Мари Сӑрчӗ Шотланди гэлӗ Куҫар

Финн-угор чӗлхин уйрӑм диалекчӗ шутланать, тӗпрен Илсен Раҫҫей, Эстони тата Финлянди регионӗсенче пурӑнакан ту-мари халӑхӗн сахалӑшӗпе усӑ курать. Ку чӗлхе сахалрах пулин те ту-мари халӑхӗн культурӑллӑ хӑйне евӗрлӗхӗшӗн калама ҫук пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Ҫапла вара, ту-сӑртлӑ марийскинчен куҫару пулӑшӑвӗ пек пуҫарусемпе ҫак чӗлхене упраса хӑварасси ҫине ытларах та ытларах тимлӗх уйӑрать.

Юлашки ҫулсенче марий чӗлхинчен куҫару пулӑшӑвӗ ытларах та ытларах палӑрса пырать. Ҫакӑ ту-сӑртлӑ мари чӗлхин, культура хӑйне евӗрлӗх маркерӗн, ҫавӑн пекех онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе анлӑн усӑ курнипе ҫыхӑннӑ. Онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе усӑ курса ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫӳрекенсем пӗтӗм тӗнчипе тӗрлӗ чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе те ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫырнӑ паха документсемпе литературӑна урӑх чӗлхе ҫине куҫарма пулать.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинчен тӑлмач пулӑшнипе тӗрлӗ меслетсемпе усӑ курма пулать. Сӑмахран, вӗсене фильмсем е телешоу тума ту-мари чӗлхин актерӗсем хутшӑннипе е ту-мари чӗлхипе кӗнекесене ҫак чӗлхене пӗлмен ҫынсемшӗн юрӑхлӑ тума пулать. Ҫавӑн пекех вӗсем ҫуралнӑ кун ҫинчен пӗлтерекен свидетельствӑсем, юридически документсем, шкулти учебниксем, ту мари чӗлхи валли кирлӗ документсемпе те усӑ курма пултараҫҫӗ. Ҫак тӗслӗхсем ҫумне ту-мари чӗлхинчен куҫару пулӑшӑвӗпе усӑ курни ҫумне ҫавӑн пекех ҫак чӗлхепе калаҫма вӗренекен ачасене пулӑшу пама е словарьсемпе учебниксене ту-мари чӗлхипе грамматика вӗренӳҫисем туса хатӗрлеме усӑ курма пултараҫҫӗ.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинчен куҫарас ӗҫ ҫак кирлӗ чӗлхене упраса хӑварассинче пысӑк усӑ парать. Литературӑна, фильмсене тата ытти ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ытти кирлӗ документсене панӑ чухне ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫӳрекенсем культурӑпа йӑхран тухнӑ ҫынсемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ. Ту-сӑртлӑ марийскинчен куҫару пулӑшӑвӗ панӑ май ҫынсем ҫак кӑсӑк чӗлхепе ытларах та ытларах паллашаҫҫӗ, ҫавна май ӑна малашлӑхра упраса хӑварма пулӑшаҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Раҫҫейре Тата Беларусире ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ.

Горно-мари чӗлхин историйӗ мӗнле?

Ту-мари чӗлхи-Урал чӗлхи, Унта Раҫҫейри ту-мари халӑхӗ калаҫать. Ҫак чӗлхене пӗрремӗш хут 17 ӗмӗр варринче, вырӑс тӗпчевҫисемпе ученӑйӗсем ҫак регион тӑрӑх мари халӑхӗн ҫул ҫӳревӗсем ҫинчен отчет ҫырма пуҫласан, документланӑ. 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче лингвистсем малалла чӗлхене документлама тата унпа халӑх хушшинче усӑ курма пуҫланӑ. Совет влаҫӗ вӑхӑтӗнче ҫак чӗлхене хисеплесси чылай ӳснӗ, мӗншӗн тесен вӑл шкулсенче вӗрентнӗ тата официаллӑ документсемпе нумай усӑ курнӑ. Совет Союзӗ арканнӑ хыҫҫӑн ҫак чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлнине тӳссе ирттернӗ, ҫамрӑксенчен нумайӑшӗ ӑна паян вӗренеҫҫӗ те усӑ кураҫҫӗ.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Павел Чудинов-горно-мари ученӑйӗ, 1973 ҫулта пичетленсе тухнӑ горно-мари чӗлхин пурне те ҫавӑрса илекен пӗрремӗш энциклопедийӗн авторӗ.
2. Павел Пентков - ту-мари чӗлхин икӗ словарӗн авторӗ, вӗсенчен пӗри 2003 ҫулта, тепри - 2017 ҫулта пичетленсе тухнӑ.
3. Татьяна Рудина - ӑна ачасене вӗрентме ту-сӑртлӑ мари чӗлхин пӗрремӗш курсӗсене йӗркелекен.
4. 1983 ҫулта горн - мари чӗлхин пӗрремӗш учебникне йӗркеленӗ Юрий Макаров-горно-мари лингвисчӗ.
5. Анна Кузнецова - горно-мари чӗлхин грамматикипе, словарьсемпе вӗренӳ материалӗсен темиҫе учебникӗн авторӗ.

Ту-мари чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхи урал чӗлхипе, сӑмахран, атӑл-финла туратсемпе ҫыхӑннӑ. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсене грамматика ҫыхӑнӑвӗсене палӑртас тесе суффикссем хушса ҫырнипе йӗркеленине пӗлтерет. Тӗслӗхрен, суффикс хушнине пӑхӑнса пӗр никӗс "кӗнеке", "кӗнеке" е "кӗнеке вулани"тенине пӗлтерме пултарать. Ҫавӑн пекех вӑл уҫӑ сасӑсен, сасӑ процесӗн килӗшӗвӗпе усӑ курать, ҫав процесс сӑмахри паллӑ уҫӑ сасӑсене пӗр-пӗр ӳкерчӗке тытса пыма улӑштарма хушать. Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинче гендер уйрӑмлӑхӗсем ҫук, вӑл ытти чӗлхе ҫемйисенчен кивҫен илнӗ сӑмахсем сахал пулнӑран ытти финн-угор чӗлхисенчен консервативлӑрах шутланать.

Горно-мари чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Горно-мари чӗлхипе ҫӳрекен ҫынна тупӑр: чӗлхене вӗренмелли Чи Лайӑх меслет - ӑна пуҫӗпех путса ларасси. Грамматика, произведени тата словарь запасӗ ҫинчен спектакль курас тесе ту-сӑртлӑ мари чӗлхин носителӗпе калаҫӑр.
2. Алфавит вӗренӗр: эсир ҫӗнӗ сӑмахсемпе пуплевсене вӗренме пуҫличчен ту-сӑртлӑ мари чӗлхин алфавитӗпе паллашмалла.
3. Ансат сӑмахсенчен тата пуплевсенчен пуҫлӑр: тӗссем, цифрӑсем, эрне кунӗсем, ҫавӑн пекех "сывлӑх сунатӑп", "сывӑ пулӑр", "тархасшӑн" тата "тавтапуҫ" текен тӗп сӑмахсене асра тытма тӑрӑшӑр.
4. Хилл Мари чӗлхине вӗренмелли занятисене ҫӳрӗр: сирӗн регионта май пур пулсан Хилл Мари е онлайн-чӗлхе курсне вӗренмелли занятисене ҫырӑнасси ҫинчен шухӑшлӑр. Пӗлӗр, вырӑнти университетсем ту-сӑртлӑ мари чӗлхи валли ятарласа курс сӗнеҫҫӗ-и?
5. Тӑтӑшах практикӑра пулӑр: Ҫӗнӗ чӗлхене вӗреннӗ чухне Йӗрке тӗп фактор пулса тӑрать. Кашни кун практикӑра ӗҫлеме тӑрӑшӑр, ҫак чӗлхене кулленхи пурнӑҫа кӗртмелли майсем тупӑр. Hill Mari музыкӑна итлӗр те Hill Mari фильмсене е шоу Hill Mari фильмсене пӑхӑр, сарӑлнӑ сӑмахсемпе пуплевсене астуса юлӑр.

Шотландине ҫул ҫӳренӗ чухне е шотландин тӗп ҫыннисемпе пӗрлешнӗ чухне ҫӗршывӑн йӑлана кӗнӗ чӗлхине ӑнланма тата унпа хутшӑнма пӗлни пысӑк вырӑн йышӑнма пултарать. Шотландин гэль чӗлхи вӑл - ҫӗр ҫул каялла ҫуралнӑ вӑхӑтранпа вырӑнти ҫынсем калаҫакан чӗлхе. Ку Вӑл Шотландин историне, культурине тата йӑлисене ӑнланнин пӗлтерӗшлӗ пайӗ. Ҫапла вара, шотландипе гэльла куҫару пулӑшнипе чӗлхе никӗсӗсене вӗренни ҫак тӗлӗнмелле ҫӗршыв ҫинчен хаксӑр шухӑшлама пултарать.

Мӗн вӑл шотландин гэль чӗлхи?

Шотландин гэль е гайдлиг - кельт ҫемйин авалхи чӗлхи. Вӑл ирландипе гэль тата мин гэль чӗлхипе тачӑ ҫыхӑннӑ, хакланӑ тӑрӑх, 4 ӗмӗртен пуҫласа усӑ курать. Унпа пӗтӗм ҫӗршывӗпе 11 ӗмӗрччен калаҫнӑ, анчах каярахпа вӑл уйрӑм районсенче сыхланса юлнӑ. Хальхи вӑхӑтра шотландин гэль гэлӗ Шотландин тӗп чӗлхи пулса тӑмасть, анчах ун ҫинче малтанхи пекех ҫӗршывра 60 000 ҫынна яхӑн калаҫаҫҫӗ.

Шотландин гэль чӗлхине куҫарни мӗне кирлӗ?

Шотландин гэль чӗлхине вӗренни тӗрлӗ сӑлтавсемпе пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ Шотландин культурипе историйӗ ҫинчен кӑтартса парать, ҫавӑн пекех килен-каянсене вырӑнти ҫынсемпе чылай паллашма май парать. Чӗлхе пӗлни ҫулҫӳревҫӗсене вырӑнти каларӑшсемпе йӑласене лайӑхрах хаклама, ҫавӑн пекех интереслӗ калаҫусене хутшӑнма май парать. Кунсӑр пуҫне, чӗлхене пӗлни географи ячӗсен, клансен ячӗсен тата историри паллӑ событисен культурӑллӑ пӗлтерӗшне кӑтартса пама пултарать.

Шотландирен гэльскине куҫарнине эсир мӗнле вӗренетӗр?

Телее, шотландин гэль чӗлхин никӗсне вӗренме нумай майсем пур. Шотландин гэль чӗлхин курсӗ иртни вӗрентӗвӗн анлӑ та тухӑҫлӑ меслечӗсенчен пӗри пулса тӑрать. Университетра ирттерекен курссене шотландин гэль чӗлхин тӗп компоненчӗсене-произведенисемпе грамматика калаҫӑвӗсенчен пуҫласа калаҫмалли тӗп пуплевсем таранах ҫавӑрса илеҫҫӗ. Ҫак аудитори курсӗсем ҫумне шотландин гэль чӗлхин онлайн-курсӗсем те нумай. Ку вӑл килтен тухмасӑрах чӗлхене вӗренмелли лайӑх меслет.

Юлашкинчен, шотландин гэль чӗлхине вӗренни Шотландин историйӗпе культурине тӗлӗнмелле кӑтартса парать. Чӗлхене база пӗлни ӑнлану тата тав тӑвас ҫӗнӗ тӗнче алӑкне уҫма пултарать. Чӗлхене вӗренмелли курссемпе ресурссен анлӑ спектрне пула кӑсӑклӑ та усӑллӑ пулма пултарать. Ҫапла вара, эсир Шотландин ҫӗрӗпе тата халӑхӗпе ҫывӑхрах паллашас тетӗр пулсан, шотландин гэльла куҫарӑвӗ - пуҫламӑшӗнче питӗ лайӑх вырӑн.

Хӑш ҫӗршывсенче шотландин гэль чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Шотландин гэль чӗлхипе пуринчен ытла Шотландире, уйрӑмах ҫӳллӗ тусемпе утравсем ҫинче калаҫаҫҫӗ. Унпа пӗрлех Канадӑри Ҫӗнӗ Шотландире те калаҫаҫҫӗ, унта вӑл провинцире сахалӑшӗн чӗлхине официаллӑ майпа йышӑнать.

Шотландин гэль чӗлхин историйӗ мӗнле?

Шотландин гэльла чӗлхи шотландире 5 ӗмӗртен пуҫласа сарӑлнӑ, вӗсем шутланӑ тӑрӑх, авалхи кельтсен чӗлхинчен тухнӑ. Вӑл Ирландире, Уэльсра тата Бретаньре (Францире) калаҫакан чӗлхесемпе ҫыхӑннӑ. Вӑтам ӗмӗрсенче ун ҫинче пӗтӗм ҫӗршывӗпех анлӑн калаҫнӑ, анчах Шотланди Королевствипе Англие пӗрлештернӗ хыҫҫӑн унӑн усӑ курасси 18 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче кӗскелме пуҫланӑ. 19 ӗмӗр варринче ҫак чӗлхе ытларах шотландин ҫӳллӗ тусемпе утравӗсем ҫинче сарӑлнӑ.
19-мӗшпе 20-мӗш ӗмӗрсенче шотландин гэль чӗлхи ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнипе нумай ҫӗрте ученӑйсемпе активистсен вӑйӗсене пула тӳссе ирттернӗ. Хальхи вӑхӑтра Шотландире гэль чӗлхипе ҫӳрекен 60 000 ытла шутланать, ҫав чӗлхене шкулсенче вӗрентеҫҫӗ. Вӑл та Европӑри союзӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать, Шотландире акӑлчан чӗлхипе пӗрлех официаллӑ статус пур.

Шотландин гэль чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Дональд Макдональд (1767-1840): "Гэль литературин Ашшӗ" Ятлӑ Паллӑ дональд Макдональд Писатель, поэт, куҫаруҫӑ тата редактор пулнӑ, ӑна Шотландире 19 ӗмӗрте Гэль литературине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратас ӗҫе пуҫарса яни тесе ҫырнӑ.
2. Александр Макдональд (1814-1865): Александр Макдональд шотландин чи аслӑ кельт сӑввисенчен хӑш-пӗр сӑввисене, Ҫав шутра "An Cnocan B Маларедn" тата "Cumha nam Beann"тесе ҫырнӑ Гэль историкӗпе поэчӗ пулнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл шотландипе гэльсен пӗрремӗш словарьне туса хатӗрлеме пулӑшрӗ.
3. Калум Маклин (1902-1960): Гэльсен Паллӑ поэчӗ, Калум Маклин та гэль чӗлхине вӗрентме (ирландец гэльский), шотландире 20 ӗмӗрте чӗлхе ҫавӑрма пулӑшса, учебниксен серине ҫырнӑ.
4. Джордж Кэмпбелл (1845-1914): Кэмпбелл чаплӑ ученӑй пулнӑ, вӑл гэль культурипе чӗлхине упраса хӑварас ӗҫе хӑйӗн карьерине халалланӑ. Унӑн "Хӗвеланӑҫ сӑртлӑхӗнчи Паллӑ юмахсем" кӗнеки кельт литературин чи чаплӑ произведенийӗсенчен пӗри шутланать.
5. Джон Макиннес (1913-1989): Макиннес чӗлхе йӑли-йӗркисене, уйрӑмах шотландин гэль чӗлхипе фольклорпа музыкӑна, чи паллӑ пухуҫӑ тата тӗпчевҫӗ пулнӑ. 1962 ҫулта вӑл шотландин культура еткерӗн кӗтеслӗ чулӗ пулса тӑнӑ гэльсен юрри традицийӗн пысӑк обзорне пичетлесе кӑларнӑ.

Шотландин гэль чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Шотландин гэль - индоевропи чӗлхи, кельт ҫемйипе ҫыхӑнса тӑраканскер тата икӗ диалекта пайланаканскер: ирландири гэльский, унпа ытларах Ирландире калаҫаҫҫӗ, шотландири гэль гэльский, унпа ытларах Шотландире калаҫаҫҫӗ. Чӗлхе йӑлана кӗнӗ кельт грамматикипе синтаксислӑ структура пулса тӑрать. Унӑн сӑмах системи пӗртен-пӗр, икӗ хутлӑ тата нумай йышлӑ формӑсен кӑткӑс пӗрлешӗвӗнче никӗсленсе тӑрать. Чӗрчунсен пӗртен-пӗр тата нумай йышлӑ формисем пур, вӗсем ӑрӑва пӑхӑнса тӑраҫҫӗ. Паллӑ ячӗсемпе местоименийӗсем ӑрӑвӗпе, шучӗпе тата падежпа килӗшеҫҫӗ. Глаголсен ултӑ вӑхӑт, виҫӗ тайӑлу тата вӗҫӗ-хӗррисӗр формӑсем пур.

Шотландин гэль чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Калаҫуран пуҫлӑр: эсир гэльские тӗпчеме пуҫличчен эсир тӗрӗс произведенипе паллашнине ӗненӗр. Ҫакӑ сире пулас уроксене ӑнланса илме пулӑшать, калаҫу та, ӑнлану та самаях тикӗс пулса пырать.
2. База словарӗн запасне вӗренӗр: эсир произведение вӗренсе ҫитсенех база словарӗн запасне май килнӗ таран ытларах вӗренме тӑрӑшӑр. Ку сире юлашки уроксем валли никӗс хывӗ, гэль чӗлхине ӑнланма тата унпа калаҫма самаях ҫӑмӑллатӗ.
3. Кӗнекесене е аудиоуркӑсене инвестици хывӑр: хӑш-пӗр кӗнекесене е аудиоуркӑсене инвестици хывни Кирлӗ. Ҫакӑ сире чӗлхене тӗрӗс вӗрентме тата информацие упраса хӑварма пулӑшать.
4. Хӑйпе калаҫакана тупӑр: май пулсан, шотландипе гэльс чӗлхипе калаҫакана кама та пулин тупӑр та темиҫе калаҫу ҫинчен калаҫса татӑлӑр. Ҫакӑ сире чӗлхепе усӑ курма тата хӑвӑрӑн пулма пултаракан йӑнӑша ҫӗнтерме пулӑшать.
5. Итлӗр гэль радионе: гэль радио Итлени - чӗлхе ҫинчен ытларах пӗлмелли тата калаҫура мӗнле янӑранине кӑтартмалли меслет.
6. Гэль чӗлхипе телепередачӑсем пӑхӑр: гэль чӗлхипе телепередачӑсемпе фильмсем Шырани те сире ҫак чӗлхепе тӗрлӗ контекстра мӗнле усӑ курнине ӑнланма пулӑшӗ.
7. Гэль хаҫачӗсемпе журналӗсене вулӑр: гэль чӗлхипе ҫырнӑ хаҫатсемпе журналсене Вулани те чӗлхепе культура ҫинчен ытларах пӗлме лайӑх май пулса тӑрать.
8. Технологипе усӑ курӑр: гэль чӗлхине вӗреннӗ чухне эсир технологисемпе усӑ курма пултаратӑр. Нумай веб-сайтсемпе приложенисем пур, вӗсем сире чӗлхене вӗрентме пулӑшӗҫ.