Башкир Таджикскай Тылбаастаа

Башкир тыла-башкир тыла, Башкортостан Республикатыгар, Россия диэн былыргы түүр тыла. Түүр тылларын кипчак бөлөҕөр сыһыаннаах, онно 1,5 мөлүйүөн киһи этиллэр.

Башкир тыла араас, онно республика үрдүнэн араас диалектар тарҕаммыттара. Ону башкир тылын кытта тылбаас оҥорор уонна киниэхэ уустук сорукка сыһыаннаах. Диалектар ыккардыларыгар тыл бүтүүтүн уонна айымньыга уларыйыы курдук тылбаастыыр хас да сүрүн уратылар бааллар.

Чуолкай тылбааһы хааччыйарга Саха тылын кыаҕын толору өйдүүр опыттаах носителей буолуохтаах. Бу тылбаасчыттар араас диалектарга үчүгэйдик ырытыллан, сатаан сааһылана сатыахтаахтар. Ол иһин профессиональнай тылбаасчыттарга үгүстүк тутталлар,тыл башкир тылыгар тылбаастанар.

Саха тылын тылбаасчытын булууга тылбаасчыт болҕомтоҕо ылыахтаах хас да улахан фактордаах. Уопут быһаарыылаах суолталаах; тылбаасчыт оригинал тылын да, тылбаас тылын да быһыытынан баһылыахтаах, ону тэҥэ культурнай контекска өйдүөхтээх. Тылбаасчыт тыл чэрчитинэн туттуллар Терминологияҕа актуальнай билиилээх- көрүүлээх буолан, кэмтэн ыла уларыйыан сөп диэн эмиэ кэрэхсэбиллээх.

Уопсайынан, башкир тылын кытта тылбаас анал билиини, дьоҕуру, ону тэҥэ диалектары уонна культураны өйдүүрү ирдиир. Сэрэйиллэр өйдөбүлү чуолкай биэриини мэктиэлиир туһугар опыттаах уонна үчүгэйдик билэр тылбаасчыт куортамныыра улахан суолталаах.

Ханнык дойдуларга башкирдыы тылынан саҥаралларый?

Башкир тылыгар сүрүннээн Арассыыйаҕа, Казахстаҥҥа, Украинаҕа уонна Узбекистаҥҥа аҕыйах носителей баар.

Башкир тылын историята хайдаҕый?

Башкир тыла-түүр тыла, манна ордук Урал хайатын регионугар баар Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтигэр киирэр. Бу-ыаллыы сытар удмурт сорох бэрэстэбиитэллэрэ этэллэр республика соҕотох официальнай тыла. Бу тыл үгүс үйэтин тухары туһаныллар уонна билиҥҥэ диэри түүр тылларыттан биирдэстэрэ буолар.
Башкир тылын туһунан эрдэтээҥи суруктар 16- с үйэҕэ киирэллэр. Бу кэмҥэ араб уонна перс тылларыгар күүстээх сабыдыаллаабыта. 19- с үйэҕэ башкир тыла региоҥҥа хас да араас омук тылын суругунан буолар. Кини эмиэ научнай үлэлэргэ туһалаабыта, регион үрдүнэн тарҕанарыгар көмөлөспүтэ.
Сэбиэскэй кэмҥэ Саха тыла Россия сабыдыалыттан улаханнык эмсэҕэлээтэ. Үксүлэрэ нууччалары кытары тэҥнииллэрэ. Бу тыл оскуолаҕа үөрэммитэ, биир кэлим башкир алфавиты оҥорорго холонуу оҥоһуллубута.
Сэбиэскэй кэм саҕана Саха тыла актыыбынайдык туһаныллыбыта уонна бу тылы харыстааһыҥҥа элбэх сыра- сылба ууруллубута. Үгүс дьон билигин иккис тыл быһыытынан үөрэтэллэр уонна республика Правительствота бу тылы хааччыйыыга улахан сыраны уурар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Ильдар Габдрафиков-поэт, публицист уонна сценарист, башкир литературатыгар уонна башкир тылын тилиннэриигэ дьоһун суолталаах фигура этэ.
2. Николай Галиханов-башкир тылыгар учуонай уонна поэт, башкир тылыгар уонунан үлэни суруйбута уонна билиҥҥи башкир наукатын төрүттээччитинэн ааҕыллар.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ уонна лингвист, башкир тылын үөрэтээччилэрин ортолоругар грамотаны үрдэтиигэ элбэх үлэлэспит уонна башкир тылыгар элбэх сурук үлэлэспит.
4. Аскер Амбетов-башкирскай поэт, прозаик уонна учуонай, башкир тылын уонна литературатын уобалаһыгар биир биллэр фигуралартан биирдэстэрэ этэ уонна бу тылынан хас да улахан айымньыны суруйбута.
5. Ирек Яхтина-биллиилээх башкир суруйааччыта уонна драматург, кини айымньылара Россияҕа эрэ буолбакка, аан дойдуга билиннилэр, онон башкир тылын ааҕааччыларга аһаҕастык билинэр туһугар элбэҕи оҥорбута.

Башкир тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Башкир тыла-агглютинативнай тыл, тюрк тылларыгар сыһыаннаах. Грамматическай функцияны этэргэ туттуллар суффикс уонна анал дорҕооннору туттуу. Башкир тыла кытта дьүөрэлэһэр уонна дорҕооннор баай тиһиктэрэ, сүһүөхтэрин да, дееприческэй конструкциялара да кини уопсай структуратын оҥороллор.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Башкир алфавитын уонна айымньытын кытта билсиҥ. Бу саамай улахан хардыы, башкир тылын үөрэтиини саҕалыыр буоллаххытына эрэ. Башкир тылыгар сорох сүрүн тиэкистэри ааҕыыттан саҕалааҥ уонна хас биирдии буукубаны сөпкө этэргэ кыһаллыҥ.
2. Репетитор эбэтэр куурус буларга холонуҥ. Тылы үөрэтии бастыҥ ньымата-тыл тумус туттарааччыны кытта анал үөрэҕи ааһыы. Ол кыаллыбат буоллаҕына, эһиэхэ тылы үөрэтэргэ көмөлөһөр олохтоох курстарга эбэтэр аудио- видеоксаларга көрөҕүт.
3. Ааҕыҥ, иһиттиҥ уонна көрүҥ. Тылгытын кытта билсэр ордук буоларгытынан, ааҕыыга уонна маассабай информация средстволарын истиигэ практикаланыҥ. Аудиозаписи, литератураны, киинэлэри уонна ырыалары башкир тылыгар булан көрөргө холонуҥ.
4. Кэпсэтэргитигэр башкирдыы кэпсэтиҥ. Практика партнерын Булуҥ эбэтэр онлайн форумҥа кыттыҥ, дьон башкирдыы саҥараллар. Сыыһалартан куттанымаҥ-үөрэх чааһа!
5. Салгыы үөрэниҥ. Оннооҕор бэйэ бэйэҕитин кытта эйэлэһэр буоллаххытына, куруук туох эрэ саҥаны, туохха үөрэниэххин, туһаныахха сөп. Башкир тылыгар элбэх матырыйаалы ааҕыҥ, истиэххин уонна көрөргүтүн салгааҥ.

Таджик, эбэтэр таджик, - бу киин Азияҕа уонна чугастааҕы Илин тылларга баар тыл. Бу индоир тыла перс тылын кытта ыкса сибээстээх, ол гынан баран уратылаах. Таджикистаҥҥа, Казахстаҥҥа, Узбекистаҥҥа, Афганистаҥҥа уонна Россия аҕыйах ахсааннаах тыллаахтар. Из его популярностью воспрос на переводе с таджикских и на русский язык.

Таджик тылыгар тылбаас бизнес эрэ курдук дьоһун өҥө буолар, онон чааһынай дьоҥҥо сахалыы тылбаас өҥөтө таджик тылыгар атын специалистары кытта ыкса бодоруһан, саҥа ырыынакка киириини хааччыйаллар. Бу аан дойдутааҕы эргиэнинэн дьарыктанар дьоҥҥо ордук туһалаах. Тылбаасчыт өҥөтө Правительство ведомстволарын икки ардыларыгар коммуникацияны чэпчэтиигэ туһаныллыан сөп, государственнай органнарга уонна бырабыыталыстыба тэрилтэлэригэр отчуоттуур уонна көдьүүстээхтик хаалыахтарын сөп.

Туспа дьоҥҥо медицинскэй көмөнү оҥорууга тылбаасчыт өҥөтүнэн туһаныан сөп. Онлайн маркетинынан дьарыктанар компаниялар ону тэҥэ веб- сайт уонна реклама матырыйаалларын таджик тылыгар туһаныы көдьүүстээх буолуон сөп.

Ханнык баҕарар икки тылтан профессиональнай өҥөнөн туһанара улахан суолталаах. Профессиональнай тылбаасчыттар хас да тылы баһылыыллар уонна хас биирдии тыл нюйстэрин өйдүүллэр. Кинилэр тылбаастарын чуолкайдык, чуолкайдык уонна табыгастаах буоларын хааччыйаллар. Идэтийбит тылбаасчыт ону сэргэ терминология ханнык баҕарар уларыйыытын кэтээн көрөр, чуолкайдык быһаарарга улахан суолталаах.

Сертификацияламмыт тылбаасчыттар тыл комбинацияларыгар туох да суох, чопчу оҥоһуллубут стандартар суохтар. Кинилэр иммиграционнай уонна атын государственнай сулууспаларга ылыллар докумуоннары чопчу уонна кээмэйгэ көһөрүөхтэрин сөп. Түмүктэммит тылбаастар университеттарга уонна иммиграционнай сыалларга сайабылыанньаны биэрии үгүстүк ирдэнэр.

Таджик тылыгар тылбаас өҥөтө ирдэнэр буоллаҕына, эрэллээх, профессиональнай туруорааччыны талар наадалаах. Анал уобаласкытыгар уопуттаах тылбаасчыты таллыҥ уонна үлэтин болдьоҕо туолуон сөп. Кинилэр үлэлэрин хаачыстыбатын эмиэ бэрэбиэркэлиир суолталаах, тоҕо диэтэххэ, үгүс тылбаастар сыыһа- халты тутталлар. Клиеннэри кичэйэн чинчийии, ырытыы эһиэхэ тылбаасчыт көмөлөһүөҕэ, итэҕэйиэххитин сөп.

Таджик тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Таджик тыла сүрүннээн Таджикистаҥҥа, Афганистаҥҥа, Узбекистаҥҥа уонна Кыргызстаҥҥа дииллэр. Онно эмиэ дьоҕус бөлөхтөр Арассыыйаҕа, Турцияҕа, Пакистаҥҥа, Ираҥҥа уонна урукку сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэлэргэ бааллар.

Таджик тылын историята хайдаҕый?

Таджик-бу Ираҥҥа уонна Афганистаҥҥа саҥарар аныгы версия. Сүнньүнэн перс тылын уонна кини иннинээҕи кэпсээннэрин уонна перс тылын уонна кини иннинээҕи (ону тэҥэ неплевтар пехлевтар) кытта дьүөрэлээһиннэрэ. Онно эмиэ атын тыллар нуучча, английскай, Кытай, хинди, узбек, туркмен уо. д. А. Аныгы таджик тыла биһиги эрабыт 8- с үйэтигэр аан бастаан тэриллэн, Илиҥҥи омуктар Арабскай Персияны ылыы кэнниттэн региоҥҥа кэлэн бу тылы көһөрөн, күннээҕи олоххо туһаныыны саҕалаабыттара. 9- с үйэҕэ Бухара куората киин Азияҕа бастакы персонаж династиялаах Саманидтар династияларын киин куората буолбута. Бу кэмҥэ бу оройуоҥҥа культура уонна литература чэчирии сайдыбыта, оттон кэпсэтии тыла билигин таджикистыы билэбит диэн кубулуйда.
20- с үйэҕэ таджик тыла официальнайдык кодификацияламмыта уонна оскуолалар программаларыгар киллэриллибитэ. Онтон ыла киин Азиатскай региоҥҥа дьоһуннаах тыл буолбута. Тыл салгыы сайдар, кэнники сылларга кини лексиконугар саҥа тыллар эбиллибиттэрэ. Билигин таджик тыла Таджикистан официальнай тыла буолар, онно дойду иһигэр да, тас өттүгэр да 7 мөлүйүөнтэн тахса киһи саҥарар.

Таджик тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Абдулмдьид Джураев-учуонай,автор уонна таджик тылын профессора, кини аныгы стандартизациятыгар бэйэтин кылаатын киллэрбит.
2. Мирзо Туунзода-Таджикистантан төрүттээх биллиилээх поэт, политик уонна суруйааччы, таджик тылын уонна литературатын популяризациялааһыҥҥа бэйэтин оруоллаах.
3. Садидин Айни- аатырбыт таджик суруйааччыта, айымньылара таджик литературнай нэһилиэстибэтин биир тутаах сорҕото буолар.
4. Ахмадон Махмудов - суруйааччы,лингвист уонна учуонай.
5. Мухаммад Шарипов-уһулуччулаах поэт уонна эссеист, бэйэтин айымньыларынан таджик тылын айарга көмөлөспүтэ.

Таджик тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Таджик тыла индоевропей тыла Иран салаатыгар сыһыаннаах. Кини сүрүн структурата икки чаастан турар: үс сүһүөхтээх, киин Азиатскай тыллар икки ардыларыгар баар тыллар ситимнэрин көрдөрөр былыргы тыл. Ону таһынан тыл араб, персид уонна да атын тыллар элеменнэрин-кини культурнай уратытын көрдөрөр. Таджик тыла аналитико- синтетическэй структуралаах, ол аата тыл бэрээдэгэр уонна синтаксическай ньымаларга ордук тирэҕирэн, синтаксическай ньымаларга сыһыарыы түһүк форматыгар олоҕурарын көрдөрөр. Таджик тылыгар тыл бэрээдэгэ олус наадалаах, этиилэр туһааннаах уонна түмүктэнэллэр.

Таджик тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Таджик тылын эбэтэр онлайн кууруһун үчүгэй учебнигы атыылаһыыттан саҕалааҥ. Грамматиканы, ааҕыыны, суругу, кэпсэтиини уонна аудированиены хабар киһи итэҕэйиэҕиҥ.
2. Аудиозаписи на таджикском языке и видео на таджикском языке. Тылга хайаан да түмсүҥ, кинини үтүктэ сатааҥ.
3. Начите простые тексты на таджикском языке. Билбэт тыл суолтатын сэрэйиҥ уонна ити тыллар быһаарыыларыттан көрүөҕүҥ.
4. Тереебут тылы таджик тылыгар уерэтиҥ. Маны тыл атастаһыытын саайтынан оҥоруохха сөп, үҥсүү эбэтэр саҥарыы курдук. Эһиги эмиэ кулуупка эбэтэр таджик тылын курсугар суруттарыаххытын сөп.
5. Попракт В написании на таджикском языке,использованные онлайн- инструменнары туттан- хаптан, тээбириннэри туттуу.
6. Дьэ, кэнэҕэскитин кэнэҕэскитин үрдүк таһымҥа таһааран, прогресстаргытын кэтээн көрөр туһугар мэлдьи сыаллаах- соруктаах туруорунуҥ.