куҫару конкретлӑ тӗсӗнче опыт пур тӑлмачсене пама пултармалла. Ҫавӑн пекех куҫарупа локализаци хушшинчи уйрӑмлӑха ӑнланса илмелле. Куҫару текст пӗлтерӗшне пӗр чӗлхерен теприн ҫине тӗп-тӗрӗс куҫарма шутлать, ҫав вӑхӑтрах локализаци куҫару ҫине ҫыхӑннӑ регионсемпе культура уйрӑмлӑхӗсене шута илет.

Нимӗҫ чӗлхинчен тӑлмачӑ суйланӑ чухне документсене нимӗҫлерен акӑлчанла куҫарма пӗлекен ҫынна шырамалла. Професси куҫарӑвӗн пулӑшӑвне база корректура тата редакци кӗртмелле, куҫарнӑ документа малтанхи пекех тӗрӗс, ӑнлануллӑ тата пӗрремӗш ҫӑлкуҫпа тивӗҫтернине шантарас тесен. Куҫару пулӑшу ӗҫӗсен поставщикне суйланӑ чухне рекомендацисемпе квалификацине тӗрӗслемелле, ҫавӑн пекех тӑлмач нимӗҫ диалекчӗсемпе тата калаҫусемпе паллашнине ӗненмелле.

Ӗҫ нимӗҫ докуменчӗсене куҫарма тытӑнсан, ҫавӑн пекех форматировани тумалли кирек мӗнле конкретлӑ требованисене те шута илмелле. Документа таблицӑсемпе списоксем пек ятарласа форматировани тунӑ пулсан, вӗсене куҫарнӑ чухне тӗрӗс йӗркеленине ӗненмелле. Ҫакӑ куҫарнӑ версире информацие уҫӑмлӑн та уҫӑмлӑн уҫса панине ӗнентерме пулӑшать.

Нимӗҫле куҫарас енӗпе пулӑшу ӗҫӗсен тӗрӗс суйлавне уйӑрнӑ май предприятисем хӑйсен докуменчӗсене тӗрӗс куҫарассине шантарма тата хаклӑ йӑнӑшсенчен хӑтӑлма пултараҫҫӗ. Нимӗҫлерен акӑлчанла куҫарас опыт пур профессиллӗ куҫаруҫӑсем, тӗнчери клиентсемпе тата партнерсемпе тухӑҫлӑ хутшӑнма пулӑшса, документсене уҫӑмлӑн та тӗрӗс куҫарма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче нимӗҫле калаҫаҫҫӗ?

Нимӗҫсен официаллӑ чӗлхи-Германи, Австри, Швейцари, Лихтенштейн, Люксембург тата Италири Кӑнтӑрти Тиролӗн официаллӑ чӗлхи. Вӑл Ҫавӑн пекех Бельгире (Фламанд регионӗнче), Ҫурҫӗр Рейн-Вестфалире Тата Германин ытти пайӗсенче официаллӑ чӗлхе. Нимӗҫ чӗлхипе ҫавӑн пекех Францири Эльзаспа Лотаринги пек Хӗвелтухӑҫ Европӑн хӑш-пӗр пайӗсенче, польша провинцийӗсенче, Данире Кӑнтӑр Ютланди, Чех Республикинче Силези тата Нидерландсемпе Венгрири чикӗри хӑш-пӗр районсенче калаҫаҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне, нимӗҫ чӗлхи Итали, Румыни, Казахстан тата Намибири хӑш-пӗр чаҫсенче сахалрах чӗлхе шутланать.

Нимӗҫ чӗлхин историйӗ мӗнле?

Нимӗҫ чӗлхи Европӑри индоевропӑри чӗлхе ҫемьин пӗр пайӗ тата Европӑри авалхи чӗлхесенчен пӗри пулса тӑрать. Вӑл Ҫурҫӗр Европӑри германи халӑхӗсем каланӑ протогерман чӗлхинчен пулнӑ тесе шутлаҫҫӗ. Пирӗн эрӑри 2-мӗш ӗмӗрте вӑл темиҫе тӗрлӗ диалект аталаннӑ, вӗсем ӗмӗр-ӗмӗрех аталанса пынӑ.
9-мӗш ӗмӗрте германи йӑхӗсем Аслӑ Карл влаҫӗпе пӗрлешнӗ, вӗсен чӗлхи пӗрлехи стандартлӑ форма пулса тӑнӑ. XI ӗмӗрте авалхи икӗ тӗрлӗ чӗлхе литературӑпа культурӑн тӗп чӗлхи пулса тӑнӑ: Рейнпа Тури Саксонире вӑтам хресчен тата баварипе Австрире тури нимӗҫ чӗлхи.
14-мӗш ӗмӗрте кӗнеке пичетлемелли изобретени шухӑшласа кӑларни тата пичет станокӗ килсе тухни чӗлхене стандартизацилеме тата "Грим Саккунӗ" пек ӗҫсене пичетлесе кӑларма пулӑшнӑ, вӑл ҫырупа калаҫу правилисене ҫак чӗлхепе палӑртнӑ.
Тӗпчевсемпе ҫутта кӑларас тапхӑрта хальхи нимӗҫ чӗлхине ҫӗнӗ лексика тата ансат грамматика туса кӑларассинчен пуҫланнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте нимӗҫ чӗлхине кодификациленӗ, вӑтамран та, тури нимӗҫ диалекчӗсем те ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ. Ҫак чӗлхе паян аталанса, эволюциленсе пырать, вӑл тӗнчери чи сарӑлнӑ чӗлхесенчен пӗри пулса тӑрать.

Нимӗҫ чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Мартин Лютер (1483-1546): Мартин Лютер Хальхи нимӗҫ чӗлхин никӗсӗсене тӑвассишӗн яваплӑ пулнӑ, Библие нимӗҫле куҫарнӑ тата ҫав вӑхӑтри нимӗҫсен икӗ тӗп диалекчӗпе-тури нимӗҫ тата анат саксон чӗлхипе-усӑ курнӑ ҫӗнӗ форма туса хатӗрленӗ. Унӑн витӗмӗ халӗ те нимӗҫ чӗлхин тытӑмӗпе правописанийӗнче палӑрать.
2. Иоганн Вольфганг фон Гете (1749-1832): Гете паллӑ поэт, драматург тата романист пулнӑ, вӑл нимӗҫ чӗлхин тӗрлӗ диалекчӗсене пӗр стандартизациллӗ чӗлхепе пӗрлештерес тӗлӗшпе ӗҫленӗ. Ҫавӑн пекех вӑл нимӗҫле "усал ӗҫ", "вельтшмерц" тата "ландскнехт"текен сӑмахсем нумай шухӑшласа кӑларнӑ. Паян кунчченех унӑн ӗҫне пӗтӗм тӗнчипе нимӗҫ чӗлхине йӑтса ҫӳрекенсем вӗренеҫҫӗ.
3. Генрих Гиммлер (1900-1945): Гиммлер нацистсен паллӑ чиновникӗ пулнӑ, вӑл нимӗҫ чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ. Вӑл ҫӗнӗ сӑмахсем шухӑшласа кӑларни, вӗсем нацистсен идеологийӗпе килӗшсе тӑнине тӗрӗслес тесе, режим арканнӑ хыҫҫӑн та нумайлӑха упранса юласса шантарнипе паллӑ пулнӑ.
4. Ульрих Аммон (1937-2006): Аммон лингвист пулнӑ, вӑл вӑхӑт иртнӗҫемӗн нимӗҫ чӗлхине аталантарма вӗреннӗ. Вӑл грамматика учебникӗсене ҫырнӑ, Deutsche Sprache e.V. организацине йӗркеленӗ, 1982-2006 ҫулсенче нимӗҫсен ӑслӑлӑх тӗпчевӗсен Ассоциацийӗн президенчӗн постне йышӑннӑ.
5. Фриц (Фредерик) Кемпе (1945): Кемпе-нимӗҫ чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ нимӗҫ лингвисӗ, уйрӑмах синтаксис шучӗпе. Вӑл нимӗҫ синтаксисӗ ҫинчен нумай кӗнеке ҫырнӑ, унӑн теорийӗсем шкулсенче нимӗҫ чӗлхине вӗрентес тӗлӗшпе пысӑк витӗм кӳнӗ.

Нимӗҫ чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Нимӗҫ чӗлхи тытӑмне пӗрлешӳллӗ чӗлхе пек ҫырса кӑтартма пулать. Ку вӑл унта аналитика, синтетика чӗлхисен элеменчӗсемпе усӑ курнине пӗлтерет, ҫавна пула унӑн ҫыхӑнӑвӗсем, йышлӑ хисеп тата туртӑмӗсем темиҫе сӑмаха пӗрлештернипе пулса тӑраҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне нимӗҫ чӗлхинче тӑватӑ тӗп падеж пур (ятпа, эрехпе, дачӑпа тата атте-анне падежӗпе), глаголсене вара пичӗпе, хисепӗпе тата тайӑлӑвӗпе килӗшӳллӗн пӗрлештереҫҫӗ.

Нимӗҫ чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пуҫӑрсене чикӗр: Нимӗҫ чӗлхине Вӗрентмелли Чи Лайӑх меслет вӑл-мӗн май килнӗ таран путса ларасси. Нимӗҫле калаҫма тӑрӑшӑр, нимӗҫ телекуравӗпе фильмӗсене пӑхӑр, нимӗҫ радионе итлӗр. Нимӗҫ чӗлхине йӑтса ҫӳрекенсемпе вӑхӑт ирттерӗр, вӗсемпе нимӗҫле калаҫӑр.
2. Нимӗҫ чӗлхин лайӑх учебникӗ туянӑр: Лайӑх учебник сире грамматикӑпа тата словарь запасӗпе пулӑшма, ҫавӑн пекех эсир вӗренекен упражненисем пама пултарать.
3. Хӑвӑрӑн сӑмахӑра практикӑра тытӑр: Мӗн Калани-сире ӑнланмалли уҫҫи. Ҫӗнӗ сӑмахсемпе пуплевсене вӗреннӗҫемӗн хӑвӑрӑн сӑмахӑрсене практикӑра ҫирӗплетсе пырӑр.
4. Онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр: питӗ лайӑх онлайн-инструментсем нумай, вӗсем сире нимӗҫ чӗлхине вӗренме пулӑшӗҫ. Сире интерактивлӑ упражненисем сӗнекен сайтсемпе приложенисем, нимӗҫ чӗлхипе ҫӳрекен аудиозапиҫӗсемпе ытти ресурссем шырӑр, вӗсем сире вӗренме тата практикӑна кӗме пулӑшӗҫ.
5. Технологисемпе усӑ курӑр: тӗрлӗ приложенисем, подкассем тата ытти ресурссем Пур, вӗсем сире хӑйсен чӗлхе хӑнӑхӑвӗсене лайӑхлатма пулӑшӗҫ. Хӑвӑр чӗлхене технологи импульсне вӗрентес тесе, вӗсенчен пӗрипе е темиҫе ҫынпа тӑтӑшах усӑ курма хӑтланса пӑхӑр.
6. Чӗлхепе улӑштармалли программӑна хутшӑнӑр: чӗлхепе Улӑштармалли Программӑсем - нимӗҫ чӗлхипе калаҫакансемпе калаҫура практикациленме тата хӑвӑн произведенине лайӑхлатма питӗ лайӑх май.