Казах (латиница) Идиш Куҫар

Казахла (латинла) куҫару час-часах ӗҫлӗ тата юридически документсем валли, казах чӗлхине ҫӳрекенсем валли, акӑлчан чӗлхине е ытти чӗлхесене пӗлменскерсем валли, е казах калаҫакан аудиторипе тӗплӗ хутшӑнма усӑ курать. Казахстанра латиница казах чӗлхи ҫырӑвӗн официаллӑ системи шутланать, ҫав вӑхӑтрах кириллица хӑш-пӗр облаҫсенче халӗ те анлӑн усӑ курать.

Паян казах чӗлхинчен (латиница) документсене пахалӑхлӑ куҫарма тата ун ҫине те тӑтӑшах ӳссе пыракан ыйту пур. Професси тӑлмачи казах чӗлхипе тата унӑн грамматикипе паллашнӑ пек, оригинал чӗлхине те лайӑх ӑнланмалла. Кӑткӑс текстсемпе документсен куҫарӑвӗ куҫару чӗлхипе идентлӑ пулмасан кӑткӑсрах пулса тӑрать.

Тӑлмачӑн паха куҫарӑва пурнӑҫлама тӑрӑшакан синтаксиспа орфографипе тата чӗлхе идиомӗсемпе лайӑх усӑ курмалла. Казахла (латиница) куҫарӑвӑн пӗлтерӗшлӗ анспекторӗ-куҫаруҫӑн документа тӗрӗс мар ӑнлантармасса шантарас тесен ҫӳллӗ шайра тӗп-тӗрӗс тытса пымалли.

Ҫавӑн пекех регион культурипе историне тӑлмачӑ ӑнланни, унӑн куҫарӑвӗ тӗрӗс кӑна мар, регион контектне те палӑртни те пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑн пек ӑнланни тӑлмача чӗлхепе тӗрӗс усӑ курнине, текстра кирек мӗнле культура ссылкисене те тӗрӗс интерпретациленине ӗненсе тӗрӗс куҫарма пулӑшать.

Сӑмах юридически документсене куҫарасси ҫинчен пынӑ чухне тӗп-тӗрӗс пулни уйрӑмах кирлӗ. Професси тӑлмачи куҫарнӑ чухне сиксе тухма пултаракан кирек мӗнле проблемӑсене те тупса палӑртма тата вӗсене вӗҫне ҫитерме пултарать.

Юлашкинчен профессиллӗ тӑлмачӑ хӑй куҫарма тӑрӑшакан чӗлхене лайӑх ӑнланмалла, ҫавӑн пекех казах (латинла) куҫарас тесен регион культурипе историне тарӑн пӗлӳ илмелле.

Хӑш ҫӗршывсенче казах (латин) чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Латиница ҫырнӑ казах чӗлхипе Казахстанри нумай халӑх, ҫавӑн пекех Монголире, Китайра, Афганистанра, Иранра, Турцире, Туркменистанра тата Узбекистанра калаҫать.

Казах (латин чӗлхин) историйӗ мӗнле?

Казах чӗлхи - тӗрӗк чӗлхи, унпа Ытларах Казахстанра калаҫаҫҫӗ, ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи шутланать. Вӑл Ҫавӑн пекех Монголири Баян-Олгий провинцийӗнчи икӗ официаллӑ чӗлхерен пӗри. Казахла - тӗрӗксен авалхи чӗлхисенчен пӗри, унӑн ҫыруллӑ историне вӑл Монголири орхонла ҫырусенче хӑҫан усӑ курнине 8 ӗмӗрччен йӗрлесе тупма пулать. Казахстанри культурӑпа политика хутлӑхне улӑштараканнине чӗлхе ӗмӗр-ӗмӗрех аталаннӑ, таптанӑ.
Чи малтанах казах чӗлхине араб чӗлхи ҫырнӑ, анчах 1930-мӗш ҫулсенче, совет саманинче, модификациленӗ латиницӑна чӗлхе валли ҫырнӑ стандартлӑ тытӑм вырӑнне йышӑннӑ. Латин казах алфавичӗ 32 саспаллинчен тӑрать, кӗске те вӑрӑм сасӑллӑ уйрӑм саспаллисене, ҫавӑн пекех чӗлхен ытти уйрӑм сасӑсене хӑй ӑшне кӗртет. 2017 ҫулта латин казах алфавитне кӑштах улӑштарнӑ, халӗ 33 саспалли кӗртет.

Казах (латинла) чӗлхине вӗренме чи пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абай Кунанбайули (1845-1904) – казах халӑхӗн литература генийӗ, ӑна казах чӗлхи валли латинла ҫыру тытӑмне ҫӗнетме тата ӑна 19 ӗмӗр вӗҫӗнче ӗҫе кӗртме хушса ҫыраҫҫӗ.
2. Магжан Жумабаев (1866-1919) - казах чӗлхине латинизацилессин тӗп енӗ пулнӑ. Вӑл Абай ӗҫне малалла тӑсать, казахри хальхи латин алфавитне тӑвассишӗн ответ тытать.
3. Бауыржан Самантышулы (1897-1959) - паллӑ писатель, Казахстанри поэт тата политик, казах чӗлхи пӗрлӗхлӗ, стандартизациллӗ чӗлхе ҫаврӑннине ҫирӗплетекенскер.
4. Мухтар Ауэзов (1897-1961) - казахсен паллӑ писателӗ, Ауэзов казах чӗлхипе унӑн культурине аталантарма пикеннӗ. Латин ҫырулӑхне саркаласа, вӑл казах чӗлхипе нумай ӗҫ ҫырнӑ.
5. Кенгегенсем Булгенов (1913-1984) - Булгенов казах чӗлхине аталантарас тӗлӗшпе пысӑк лингвист тата паллӑ фигура пулнӑ. Казахла ҫыру ҫырма пулӑшса, вӑл нумай учебник, словарьсем, грамматикӑсем туса ӗҫленӗ.

Казах (латин чӗлхин) структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Казах (латин) чӗлхин структури тӗрӗк чӗлхин тытӑмӗнче самаях никӗсленнӗ. Унӑн фонологийӗ уҫӑ сасӑсен килӗшӳлӗхӗпе, килӗшӳсене кӗскетессипе тата уҫӑ сӑмахсене ытларах хисепленипе килӗшсе тӑрать. Грамматика тӗлӗшӗнчен ку питӗ агглютинативлӑ чӗлхе, унта пӗлтерӗшлӗ тата паллӑ ячӗллӗ нумай аффикс тата коллективлӑ парадигмӑсем пур. Унӑн глагол системи те чылаях кӑткӑс, икӗ глагол системи (яланхи тата пулӑшакан), приставкӑсем, суффикссем тата анспект тата тайлӑмӑн кӑткӑс системи. Казах чӗлхи (латиница) ҫырӑвӗн системине латин алфавитӗнче никӗсленӗ.

Казах (латин) чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Алфавит вӗренӗр. Казах алфавитне латиница ҫырнӑ, ҫавӑнпа та сирӗн 26 саспаллине тата вӗсемпе ҫыхӑннӑ сасӑсене вӗренмелле пулать.
2. Базӑри грамматикӑпа паллашӑр. Ҫакна эсир чӗлхе никӗсӗсем ҫинчен ҫырнӑ кӗнекесене тишкерсе е Уoutube видеороликсем пек онлайн-ресурссене пӑхса тухнӑ чухне тума пултаратӑр.
3. Калаҫура усӑ курӑр. Ку чӗлхе анлӑ сарӑлман пирки, тен, сирӗн унта калаҫакан ҫынна е онлайн-аудиокурс тупмалла пулӗ.
4. Пахалӑхлӑ вӗренӳ материалӗсене инвестици хывӑр. Вӗсем учебниксем, аудио - видеокурссем е веб-сайтсемпе приложенисем те пулма пултараҫҫӗ.
5. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсене мӗн май килнӗ таран ытларах итлӗр. Эсир музыкӑпа, телешоупа, видеопа тата такансемпе усӑ курма пултаратӑр, вӗсем сире чӗлхен пӗрлехи ритмне хӑнӑхма пулӑшӗҫ.
6. Хӑвӑра тӗрӗслӗр. Ҫӗнӗ лексикӑна вӗренӗр, унпа калаҫура усӑ курӑр. Текстсене ҫырса илсе сасӑпа вулама хӑтланса пӑхӑр.
7. Ан парӑнӑр! Чӗлхене вӗренесси - вӑраха тӑсӑлакан процесс, ҫавӑнпа та чӑтӑмлӑх пухӑр та савӑнӑр!

Идиш - авалхи чӗлхе, унӑн тымарӗсем 10 ӗмӗрти Германие каяҫҫӗ, Анчах Вӑтаҫӗрпе Хӗвелтухӑҫ Европӑра ун ҫинче вӑтам ӗмӗртен пуҫласа калаҫаҫҫӗ. Ку темиҫе чӗлхе, чи малтан нимӗҫ, иврит, арамей тата славян чӗлхисен пӗрлешӗвӗ. Идиш хӑш чухне диалекта пӑхнӑ пек пӑхкалаҫҫӗ, анчах чӑннипе илсен, вӑл хӑйӗн синтаксисӗпе, морфологийӗпе тата словарьпе туллин чӗлхе. Ҫак чӗлхепе усӑ курни ӗмӗр-ӗмӗре диаспорӑна, ассимиляцие тата социаллӑ условисене улӑштарнине пула чакнӑ, анчах паян ун ҫинче хӑш-пӗр ҫӗршывсенчи ортодокс еврейӗсем нумайӑшӗ калаҫаҫҫӗ.

Идиш официаллӑ чӗлхе статусӗ ҫук пулин те, ун ҫинче калаҫакансем вӑл лингвистика тӗллевӗсем валли те, культура тӗллевӗсем валли те мӗн тери кирлине пӗлеҫҫӗ. Ҫавӑнпа та идиш ҫине куҫару пулӑшӑвӗпе чӗлхене упраса хӑварма тӑрӑшакан ҫынсем тӗнчере те пур. Тӑлмачсем идиша ӑнланакансемпе ун пек туманнисем хушшинчи тӗпсӗр шӑтӑка ҫӗнтерме пулӑшаҫҫӗ.

Идиш куҫарӑвӗн службисем идиш простояденийӗн пӗр пайӗ пулса тӑнӑ иврила терминсене, Библирен илнӗ сӑмахсем е тӗн йӑлисене палӑртма усӑ куракан пуплевсене тупма пултараҫҫӗ. Куҫару пулӑшнипе ҫак таса сӑмахсене идиш ҫинче ҫырнӑ е калаҫу сӑмахнех кӗртмелле. Ҫак чӗлхене пӗлменсемшӗн идиш ҫине куҫарма май тупни питӗ усӑллӑ пулма пултарать.

Документсене идиш ҫине куҫарнӑ куҫарусемпе пӗтӗм истори тӑршшӗпех усӑ курнӑ, миграци, тӗн, литература, лингвистика тата еврей историйӗ пек. Акӑ мӗншӗн идиш ҫинчен квалификациллӗ тӑлмачсене тупмалла, вӗсене ивритра та, нимӗҫле те сертификациленӗ. Чӗлхе ҫумне хушса, ҫак специалистсен культурӑна, контекста тата тӗрлӗ произведенисен лару-тӑрӑвне пӗлмелле, вӗсен куҫарӑвӗсем малтанхи шухӑша тӗп-тӗрӗс палӑртччӑр.

Идиш ҫине куҫарнисем чӗлхене вӗренес текенсене пысӑк пулӑшу параҫҫӗ кӑна мар, ӑна чӗррӗн упраса хӑварма та пулӑшаҫҫӗ. Идиш сӑмахӗсене тата сӑмахсене ытти чӗлхесем ҫине куҫарма пулӑшнӑ май куҫарусем чӗлхе пӗтӗмпех ҫухалассине сирсе яма пулӑшаҫҫӗ. Квалификациллӗ тӑлмачсем пулӑшнипе идиш чӗрӗ те сывӑ упранса юлать, еврей халӑхӗн культура тата йӑли-йӗркисене уҫса парать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӗлхепе калаҫатӑн?

Идишӑра ытларах Пӗрлешӳллӗ Штатсен, Израилӗн, Российӑн, Беларусь, Украинӑн, Польшӑпа Венгри Штачӗсен еврейсен общинисенче калаҫаҫҫӗ. Унта Францире, Аргентинӑра, Австралинче, Кӑнтӑр Африкӑра, Канадӑра тата ытти ҫӗршывсенче еврейсен йышӗ сахалтарах калаҫать.

Чӗлхе историйӗ мӗнле?

Идиш - вӑтам чӗлхене хӑйӗн тымарӗсемпе кӗрсе каякан чӗлхе, ҫав чӗлхепе еврей-ашкеназсем пӗтӗм тӗнчипе калаҫаҫҫӗ. Вӑл 9 ӗмӗрте еврейсен общинисем хальхи Германипе ҫурҫӗр Францин территорийӗнче аталаннӑ вӑхӑтранпа еврей-ашкеназсен тӗп чӗлхипе ӗҫленӗ. Ку темиҫе чӗлхе хутӑшӗ, ивритпа арамей, ҫавӑн пекех славян, роман тата вӑтам германи диалекчӗсем.
Идиша пӗрремӗш хут европӑри еврейсем хушшинче 12 ӗмӗрте чапа тухнӑ, ун чухне вӑл йӑлана кӗнӗ ҫыру форми пек мар, калаҫу чӗлхипе усӑ курма пуҫланӑ. Ҫакӑ еврей халӑхӗн кӑмӑл-туйӑмӗпе ҫыхӑннӑ, вӑл час-часах географи енӗпе пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑнӑ, ҫапла вара вӑхӑт иртнӗҫемӗн тӗрлӗ диалектсем аталаннӑ. 15-16 ӗмӗр хушшинче идиш пӗтӗм Европа тӑрӑх сарӑлнӑ, европӑри еврейсен хушшинче хутшӑну чӗлхи пулса тӑнӑ.
Идиш та еврейсем пурӑнакан вырӑнти чӗлхесене вӑйлӑ витӗм кӳнӗ, ҫапла вара Пӗтӗм Европа, Африкӑпа Америкӑра тӗрлӗ диалектсем йӗркеленнӗ. Шалти уйрӑмлӑхсене пӑхмасӑрах идишӑн диалекчӗсем пӗтӗмӗшле грамматика, синтаксис тата словарьсен стандартлӑ запасӗ пур, ҫитменнине тата хӑш-пӗр диалект ҫине иврит вӑйлӑрах витӗм кӳчӗ, ыттисем ҫине - каярах чӗлхесем.
19-мӗш ӗмӗрте идишӑра литература аталансах пынӑ, ку чӗлхепе кӗнекесем, журналсем нумай пичетленсе тухнӑ. Анчах антисемитизм ӳсни, иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи хыҫҫӑн еврейсене нумайӑшне куҫарса кайни тата пӗрлешӳллӗ Штатсенче акӑлчан чӗлхине доминировать тӑвакан чӗлхе вырӑнне йышӑнни идиша калаҫу чӗлхи вырӑнне хунӑ. Паянхи пекех миллионшар ҫын пӗтӗм тӗнче тӑрӑх, ытларах Ҫурҫӗр Америкӑпа Израильре, ку чӗлхепе тахҫанхи пек анлӑн усӑ курмаҫҫӗ пулин те, идишӑпа калаҫаҫҫӗ.

Идиш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (1858-1922): Бен-Иегуде авалхи еврей чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратни тесе ҫыраҫҫӗ, вӑл иврита идиш сӑмахӗсене нумай кӗртнӗ. Вӑл та хальхи иврит словарьне ҫыракан, ҫав чӗлхепе статьясемпе кӗнекесем ҫыракан пӗрремӗш ҫын пулнӑ.
2. Шолом-Алейхем (1859-1916): Алейхем Идишӑра паллӑ писатель пулнӑ, Вӑл Еврейсен Хӗвелтухӑҫ Европӑри пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ. Унӑн произведенийӗсем, ҫав шутра "Сӗт Сутакан Тевье", пӗтӗм тӗнчипе идиш сарма пулӑшнӑ.
3. Хаим Грэйд (1910-1982): Грэйд паллӑ романист тата идишӑри поэт пулнӑ. Унӑн еврей пурнӑҫӗнчи йывӑрлӑхсем ҫинчен калакан хайлавӗсем идиш чӗлхипе литературӑн чи лайӑх произведенийӗсенчен пӗри шутланать.
4. Макс Вайнрайх (1894-1969): Лингвист, профессор, никӗслекен тата ЕВРЕЙ тӗпчевӗсен ИНСТИТУЧӖН директорӗ УIVO ВИЛЬНЮСРА, Литва, Вайнрайх хӑйӗн пӗтӗм пурнӑҫне идиша вӗренес тата популяризацилес ӗҫе халалланӑ.
5. Ицик Мангер (1900-1969): Мангер идишӑри поэт тата 20 ӗмӗрти чи аслӑ писательсенчен пӗри пулнӑ. Вӑл чӗлхене ҫӗнӗрен чӗртсе ҫӗнетме тата ҫӗнетме пысӑк витӗм кӳчӗ.

Чӗлхе тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Идиша тытӑмӗ нимӗҫ чӗлхи тытӑмӗнче идентлӑ пекех. Вӑл субъект-глагол-объект йӗркипе туса лартнӑ сӑмахсенчен, пуплевӗшсенчен тӑрать. Идиш, яланхи пекех, нимӗҫле мар, кӗскерех, унта артикльсемпе, предлогсемпе тата пӑхӑнакан союзсемпе сахалтарах усӑ кураҫҫӗ. Идишӑра нимӗҫле глаголсен спряженийӗн системи ҫук, глаголсен хӑш-пӗр вӑхӑтӗсем нимӗҫле калаҫнинчен уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Идишӑра та нимӗҫсен чӗлхинче ҫук хушма пайсем тата ытти элементсем пур.

Чӗлхене мӗнле вӗренмелле?

Идиша вӗренмелли чи лайӑх меслет вӑл-ку чӗлхене пуҫӗпех кӗрсе ларасси. Ку вӑл идише ҫинче калаҫнине итлени, идише ҫинчи кӗнекесемпе хаҫатсене вулани, ҫавӑн пекех идише ҫинчи фильмсемпе телепередачӑсене пӑхни пулать. Эсир те вырӑнти общество центрӗнче, университетра е онлайнра идиш курсне ҫырӑнма пултаратӑр. Унпа чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫнӑ чухне епле пулсан та усӑ курӑр, ку сире произведение тата грамматикӑна хӑнӑхма пулӑшӗ. Юлашкинчен, аллӑра идиш-акӑлчанла словарь тата глагол таблицисем тытӑр, вӗсем сире хӑвӑрӑн мӗнле ыйтусем ҫине те ответлеме пулӑшӗҫ.