Мальти Идиш Куҫар

Мальт чӗлхипе куҫарни ҫынсене Мальт чӗлхипе культурине, утравсене Вӑтаҫӗр тинӗсри Сицилирен кӑнтӑралла ӑнланма май парать. Мальт чӗлхин официаллӑ чӗлхи-латинла саспаллисемпе ҫырнӑ мальт, семит чӗлхи. Мальтийский араб евӗрлӗ пулсан та, унӑн хӑш-пӗр уйрӑмлӑхсем пур, вӗсене пула чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсене ӑна мальтийский ҫине куҫармасӑр ӑнланма йывӑр.

Мальт чӗлхин вӑрӑм истори пур, ӑна финикипе римлянсене йӗрлесе тупма пулать. Мальт чӗлхине аталантарма темиҫе ӗмӗр хушши итали, акӑлчан тата француз чӗлхисем витӗм кӳнӗ. Ҫавна пула чӗлхе нюансӗсене пӗтӗмӗшпех ӑнланас тесен мальтийскине куҫару илес пулать.

Мальт чӗлхине тӗп-тӗрӗс куҫарас ӗҫ ҫитсен темиҫе юрӑхлӑ вариант пур. Ҫыру куҫарӑвӗн професси службисем кирек мӗнле документсене те, текстсене те, ӗҫ докуменчӗсенчен пуҫласа юридически тата медицина докуменчӗсемпе вӗҫленичченех чӗлхе-ҫӑварпа куҫарас енӗпе пулӑшу пама пултараҫҫӗ. Куҫару професси службипе ӗҫлени текста малтанхи пӗлтерӗшпе шухӑшне упраса хӑварас тӗлӗшпе тӗп-тӗрӗс куҫарасса шантарать.

Эсир экономика вариантне шыратӑр пулсан, онлайн-куҫару пулӑшӑвӗсем сӗнекен веб-сайтсем нумай. Ку веб-сайтсене, мальтийскине шута илсе, тӗрлӗ чӗлхепе куҫараҫҫӗ. Онлайн-куҫару службисем тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ пулсан та, вӗсем культура нюансӗсене яланах шута илмеҫҫӗ. Ҫавӑнпа мальтийскине цифра куҫарӑвӗсемпе ансат документсемпе текстсем валли усӑ курни лайӑхрах.

Юлашкинчен, онлайн пек те, пичет пек те усӑ курма пултаракан мальтипе акӑлчанла словарьсем нумай пур. Ҫак словарьсем сире сӑмах куҫарӑвӗсене, ҫавӑн пекех грамматикӑпа произведени енӗпе усӑллӑ канашсем пама пултараҫҫӗ. Словарьсен куҫарӑвӗсем усӑллӑ пулма пултараҫҫӗ пулсан та, вӗсем, яланхи пекех, калӑпӑшӗпе ҫырлахнӑ, кӑткӑс документсемпе усӑ курмалла мар.

Мальтийский ҫине мӗнле куҫару кирлӗ пулсан та, сирӗн нушасем валли тӗрӗс решени тупмалла. Онлайн-куҫару сервисӗсемпе словарьсем база куҫарӑвӗсемшӗн усӑллӑ пулсан, профессиллӗ куҫару службисем сире пысӑк тухӑҫлӑ куҫарусем пама пултараҫҫӗ. Эсир суйланине пӑхмасӑрах мальт чӗлхи ҫине куҫарни Сире Мальт чӗлхипе культурине лайӑхрах ӑнланма пулӑшать.

Хӑш ҫӗршывсенче мальт чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Мальти чӗлхипе пуринчен ытла Мальт чӗлхипе калаҫаҫҫӗ, анчах унта Ытти ҫӗршывсенчи мальти диаспорӗн членӗсем те, Австрали, Канада, Германи, Итали, Пӗрлешӳллӗ Королевство тата Пӗрлешӳллӗ Штатсем пекех, калаҫаҫҫӗ.

Мальт чӗлхин историйӗ мӗнле?

Мальт чӗлхи питӗ вӑрӑм та тӗрлӗ истори пур, ӑна пирӗн эрӑри 10 ӗмӗрте кӑтартаҫҫӗ. Вӑл ҫурҫӗр Африкӑран вӑтам ӗмӗрсенче куҫса килнӗ ҫынсем каланӑ сикула-арабла диалектсенчен аталаннӑ тесе шутлаҫҫӗ, каярахпа вӗсем итали, француз, испани тата акӑлчан чӗлхисене вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. Мальт утравӗ хӑйӗн историйӗ тӑршшӗпех тӗрлӗ державӑсен аллинче пулнӑ пирки, утрав ҫине оккупациленӗ державӑсен тӗрлӗ сӑмахӗсемпе пуплевӗсене хӑй ӑшне ҫавӑрса илнӗ. Ҫавна пула мальт чӗлхи Европӑри Чи университет чӗлхисенчен пӗри пулса тӑрать, унӑн лексиконӗ вара унӑн историйӗн пӗр пайӗ пулса тӑнӑ мӗнпур культура элеменчӗсене тытса тӑрать.

Мальт чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1) Антон Вассалли Микиэль (1764-1829): "мальт чӗлхин Ашшӗ" ятлӑ Паллӑ Вассали мальти лингвисчӗ, философ тата филолог пулнӑ, вӑл мальт чӗлхине чи малтан стандартизациленӗ.
2) Карм Псайла (1871-1961): Мальтӑн Наци поэчӗ тата Пӗрремӗш поэчӗ, Псайла мальт чӗлхипе нумай ҫырнӑ, чӗлхери темиҫе ҫӗнӗ сӑмах хушса популяризациленӗшӗн яваплӑ пулнӑ.
3) Аззопарди Мускат Мускат (1927-2007): Преподаватель, лингвист тата мальт литературине тӗпчекен, Аззопарди мальт чӗлхипе нумай ҫырнӑ, Ҫавӑн пекех литературӑпа литература тӗпчевӗ пысӑк литература тӗпчевӗ ирттернӗ, ку чӗлхене хальхи литература мальт чӗлхишӗн никӗс пулса тӑнӑ.
4) Антон ван лир (1905-1992): Священник-иезуит, Ван Лир ҫирӗммӗш ӗмӗрти мальт чӗлхипе литература енӗпе малта пыракан фигурӑсенчен пӗри пулнӑ, ҫак чӗлхе валли тӗрӗс ҫырав тытӑмӗ туса хурассишӗн яваплӑ.
5) Джо Фригиери (1936-2020): мальт поэчӗ тата писатель, фригиери акӑлчан чӗлхипе те, мальт чӗлхипе те нумай ҫырнӑ, хальхи мальт чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ, ҫавӑн пекех мальт поэзийӗн чи лайӑх авторӗсенчен пӗри шутланнӑ.

Мальт чӗлхин тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Мальт чӗлхин тытӑмӗ араб чӗлхи евӗрлӗ, унта виҫӗ килӗшӳллӗ тымартан тӑракан сӑмахсем тӑваҫҫӗ. Структура та франци тата итали чӗлхисене вӑйлӑ витӗм кӳрет, унта латинла йӑхран тухнӑ темиҫе аффикс пур чухне те пысӑк артикль хушать. Мальт чӗлхи те икӗ хутлӑ, ҫакӑ вӑл пӗртен-пӗр йышра е иккӗллӗ формӑра пӗлтерӗшлӗ, паллӑ тата глаголсем пӗрлешме пултарнине пӗлтерет.

Мальт чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Мальти грамматикипе произведенисен никӗсӗсене вӗренме пуҫлӑр. Онлайн-ресурссене тата грамматика правилисене ӑнлантарса паракан вӗренӳ пособийӗсене шырӑр, ҫавӑн пекех ӑнланмалли сӑмахсене тӗрӗс каламалла.
2. Чӗлхепе улӑштармалли юлташ е практика валли ушкӑн тупӑр. Мальтилле калаҫакан ҫынпа калаҫни-вӗренмелли чи лайӑх меслет.
3. Итлӗр мальти радионе, фильмсемпе телевизон программисене. Чӗлхе ҫине пӑхӑр та хӑвӑр мӗн илтнине тепӗр хут каласа пама тӑрӑшӑр.
4. Duolingo приложенийӗпе словарь запасӗпе грамматикӑпа усӑ курӑр. Чӗлхе хӑнӑхӑвӗсене практикацилеме структура мелӗ пурри усӑллӑ пулма пултарать.
5. Мальтиецсен темиҫе тусне ертсе килӗр. Ку, паллах, чӗлхене вӗренмелли чи лайӑх меслет, мӗншӗн тесен вӑл сире аутентлӑ калаҫусем, ҫавӑн пекех чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнусем туса парӗ, вӗсем сире вӗренме пулӑшма хатӗр.
6. Пултаратӑр пулсан, Мальтӑна кӗрсе тухӑр. Ача-пӑча чӗлхине, культурине, ҫынсене тиенӗр. Ҫапла вара, эсир чӗлхене чылай хӑвӑртрах вӗренсе ҫитӗр!

Идиш - авалхи чӗлхе, унӑн тымарӗсем 10 ӗмӗрти Германие каяҫҫӗ, Анчах Вӑтаҫӗрпе Хӗвелтухӑҫ Европӑра ун ҫинче вӑтам ӗмӗртен пуҫласа калаҫаҫҫӗ. Ку темиҫе чӗлхе, чи малтан нимӗҫ, иврит, арамей тата славян чӗлхисен пӗрлешӗвӗ. Идиш хӑш чухне диалекта пӑхнӑ пек пӑхкалаҫҫӗ, анчах чӑннипе илсен, вӑл хӑйӗн синтаксисӗпе, морфологийӗпе тата словарьпе туллин чӗлхе. Ҫак чӗлхепе усӑ курни ӗмӗр-ӗмӗре диаспорӑна, ассимиляцие тата социаллӑ условисене улӑштарнине пула чакнӑ, анчах паян ун ҫинче хӑш-пӗр ҫӗршывсенчи ортодокс еврейӗсем нумайӑшӗ калаҫаҫҫӗ.

Идиш официаллӑ чӗлхе статусӗ ҫук пулин те, ун ҫинче калаҫакансем вӑл лингвистика тӗллевӗсем валли те, культура тӗллевӗсем валли те мӗн тери кирлине пӗлеҫҫӗ. Ҫавӑнпа та идиш ҫине куҫару пулӑшӑвӗпе чӗлхене упраса хӑварма тӑрӑшакан ҫынсем тӗнчере те пур. Тӑлмачсем идиша ӑнланакансемпе ун пек туманнисем хушшинчи тӗпсӗр шӑтӑка ҫӗнтерме пулӑшаҫҫӗ.

Идиш куҫарӑвӗн службисем идиш простояденийӗн пӗр пайӗ пулса тӑнӑ иврила терминсене, Библирен илнӗ сӑмахсем е тӗн йӑлисене палӑртма усӑ куракан пуплевсене тупма пултараҫҫӗ. Куҫару пулӑшнипе ҫак таса сӑмахсене идиш ҫинче ҫырнӑ е калаҫу сӑмахнех кӗртмелле. Ҫак чӗлхене пӗлменсемшӗн идиш ҫине куҫарма май тупни питӗ усӑллӑ пулма пултарать.

Документсене идиш ҫине куҫарнӑ куҫарусемпе пӗтӗм истори тӑршшӗпех усӑ курнӑ, миграци, тӗн, литература, лингвистика тата еврей историйӗ пек. Акӑ мӗншӗн идиш ҫинчен квалификациллӗ тӑлмачсене тупмалла, вӗсене ивритра та, нимӗҫле те сертификациленӗ. Чӗлхе ҫумне хушса, ҫак специалистсен культурӑна, контекста тата тӗрлӗ произведенисен лару-тӑрӑвне пӗлмелле, вӗсен куҫарӑвӗсем малтанхи шухӑша тӗп-тӗрӗс палӑртччӑр.

Идиш ҫине куҫарнисем чӗлхене вӗренес текенсене пысӑк пулӑшу параҫҫӗ кӑна мар, ӑна чӗррӗн упраса хӑварма та пулӑшаҫҫӗ. Идиш сӑмахӗсене тата сӑмахсене ытти чӗлхесем ҫине куҫарма пулӑшнӑ май куҫарусем чӗлхе пӗтӗмпех ҫухалассине сирсе яма пулӑшаҫҫӗ. Квалификациллӗ тӑлмачсем пулӑшнипе идиш чӗрӗ те сывӑ упранса юлать, еврей халӑхӗн культура тата йӑли-йӗркисене уҫса парать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӗлхепе калаҫатӑн?

Идишӑра ытларах Пӗрлешӳллӗ Штатсен, Израилӗн, Российӑн, Беларусь, Украинӑн, Польшӑпа Венгри Штачӗсен еврейсен общинисенче калаҫаҫҫӗ. Унта Францире, Аргентинӑра, Австралинче, Кӑнтӑр Африкӑра, Канадӑра тата ытти ҫӗршывсенче еврейсен йышӗ сахалтарах калаҫать.

Чӗлхе историйӗ мӗнле?

Идиш - вӑтам чӗлхене хӑйӗн тымарӗсемпе кӗрсе каякан чӗлхе, ҫав чӗлхепе еврей-ашкеназсем пӗтӗм тӗнчипе калаҫаҫҫӗ. Вӑл 9 ӗмӗрте еврейсен общинисем хальхи Германипе ҫурҫӗр Францин территорийӗнче аталаннӑ вӑхӑтранпа еврей-ашкеназсен тӗп чӗлхипе ӗҫленӗ. Ку темиҫе чӗлхе хутӑшӗ, ивритпа арамей, ҫавӑн пекех славян, роман тата вӑтам германи диалекчӗсем.
Идиша пӗрремӗш хут европӑри еврейсем хушшинче 12 ӗмӗрте чапа тухнӑ, ун чухне вӑл йӑлана кӗнӗ ҫыру форми пек мар, калаҫу чӗлхипе усӑ курма пуҫланӑ. Ҫакӑ еврей халӑхӗн кӑмӑл-туйӑмӗпе ҫыхӑннӑ, вӑл час-часах географи енӗпе пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑнӑ, ҫапла вара вӑхӑт иртнӗҫемӗн тӗрлӗ диалектсем аталаннӑ. 15-16 ӗмӗр хушшинче идиш пӗтӗм Европа тӑрӑх сарӑлнӑ, европӑри еврейсен хушшинче хутшӑну чӗлхи пулса тӑнӑ.
Идиш та еврейсем пурӑнакан вырӑнти чӗлхесене вӑйлӑ витӗм кӳнӗ, ҫапла вара Пӗтӗм Европа, Африкӑпа Америкӑра тӗрлӗ диалектсем йӗркеленнӗ. Шалти уйрӑмлӑхсене пӑхмасӑрах идишӑн диалекчӗсем пӗтӗмӗшле грамматика, синтаксис тата словарьсен стандартлӑ запасӗ пур, ҫитменнине тата хӑш-пӗр диалект ҫине иврит вӑйлӑрах витӗм кӳчӗ, ыттисем ҫине - каярах чӗлхесем.
19-мӗш ӗмӗрте идишӑра литература аталансах пынӑ, ку чӗлхепе кӗнекесем, журналсем нумай пичетленсе тухнӑ. Анчах антисемитизм ӳсни, иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи хыҫҫӑн еврейсене нумайӑшне куҫарса кайни тата пӗрлешӳллӗ Штатсенче акӑлчан чӗлхине доминировать тӑвакан чӗлхе вырӑнне йышӑнни идиша калаҫу чӗлхи вырӑнне хунӑ. Паянхи пекех миллионшар ҫын пӗтӗм тӗнче тӑрӑх, ытларах Ҫурҫӗр Америкӑпа Израильре, ку чӗлхепе тахҫанхи пек анлӑн усӑ курмаҫҫӗ пулин те, идишӑпа калаҫаҫҫӗ.

Идиш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (1858-1922): Бен-Иегуде авалхи еврей чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратни тесе ҫыраҫҫӗ, вӑл иврита идиш сӑмахӗсене нумай кӗртнӗ. Вӑл та хальхи иврит словарьне ҫыракан, ҫав чӗлхепе статьясемпе кӗнекесем ҫыракан пӗрремӗш ҫын пулнӑ.
2. Шолом-Алейхем (1859-1916): Алейхем Идишӑра паллӑ писатель пулнӑ, Вӑл Еврейсен Хӗвелтухӑҫ Европӑри пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ. Унӑн произведенийӗсем, ҫав шутра "Сӗт Сутакан Тевье", пӗтӗм тӗнчипе идиш сарма пулӑшнӑ.
3. Хаим Грэйд (1910-1982): Грэйд паллӑ романист тата идишӑри поэт пулнӑ. Унӑн еврей пурнӑҫӗнчи йывӑрлӑхсем ҫинчен калакан хайлавӗсем идиш чӗлхипе литературӑн чи лайӑх произведенийӗсенчен пӗри шутланать.
4. Макс Вайнрайх (1894-1969): Лингвист, профессор, никӗслекен тата ЕВРЕЙ тӗпчевӗсен ИНСТИТУЧӖН директорӗ УIVO ВИЛЬНЮСРА, Литва, Вайнрайх хӑйӗн пӗтӗм пурнӑҫне идиша вӗренес тата популяризацилес ӗҫе халалланӑ.
5. Ицик Мангер (1900-1969): Мангер идишӑри поэт тата 20 ӗмӗрти чи аслӑ писательсенчен пӗри пулнӑ. Вӑл чӗлхене ҫӗнӗрен чӗртсе ҫӗнетме тата ҫӗнетме пысӑк витӗм кӳчӗ.

Чӗлхе тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Идиша тытӑмӗ нимӗҫ чӗлхи тытӑмӗнче идентлӑ пекех. Вӑл субъект-глагол-объект йӗркипе туса лартнӑ сӑмахсенчен, пуплевӗшсенчен тӑрать. Идиш, яланхи пекех, нимӗҫле мар, кӗскерех, унта артикльсемпе, предлогсемпе тата пӑхӑнакан союзсемпе сахалтарах усӑ кураҫҫӗ. Идишӑра нимӗҫле глаголсен спряженийӗн системи ҫук, глаголсен хӑш-пӗр вӑхӑтӗсем нимӗҫле калаҫнинчен уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Идишӑра та нимӗҫсен чӗлхинче ҫук хушма пайсем тата ытти элементсем пур.

Чӗлхене мӗнле вӗренмелле?

Идиша вӗренмелли чи лайӑх меслет вӑл-ку чӗлхене пуҫӗпех кӗрсе ларасси. Ку вӑл идише ҫинче калаҫнине итлени, идише ҫинчи кӗнекесемпе хаҫатсене вулани, ҫавӑн пекех идише ҫинчи фильмсемпе телепередачӑсене пӑхни пулать. Эсир те вырӑнти общество центрӗнче, университетра е онлайнра идиш курсне ҫырӑнма пултаратӑр. Унпа чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫнӑ чухне епле пулсан та усӑ курӑр, ку сире произведение тата грамматикӑна хӑнӑхма пулӑшӗ. Юлашкинчен, аллӑра идиш-акӑлчанла словарь тата глагол таблицисем тытӑр, вӗсем сире хӑвӑрӑн мӗнле ыйтусем ҫине те ответлеме пулӑшӗҫ.