Еврей Баскский Тылбаастаа

Кэлиҥҥи сылларга иваниттан тылбаасчыттарга улааппыт ирдэбил көстөр

Ивриттэргэ тылбаас ирдэбилэ улаатан иһэр, тоҕо диэтэххэ, кинилэр уонна тэрилтэлэр икки ардыларыгар тыл мэһэйдэрин туоратыыга өҥөлөр наадалар. Былырыыҥҥы бу итэҕэл текстэрин тылбаастааһын арыый хааччахтаммыта эрээри, аныгы үйэҕэ культуралар икки ардыларынааҕы коммуникациялар нэһилиэнньэ наадыйыытын улаатыннарыы эбиллиитэ көстөр.

Аан дойдуга биир саамай былыргы тыллаах- өстөөх буолан, иврит тэҥҥэ уустук, толору. Бу-глобальнай бизнескэ көһүү эрэллээх өҥөлөрүгэр барытыгар дьоһун суолталааҕын Израиль официальнай тыла. Аан дойду үрдүнэн 9 мөлүйүөнтэн тахса киһи саҥарар буолан, кыаммат араҥаҕа кинилэр докумуоннарын, веб- сайттарын, приложениеларын эбэтэр иваниттан электроннай суруктары тылбаастааһыҥҥа көмө наадата суох.

Ол эрээри, ивритка көһөрүү уустугуттан ыарахан сорукка киириэн сөп. Тылбаасчыт тылын- өһүн көҥүл баһылыахтаах эрэ буолбакка, араас культураларга, регионнарга туһаныллар синньигэс нүччүктэри, түөлбэлэри билиэхтээх. Ону таһынан грамматика Иванова английскай тылтан уратылаах, онон тылбаасчыт дьиҥнээх тиэкиһин ис хоһоонун чопчу билэр буолуохтаах.

Дьолго, уопуттаах тылбаасчыттар иваниттан аан дойду үрдүнэн киэҥник тарҕаннылар. Эһиги аан дойдутааҕы дьыалабыай операцияларга көмөлөһөргө анал тылбаасчыт көрдүүгүт дуу, кими эрэ биир тылынан тылбаастаан көмөлөһөр киһи дуу, квалификациялаах экспертизаны булуоххутун сөп.

Ивритка тылбааһы бас билии үгүс дохуоттаах кыаҕын арыйыан сөп - юридическай уонна медицинскэй үп- харчы уонна култуура. Сурук- Бичик өҥөтүгэр ирдэбил салгыы улааппытынан, бу уобаласка хаачыстыбалаах тылбаасчыкка наадыйыы эмиэ улаатыаҕа. Уопуттаах специалистар элбэх үлэни булуохтара буолуо, ол эрээри тылбаас дьыалатыгар саҥа тахсар дьон үөрүйэхтэрин кэҥэтэн, үөрүйэхтэрин кэҥэтэн иһиэхтэрин сөп.

Ивритка ханнык дойдуларга этэллэрий?

Иритаҕа Израильга, холбоһуктаах Штаттарга, Канадаҕа, Францияҕа уонна Аргентина этэллэр. Ону таһынан кини атын дойдуларга Великобританияны, Германияны, Швецияны уонна Болгарияны киллэрэн туран, итэҕэл сыалларыгар туһанар.

Еврей тыла историята хайдаҕый?

Былыргы уонна Лэгэнтэй историялаах. Бу аан дойдуга биир саамай кырдьаҕас тыыннаах тыл-Еврейскэй идентичность уонна культура быстыспат сорҕото буолар. Ити курдук, биһиги эрабыт 12- с үйэҕэ диэри Палестина оройуонугар үөскээбит диэн ааҕыллар. Иван Израиль сүрүн тыла Библия саҕана этэ, онтон кэлин раввин литературатын уонна үҥэр тылларынан буолбута.
Вавилон пленатын кэмигэр 586-538 сылларга н. э. еврейдэр ханнык да аккырыыккалаах киирии тыллары көтүппүттэрэ. Н. э. Иванов 70 С. иккис таҥара дьиэтин охтубутун кэннэ сыыйа күннэтэ эргэрэн, кэпсэтии тыла сыыйа улам эволюционал буолан, еврейскай- палестинскай арамей уонна идиш курдук араас диалектарга эволюционнаабыта. Иванову туһаныы 19- с үйэҕэ сиионистскай идеология төрүтүнэн сөргүтүллүбүтэ уонна 1948 сыллаахха Израиль аныгы государствотын тэрийбитэ. Бүгүн Ираҥҥа мөлүйүөнүнэн киһи Израильга уонна аан дойдуга барытыгар тарҕана сылдьар.

Иванову үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Бэн- Иегуд элэзера (1858-1922): "аныгы ивриттан аҕалара" диэн биллэр, Бэн- Иегуда ирит тылын сөргүтүүгэ сүҥкэн оруолу оонньоото. Кини бастакы аныгы тылдьыт Ивановиһы айбыта, таба суруйуу стандартизированнай систематын оҥорбута уонна тылы тарҕатарга көмөлөһөр уонча кинигэ автора буолбута.
2. Моисей Менельсон (1729-1786): немец еврейдэрэ Иван уонна Еврейскэй культура киэҥ араҥатын кытта билсиһиилэрэ. Кини тылбааһын иваниттан немецкэй аудиторияҕа тиэрдибитэ уонна Иванову Европаҕа билиниини үрдэтэргэ көмөлөспүтэ.
3. Хаим Нахман Бялик (1873-1934): культура Израиль поэта уонна учуонай, Бичик модернизация сүрүн өрүтүнэн иваниттан уонна еврей литературатын баай үгэстэрин тэрийэр сүрүн өрүтүнэн этэ. Кини бу тылынан уонча классическай үлэни суруйбута уонна бүгүн киэҥник туһаныллар саҥа иврит тыллары уонна тыл холбоһуктарын киллэрбитэ.
4. Эзра Бен- Иегуда (1858-1922): Эльзер уола, ол лингвист уонна лексикограф бэйэтин аҕатын үлэтин- хамнаһын тылбаастаабыта уонна салҕаабыта. Иван тезурус историятыгар бастакы айар, грамматика Иванова туһунан элбэхтик суруйбута уонна иритка бастакы хаһыатын хос автора этэ.
5. Хаим Нахман Бялик (1873-1934): Хима быраата, Хим ону тэҥэ иваниттан сайдыытыгар улахан кылааты киллэрбитэ. Иванитка литературанан идэтийэн дьарыктанар уонна иритаҕа справочнай библиотеканы тэрийбит биллэр литературнай критик этэ. Ону сэргэ Иван гриткэ классическай айымньылары Европа тылларыттан тылбаастаабыттарын иһин эппиэттээбитэ.

Иврит тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Иван семитскай тыл буолар уонна абдьад суругун тиһигин тутуһар. Уҥа өттүгэр еврейдии алфавиты туһанан хаҥас диэки суруллубут. Тыл сүрүн бэрээдэгэ – аат тыл туохтуурун чорботуу. Аат туохтуур, даҕааһын, солбуйар ааттары уонна аат туохтуурдары үөскэтэр/эбэтэр аат тылтан тутулуктанар. Туохтуурдар сирэйдэрин- харахтарын, чыыһылаларын, бириэмэлэрин, киэптэрин уонна аспектарын ситимнииллэр.

Иван саамай сөптөөх ньыманан үөрэтэҕитий?

1. Алфавиттан саҕалаа. Ааҕыыны, саҥаны уонна буквалары суруйууну баһылааҥ. 2. Грамматика төрдүн үөрэтиҥ. Туохтуурдар тыҥааһыннарыттан уонна сана туохтуурдары холбууртан саҕалаа. 3. Тыл саппааһын кэҥэтиҥ. Нэдиэлэ күннэрэ, ыйдар курдук сүрүн тыллары үөрэтиҥ, этиини тарҕатар сыыппаралар. 4. Кэпсэтэргитигэр тыл носителин кытта ирэ- хоро кэпсэтиҥ. Сэһэргэһии-үөрэнии биир бастыҥ ньымаларыттан биирдэстэрэ! 5. Иврите тиэкистэрин ааҕыҥ уонна субитрдары кытта иврите көрүҥ. 6. Иврит музыкатын уонна аудиозапиһын истиэҕиҥ. 7. Онлайн- ресурсалары ивритка туһаныҥ. Веб- сайтов уонна ивиттэрин үөрэтиигэ туһалаах элбэх сыһыарыылар бааллар. 8. Күннээҕи олоххутун көннөрүҥ. Бу тыл эһиги күннээҕи олоххутугар киириитэ эһиэхэ быдан түргэнник баһылыырга көмөлөһөр.

Оруобуна тылбаас-эбэҥки тылыттан, былыргы тылтан турар, манна сүрүннээн Хотугу Пиренскэй Арыылаах хотугу сиргэ олорор кыракый нэһилиэнньэни саҥарар ураты уобараһа атын тылынан тылбаастанар. Оруобуна тыл бэйэтин төрүт регионнарын тас өттүгэр киэҥник тарҕамматах эрээри, бу тыл дьыалабыай да, тус сыаллаах- соруктаах да буоларын курдук, докумуоннары уонна иһитиннэриилэри тылбаастааһыҥҥа наадыйыы улаатар.

Олоңхо тылыгар тылбаастыыр кэккэ фактордар бааллар. Бастатан туран, бу ниндоевропей тыла, чугас аймахтара эбэтэр эйэ биир да атын тылынан кытта сөп түбэспэт. Ол аата тылбаасчыттар чуолкай тылбаастарын толорорго үрдүк квалификациялаах буолуохтаахтар уонна үрдүк квалификациялаах буолуохтаахтар. Иккиһинэн, оруобуна тыл элбэх диалектардаах, акценнардаах, оннооҕор дьоҕус географическай оройуон иһинэн төһө баҕарар уратыланар кыахтаах. Бу тылы сайыннарыыны чуолкайдык өйдүүргэ культурнай билиини ылары ирдиир.

Баскскай тылтан тылбаасчыт көрдөөһүнүгэр наадалаах квалификациялаах буоларын итэҕэтиэҕиҥ. Кинилэр төрөөбүт тылы көҥүл баһылыахтаахтар, култуураны уонна уопуту бу салааҕа үлэлииргэ киэҥ билиилээх буолуохтаахтар. Ону таһынан тыл грамматикатын, синтаксиһын уонна тыл саппааһын дириҥник өйдүөхтээхтэр. Ити тиэкис ис хоһоонун оннунан хаалларыыга чуолкай тылбаастары ылыы уонна оннунан хаалларыы улахан суолталаах.

Докумуону тылбаастааһыҥҥа эбии, баскскай тылтан тылбаасчыттар ону тэҥэ көннөрү көрдөрүүлэргэ, аудиозапистарга уонна да атын формаларынан бэйэлэрин өҥөлөрүн биэриэхтэрин сөп. Сорох түгэннэргэ тылбаас анал билиини эрэйэр объектарга эбэтэр пааматынньыктарга наадыйыан сөп.

Дьэ, ол аата оруобуна бэйэтинэн тутулуктааҕын, бутуллуутун бэлиэтиир наадалаах. Ол иһин чопчу тылбаастыырга Саха норуотун тылын, культуратын уонна диалектарын үчүгэйдик билэр профессионаллар көмөлөрө ирдэнэр. Кинилэр көмөлөрүнэн чааһынай дьон да, тэрилтэлэр да баскскайдар уонна атын тыллар икки ардыларыгар тыл хайдыһыытын кыайаллар, ол үчүгэй өйдөбүлү уонна коммуникацияны тупсарыыга көмөлөһөллөр.

Ханнык дойдуларга баскскай тылынан саҥаралларый?

Баскскай тылынан үксүгэр Испания хоту, басков дойдуга, ол эрээри онно наваррга (Испания) уонна баскскскай провинцияларга этэллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Эверстов тыла-бу тыһыынчанан сыллар усталарыгар Испанияҕа уонна Франция регионнарыгар басков уонна наваралар дойдуларыгар эппит- хааммыт историческай тыла. Оруобуна тыл-омук тыла туспа буолар, ол аата лингвистическэй аймахтартан ураты, өлбүттэрин кэриэтэ. Урут биллибит ахтыы биһиги эрабыт 5 үйэтигэр сыһыаннаах, ол гынан баран кини олохторун- дьаһахтарын кэрэһилиир туоһута баар. Орто үйэлэргэ Эуропа тыла атыы- эргиэн быһыытынан киэҥник туттуллар, киирии тыллары атын тылларга, ордук испанскай уонна француз тылларыгар киллэриллибиттэрэ. Ол эрээри, кэнники сүүс сыл устата бу тылы туһаныы аҕыйаан эрэр. 20- с үйэҕэ оруобуна тыл дойду үгүс оройуоннарыгар, оттон сорох регионнарга туһаныы сокуону таһынан биллэриллибитэ. Бу түһүү 20- с үйэ бүтүүтэ тыл интэриэһин сөргүтэн, тыл көмүскэлигэр уонна популяризациялааһыҥҥа дьаһаллар ылыллыбыттара. Ону оскуолаларга уонна судаарыстыбаннай сулууспаларга туһаныы кэҥииригэр кыһамньы ылыллыбыта уонна билигин кини дойду сорох оскуолаларыгар Басков диэн үөрэтиллэр. Бу тыл маассабай информация, литература уонна толорооччу искусствотын средстволарыгар киэҥник туттуллар. Ол кыһамньыларын да үрдүнэн оруобуна тыл сүтэр кутталлааҕын үрдүнэн, билигин дойду нэһилиэнньэтин 33 %- на онно этиэн сөп.

Саха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Сабинов Арана (1865-1903): "националистар, политик уонна суруйааччы. Кини баскскай тылы сөргүтэргэ хамсааһыны пионер этэ уонна баскскай тылынан таба суруйуу стандартнай систематын оҥорорго суруллубута.
2. Мария де Азукэ (1864-1951): лингвист уонна лексикограф, бастакы баскай- Испан тылдьытын автора.
3. Бернардо Ласа (1916-2008): Саха литературатын уһулуччулаах профессора, суруйааччы уонна поэт. Кини бастакы баскетскай орфографияны оҥорбута.
4. Колдо Митчелен (1915-1997): лингвист уонна профессор баскской филологии. Кини билиҥҥи баскскай лингвистика төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ этэ.
5. Пелело Эрротета (1954 с. төрөөбүт): суруйааччы, драматург уонна баскской литературатын профессора. Кини баскскай культураны уонна баскскай литератураны туһаныыны пропагандалаабыта.

Баскылаат тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Оруобуна тыл агрглютинативнай тыл буолар,ол аата тыл суолтатын быһаарар суффикстары уонна приставкалары эбэр. Синтаксис сүрүннээн тематическай комментарий по структуре, онно тиэмэ бастакы миэстэҕэ турар, онтон сүрүн ис хоһоонноох. Туохтуур-начальнай структураҕа тардыы эмиэ баар. Баскскай тылыгар икки туохтуур флексиялаах:биирэ ааспыт уонна биирэ ааспыт кэм, онтон үс киэнэ (эҥкилэ суох, сословательнай, ыйар). Ону таһынан тылга бүтэһиктээх дорҕоонунан быһаарыллар уонна төрүт дорҕоонунан быһаарыллар кэккэ кылаастар бааллар.

"Сөптөөх ньыманан" үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Учебниктар эбэтэр онлайн курстар курдук үөрэх ресурсаларыгар инвестициялаа. Оруобуна тыл Европаҕа саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ, кини ситэтэ суох ресурсалары үөрэтэрэ уустук буолуон сөп.
2. Радиопрограмманы истиҥ, тэлэбиидэнньэни көрүҥ уонна баскскай тылынан кинигэлэри ааҕыҥ. Ити кини хайдах туһаныллыбытын дьиҥнээх холобурдары кытта билиһиннэрэригэр көмөлөһөр.
3. Занятиеҕа сылдьыҥ. Олохтоох университеттар уонна тэрилтэлэр сороҕор тыл курстарын эбэтэр репетиториятын биэрэллэр. Бу дьарыктар үгүстүк тыл носителин кытта сэһэргэһэр уонна практическай опыты ыларга бэртээхэй кыаҕы биэрэр.
4. Кэпсэтиигэ практикаланыҥ. Баск тылынан саҥарыы судургута суох буолуон сөп. Тереебут тылы уерэтээччилэргэ куруук практика уонна сыанабыла кедьуустээхтик туһанарга көмөлөһүөҕэ.
5. Кэпсэтээччини Булуҥ. Саатар нэдиэлэҕэ биирдэ эмэ бодоруһарга бэлэм буолуо этэ. Кэпсэтээччи баар буолуутун матыыптарын уонна тылы атын эйгэҕэ үөрэтэргэ уратылаах ньыма буолуон сөп.