Мари Сӑрчӗ Малаллам Куҫар

Финн-угор чӗлхин уйрӑм диалекчӗ шутланать, тӗпрен Илсен Раҫҫей, Эстони тата Финлянди регионӗсенче пурӑнакан ту-мари халӑхӗн сахалӑшӗпе усӑ курать. Ку чӗлхе сахалрах пулин те ту-мари халӑхӗн культурӑллӑ хӑйне евӗрлӗхӗшӗн калама ҫук пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Ҫапла вара, ту-сӑртлӑ марийскинчен куҫару пулӑшӑвӗ пек пуҫарусемпе ҫак чӗлхене упраса хӑварасси ҫине ытларах та ытларах тимлӗх уйӑрать.

Юлашки ҫулсенче марий чӗлхинчен куҫару пулӑшӑвӗ ытларах та ытларах палӑрса пырать. Ҫакӑ ту-сӑртлӑ мари чӗлхин, культура хӑйне евӗрлӗх маркерӗн, ҫавӑн пекех онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе анлӑн усӑ курнипе ҫыхӑннӑ. Онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе усӑ курса ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫӳрекенсем пӗтӗм тӗнчипе тӗрлӗ чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе те ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫырнӑ паха документсемпе литературӑна урӑх чӗлхе ҫине куҫарма пулать.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинчен тӑлмач пулӑшнипе тӗрлӗ меслетсемпе усӑ курма пулать. Сӑмахран, вӗсене фильмсем е телешоу тума ту-мари чӗлхин актерӗсем хутшӑннипе е ту-мари чӗлхипе кӗнекесене ҫак чӗлхене пӗлмен ҫынсемшӗн юрӑхлӑ тума пулать. Ҫавӑн пекех вӗсем ҫуралнӑ кун ҫинчен пӗлтерекен свидетельствӑсем, юридически документсем, шкулти учебниксем, ту мари чӗлхи валли кирлӗ документсемпе те усӑ курма пултараҫҫӗ. Ҫак тӗслӗхсем ҫумне ту-мари чӗлхинчен куҫару пулӑшӑвӗпе усӑ курни ҫумне ҫавӑн пекех ҫак чӗлхепе калаҫма вӗренекен ачасене пулӑшу пама е словарьсемпе учебниксене ту-мари чӗлхипе грамматика вӗренӳҫисем туса хатӗрлеме усӑ курма пултараҫҫӗ.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинчен куҫарас ӗҫ ҫак кирлӗ чӗлхене упраса хӑварассинче пысӑк усӑ парать. Литературӑна, фильмсене тата ытти ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ытти кирлӗ документсене панӑ чухне ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫӳрекенсем культурӑпа йӑхран тухнӑ ҫынсемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ. Ту-сӑртлӑ марийскинчен куҫару пулӑшӑвӗ панӑ май ҫынсем ҫак кӑсӑк чӗлхепе ытларах та ытларах паллашаҫҫӗ, ҫавна май ӑна малашлӑхра упраса хӑварма пулӑшаҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Раҫҫейре Тата Беларусире ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ.

Горно-мари чӗлхин историйӗ мӗнле?

Ту-мари чӗлхи-Урал чӗлхи, Унта Раҫҫейри ту-мари халӑхӗ калаҫать. Ҫак чӗлхене пӗрремӗш хут 17 ӗмӗр варринче, вырӑс тӗпчевҫисемпе ученӑйӗсем ҫак регион тӑрӑх мари халӑхӗн ҫул ҫӳревӗсем ҫинчен отчет ҫырма пуҫласан, документланӑ. 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче лингвистсем малалла чӗлхене документлама тата унпа халӑх хушшинче усӑ курма пуҫланӑ. Совет влаҫӗ вӑхӑтӗнче ҫак чӗлхене хисеплесси чылай ӳснӗ, мӗншӗн тесен вӑл шкулсенче вӗрентнӗ тата официаллӑ документсемпе нумай усӑ курнӑ. Совет Союзӗ арканнӑ хыҫҫӑн ҫак чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлнине тӳссе ирттернӗ, ҫамрӑксенчен нумайӑшӗ ӑна паян вӗренеҫҫӗ те усӑ кураҫҫӗ.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Павел Чудинов-горно-мари ученӑйӗ, 1973 ҫулта пичетленсе тухнӑ горно-мари чӗлхин пурне те ҫавӑрса илекен пӗрремӗш энциклопедийӗн авторӗ.
2. Павел Пентков - ту-мари чӗлхин икӗ словарӗн авторӗ, вӗсенчен пӗри 2003 ҫулта, тепри - 2017 ҫулта пичетленсе тухнӑ.
3. Татьяна Рудина - ӑна ачасене вӗрентме ту-сӑртлӑ мари чӗлхин пӗрремӗш курсӗсене йӗркелекен.
4. 1983 ҫулта горн - мари чӗлхин пӗрремӗш учебникне йӗркеленӗ Юрий Макаров-горно-мари лингвисчӗ.
5. Анна Кузнецова - горно-мари чӗлхин грамматикипе, словарьсемпе вӗренӳ материалӗсен темиҫе учебникӗн авторӗ.

Ту-мари чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхи урал чӗлхипе, сӑмахран, атӑл-финла туратсемпе ҫыхӑннӑ. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсене грамматика ҫыхӑнӑвӗсене палӑртас тесе суффикссем хушса ҫырнипе йӗркеленине пӗлтерет. Тӗслӗхрен, суффикс хушнине пӑхӑнса пӗр никӗс "кӗнеке", "кӗнеке" е "кӗнеке вулани"тенине пӗлтерме пултарать. Ҫавӑн пекех вӑл уҫӑ сасӑсен, сасӑ процесӗн килӗшӗвӗпе усӑ курать, ҫав процесс сӑмахри паллӑ уҫӑ сасӑсене пӗр-пӗр ӳкерчӗке тытса пыма улӑштарма хушать. Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинче гендер уйрӑмлӑхӗсем ҫук, вӑл ытти чӗлхе ҫемйисенчен кивҫен илнӗ сӑмахсем сахал пулнӑран ытти финн-угор чӗлхисенчен консервативлӑрах шутланать.

Горно-мари чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Горно-мари чӗлхипе ҫӳрекен ҫынна тупӑр: чӗлхене вӗренмелли Чи Лайӑх меслет - ӑна пуҫӗпех путса ларасси. Грамматика, произведени тата словарь запасӗ ҫинчен спектакль курас тесе ту-сӑртлӑ мари чӗлхин носителӗпе калаҫӑр.
2. Алфавит вӗренӗр: эсир ҫӗнӗ сӑмахсемпе пуплевсене вӗренме пуҫличчен ту-сӑртлӑ мари чӗлхин алфавитӗпе паллашмалла.
3. Ансат сӑмахсенчен тата пуплевсенчен пуҫлӑр: тӗссем, цифрӑсем, эрне кунӗсем, ҫавӑн пекех "сывлӑх сунатӑп", "сывӑ пулӑр", "тархасшӑн" тата "тавтапуҫ" текен тӗп сӑмахсене асра тытма тӑрӑшӑр.
4. Хилл Мари чӗлхине вӗренмелли занятисене ҫӳрӗр: сирӗн регионта май пур пулсан Хилл Мари е онлайн-чӗлхе курсне вӗренмелли занятисене ҫырӑнасси ҫинчен шухӑшлӑр. Пӗлӗр, вырӑнти университетсем ту-сӑртлӑ мари чӗлхи валли ятарласа курс сӗнеҫҫӗ-и?
5. Тӑтӑшах практикӑра пулӑр: Ҫӗнӗ чӗлхене вӗреннӗ чухне Йӗрке тӗп фактор пулса тӑрать. Кашни кун практикӑра ӗҫлеме тӑрӑшӑр, ҫак чӗлхене кулленхи пурнӑҫа кӗртмелли майсем тупӑр. Hill Mari музыкӑна итлӗр те Hill Mari фильмсене е шоу Hill Mari фильмсене пӑхӑр, сарӑлнӑ сӑмахсемпе пуплевсене астуса юлӑр.

Малаалам-Индире калаҫакан чӗлхе, унӑн культура еткерӗ пуян. Ку чӗлхепе индире те, ют ҫӗршывсенче те 35 миллион ытла ҫын калаҫать. Малаалсем ҫине куҫару пулӑшу ӗҫӗсен пӗлтерӗшне глобализаци ӳснӗҫемӗн хаклама йывӑр. Нумай чӗлхеллӗ хутшӑнас кӑмӑл ӳснӗҫемӗн ӳссе пынипе организацисем малаалсем ҫине шанчӑклӑ та тӗрӗс куҫарусене тивӗҫтерме квалификациллӗ специалистсене шыраҫҫӗ.

Малаалам-хӑйӗн ҫырӑвӗпе дравиди чӗлхи. Ку Вӑл Инди штачӗн Официаллӑ чӗлхи, Ҫавӑн пекех Индин официаллӑ чӗлхи тесе йышӑннӑ 23 чӗлхерен пӗри. Ытти чӗлхесем пекех малаалсен те хӑш-пӗр вариацисем регион тӑрӑх пулса тӑраҫҫӗ. Ҫавӑнпа та малаалсем ҫине куҫарас ӗҫе тарӑнрах хутшӑнас текенсен ҫак регионти вариацисене тӗпӗ-йӗрӗпе тишкермелле.

Малаалсем ҫине куҫарма ӳсекен ыйтӑва предприятисен, глобаллӑ организацисемпе правительство учрежденийӗсен малаалла калаҫакан регионсенчи ҫынсемпе хутшӑнмалла тесе палӑртнӑ. Ҫакна мӗн те пулин кӗртме пултарать - малаялам чӗлхипе маркетинг материалӗсем туса хурассинчен пуҫласа юридически документсене тата тытса тӑракан веб-сайта куҫариччен. Малааламран квалификациллӗ куҫаруҫӑсем те ҫак чӗлхепе ҫыхӑннӑ культурӑллӑ нюанссене ӑнланаҫҫӗ пулсан, уйрӑмах ӗҫлӗ тата маркетингла куҫарусем ҫинчен сӑмах пынӑ чухне, пысӑк пахалӑхлӑ.

Малааламран квалификациллӗ куҫаруҫӑ пулас тесен малааламӑна (унӑн пур вариантӗнче те), куҫару чӗлхипе те лайӑх пӗлмелле. Кунсӑр пуҫне ҫыру обществин вӑйлӑ хӑнӑхӑвӗсем, детальсене тимлӗх тата палӑртнӑ вӑхӑтра ӗҫлеме пӗлни - ҫаксем пурте кирлӗ пахалӑхсем. Эсир ик чӗлхене те чӗлхе йӑтса ҫӳрекен ҫын пек пӗлместӗр пулсан, куҫару е лингвистика тӗлӗшӗнчи степень яланах кирлӗ мар пулин те усӑллӑ пулма пултарать.

Организацисем нумай чӗлхеллӗ майпа усӑ курма май парасси ҫине ытларах та ытларах тимлӗх уйӑрнӑран малаалпа куҫаруҫӑсен ыйтӑвӗ ӳссех пырӗ. Тивӗҫлӗ квалификаци пур пулсан, кирек кам та ҫак кал-кал аталанакан отраслӗн пайӗ пулма тата пӗр-пӗринпе ытларах ҫыхӑнса тӑнӑҫлӑх тӑвас тесе хӑйӗн тӳпине хывма пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче малаалсен чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Малааламӑра ытларах Индире, Керал штатӗнче, ҫавӑн пекех карнатакпа Тамилнад штатӗсенче калаҫаҫҫӗ. Ун ҫинче Тата Араб Эмирачӗсемпе Пӗрлештернӗ Королевствӑра, Бахрейнӑра, Фиджире, Израильре, Малайзире, Катарӑра, Сингапурӑра пысӑках мар диаспора калаҫать.

Малаалсен чӗлхи историйӗ мӗнле?

Малаалсен чӗлхине чи ир ҫирӗплетни IX ӗмӗрти ученӑйсен ӗҫӗнче, "Рамачаритам"тесе ҫырнӑ Ираанман Тппи евӗрлех. 12 ӗмӗр тӗлне ҫак чӗлхе санскрит никӗсӗпе литературӑра усӑ куракан тата хальхи Кералӑн кӑнтӑр районӗсенче сарӑлнӑ литература пулса тӑнӑ.
Наммалвар тата Кулашекхар Алвиш пек поэтсем 14 ӗмӗртен пуҫласа хӑйсен тӗн композицийӗсем валли малаалсемпе усӑ курнӑ. Ҫак ир пулакан чӗлхе форми тамильскинчен те, санскритран та уйрӑлса тӑнӑ. Унта тулӑпа каннада кӗртнӗ ытти чӗлхе терминӗсене те кӗртнӗ.
16-мӗш ӗмӗрте Рамаянсемпе Махабхаратсене Эжутхачан Туннаттху Санскритран малаалсем ҫине куҫарни ҫак чӗлхене тата ытларах хавхалантарнӑ. Тепӗр темиҫе ҫӗр ҫул хушшинче писательсем малааламӑн тӗрлӗ диалекчӗсемпе хайлавсем хайланӑ. Ку вӑл португали, англи, франци тата голланди чӗлхисенчен сӑмахсем илнӗ хальхи малаалам килсе тухни патне илсе ҫитернӗ.
Ҫавӑнтан вара малаалсем керал штатӗнче официаллӑ чӗлхе пулса тӑнӑ, вӗренӳ, управлени, массӑллӑ информаци хатӗрӗсемпе тата тӗнпе усӑ курнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл поэзи, пьесӑсем тата кӗске калавсем евӗрлӗ ҫӗнӗ литература жанрӗсем тума усӑ курнӑ, хальхи тӗнчере малалла аталанать.

Малаалсен чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Эжутачан (Ҫавӑн пекех Рамуджан Эжутачан Туннатта пӗлнӗ) – малааламсен чӗлхин чи пысӑк поэчӗ, ӑна хальхи малааламӑри литературӑн никӗсне тӑвасси тесе шутлаҫҫӗ.
2. Куман Асан – хальхи малааламӑри литературӑн триумвирателӗсенчен пӗри. Вӑл хӑйӗн ӗҫӗсемпе чинтхавиштая Шьямала "Эрехӗ", "Налини" тата "Чинтхавиштая Шьямала" пекех паллӑ.
3. Ульрик Парамешвар Айер-малааламӑри паллӑ поэт, вӑл хӑйӗн пӗрремӗш пичетленсе тухнӑ "Кавьяанушасансем" ятлӑ произведенийӗпе паллӑ. Ун ҫумне тата вӑл малаалсен поэзине хальхи пек пӑхни те хушса хураҫҫӗ.
4. Валлатхол Нара Менон – ҫавӑн пекех хальхи малааламӑри литературӑн триумвирателӗсенчен пӗри. Вӑл "Кханда Кавьяс" тата "Ухмахастха"пек классикӑлла темиҫе произведени ҫырнӑ.
5. Г.Шанкара Курупп – Хӑйӗн произведенийӗсемпе Паллӑ, "Ору Джудха малаалам" тата "Чие Ҫырли Паршанӗсем" пекех, вӑл малаалсем ҫинчи литературӑшӑн джнанпит премийӗн пӗрремӗш лауреачӗ пулнӑ.

Малаалсен чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Малаалсен чӗлхи агглютинативлӑ чӗлхе пулса тӑрать, ку вӑл аффиксацин ҫӳллӗ шайӗ тата ҫӗнӗ сӑмахсем вӗренмелли сӑмахсене е пуплевсене пӗрлештерес кӑмӑл пуррине пӗлтерет. Ҫак уйрӑмлӑх ӑна питӗ витӗмлӗ чӗлхепе калать, калаҫакана акӑлчан чӗлхинче кирлӗ сӑмахсен кӑткӑс шухӑшӗсене сахалтарах пама май парать. Малааламра V2-мӗш сӑмах йӗрки сӗнӗвӗн иккӗмӗш позицине лартнине пӗлтерет, анчах ӑна ҫирӗп пӑхӑнса тӑмаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех ҫак чӗлхере тӗл пулакан грамматика структурисем те пур.

Малаалсен чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Малааламла ҫырнӑ кӗнекесемпе материалсене тиеме пуҫлӑр. Интернетра тӳлевсӗр PDF-файлсене, электрон кӗнекисемпе аудиофайлсене тупма ҫӑмӑл.
2. Малаалам чӗлхипе ҫӳрекенсен аудиозапиҫӗсене тупӑр. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем мӗнле каланине итлени вӗсене ирӗклӗн алла илме май парать.
3. Му Language Exchange е Conversation Exchange чӗлхепе улӑштармалли сайтсемпе усӑ курӑр.
4. Мадрас университечӗ Е Кайрали Малаалсем пек университетсем сӗнекен тӳлевсӗр онлайн-курссемпе усӑ курӑр.
5. Вырӑнти чӗлхе шкулне е вӗренӳ центрне вӗренме ҫырӑнасси ҫинчен шухӑшлӑр.
6. Чӗлхепе лайӑхрах паллашас тесе малааламри фильмсемпе телешоу ҫине пӑхӑр.
7. Кирлӗ сӑмахсемпе пуплевсене астуса юлма пулӑшакан карточкӑсемпе усӑ курӑр.
8. Эсир вӗреннӗ ҫӗнӗ сӑмахсемпе сӗнӳсем ҫырнӑ ҫырмалли пӗчӗк кӗнеке илсе пырӑр, вӗсене час-часах пӑхса тухӑр.
9. Май килнӗ таран хӑвӑрпа малааламскинче час-часах калаҫӑр.
10. Юлашкинчен, юлташсемпе тата ҫемьепе куллен калаҫура ҫак чӗлхепе усӑ курма май тупӑр.