Эсперанто Арка Марий Кусараш

Эсперанто-тиде польский ешын лингвистше 1887 ийыште конструкцийлыме тӱнямбал йылме.Л. Алмаштыше, врач да лингвистше. Тудо тӱрлӧ элла гыч еҥ-влаклан тӱнямбал кӱкшытыштӧ ваш-ваш умылен шогаш да ваш умылен шогаш йӧным ышташ, тыгак тӱрлӧ элла гыч еҥ-влаклан пайдале кокымшо йылме лияш полшен. Таче эсперантомышто 100 утла эллаште икмыняр миллион еҥ маныт, да тудо шуко тӱнямбал организаций-влак пашазе йылме семын кучылталтеш.

Эсперантон грамматикыже моло йылме дене таҥастарымаште пеш проста шотлалтеш. Тиде простаҥдыме кусараш поснак сай ышта. Тидын деч посна эсперанто кумдан луктын да умылен: кусарыме проектлаште тудым кучылташ йӧным ышта, тыгай годым икмыняр йылме кӱлеш ыле.

Эсперантыш кусарымаш кусарыме тӱняште шкешотан верым налеш. Вес кусарыме дене таҥастарымаште кусарыме йылмын носительже-влак ышталтыт, эсперанто семын сайын кучышо кусарыше-влаклан эҥертат, тыгак оригинал йылме денат. Тидыже тыге ончыкта: кусарыше-влаклан кусарашлан носитель, носитель лийман огыл, точность дене кусаркалыман.

Материалым ик йылме гыч вес йылме дене кусарыме годым эсперанто гыч раш пален налаш кӱлеш: тӱҥалтыш йылме чын кусарымаште раш ончыкталтын. Тиде лийын кертеш: южо йылмыште идиоматике ой уло, шомак ден умылымаш-влакым лачшымак эсперантыш кусараш ок лий. Оригинал йылмын нине нюансше-влакым эсперантыш кусарымаште кӱлеш семын ончыктымым гарантлаш лӱмын ыштыме ямдылалтмаш да опыт кӱлеш.

Эсперантыште раш умылымаш але мут-влаклан эквивалент уке, нине идейым раш да раш умылтарен пуаш кӱлеш. Тиде ик йӧн, могайжым эсперантыш кусарыме вес йылме дене шуктымо кусарымаш деч чот ойыртемалтеш, кушто ик ой але умылымаш вигак эквивалентность лийын кертеш.

Эсперантышке кусарымаш тӱнямбал ваш умылымашлан да коммуникацийлан полшаш шкешотан да пайдале инструмент улеш. Кусарыше-влаклан, оригиналын йылмыжым келгын умылышо кусарыше-влаклан, тыгак эсперанто семынак, кусарыме паша вашке да чын шукталт кертеш. Пытартышлан, неле умылымашым да идеом ойлаш шуко улмым кучылтын, кусарыше-влак тӱҥалтыш йылмын значенийжым эсперантышке кусарыме годым раш каласен кертыт.

Могай эллаште эсперанто йылме дене ойлат?

Эсперанто ик элыштат официально каласыме йылме дене ок шотлалт. Шотлен лукмо: кок миллион наре еҥ тӱня мучко эсперанто дене ойлен кертыт, садлан тушто тӱнясе ятыр эллаште ойлат. Германий, Японий, Польша, Бразилий да Китай гай эллаште утларак кумдан шарлен.

Эсперанто йылмын историйже могай?

Эсперанто-Тиде конструкцийлыме тӱнямбал йылме, тудым польский офтальмолог Л.Л. Алмаштен 19 курым мучаште ыштыме. Тудын цельжылан культур, йылме да калыклык коклаште кумдан кучылталтше кӱвар лийын шогышо йылмым ышташ лийын. Тудо лингвистически тыглай йылмым ойырен налын, а тудыжо, шонымаштыже, кызытсе йылме-влак деч утларак сайын тунемаш лиеш ыле.
Шурочка Тиде Книгам Тунамак," ӱшаныше еҥ"Манын," Икымше книга "Лӱман икымше книгам савыктыш. Эсперанто писын шарлыш, курымаш рубежыштат тудо тӱнямбал толкыныш савырнен. Тиде жапыште тиде йылме дене пеш серьёзный да шанчызе паша шуко возалтын. 1905 ийыште Францийыште Икымше конгресс лийын.
1908 ийыште тӱнямбал ассоциаций ШУРОЧКА (ШУРОЧКА), ваш-ваш умылен шукташ йӧным ыштышашлан Тӱнямбал ассоциаций негыз лийын. 20-шо курым тӱҥалтыште икмыняр эл шкенжын официальнын полшышо йылме шот дене эсперантом налын да пӱтынь тӱня мучко икмыняр у обществе-влакым ыштыме.
Кокымшо тӱнямбал сар эсперантом вияҥдаш давленийым пуэн, но тудо колен огыл. ШУРОЧКА ШУРОЧКА МУТЫМ 1954 ийыште ШУРОЧКА БУЛОН декларацийым налын, тушто тӱҥ принцип ден цельже-влак возалтыныт. Тидын деч вара 1961 ийыште эсперантон праважым приниматлымаш лийын.
Таче эсперантомлан уло тӱня мучко икмыняр тӱжем еҥ ойлат, утларакшым хобби семын, кеч южо организацийышт тудым практике тӱнямбал йылме семын кучылтмым эшеат кумылаҥдат.

Эсперанто йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Еҥ - Влак-эсперанто йылмым ыштыше.
2. Олд-шотландский поэт да автор, нунын коклаште, чӱчкыдынак “Адя" классический поэмым эсперантыш возен, тыгак тиде йылме дене ятыр моло произведений-влак возеныт.
3. Хамфри Тонкин-американ профессор да Тӱнямбал ассоциацийын лу утла книгам эсперант дене возышо Ончычсо президентше.
4. Л.Л. Сменгоф - Еҥ-Влакын эргышт да "эсперантын Негызше", икымше официал грамматике да эсперанто мутер.
5. Дасгупт - индий автор, редактор да кусарыше "эсперантонын грамматикыж дене пытартыш книгам возышо редактор да кусарыше проблеме. Тыгак Тиде йылмым Индийыште уэш ылыжтат.

Эсперанто йылмын структуржым кузе ыштыме?

Эсперанто-тиде конструкций йылме, мо тыге лиеш: эреак, логичный да тыглай шымлымаште лияш. Тиде агглютинатив йылме, у мут вож ден аффикс-влакым ушен ыштыме йӧн дене ышталтеш, тыгак йылме сылнылыкым тунемме деч ятырлан куштылемда. Тудын тӱҥ радамже тыгаяк шаблонлан келшен толеш: утларакше европысо йылме-влак: субъект-ГЛАГОЛ-ОБЪЕКТ (SV). Грамматике пеш проста, лӱмыштӧ раш пале але раш палыдыме артиклон уке да гендерный ойыртем уке. Тыштат нимогай пудыртымаш уке, а тиде правилым тунем лекмеке, кеч-могай шомакымат кучылтын кертыда манме лиеш.

Кузе йылмым эн сай йӧн дене тунемаш?

1. Эсперанто йылмын тӱҥжым шымлыме гыч тӱҥалза. Грамматикын негызшым, мут шапаш ден кутырымашын негызшым тунемза. Интернетыште Оксам тӱлыдымӧ ресурс уло, Вет Тудо Dielier Лостыклен, Xxeraiera Ончылгоч Ушыштыжо Лийын.
2. Йылме дене пайдаланымаште практикылыза. Йылмым носитель-влак дене але онайн-эсперанто сообщений дене эсперантом ойлыза. Лийме семын мероприятий ден семинарлашке эсперанто дене коштса. Тиде тыланда йылмым утларак сайынрак тунемаш да опытан носитель-влак деч мӧҥгешла кылым налаш полша.
3. Книгам лудса да эсперанто ӱмбак фильмым ончыза. Тиде тыланда йылмым вияҥдаш да мутвундым ешараш полша.
4. Мутланышым муза але эсперанто курсым эртыза. Йылмыште ала-кӧм эреак практиковатлаш лиеш, - тунемаш чапле йӧн.
5. Йылмым кузе-гынат чӱчкыдынрак кучылтза. Кеч - могай йылме дене вольнан кучаш-тудым кузе-гынат чӱчкыдынрак кучылташ. Те йолташ-влак дене кылым кучеда але электрон серышым возеда, кузе - гынат шукырак эсперантом кучылтса.

Курыкмарий йылме финн-угор йылме ешын шкешотан диалектше улеш да тӱҥ шотышто Российын регионыштыжо илыше, Эстоний да Финляндийыште илыше курыкмарий-влакын шагалрак диалектышт кучылталтеш. Меньшинствын йылме шагалрак гынат, курыкмарий-марий калыкын культур поянлыкшылан ӱшаныдыме пеш кӱлешан. Тыгеракын, тиде йылмым курык марий гыч кусарыме суаплык семын тыгай инициативым арален кодымылан утларак шекланымаш ойыралтеш.

Пытартыш ийлаште марий йылме гыч кусарыме суаплык утларак кумдан палыме лиеш. Ача-ава курык марий йылмын культур йӧнозанлык маркерла кушшо значенийже дене, тыгак янайн-кусарыме суаплыкын кумда пайдалыкше дене кылдалт шога. Онлайн-кусарыме суаплыкым кучылтын, курык марий йылмын нумалше-влак тӱрлӧ йылме носитель-влак дене кутырен кертыт. Туддеч посна онлайн-кусарыме суаплыкым тыгак курык марий йылме дене возымо кӱлешан документ ден литературым вес йылме дене кусарышашлан кучылташ лиеш.

Кусарышын суаплыкшылан курык марий йылме гыч тӱрлӧ йӧн дене пайдаланаш лиеш. Мутлан, нуным фильмлан але марий йылмын актёр-влакын участвоватлымышт дене, але курыкмарий йылмыште книга-влакым ыштышашлан марий йылме дене пайдаланаш лийме еҥ-влаклан субтитрым кучылташ лиеш. Нуно тыгак кӱлешан документ-влакым кусараш курык марий йылмышке шочмо нерген свидетельстве, юридический документ-влак да эсогыл школысо учебник-влакымат, тыгак курык марий йылмыш кусарен кертыт. Тыгай видышке курыкмарий йылме гыч кусарыме суаплыкым кучылтмо шотышто ешартыш годым тыгак тиде йылме дене мутланаш, але марий йылме дене мутерым да грамматикым ямдылышашлан да грамматике учебник-влаклан полышым пуаш тунемше йоча-влак кучылталтын кертыт.

Курык марий йылме гыч кусарыме шотышто суаплыклан тиде кӱлешан йылмым аралыме шотышто кӱлешан полышым пуа. Литературым, фильмым да курык марий йылмыште кӱлешан моло документ-влакым пуэн, курык марий йылмым нумалше-влак шке ешышт деч ойыртемалтше, культур да могай еш гыч улман еҥ-влак дене кутырен кертыт. Курык марий дене кусарыме суаплыкым ыштымек, еҥ-влак утларак да утларак оҥай йылме дене палдарат, тидын дене тудлан ончыкылык илышыштым арален кодаш полшат.

Могай эллаште курык марий йылме дене ойлат?

Курык марий йылме Дене Российыште Да Белрус-влак ойлат.

Курыкмарий йылмын историйже могай?

Курыкмарий йылме-урал йылме, кушто Россий марий калык ойла. Тиде йылме икымше гана 17 курым кыдалне документацийлалтын, кунам руш шымлызе ден шанчызе-влак марий калыкын тиде регионыштыжо путешествий нерген отчётым ышташ тӱҥалыныт. 19 курым тӱҥалтыште (лингвист-влак) йылмым умбакыже документацийлаш да тудым калыкыште кучылтмо пашам виктараш пижыныт. Совет кучем жапыште тиде йылмын популярностьшо ятырлан кушкын, садлан школышто тунемын да шуко официал документым кучылтын. Совет Ушемын шаланымыж деч вара тиде йылме уэш ылыжмым чытен, шуко самырык еҥ тудым таче тунемыт да кучылтыт.

Кӧ курык марий йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Павел Чудинов-курык марий шанчызе, курыкмарий йылмын энциклопедийжын икымше иктешлыше авторжо 1973 ийыште савыкталтын.
2. Павел Пентков-курык марий йылмын кок мутержын авторжо, иктыже 2003 ийыште савыкталтын, а весыже - 2017 ийыште.
3. Татьяна Рудин-курык марий йылмын икымше курсшым-йоча-влакым туныкташ.
4. Курыкмарий - курыкмарий йылмым икымше тунемме книгам шочыктышо Юрий Макаров-1983 ийыште.
5. Анна Кузнецова-курыкмарий йылмым, мутерым да тунемме материалым грамматике дене икмыняр учебникын авторжо.

Курыкмарий йылмын структуржым кузе ыштыме?

Курык марий йылме урал йылме еш деке, чӱчкыдын юл-финн укшлашке ушна. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, кузе тудо суффиксым ешарыме йӧн дене грамматике кылым ончыктен пуа. Мутлан, контекст да ешарыме суффикс шот дене ик негызак "книга", "книга" але "книгам лудмаш"манмым ончыкта. Тудат йоҥйӱк, йӱк процесс гармонийым кучылтеш, тудыжо раш пале сӱретыште раш пале йоҥйӱк-влакым вашталташ йодеш. Курык марий йылмыште гендерный ойыртем уке, тудо моло финн-угор йылме-влак деч утларак консервативлан шотлалтеш, вес йылме гыч кӱсынлымӧ мут-влак шукылан огыл лийыныт.

Кузе утларак раш курыкмарий йылмым тунемаш?

1. Муза горн-марий йылмын носительжым: йылмым Эн сай йӧн туныкташ-тиде вуйге пижаш. Йылме грамматике, ойлымаш да мут шапаш нерген представленийым налаш курык марий йылмым нумалше дене кутырыза.
2. Алфавитым тунемза: у мут ден ой-влакым тунемаш тӱҥалмыда деч ончыч курык марий йылмын алфавитше дене сайын палыме лийын кертыда.
3. Тыглай мут - влакым да ой-влакым тӱҥалза: "салам лийже", "порылийза" да "тау" цифр-влакым ушеш пыштыза.
4. Йылмым тунемме шотышто занятийыш Коштса Марий Тӱлыжгӧ: тендан регионыштыда йӧн Уло Гын, йылмым Тунемме занятийыш сералташ Яҥгар Марий але онлайн-йылме курсыш возалташ шоналтыза. Пален налза, иктаж-могай верысе университет-влакым курык марий йылмылан лӱмын курсым темлат мо?
5. Эреак практиковатлыза: Радамым у йылмым тунемме годым сравоч факторлан шотлалтеш. Практиковатлаш тӧчыза да тиде йылмым кажне кечын илышыш пурташ йӧным муыда. Marillari музыкым колыштса да фильмым але Marillari Ӱпшым, шарлыше мутым да ойым шарнен кодаш манын, Палыме лийза.