Белорус Эсперанто Кусараш

Россий Дене гранитлыше Беларусь-эрвел европысо эл, Украина, Польша, Литва да Латвий. Белорус йылмыш документ-влакым, литературым да сайт-влакым белорус йылмыш кусарымаш белорус ден моло калык коклаште веле огыл, эл кӧргыштат тӱнямбал обществын тӱҥ ужашыжлан шотлалтеш. 10 миллион наре калык улмо годым тиде тӱрлӧ элыште обществын чыла лончыжо дене пайдалын кутырен мошташ кӱлын.

Белорус-влакын официал йылмышт дене белорусский шотлалтеш, да возымо кок тӱҥ йӧн уло, нунын кокла гыч кажныжат кусарыме годым чӱчкыдын кучылталтеш: латин алфавит ден кириллице. Латин алфавит латынь, Рим империй йылме деч ышталтеш да ятыр касвел эллаште кучылталтеш; тудо польский алфавит дене чак кылдалтын. Тиде жапыште шемшыдаҥ алфавит дене кылдалтше да монах-влак дене ваш кылдалт шогышо кириллице руш йылме дене чак кылдалтын да Эрвел Европышто да Рӱдӧ Азийыште шуко эллаште кучылталтеш.

Белорус кусарыше тӱҥалтыш текстын ыҥжым раш каласаш кок алфавит денат сайын умылтарен шогышаш. Кусарыше тыгак белорус грамматике да лексике дене, тыгак белорус культурын шинчымашыжым раш кусараш пеш сайын кучышаш.

Англичан гыч белорусский але белорусский гыч англичан йылме дене кусарымым кусарыше йылмым умыла да увертарымашым чын каласен кертеш гын, тунарак неле огыл. Но задаче изишак неле: кӧ белорус гыч вес йылмыш кусараш шона, немыч, француз але испанский гай. Тиде теве мо дене кылдалтын, кусарыше кусарыме йылме дене увертарымашым, белорус йылмыште уке мут але ой-влакым кучылтын, кусарен кертеш.

Эше ик проблеман, туштыжо белоруссий кусарыше-влак керылт пурат, тудо факт шотлалтеш: ятыр мут ден ой-влак контекст шот дене икмыняр кусаралт кертыт. Тылеч посна южо годым англичан да белорусс йылме дене тӱрыс тӱрлӧ значениян шомак-влак улыт, садлан кусарыше тиде ойыртем нерген палышаш да шке кусарымым кӱлеш семын коррективлышаш.

Пытартышлан, белорус йылмыш кусарыме годым культурный контекстым эскераш да иктаж-могай культур але культур шиждыме терминым але фразе-влакым сайынрак эскераш кӱлеш. Кусарыше уверым белорус йылме дене чын каласаш манын, йылмын анюансше, тудын грамматике структуржо да белорус обществын культур контекстше дене палыме лийшаш.

Белорус йылмыш кусарымаш могай задачым ончыде, кугу шинчымашан да опыт улмо годым сай шинчымашан лийын кертеш. Йылме кузе ышталтмым умыленат, культур контекстын кӱлешан улмыжым шотыш налын, опытан белорус кусарыше йылме кӱрылтмашым сеҥаш да кӱлешан кылым рашемдаш полшен кертеш.

Могай эллаште белорус йылме дене ойлат?

Белорус йылме дене утларакшым Российын южо районлаштыже, Украин, Литва, Латвий да Польшылаштыже кутырат.

Белорус йылмын историйже могай?

Белорус калыкын тӱҥалтыш йылмыже акрет годсо-славянский ыле. Тиде йылме 11 курымышто лийын да Киевский русь саманын йылмыже 13 курымышто йӧрлмешкыже. Тиде жапыште тудо черке славянскийын да моло йылме-влакын пеш кугу влиянийышт йымалне лийын.
13-14 курымлаште йылме кок тӱрлӧ диалектлан шелалташ тӱҥалын: йӱдвел да кечывалвел диалект-влак белорус йылмын диалектше. Кечывалвел диалект великий князь семын кучылталтше литератур йылмын негызшылан возалтын, тудыжо вара элын официал йылмыже лийын.
Моско пагытыште, 15 курым гыч тӱҥалын, белорус йылме руш йылмыш умбакыже тунемаш тӱҥалын, кызытсе белорус йылмат шке ӱжакажым налаш тӱҥалын. 16-17 курымлаште квалификацийлаш да стандартизироватлаш тӧчымаш ылыже, но тиде тыршымаш арам лие.
19 курымышто белорус йылме кутырымо да сылнымут семын уэш ылыжмым чытен. 1920-шо ийлаште Тудо Советский Союзын ик официал йылмыжланат шотлен ыле. Туге гынат 1930-шо ийласе сталинград репрессий-влак тиде йылмым кӱчыкемдымашке шуктеныт. Тудо 1960-шо ийла мучаште уэш шочо да тылеч вара беларусин официал йылмыж дене де-факт лийын.

Кӧ белорус йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Францис Скорине (1485-1541): "белорус литературын Ачаже" Манын Лӱмдалтын, Скорина христиан текстым икымше савыктыше да латынь да чех йылме дене белорус йылме дене кусарыше лийын. Тудлан тиде йылме дене пашам ышташ ончыкылык писатель-влакын кумылыштым нӧлтымым да ончыкылык писатель-влакын кумылыштым возат.
2. Полкысо Симеон (1530-1580): Богослов, поэт да философ, Полцкий йылме, историй, культур, религий да географий шотышто шуко шӧрынан пашашт дене палыме. Тудо белорус литературын канонический произведенийже-влак дене икмыняр текстым возен.
3. Янка Налын (1882-1942): Поэт ден драматург, Белоруссла, тыгак руш йылме денат да 20 курымысо эн кугу белорус поэт семын кумдан палыме.
4. Якып Классым (1882-1956): Поэт ден прозаик, Колас белорус йылмын диалектыштыже возен, туштыжо элын касвел ужашыштыже ойлалтеш да ятыр у мутым да ой-влакым йылмыш пуртен.
5. Василь Быков (1924-2003): Поэт, драматург, сценарист да диссент, Былов ойлымашым, пьесым да почеламутым возен, могайыштыже совет оккупаций годым белрусышто илыш сӱретлалтын. Тудын произведенийже-влак кокла гыч шукышт кызытсе белорус литературышто ик эн кӱлешан улыт.

Белорус йылмын структуржым кузе ыштыме?

Белорус йылме эрвел славян тӱшкашке пура да руш ден украин йылме дене чак кылдалтын. Тиде виян флектив йылме, мутын тӱрлӧ формыжо тичмаш радамысе значенийым ончыктышашлан кучылталтеш, тыгак йыгырмут мут ден муткылдыш-влак вес мут ден морфеме-влакыш аффиксым ешарыме йӧн дене ышталтыт манмым ончыктышо агглютинатив йылме. Грамматически тиде SIV (объект-глагол) мут радам дене да пӧръеҥ семын, тыгак ӱдырамаш тукым да шуко падеж дене кучылталтеш. Викшымак каласаш гын, славян йылме южо чех да польский влияний дене кылдалтын.

Белорус йылмым кузе утларак чын тунемаш?

1. Официальный йылме курсым эртыза: белорус йылмым тунемме шотышто те серьёзнын ончеда гын, сай йӧн дене тӱҥалаш онайн - але очный йылме курс. Йылме курс тыланда йылме негызым шымлен да тендан моштымашда вияҥме структурым пуэн кертеш.
2. Келгын шоналтен ончымо: йылмым сайын тунем шуаш да тудым эрык дене кучаш кӱлеш, йылмышке возаш жапым кузе-гынат шукырак кучылташ кӱлеш. Белорус музыкым колыштса, белоруссий фильм ден телеом ончыза, белоруссий книга, блог да статья — влакым лудса-тыланда белорус йылмым колышташ да кучылташ полшышо чыла.
3. Практике: йылмым тунемшашлан кутырымо йылмылан да колыштмашлан жапым кучылташ кӱлеш. Йылме дене мутланымаште икмыняр йӧн уло-те йылме тӱшкаш ушнен кертыда, йылмысе партнёр-влакым муын але йылмым тунемме приложенийым кучылтын кертыда.
4. Мӧҥгешла кылым налза: мутланыме мут да аудиовещанийыште йоҥылыш лиймыда деч вара тудым чын кучылтмыдам рашемдаш мӧҥгешла кылым налыда. Те йылмым туныктышо-влак деч мӧҥгешла кылым налын кертыда але янайн-репетиторым муын кертыда, кудыжо тыланда индивидуал рекомендацийым да мӧҥгешла кылым пуэн кертеш.

Эсперанто-тиде польский ешын лингвистше 1887 ийыште конструкцийлыме тӱнямбал йылме.Л. Алмаштыше, врач да лингвистше. Тудо тӱрлӧ элла гыч еҥ-влаклан тӱнямбал кӱкшытыштӧ ваш-ваш умылен шогаш да ваш умылен шогаш йӧным ышташ, тыгак тӱрлӧ элла гыч еҥ-влаклан пайдале кокымшо йылме лияш полшен. Таче эсперантомышто 100 утла эллаште икмыняр миллион еҥ маныт, да тудо шуко тӱнямбал организаций-влак пашазе йылме семын кучылталтеш.

Эсперантон грамматикыже моло йылме дене таҥастарымаште пеш проста шотлалтеш. Тиде простаҥдыме кусараш поснак сай ышта. Тидын деч посна эсперанто кумдан луктын да умылен: кусарыме проектлаште тудым кучылташ йӧным ышта, тыгай годым икмыняр йылме кӱлеш ыле.

Эсперантыш кусарымаш кусарыме тӱняште шкешотан верым налеш. Вес кусарыме дене таҥастарымаште кусарыме йылмын носительже-влак ышталтыт, эсперанто семын сайын кучышо кусарыше-влаклан эҥертат, тыгак оригинал йылме денат. Тидыже тыге ончыкта: кусарыше-влаклан кусарашлан носитель, носитель лийман огыл, точность дене кусаркалыман.

Материалым ик йылме гыч вес йылме дене кусарыме годым эсперанто гыч раш пален налаш кӱлеш: тӱҥалтыш йылме чын кусарымаште раш ончыкталтын. Тиде лийын кертеш: южо йылмыште идиоматике ой уло, шомак ден умылымаш-влакым лачшымак эсперантыш кусараш ок лий. Оригинал йылмын нине нюансше-влакым эсперантыш кусарымаште кӱлеш семын ончыктымым гарантлаш лӱмын ыштыме ямдылалтмаш да опыт кӱлеш.

Эсперантыште раш умылымаш але мут-влаклан эквивалент уке, нине идейым раш да раш умылтарен пуаш кӱлеш. Тиде ик йӧн, могайжым эсперантыш кусарыме вес йылме дене шуктымо кусарымаш деч чот ойыртемалтеш, кушто ик ой але умылымаш вигак эквивалентность лийын кертеш.

Эсперантышке кусарымаш тӱнямбал ваш умылымашлан да коммуникацийлан полшаш шкешотан да пайдале инструмент улеш. Кусарыше-влаклан, оригиналын йылмыжым келгын умылышо кусарыше-влаклан, тыгак эсперанто семынак, кусарыме паша вашке да чын шукталт кертеш. Пытартышлан, неле умылымашым да идеом ойлаш шуко улмым кучылтын, кусарыше-влак тӱҥалтыш йылмын значенийжым эсперантышке кусарыме годым раш каласен кертыт.

Могай эллаште эсперанто йылме дене ойлат?

Эсперанто ик элыштат официально каласыме йылме дене ок шотлалт. Шотлен лукмо: кок миллион наре еҥ тӱня мучко эсперанто дене ойлен кертыт, садлан тушто тӱнясе ятыр эллаште ойлат. Германий, Японий, Польша, Бразилий да Китай гай эллаште утларак кумдан шарлен.

Эсперанто йылмын историйже могай?

Эсперанто-Тиде конструкцийлыме тӱнямбал йылме, тудым польский офтальмолог Л.Л. Алмаштен 19 курым мучаште ыштыме. Тудын цельжылан культур, йылме да калыклык коклаште кумдан кучылталтше кӱвар лийын шогышо йылмым ышташ лийын. Тудо лингвистически тыглай йылмым ойырен налын, а тудыжо, шонымаштыже, кызытсе йылме-влак деч утларак сайын тунемаш лиеш ыле.
Шурочка Тиде Книгам Тунамак," ӱшаныше еҥ"Манын," Икымше книга "Лӱман икымше книгам савыктыш. Эсперанто писын шарлыш, курымаш рубежыштат тудо тӱнямбал толкыныш савырнен. Тиде жапыште тиде йылме дене пеш серьёзный да шанчызе паша шуко возалтын. 1905 ийыште Францийыште Икымше конгресс лийын.
1908 ийыште тӱнямбал ассоциаций ШУРОЧКА (ШУРОЧКА), ваш-ваш умылен шукташ йӧным ыштышашлан Тӱнямбал ассоциаций негыз лийын. 20-шо курым тӱҥалтыште икмыняр эл шкенжын официальнын полшышо йылме шот дене эсперантом налын да пӱтынь тӱня мучко икмыняр у обществе-влакым ыштыме.
Кокымшо тӱнямбал сар эсперантом вияҥдаш давленийым пуэн, но тудо колен огыл. ШУРОЧКА ШУРОЧКА МУТЫМ 1954 ийыште ШУРОЧКА БУЛОН декларацийым налын, тушто тӱҥ принцип ден цельже-влак возалтыныт. Тидын деч вара 1961 ийыште эсперантон праважым приниматлымаш лийын.
Таче эсперантомлан уло тӱня мучко икмыняр тӱжем еҥ ойлат, утларакшым хобби семын, кеч южо организацийышт тудым практике тӱнямбал йылме семын кучылтмым эшеат кумылаҥдат.

Эсперанто йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Еҥ - Влак-эсперанто йылмым ыштыше.
2. Олд-шотландский поэт да автор, нунын коклаште, чӱчкыдынак “Адя" классический поэмым эсперантыш возен, тыгак тиде йылме дене ятыр моло произведений-влак возеныт.
3. Хамфри Тонкин-американ профессор да Тӱнямбал ассоциацийын лу утла книгам эсперант дене возышо Ончычсо президентше.
4. Л.Л. Сменгоф - Еҥ-Влакын эргышт да "эсперантын Негызше", икымше официал грамматике да эсперанто мутер.
5. Дасгупт - индий автор, редактор да кусарыше "эсперантонын грамматикыж дене пытартыш книгам возышо редактор да кусарыше проблеме. Тыгак Тиде йылмым Индийыште уэш ылыжтат.

Эсперанто йылмын структуржым кузе ыштыме?

Эсперанто-тиде конструкций йылме, мо тыге лиеш: эреак, логичный да тыглай шымлымаште лияш. Тиде агглютинатив йылме, у мут вож ден аффикс-влакым ушен ыштыме йӧн дене ышталтеш, тыгак йылме сылнылыкым тунемме деч ятырлан куштылемда. Тудын тӱҥ радамже тыгаяк шаблонлан келшен толеш: утларакше европысо йылме-влак: субъект-ГЛАГОЛ-ОБЪЕКТ (SV). Грамматике пеш проста, лӱмыштӧ раш пале але раш палыдыме артиклон уке да гендерный ойыртем уке. Тыштат нимогай пудыртымаш уке, а тиде правилым тунем лекмеке, кеч-могай шомакымат кучылтын кертыда манме лиеш.

Кузе йылмым эн сай йӧн дене тунемаш?

1. Эсперанто йылмын тӱҥжым шымлыме гыч тӱҥалза. Грамматикын негызшым, мут шапаш ден кутырымашын негызшым тунемза. Интернетыште Оксам тӱлыдымӧ ресурс уло, Вет Тудо Dielier Лостыклен, Xxeraiera Ончылгоч Ушыштыжо Лийын.
2. Йылме дене пайдаланымаште практикылыза. Йылмым носитель-влак дене але онайн-эсперанто сообщений дене эсперантом ойлыза. Лийме семын мероприятий ден семинарлашке эсперанто дене коштса. Тиде тыланда йылмым утларак сайынрак тунемаш да опытан носитель-влак деч мӧҥгешла кылым налаш полша.
3. Книгам лудса да эсперанто ӱмбак фильмым ончыза. Тиде тыланда йылмым вияҥдаш да мутвундым ешараш полша.
4. Мутланышым муза але эсперанто курсым эртыза. Йылмыште ала-кӧм эреак практиковатлаш лиеш, - тунемаш чапле йӧн.
5. Йылмым кузе-гынат чӱчкыдынрак кучылтза. Кеч - могай йылме дене вольнан кучаш-тудым кузе-гынат чӱчкыдынрак кучылташ. Те йолташ-влак дене кылым кучеда але электрон серышым возеда, кузе - гынат шукырак эсперантом кучылтса.