Мари Сӑрчӗ Таджик Куҫар

Финн-угор чӗлхин уйрӑм диалекчӗ шутланать, тӗпрен Илсен Раҫҫей, Эстони тата Финлянди регионӗсенче пурӑнакан ту-мари халӑхӗн сахалӑшӗпе усӑ курать. Ку чӗлхе сахалрах пулин те ту-мари халӑхӗн культурӑллӑ хӑйне евӗрлӗхӗшӗн калама ҫук пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Ҫапла вара, ту-сӑртлӑ марийскинчен куҫару пулӑшӑвӗ пек пуҫарусемпе ҫак чӗлхене упраса хӑварасси ҫине ытларах та ытларах тимлӗх уйӑрать.

Юлашки ҫулсенче марий чӗлхинчен куҫару пулӑшӑвӗ ытларах та ытларах палӑрса пырать. Ҫакӑ ту-сӑртлӑ мари чӗлхин, культура хӑйне евӗрлӗх маркерӗн, ҫавӑн пекех онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе анлӑн усӑ курнипе ҫыхӑннӑ. Онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе усӑ курса ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫӳрекенсем пӗтӗм тӗнчипе тӗрлӗ чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе те ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫырнӑ паха документсемпе литературӑна урӑх чӗлхе ҫине куҫарма пулать.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинчен тӑлмач пулӑшнипе тӗрлӗ меслетсемпе усӑ курма пулать. Сӑмахран, вӗсене фильмсем е телешоу тума ту-мари чӗлхин актерӗсем хутшӑннипе е ту-мари чӗлхипе кӗнекесене ҫак чӗлхене пӗлмен ҫынсемшӗн юрӑхлӑ тума пулать. Ҫавӑн пекех вӗсем ҫуралнӑ кун ҫинчен пӗлтерекен свидетельствӑсем, юридически документсем, шкулти учебниксем, ту мари чӗлхи валли кирлӗ документсемпе те усӑ курма пултараҫҫӗ. Ҫак тӗслӗхсем ҫумне ту-мари чӗлхинчен куҫару пулӑшӑвӗпе усӑ курни ҫумне ҫавӑн пекех ҫак чӗлхепе калаҫма вӗренекен ачасене пулӑшу пама е словарьсемпе учебниксене ту-мари чӗлхипе грамматика вӗренӳҫисем туса хатӗрлеме усӑ курма пултараҫҫӗ.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинчен куҫарас ӗҫ ҫак кирлӗ чӗлхене упраса хӑварассинче пысӑк усӑ парать. Литературӑна, фильмсене тата ытти ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ытти кирлӗ документсене панӑ чухне ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫӳрекенсем культурӑпа йӑхран тухнӑ ҫынсемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ. Ту-сӑртлӑ марийскинчен куҫару пулӑшӑвӗ панӑ май ҫынсем ҫак кӑсӑк чӗлхепе ытларах та ытларах паллашаҫҫӗ, ҫавна май ӑна малашлӑхра упраса хӑварма пулӑшаҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Раҫҫейре Тата Беларусире ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ.

Горно-мари чӗлхин историйӗ мӗнле?

Ту-мари чӗлхи-Урал чӗлхи, Унта Раҫҫейри ту-мари халӑхӗ калаҫать. Ҫак чӗлхене пӗрремӗш хут 17 ӗмӗр варринче, вырӑс тӗпчевҫисемпе ученӑйӗсем ҫак регион тӑрӑх мари халӑхӗн ҫул ҫӳревӗсем ҫинчен отчет ҫырма пуҫласан, документланӑ. 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче лингвистсем малалла чӗлхене документлама тата унпа халӑх хушшинче усӑ курма пуҫланӑ. Совет влаҫӗ вӑхӑтӗнче ҫак чӗлхене хисеплесси чылай ӳснӗ, мӗншӗн тесен вӑл шкулсенче вӗрентнӗ тата официаллӑ документсемпе нумай усӑ курнӑ. Совет Союзӗ арканнӑ хыҫҫӑн ҫак чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлнине тӳссе ирттернӗ, ҫамрӑксенчен нумайӑшӗ ӑна паян вӗренеҫҫӗ те усӑ кураҫҫӗ.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Павел Чудинов-горно-мари ученӑйӗ, 1973 ҫулта пичетленсе тухнӑ горно-мари чӗлхин пурне те ҫавӑрса илекен пӗрремӗш энциклопедийӗн авторӗ.
2. Павел Пентков - ту-мари чӗлхин икӗ словарӗн авторӗ, вӗсенчен пӗри 2003 ҫулта, тепри - 2017 ҫулта пичетленсе тухнӑ.
3. Татьяна Рудина - ӑна ачасене вӗрентме ту-сӑртлӑ мари чӗлхин пӗрремӗш курсӗсене йӗркелекен.
4. 1983 ҫулта горн - мари чӗлхин пӗрремӗш учебникне йӗркеленӗ Юрий Макаров-горно-мари лингвисчӗ.
5. Анна Кузнецова - горно-мари чӗлхин грамматикипе, словарьсемпе вӗренӳ материалӗсен темиҫе учебникӗн авторӗ.

Ту-мари чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхи урал чӗлхипе, сӑмахран, атӑл-финла туратсемпе ҫыхӑннӑ. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсене грамматика ҫыхӑнӑвӗсене палӑртас тесе суффикссем хушса ҫырнипе йӗркеленине пӗлтерет. Тӗслӗхрен, суффикс хушнине пӑхӑнса пӗр никӗс "кӗнеке", "кӗнеке" е "кӗнеке вулани"тенине пӗлтерме пултарать. Ҫавӑн пекех вӑл уҫӑ сасӑсен, сасӑ процесӗн килӗшӗвӗпе усӑ курать, ҫав процесс сӑмахри паллӑ уҫӑ сасӑсене пӗр-пӗр ӳкерчӗке тытса пыма улӑштарма хушать. Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинче гендер уйрӑмлӑхӗсем ҫук, вӑл ытти чӗлхе ҫемйисенчен кивҫен илнӗ сӑмахсем сахал пулнӑран ытти финн-угор чӗлхисенчен консервативлӑрах шутланать.

Горно-мари чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Горно-мари чӗлхипе ҫӳрекен ҫынна тупӑр: чӗлхене вӗренмелли Чи Лайӑх меслет - ӑна пуҫӗпех путса ларасси. Грамматика, произведени тата словарь запасӗ ҫинчен спектакль курас тесе ту-сӑртлӑ мари чӗлхин носителӗпе калаҫӑр.
2. Алфавит вӗренӗр: эсир ҫӗнӗ сӑмахсемпе пуплевсене вӗренме пуҫличчен ту-сӑртлӑ мари чӗлхин алфавитӗпе паллашмалла.
3. Ансат сӑмахсенчен тата пуплевсенчен пуҫлӑр: тӗссем, цифрӑсем, эрне кунӗсем, ҫавӑн пекех "сывлӑх сунатӑп", "сывӑ пулӑр", "тархасшӑн" тата "тавтапуҫ" текен тӗп сӑмахсене асра тытма тӑрӑшӑр.
4. Хилл Мари чӗлхине вӗренмелли занятисене ҫӳрӗр: сирӗн регионта май пур пулсан Хилл Мари е онлайн-чӗлхе курсне вӗренмелли занятисене ҫырӑнасси ҫинчен шухӑшлӑр. Пӗлӗр, вырӑнти университетсем ту-сӑртлӑ мари чӗлхи валли ятарласа курс сӗнеҫҫӗ-и?
5. Тӑтӑшах практикӑра пулӑр: Ҫӗнӗ чӗлхене вӗреннӗ чухне Йӗрке тӗп фактор пулса тӑрать. Кашни кун практикӑра ӗҫлеме тӑрӑшӑр, ҫак чӗлхене кулленхи пурнӑҫа кӗртмелли майсем тупӑр. Hill Mari музыкӑна итлӗр те Hill Mari фильмсене е шоу Hill Mari фильмсене пӑхӑр, сарӑлнӑ сӑмахсемпе пуплевсене астуса юлӑр.

Таджик е таджик чӗлхи - Вӑтаҫӗр Азире тата Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнче калаҫакан чӗлхе. Вӑл персипе тачӑ ҫыхӑнса тӑракан индоран чӗлхи, анчах унӑн уйрӑмлӑхӗсем пур. Таджикистанра ку официаллӑ чӗлхе, Ун ҫинче Казахстанра, Узбекистанра, Афганистанра тата Раҫҫейре сахалрахӑшӗ калаҫаҫҫӗ. Ӑна хисепленипе таджикларан тата вырӑсла куҫару ыйтӑвӗ ӳсет.

Таджикла куҫару бизнесшӑн та, уйрӑм ҫынсемшӗн те, бизнесшӑн та таджикла куҫару пулӑшу ӗҫӗсен пӗлтерӗшлӗ пулӑшӑвӗ пулса тӑрать, компанисене хӑйсен облаҫӗнчи ытти специалистсемпе тухӑҫлӑн хутшӑнма май парса ҫӗнӗ рыноксемпе усӑ курма май парать. Ҫакӑ тӗнчери суту-илӳ ӗҫӗпе аппаланакансемшӗн уйрӑмах усӑллӑ. Тӑлмач пулӑшнипе правительство ведомствисем хушшинчи коммуникацие ҫӑмӑллатма, патшалӑх органӗсемпе тӗрӗс мар организацисене шанчӑклӑ та тухӑҫлӑ пулма пулӑшаҫҫӗ.

Уйрӑм ҫынсене ӗҫе йӗркеленӗ чухне е медицина пулӑшӑвӗпе усӑ курма пултарать. Онлайн-маркетингпа ӗҫлекен компанисем те веб-сайтпа реклама материалӗсен таджикла куҫарӑвӗсемпе усӑ курма пултараҫҫӗ.

Кирек мӗнле икӗ чӗлхерен куҫарсан та професси пулӑшӑвӗпе усӑ курмалла. Профессиллӗ тӑлмачсем темиҫе чӗлхепе пӗлеҫҫӗ, кашни чӗлхен нюансӗсене ӑнланаҫҫӗ. Вӗсем хӑйсен куҫарӑвӗсене тӗрӗс, уҫӑмлӑ тата лайӑхлатаҫҫӗ. Професси тӑлмачи те терминологи улшӑнӑвӗсене сӑнать, тӗп-тӗрӗс тума кирлӗ.

Сертификациллӗ тӑлмачсем лайӑх туса хатӗрленӗ стандартсем ҫук чӗлхе комбинацийӗсемшӗн хаклах мар. Документсене вӗсем иммиграци тата патшалӑх службисем йышӑннӑ формӑпа та тӗп-тӗрӗс куҫарма пултараҫҫӗ. Шантарнӑ куҫарусем час-часах университета тата иммиграци тӗллевӗсемпе заявленисем пама кирлӗ.

Сире таджикла куҫару пулӑшӑвӗ кирлӗ пулсан шанчӑклӑ, профессиллӗ поставщика суйламалла. Сирӗн конкретлӑ облаҫра ӗҫ опычӗ пур тата ӗҫе вӑхӑтра пурнӑҫлама пултаракан тӑлмача суйлӑр. Ҫавӑн пекех вӗсен ӗҫ пахалӑхне тӗрӗслемелле, мӗншӗн тесен чылай куҫару йӑнӑшсем пур. Клиентсене тӗплӗн тӗпчесе пӗлни сире шанма пултаракан тӑлмача тупма пулӑшать.

Хӑш ҫӗршывсенче таджикла калаҫаҫҫӗ?

Таджик чӗлхипе ытларах Таджикистанра, Афганистанра, Узбекистанра тата Кыргызстанра калаҫаҫҫӗ. Унта раҫҫейри, Турцири, Пакистанри, Иранри тата совет республики пулнӑ ытти халӑх ушкӑнӗсем те калаҫаҫҫӗ.

Таджик чӗлхин историйӗ мӗнле?

Таджик вӑл-перси чӗлхин хальхи версийӗ, ун ҫинчен Иранпа Афганистанра калаҫаҫҫӗ. Тӗпрен илсен, ку перси чӗлхипе ун умӗнхи, вӑтам пехлевӑри (ҫавӑн пекех паллӑ пехлева) диалекчӗсен пӗрлешӗвӗ. Ӑна ытти чӗлхесем те, вырӑс, акӑлчан, китай, хинди, узбек, туркмен тата ыттисем те чылай витӗм кӳнӗ. Хальхи таджик чӗлхине пирӗн эрӑри 8-мӗш ӗмӗрте пӗрремӗш хут пултарнӑ, ун чухне Региона Арабсем Персие ҫӗнтерсе илнӗ хыҫҫӑн килнӗ тухӑҫри йӑхсем ҫак чӗлхене йышӑннӑ та унпа кулленхи пурнӑҫӗнче усӑ курма пуҫланӑ. 9-мӗш ӗмӗрте Бухар хули Саманидсен династийӗн тӗп хули пулса тӑнӑ, Вӑл Вӑтаҫӗр Азири пӗрремӗш чӗлхеллӗ династи пулнӑ. Ҫак тапхӑрта ку районта культура тата литература аталаннӑ, регион калаҫӑвӗ вара майӗпен таджик чӗлхи пулса тӑнӑ.
20 ӗмӗрте таджик чӗлхине официаллӑ кодификациленӗ тата шкулсен вӗренӳ программисене кӗртнӗ. Ҫавӑнтанпа вӑл Центральнӑй Ази регионӗнче паллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ. Чӗлхе малалла аталанать, юлашки ҫулсенче унӑн лексиконне ҫӗнӗ сӑмахсем хушса хӑварнӑ. Паян таджик чӗлхи таджикистанӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать, унта ҫӗршывра та, унӑн тулашӗнче те 7 миллион ытла ҫын калаҫать.

Таджик чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абдулмеджид Джураев-ученӑй, автор тата таджик чӗлхин профессорӗ, унӑн хальхи стандартизацине хӑйӗн тӳпе хывнӑ.
2. Турсунзод Мирзо – паллӑ поэт, таджикистанри политик тата писатель, таджик чӗлхипе литературине популяризацилес тӗлӗшпе хӑйӗн рольӗпе паллӑ ҫын.
3. Садриддин Айни – таджикри паллӑ писатель, вӗсен произведенийӗсем таджикри литература еткерӗн пӗлтерӗшлӗ пайӗ шутланаҫҫӗ.
4. Ахмаджон Махмудов-писатель, лингвист тата ученӑй, хальхи таджикри ҫыру традицийӗсене йӗркелеме пулӑшнӑскер.
5. Мухаммаджон Шарипов-чаплӑ поэт тата эссеист, вӑл хӑйӗн произведенийӗсемпе таджик чӗлхине йӗркелеме пулӑшнӑ.

Таджик чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Таджик чӗлхи индоевропӑри чӗлхе ҫемйин иран турачӗсемпе ҫыхӑннӑ. Унӑн тӗп структури икӗ пайран тӑрать: авалхи чӗлхен виҫӗ тӗрлӗ тытӑмӗпе характерлӑ, тӗп ази чӗлхисен икӗ тӗрлӗ тытӑмӗпе характерлӑ чӗлхисем. Кунсӑр пуҫне чӗлхе араб, перси тата ытти чӗлхе элеменчӗсене кӗртет, ҫакӑ унӑн культурӑллӑ тӗрлӗ енӗсене кӑтартса парать. Таджик чӗлхи аналитикӑпа синтетика тытӑмӗ пур, ҫакӑ вӑл сӑмахсен тата синтаксикӑлла меслечӗсене, флективлӑ морфологипе танлаштарсан, ытларах йӗркене кӗртнине пӗлтерет. Таджик чӗлхинчи сӑмах йӗрки питӗ пӗлтерӗшлӗ; сӗнӳсем подлежащирен пуҫланаҫҫӗ те сказуемӑйсемпе вӗҫленеҫҫӗ.

Таджик чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Таджик чӗлхине е онлайн-курсра лайӑх учебник туянма пуҫлӑр. Вӑл грамматикӑна, вуланине, ҫырӑва, калаҫӑва тата аудиторие ҫавӑрса илнине ӗненӗр.
2. Таджик чӗлхипе аудиозапиҫӗсене итлӗр те таджик чӗлхипе видео пӑхӑр. Кирек мӗнле пулсан та произведение асра тытӑр, ун пек тума тӑрӑшӑр.
3. Таджикла ансат текстсем вулама пуҫлӑр. Палламан сӑмахсем мӗне пӗлтернине пӗлме хӑтланса пӑхӑр-ха, ҫак сӑмахсене мӗнле каланине тата мӗнле паллӑсене пӑхӑр.
4. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе таджикла калаҫура усӑ курӑр. Кӑна Italki е Conversation Exchange йышши чӗлхе улӑшӑвӗн сайчӗсем урлӑ тума пулать. Эсир те клуба е таджик чӗлхин курсне ҫырӑнма пултаратӑр.
5. ITranslate Е Google Translate пек инструментсемпе усӑ курса таджикла ҫырура усӑ курӑр.
6. Юлашкинчен, хӑвӑр умма регулярлӑ тӗллевсем лартӑр, пысӑк мотивацие пулӑшса пырӑр, хӑвӑр прогресӑра сыхлӑр.