Болгар Белорус Кусараш

Пурымаш

Болгарий-влак шкешотан йылме да культуран улыт, нунышт кӱкшын аклалтыт. Болгарский-кечывалвел славян йылме, куштыжо 9 миллион утла еҥ уло тӱня мучко ойла. Пытартыш ийлаште тудо болгарий деч ӧрдыжтӧ илыше еҥ-влак коклаште палыме лийын, нуным йылмым тунемме да тудын дене пайдаланыме шотышто утларак кугу йӧным кучылтмо. Глобализаций кӱкшыт да эл-влак коклаште кыл кучымашым кумдаҥдымаш болгарский кусарыше йӧн дене утларак кӱлешан лиеш.

Болгарский кусарыме историй

Болгар йылме нунын экспанийыштын кышкарыштыже протокололгар - влакым пуртымо годым 9 курымышто нӧлталтеш. Илен-толын, болгар йылме 1878 ийыште болгарийын официал йылмыже дене шарлаш тӱҥалын. Кокымшо тӱнямбал сар деч вара йылме 1946 ийыште Калык Республикысе Болгарийын официал йылмыже лийын.

Таче болгар йылме Болгарийын официал йылмыже, тыгак Европысо ушемын официал йылмыже улеш. Тушто 11 миллион наре еҥ Болгарийыште да моло эллаште Балкан, тыгак уло тӱня мучко иммигрантский общинлаште ойла. Кусарышын суаплыкшылан кӧра тӱрлӧ йылме дене кутырышо еҥ-влак коклаште пайдале кылым ышташ йӧным ыштышашлан кугу йодмаш дене пайдаланат.

Болгар йылмыш кусарыме утларак кугу йӧн

Документ-влакым болгар йылмыш кусарымаш компаний-влаклан моткоч пайдале лийын кертеш, нунын клиентышт але партнёрышт уло. Маркетинг материалым да веб-сайтовым болгар йылмыш кусарымаш компаний-влаклан утларак кумда аудиторийым авалтен да регионысо социал клиент-влак дене кылым кучен кертеш. Тидыже тыгак лӱмын ыштыме аудиторийышт коклаште ӱшаным пеҥгыдемдаш полшен кертеш, нуно умылат да нунын йылме ден культурыштым пагалат, нунын дене кылдалташ тӧчышӧ еҥ-влакын йылмыштым да культурыштым пагалат. Кусарыме шотышто сай да ӱшанле йӧнла дене пайдаланен кертышт, предприятий-влак шке клиентыштым сайын умылен кертыт да болгар пазарыште паша лектышым кугемден кертыт.

Тылеч посна, Болгарий гыч иммигрант-влакын чотыштым кугемден толмек, кусарышын суаплыкшылан тӱрлӧ культурын представительже-влак коклаште кыл кучымаш утларак пайдаланен кертеш. Медицине документым, соглашенийым да моло официал формым болгар йылмыш кусарымаш документым чыла участник умыла да тудым чын акла манын, гарантироватлен кертеш. Пытартышлан, документ-влакым болгар йылмыш кусарымаш болгар йылмым нумалше-влакын йылмыштым да культурыштым арален кодаш полшен кертеш.

Иктешлымаш

Болгар йылмыш кусарыме суаплыкым эл-влак коклаште кушшо глобализаций да коммуникаций дене кылдалтше кугу йодмаш дене пайдаланат. Тиде суаплык регионышто социал клиент-влак дене кылым утларак кумда аудиторийым авалташ да социал клиент-влак дене кылым тӧрлаш тыршыше компаний-влаклан, тыгак культур-влак коклаште кыл кучымашым саемдаш полшышо иммигрант-влаклан пайдале лийын кертыт. Тыгай практике шотышто ешартыкыш кусарыме шотышто чын да ӱшанле йӧн дене пайдаланаш болгар йылме ден носитель-влакын йылмыштым да культурыштым арален кодаш полшен кертеш.

Могай эллаште болгар йылме дене ойлат?

Болгар йылме дене утларакшым Болгарийыште ойлат, но тушто вес эллаште тыгак Сербий, Черногорий, Йӱдвел Македоний, Румыний, Украин да Турций-Влак илат, тыгак пӱтынь тӱня мучко болгарский изи общинлаште диапор-влак улыт.

Болгар йылмын историйже могай?

Болгар йылме шуко да тӱрлӧ историй уло. Кызытсе Болгарийын 7 курымыштыжо илыше, кызытсе российын территорийыштыже илыше тюрк калыкан регионышкыжо первый гана пуртымылан шотлалтеш. Нунын кутырымо йылмышт акрет годсеколгар але кугезе руваш йылме семын палыме лийын да тиде районыш 4 курымышто керылт пурышо гунн-влакын йылмышт гыч лийын манын, тудым шотленыт.
Курым мучко булгар йылме тӱҥ калык-влакын славян йылмышт, чӱчкыдынак эрвел-кечывалвел-кечывалвел йылмышт, тидын шотыштак македон да серб йылмышт дене варналтын. Тиде варыш кокла курымласе болгар йылме гаяк палыме лийын, тушкыжо кок возымо черке черке, литератур йылме, православий черке, болгар йылме кучылталтше литератур йылме, болгар йылме гыч ышталтын.
19 курым тӱҥалтышлан кызытсе болгар йылмын стандарт формыжо лектын, черке чаплавянский, тыгак болгар литератур йылмат вашталтын. 19-ше да 20 курым мучко болгар йылме кызытсе Республикысе Болгарийын официал йылмыж дене тӱвыт вашталтын, кугу модернизацийым чытен.

Болгар йылмым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Кирилл ден Мефодий 2. Болгар кугыжа Симеон 3. Мерчиарский Паись 4. Константин Преславский 5. Болгарий Гыч Йыван Пӱгыльман

Болгар йылмын структуржым кузе ыштыме?

Болгар йылмын структуржо тыгаяк моло славян йылме-влакын структурышт. Тиде флектив йылме, туштыжо пале мут да пале мут-влак предложенийыште нунын функцийышт шот дене тӱрлӧ мучашан улыт. Глагол-влакат жап да лица шот дене тӱрлӧ мучашан улыт. Моло славян йылме семынак, болгар йылмыште лӱм мут ден пале мут-влакын куд падежышт уло: лӱм мут, аклыше, инструментал, предложений да звательный падеж. Правил семын: субъект-глагол-объект, но предложенийын структуржо але пералталт кертеш.

Кузе болгар йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Болгар йылме курсым эртыза: курсым Эртымаш-болгар йылмым тунемаш эн пайдале йӧн. Чын, тендан курс деч эн кугу задачым налаш чыла занятийыш мийыза да каҥашымаште активнын участвоватлыза.
2. Онайн-ресурсым кучылтса: шуко чапле онайн-ресурс Уло, кудыжо тыланда болгар йылмым тунемаш полша. Шуко сайт оҥай урокым да мероприятийым, грузитлыме паша лист ден аудиофайл-влакым, тыгак грамматике правил-влакым раш умылтарен шогаш темлат. Южо вл-сайт-влак болгар йылме носитель-влак дене илыше жапым темлат.
3. Шоналтен ончыза: Йылмым Шымлаш кӱлеш. Болгар йолташ-влакым муын ончыза але болгар культурыш грузитлыза. Болгар радиом колыштса да болгарский фильмым ончыза, музыкым колыштса да болгар йылме дене книгам кузе-гынат чӱчкыдынрак лудса.
4. Практикыште шогыза, практиковатлыза: те негызым кузе гына тунем налыда, эн кӱлешаным, мом ыштыман - тидым умбакыже шуяш! Йылме носитель-влак дене болгарла кузе-гынат шукырак ойлаш тыршыза да шке прогрессым аралаш манын, сайн-ресурсым кучылтса.

Россий Дене гранитлыше Беларусь-эрвел европысо эл, Украина, Польша, Литва да Латвий. Белорус йылмыш документ-влакым, литературым да сайт-влакым белорус йылмыш кусарымаш белорус ден моло калык коклаште веле огыл, эл кӧргыштат тӱнямбал обществын тӱҥ ужашыжлан шотлалтеш. 10 миллион наре калык улмо годым тиде тӱрлӧ элыште обществын чыла лончыжо дене пайдалын кутырен мошташ кӱлын.

Белорус-влакын официал йылмышт дене белорусский шотлалтеш, да возымо кок тӱҥ йӧн уло, нунын кокла гыч кажныжат кусарыме годым чӱчкыдын кучылталтеш: латин алфавит ден кириллице. Латин алфавит латынь, Рим империй йылме деч ышталтеш да ятыр касвел эллаште кучылталтеш; тудо польский алфавит дене чак кылдалтын. Тиде жапыште шемшыдаҥ алфавит дене кылдалтше да монах-влак дене ваш кылдалт шогышо кириллице руш йылме дене чак кылдалтын да Эрвел Европышто да Рӱдӧ Азийыште шуко эллаште кучылталтеш.

Белорус кусарыше тӱҥалтыш текстын ыҥжым раш каласаш кок алфавит денат сайын умылтарен шогышаш. Кусарыше тыгак белорус грамматике да лексике дене, тыгак белорус культурын шинчымашыжым раш кусараш пеш сайын кучышаш.

Англичан гыч белорусский але белорусский гыч англичан йылме дене кусарымым кусарыше йылмым умыла да увертарымашым чын каласен кертеш гын, тунарак неле огыл. Но задаче изишак неле: кӧ белорус гыч вес йылмыш кусараш шона, немыч, француз але испанский гай. Тиде теве мо дене кылдалтын, кусарыше кусарыме йылме дене увертарымашым, белорус йылмыште уке мут але ой-влакым кучылтын, кусарен кертеш.

Эше ик проблеман, туштыжо белоруссий кусарыше-влак керылт пурат, тудо факт шотлалтеш: ятыр мут ден ой-влак контекст шот дене икмыняр кусаралт кертыт. Тылеч посна южо годым англичан да белорусс йылме дене тӱрыс тӱрлӧ значениян шомак-влак улыт, садлан кусарыше тиде ойыртем нерген палышаш да шке кусарымым кӱлеш семын коррективлышаш.

Пытартышлан, белорус йылмыш кусарыме годым культурный контекстым эскераш да иктаж-могай культур але культур шиждыме терминым але фразе-влакым сайынрак эскераш кӱлеш. Кусарыше уверым белорус йылме дене чын каласаш манын, йылмын анюансше, тудын грамматике структуржо да белорус обществын культур контекстше дене палыме лийшаш.

Белорус йылмыш кусарымаш могай задачым ончыде, кугу шинчымашан да опыт улмо годым сай шинчымашан лийын кертеш. Йылме кузе ышталтмым умыленат, культур контекстын кӱлешан улмыжым шотыш налын, опытан белорус кусарыше йылме кӱрылтмашым сеҥаш да кӱлешан кылым рашемдаш полшен кертеш.

Могай эллаште белорус йылме дене ойлат?

Белорус йылме дене утларакшым Российын южо районлаштыже, Украин, Литва, Латвий да Польшылаштыже кутырат.

Белорус йылмын историйже могай?

Белорус калыкын тӱҥалтыш йылмыже акрет годсо-славянский ыле. Тиде йылме 11 курымышто лийын да Киевский русь саманын йылмыже 13 курымышто йӧрлмешкыже. Тиде жапыште тудо черке славянскийын да моло йылме-влакын пеш кугу влиянийышт йымалне лийын.
13-14 курымлаште йылме кок тӱрлӧ диалектлан шелалташ тӱҥалын: йӱдвел да кечывалвел диалект-влак белорус йылмын диалектше. Кечывалвел диалект великий князь семын кучылталтше литератур йылмын негызшылан возалтын, тудыжо вара элын официал йылмыже лийын.
Моско пагытыште, 15 курым гыч тӱҥалын, белорус йылме руш йылмыш умбакыже тунемаш тӱҥалын, кызытсе белорус йылмат шке ӱжакажым налаш тӱҥалын. 16-17 курымлаште квалификацийлаш да стандартизироватлаш тӧчымаш ылыже, но тиде тыршымаш арам лие.
19 курымышто белорус йылме кутырымо да сылнымут семын уэш ылыжмым чытен. 1920-шо ийлаште Тудо Советский Союзын ик официал йылмыжланат шотлен ыле. Туге гынат 1930-шо ийласе сталинград репрессий-влак тиде йылмым кӱчыкемдымашке шуктеныт. Тудо 1960-шо ийла мучаште уэш шочо да тылеч вара беларусин официал йылмыж дене де-факт лийын.

Кӧ белорус йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Францис Скорине (1485-1541): "белорус литературын Ачаже" Манын Лӱмдалтын, Скорина христиан текстым икымше савыктыше да латынь да чех йылме дене белорус йылме дене кусарыше лийын. Тудлан тиде йылме дене пашам ышташ ончыкылык писатель-влакын кумылыштым нӧлтымым да ончыкылык писатель-влакын кумылыштым возат.
2. Полкысо Симеон (1530-1580): Богослов, поэт да философ, Полцкий йылме, историй, культур, религий да географий шотышто шуко шӧрынан пашашт дене палыме. Тудо белорус литературын канонический произведенийже-влак дене икмыняр текстым возен.
3. Янка Налын (1882-1942): Поэт ден драматург, Белоруссла, тыгак руш йылме денат да 20 курымысо эн кугу белорус поэт семын кумдан палыме.
4. Якып Классым (1882-1956): Поэт ден прозаик, Колас белорус йылмын диалектыштыже возен, туштыжо элын касвел ужашыштыже ойлалтеш да ятыр у мутым да ой-влакым йылмыш пуртен.
5. Василь Быков (1924-2003): Поэт, драматург, сценарист да диссент, Былов ойлымашым, пьесым да почеламутым возен, могайыштыже совет оккупаций годым белрусышто илыш сӱретлалтын. Тудын произведенийже-влак кокла гыч шукышт кызытсе белорус литературышто ик эн кӱлешан улыт.

Белорус йылмын структуржым кузе ыштыме?

Белорус йылме эрвел славян тӱшкашке пура да руш ден украин йылме дене чак кылдалтын. Тиде виян флектив йылме, мутын тӱрлӧ формыжо тичмаш радамысе значенийым ончыктышашлан кучылталтеш, тыгак йыгырмут мут ден муткылдыш-влак вес мут ден морфеме-влакыш аффиксым ешарыме йӧн дене ышталтыт манмым ончыктышо агглютинатив йылме. Грамматически тиде SIV (объект-глагол) мут радам дене да пӧръеҥ семын, тыгак ӱдырамаш тукым да шуко падеж дене кучылталтеш. Викшымак каласаш гын, славян йылме южо чех да польский влияний дене кылдалтын.

Белорус йылмым кузе утларак чын тунемаш?

1. Официальный йылме курсым эртыза: белорус йылмым тунемме шотышто те серьёзнын ончеда гын, сай йӧн дене тӱҥалаш онайн - але очный йылме курс. Йылме курс тыланда йылме негызым шымлен да тендан моштымашда вияҥме структурым пуэн кертеш.
2. Келгын шоналтен ончымо: йылмым сайын тунем шуаш да тудым эрык дене кучаш кӱлеш, йылмышке возаш жапым кузе-гынат шукырак кучылташ кӱлеш. Белорус музыкым колыштса, белоруссий фильм ден телеом ончыза, белоруссий книга, блог да статья — влакым лудса-тыланда белорус йылмым колышташ да кучылташ полшышо чыла.
3. Практике: йылмым тунемшашлан кутырымо йылмылан да колыштмашлан жапым кучылташ кӱлеш. Йылме дене мутланымаште икмыняр йӧн уло-те йылме тӱшкаш ушнен кертыда, йылмысе партнёр-влакым муын але йылмым тунемме приложенийым кучылтын кертыда.
4. Мӧҥгешла кылым налза: мутланыме мут да аудиовещанийыште йоҥылыш лиймыда деч вара тудым чын кучылтмыдам рашемдаш мӧҥгешла кылым налыда. Те йылмым туныктышо-влак деч мӧҥгешла кылым налын кертыда але янайн-репетиторым муын кертыда, кудыжо тыланда индивидуал рекомендацийым да мӧҥгешла кылым пуэн кертеш.