Мари Сӑрчӗ Пӑлхар Куҫар

Финн-угор чӗлхин уйрӑм диалекчӗ шутланать, тӗпрен Илсен Раҫҫей, Эстони тата Финлянди регионӗсенче пурӑнакан ту-мари халӑхӗн сахалӑшӗпе усӑ курать. Ку чӗлхе сахалрах пулин те ту-мари халӑхӗн культурӑллӑ хӑйне евӗрлӗхӗшӗн калама ҫук пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Ҫапла вара, ту-сӑртлӑ марийскинчен куҫару пулӑшӑвӗ пек пуҫарусемпе ҫак чӗлхене упраса хӑварасси ҫине ытларах та ытларах тимлӗх уйӑрать.

Юлашки ҫулсенче марий чӗлхинчен куҫару пулӑшӑвӗ ытларах та ытларах палӑрса пырать. Ҫакӑ ту-сӑртлӑ мари чӗлхин, культура хӑйне евӗрлӗх маркерӗн, ҫавӑн пекех онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе анлӑн усӑ курнипе ҫыхӑннӑ. Онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе усӑ курса ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫӳрекенсем пӗтӗм тӗнчипе тӗрлӗ чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсемпе те ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫырнӑ паха документсемпе литературӑна урӑх чӗлхе ҫине куҫарма пулать.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинчен тӑлмач пулӑшнипе тӗрлӗ меслетсемпе усӑ курма пулать. Сӑмахран, вӗсене фильмсем е телешоу тума ту-мари чӗлхин актерӗсем хутшӑннипе е ту-мари чӗлхипе кӗнекесене ҫак чӗлхене пӗлмен ҫынсемшӗн юрӑхлӑ тума пулать. Ҫавӑн пекех вӗсем ҫуралнӑ кун ҫинчен пӗлтерекен свидетельствӑсем, юридически документсем, шкулти учебниксем, ту мари чӗлхи валли кирлӗ документсемпе те усӑ курма пултараҫҫӗ. Ҫак тӗслӗхсем ҫумне ту-мари чӗлхинчен куҫару пулӑшӑвӗпе усӑ курни ҫумне ҫавӑн пекех ҫак чӗлхепе калаҫма вӗренекен ачасене пулӑшу пама е словарьсемпе учебниксене ту-мари чӗлхипе грамматика вӗренӳҫисем туса хатӗрлеме усӑ курма пултараҫҫӗ.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинчен куҫарас ӗҫ ҫак кирлӗ чӗлхене упраса хӑварассинче пысӑк усӑ парать. Литературӑна, фильмсене тата ытти ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ытти кирлӗ документсене панӑ чухне ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе ҫӳрекенсем культурӑпа йӑхран тухнӑ ҫынсемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ. Ту-сӑртлӑ марийскинчен куҫару пулӑшӑвӗ панӑ май ҫынсем ҫак кӑсӑк чӗлхепе ытларах та ытларах паллашаҫҫӗ, ҫавна май ӑна малашлӑхра упраса хӑварма пулӑшаҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Раҫҫейре Тата Беларусире ту-сӑртлӑ мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ.

Горно-мари чӗлхин историйӗ мӗнле?

Ту-мари чӗлхи-Урал чӗлхи, Унта Раҫҫейри ту-мари халӑхӗ калаҫать. Ҫак чӗлхене пӗрремӗш хут 17 ӗмӗр варринче, вырӑс тӗпчевҫисемпе ученӑйӗсем ҫак регион тӑрӑх мари халӑхӗн ҫул ҫӳревӗсем ҫинчен отчет ҫырма пуҫласан, документланӑ. 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче лингвистсем малалла чӗлхене документлама тата унпа халӑх хушшинче усӑ курма пуҫланӑ. Совет влаҫӗ вӑхӑтӗнче ҫак чӗлхене хисеплесси чылай ӳснӗ, мӗншӗн тесен вӑл шкулсенче вӗрентнӗ тата официаллӑ документсемпе нумай усӑ курнӑ. Совет Союзӗ арканнӑ хыҫҫӑн ҫак чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлнине тӳссе ирттернӗ, ҫамрӑксенчен нумайӑшӗ ӑна паян вӗренеҫҫӗ те усӑ кураҫҫӗ.

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Павел Чудинов-горно-мари ученӑйӗ, 1973 ҫулта пичетленсе тухнӑ горно-мари чӗлхин пурне те ҫавӑрса илекен пӗрремӗш энциклопедийӗн авторӗ.
2. Павел Пентков - ту-мари чӗлхин икӗ словарӗн авторӗ, вӗсенчен пӗри 2003 ҫулта, тепри - 2017 ҫулта пичетленсе тухнӑ.
3. Татьяна Рудина - ӑна ачасене вӗрентме ту-сӑртлӑ мари чӗлхин пӗрремӗш курсӗсене йӗркелекен.
4. 1983 ҫулта горн - мари чӗлхин пӗрремӗш учебникне йӗркеленӗ Юрий Макаров-горно-мари лингвисчӗ.
5. Анна Кузнецова - горно-мари чӗлхин грамматикипе, словарьсемпе вӗренӳ материалӗсен темиҫе учебникӗн авторӗ.

Ту-мари чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Ту-сӑртлӑ мари чӗлхи урал чӗлхипе, сӑмахран, атӑл-финла туратсемпе ҫыхӑннӑ. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсене грамматика ҫыхӑнӑвӗсене палӑртас тесе суффикссем хушса ҫырнипе йӗркеленине пӗлтерет. Тӗслӗхрен, суффикс хушнине пӑхӑнса пӗр никӗс "кӗнеке", "кӗнеке" е "кӗнеке вулани"тенине пӗлтерме пултарать. Ҫавӑн пекех вӑл уҫӑ сасӑсен, сасӑ процесӗн килӗшӗвӗпе усӑ курать, ҫав процесс сӑмахри паллӑ уҫӑ сасӑсене пӗр-пӗр ӳкерчӗке тытса пыма улӑштарма хушать. Ту-сӑртлӑ мари чӗлхинче гендер уйрӑмлӑхӗсем ҫук, вӑл ытти чӗлхе ҫемйисенчен кивҫен илнӗ сӑмахсем сахал пулнӑран ытти финн-угор чӗлхисенчен консервативлӑрах шутланать.

Горно-мари чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Горно-мари чӗлхипе ҫӳрекен ҫынна тупӑр: чӗлхене вӗренмелли Чи Лайӑх меслет - ӑна пуҫӗпех путса ларасси. Грамматика, произведени тата словарь запасӗ ҫинчен спектакль курас тесе ту-сӑртлӑ мари чӗлхин носителӗпе калаҫӑр.
2. Алфавит вӗренӗр: эсир ҫӗнӗ сӑмахсемпе пуплевсене вӗренме пуҫличчен ту-сӑртлӑ мари чӗлхин алфавитӗпе паллашмалла.
3. Ансат сӑмахсенчен тата пуплевсенчен пуҫлӑр: тӗссем, цифрӑсем, эрне кунӗсем, ҫавӑн пекех "сывлӑх сунатӑп", "сывӑ пулӑр", "тархасшӑн" тата "тавтапуҫ" текен тӗп сӑмахсене асра тытма тӑрӑшӑр.
4. Хилл Мари чӗлхине вӗренмелли занятисене ҫӳрӗр: сирӗн регионта май пур пулсан Хилл Мари е онлайн-чӗлхе курсне вӗренмелли занятисене ҫырӑнасси ҫинчен шухӑшлӑр. Пӗлӗр, вырӑнти университетсем ту-сӑртлӑ мари чӗлхи валли ятарласа курс сӗнеҫҫӗ-и?
5. Тӑтӑшах практикӑра пулӑр: Ҫӗнӗ чӗлхене вӗреннӗ чухне Йӗрке тӗп фактор пулса тӑрать. Кашни кун практикӑра ӗҫлеме тӑрӑшӑр, ҫак чӗлхене кулленхи пурнӑҫа кӗртмелли майсем тупӑр. Hill Mari музыкӑна итлӗр те Hill Mari фильмсене е шоу Hill Mari фильмсене пӑхӑр, сарӑлнӑ сӑмахсемпе пуплевсене астуса юлӑр.

Хута кӗни

Болгари хӑйне евӗрлӗ чӗлхеллӗ, культурӑллӑ, вӗсене пысӑка хурса хаклаҫҫӗ. Болгари - кӑнтӑрти славян чӗлхи, унпа пӗтӗм тӗнчипе 9 миллион ытла ҫын калаҫать. Юлашки ҫулсенче Вӑл Болгари тулашӗнче пурӑнакан ҫынсем хушшинче чапа тухнӑ, вӗсем чӗлхене вӗренессипе тата вӑл сӗнекен нумай енсемпе усӑ курассипе интересленеҫҫӗ. Глобализаци ӳснӗҫемӗн тата ҫӗршывсем хушшинчи ҫыхӑну анлӑланнӑҫемӗн болгарсен тӑлмачи пулӑшнипе усӑ курма май пурри ытларах та ытларах пӗлтерӗшлӗ пулса пырать.

Пӑлхарла куҫару историйӗ

Болгари чӗлхи 9 ӗмӗре тухать, ӑна региона экспанси шайӗнче протоболгарсем кӗртнӗ. Вӑхӑт иртнӗҫемӗн пӑлхар чӗлхи сарӑлма пуҫларӗ, Юлашкинчен Болгари княжествин официаллӑ чӗлхи 1878 ҫулта пулса тӑчӗ. Иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи хыҫҫӑн чӗлхе малалла аталаннӑ, 1946 ҫулта Болгари Халӑх Республикин официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ.

Паян пӑлхар чӗлхи Болгарин официаллӑ чӗлхи, ҫавӑн пекех Европа союзӗн официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать. Унта Болгарире тата Балканри ытти ҫӗршывсенче 11 миллиона яхӑн ҫын, ҫавӑн пекех иммигрантсен пӗтӗм тӗнчери общинисенче калаҫаҫҫӗ. Тӑлмач пулӑшӑвне пула тӗрлӗ чӗлхепе калаҫакан ҫынсем хушшинче тухӑҫлӑ хутшӑнӑва тивӗҫтермелли пысӑк ыйтупа усӑ кураҫҫӗ.

Пӑлхарла куҫару пахалӑхӗ

Документсене болгарла куҫарни компанисене питӗ усӑллӑ пулма пултарать, вӗсен ҫав чӗлхене пӗлекен клиентсем е партнерсем пур. Маркетинг материалӗсемпе веб-сайтсене пӑлхарла куҫарни компанисене анлӑ аудиторие ҫавӑрса илме тата регионти вӑй-хӑват клиенчӗсемпе хутшӑнусене йӗркелеме пулӑшать. Ҫакӑ та компанисене хӑйсен тӗллевлӗ аудиторийӗнче шанӑҫа ҫирӗплетме пулӑшать, вӗсем хӑйсем ҫыхӑнма тӑрӑшакан ҫынсен чӗлхипе культурине ӑнланнине тата хисепленине палӑртать. Куҫару енӗпе тӗрӗс те шанчӑклӑ пулӑшусем илнӗ май предприятисем хӑйсен клиенчӗсене лайӑхрах ӑнланма тата болгарсен рынокӗнче ӑнӑҫу пулма пултарассине ӳстерме пултараҫҫӗ.

Унсӑр пуҫне Болгарири иммигрантсен шучӗ ӳснӗҫемӗн тӑлмач пулӑшӑвӗ тӗрлӗ культурӑсен представителӗсемпе тачӑрах ҫыхӑнма пултарать. Медицина докуменчӗсене, килӗшӳсене тата ытти официаллӑ формӑсене болгарла куҫарни ҫак документа хутшӑнакансем пурте ӑнланаҫҫӗ, ӑна тӗп-тӗрӗс параҫҫӗ тесе шантарма пултарать. Юлашкинчен, документсене пӑлхар чӗлхи ҫине куҫарни пӑлхар чӗлхипе культурине упраса хӑварма пулӑшать.

Вывод

Ҫӗршывсем хушшинчи глобализаци тата коммуникацисем ӳснӗҫемӗн ӳссе пынӑ май пӑлхарла куҫару пулӑшӑвӗсем пысӑк ыйтупа усӑ кураҫҫӗ. Ҫак пулӑшусем анлӑ аудиторие ҫавӑрса илме тата регионти вӑй-хӑват клиенчӗсемпе, ҫавӑн пекех культура хушшинчи тачӑрах хутшӑнӑва йӗркелеме пулӑшакан иммигрантсемпе ҫыхӑннӑ хутшӑнусене йӗркелеме тӑрӑшакан компанисем усӑллӑ пулма пултараҫҫӗ. Ҫак практикӑлла лайӑх енсем ҫумне, куҫару енӗпе тӗрӗс те шанчӑклӑ пулӑшусем пама болгари чӗлхипе культурине упраса хӑварма пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче пӑлхарла калаҫаҫҫӗ?

Болгари чӗлхипе ытларах Болгарире калаҫаҫҫӗ, Анчах Унта Серби, Черногори, Ҫурҫӗр Македони, Румыни, Украина тата Турци йышши ытти ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Пӑлхар чӗлхин историйӗ мӗнле?

Пӑлхар чӗлхи вӑрӑм та тӗрлӗ истори. Ӑна Пӗрремӗш хут Пирӗн эрӑри 7-мӗш ӗмӗрте пӑлхарсем, хальхи Раҫҫей территорийӗнче пурӑнакан тӗрӗк халӑхӗ, илсе килнӗ тесе шутлаҫҫӗ. Вӗсем каланӑ чӗлхене авалхи пӑлхар е авалхи чӑваш чӗлхипе пӗлнӗ, вӑл ҫак района 4-мӗш ӗмӗрте кӗнӗ гунсем каланӑ чӗлхесенчен тухнӑ тесе шутлаҫҫӗ.
Пӑлхар чӗлхи ӗмӗр тӑршшӗпех тӗп халӑхсен славян чӗлхисемпе хутшӑнса пынӑ, сӑмахран, хӗвелтухӑҫ-кӑнтӑр славян чӗлхисемпе македонипе серб чӗлхисем те хутшӑннӑ. Ҫак хутӑша вӑтам ӗмӗрти пӑлхар чӗлхи пӗлнӗ, вӑл икӗ ҫыру формӑллӑ пулнӑ: чиркӳ славянла, православи чиркӗвӗпе усӑ куракан литература чӗлхине тата пӑлхар чӗлхипе калаҫакан пӑлхарла литература чӗлхине.
19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче хальхи пӑлхар чӗлхин стандартлӑ форми тухса тӑнӑ, вӑл чиркӳ славян чӗлхипе те, пӑлхар литератури чӗлхипе те улӑштарнӑ. 19-мӗшпе 20-мӗш ӗмӗрсенче пӑлхар чӗлхи чылай модернизаци тӳснӗ, 1945 ҫулта Болгарин хальхи Республикин официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ.

Пӑлхар чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Кирилпа Мефодий 2. Пӑлхар патши Симеон 3. Паисий Хилендар 4. Константин Преославский 5. Болгарири Иван Шишкман

Пӑлхар чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Пӑлхар чӗлхи структури славян чӗлхисен тытӑмне аналоглӑ. Ку вӑл-предложени ӗҫ-хӗлне кура пӗлтерӗшлӗ тата пӗлтерӗшлӗ функциллӗ чӗлхе. Глаголсен те вӑхӑтпа сӑн-сӑпата кура тӗрлӗ вӗҫлев пур. Славянла ытти чӗлхесенчи пекех, болгарсен ултӑ падеж пур, местоименисем тата паллӑ падежсем: имениллӗ, эрехлӗ, тӗплӗ, инструментальнӑй, сӗнӳ тата чӗнӳ падежӗсем. Сӑмах йӗрки, яланхи пекех, субъект-глагол-объект, анчах сӗнӳ е ударени тытӑмӗнчен килет.

Пӑлхар чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Болгар чӗлхин курсне вӗренӗр: курс Иртни-пӑлхар чӗлхине вӗренмелли чи тухӑҫлӑ меслет. Чӑнах та, хӑвӑр курсран май килнӗ таран отчет илес тесен, пур занятисене те кӗрсе тухӑр, сӳтсе явас ӗҫе хастар хутшӑнӑр.
2. Онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр: онлайн-ресурссем нумай, вӗсем сире пӑлхар чӗлхине вӗренме пулӑшӗҫ. Сайтсенчен нумайӑшӗ интерактивлӑ уроксемпе мероприятисем, ӗҫ листисемпе аудиофайлсем, ҫавӑн пекех грамматика правилисене тӗплӗн ӑнлантарса пама сӗнеҫҫӗ. Хӑш-пӗр веб-сайтсем пӑлхар чӗлхине йӑтса ҫӳрекенсемпе чӗрӗ чат сӗнеҫҫӗ.
3. Тӑна кӗрӗр: чӗлхене вӗренес тесен Шыва Путмалла. Пӑлхар тусӗсене тупма хӑтланса пӑхӑр е пӑлхарсен культурине тиенӗр. Болгарсен радионе итлӗр, болгарсен фильмӗсене пӑхӑр, музыкӑна итлӗр те пӑлхар чӗлхипе ҫырнӑ кӗнекесене ытларах вулӑр.
4. Практикӑра, практикӑра, практикӑра усӑ курӑр: эсир чи кирлине, чи кирлине, хӑнӑхса ҫитсенех-малалла практикӑра пулмалла! Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе болгарла ытларах калаҫма тӑрӑшӑр, онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр.