Башкир Малаялам Тылбаастаа

Башкир тыла-башкир тыла, Башкортостан Республикатыгар, Россия диэн былыргы түүр тыла. Түүр тылларын кипчак бөлөҕөр сыһыаннаах, онно 1,5 мөлүйүөн киһи этиллэр.

Башкир тыла араас, онно республика үрдүнэн араас диалектар тарҕаммыттара. Ону башкир тылын кытта тылбаас оҥорор уонна киниэхэ уустук сорукка сыһыаннаах. Диалектар ыккардыларыгар тыл бүтүүтүн уонна айымньыга уларыйыы курдук тылбаастыыр хас да сүрүн уратылар бааллар.

Чуолкай тылбааһы хааччыйарга Саха тылын кыаҕын толору өйдүүр опыттаах носителей буолуохтаах. Бу тылбаасчыттар араас диалектарга үчүгэйдик ырытыллан, сатаан сааһылана сатыахтаахтар. Ол иһин профессиональнай тылбаасчыттарга үгүстүк тутталлар,тыл башкир тылыгар тылбаастанар.

Саха тылын тылбаасчытын булууга тылбаасчыт болҕомтоҕо ылыахтаах хас да улахан фактордаах. Уопут быһаарыылаах суолталаах; тылбаасчыт оригинал тылын да, тылбаас тылын да быһыытынан баһылыахтаах, ону тэҥэ культурнай контекска өйдүөхтээх. Тылбаасчыт тыл чэрчитинэн туттуллар Терминологияҕа актуальнай билиилээх- көрүүлээх буолан, кэмтэн ыла уларыйыан сөп диэн эмиэ кэрэхсэбиллээх.

Уопсайынан, башкир тылын кытта тылбаас анал билиини, дьоҕуру, ону тэҥэ диалектары уонна культураны өйдүүрү ирдиир. Сэрэйиллэр өйдөбүлү чуолкай биэриини мэктиэлиир туһугар опыттаах уонна үчүгэйдик билэр тылбаасчыт куортамныыра улахан суолталаах.

Ханнык дойдуларга башкирдыы тылынан саҥаралларый?

Башкир тылыгар сүрүннээн Арассыыйаҕа, Казахстаҥҥа, Украинаҕа уонна Узбекистаҥҥа аҕыйах носителей баар.

Башкир тылын историята хайдаҕый?

Башкир тыла-түүр тыла, манна ордук Урал хайатын регионугар баар Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтигэр киирэр. Бу-ыаллыы сытар удмурт сорох бэрэстэбиитэллэрэ этэллэр республика соҕотох официальнай тыла. Бу тыл үгүс үйэтин тухары туһаныллар уонна билиҥҥэ диэри түүр тылларыттан биирдэстэрэ буолар.
Башкир тылын туһунан эрдэтээҥи суруктар 16- с үйэҕэ киирэллэр. Бу кэмҥэ араб уонна перс тылларыгар күүстээх сабыдыаллаабыта. 19- с үйэҕэ башкир тыла региоҥҥа хас да араас омук тылын суругунан буолар. Кини эмиэ научнай үлэлэргэ туһалаабыта, регион үрдүнэн тарҕанарыгар көмөлөспүтэ.
Сэбиэскэй кэмҥэ Саха тыла Россия сабыдыалыттан улаханнык эмсэҕэлээтэ. Үксүлэрэ нууччалары кытары тэҥнииллэрэ. Бу тыл оскуолаҕа үөрэммитэ, биир кэлим башкир алфавиты оҥорорго холонуу оҥоһуллубута.
Сэбиэскэй кэм саҕана Саха тыла актыыбынайдык туһаныллыбыта уонна бу тылы харыстааһыҥҥа элбэх сыра- сылба ууруллубута. Үгүс дьон билигин иккис тыл быһыытынан үөрэтэллэр уонна республика Правительствота бу тылы хааччыйыыга улахан сыраны уурар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Ильдар Габдрафиков-поэт, публицист уонна сценарист, башкир литературатыгар уонна башкир тылын тилиннэриигэ дьоһун суолталаах фигура этэ.
2. Николай Галиханов-башкир тылыгар учуонай уонна поэт, башкир тылыгар уонунан үлэни суруйбута уонна билиҥҥи башкир наукатын төрүттээччитинэн ааҕыллар.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ уонна лингвист, башкир тылын үөрэтээччилэрин ортолоругар грамотаны үрдэтиигэ элбэх үлэлэспит уонна башкир тылыгар элбэх сурук үлэлэспит.
4. Аскер Амбетов-башкирскай поэт, прозаик уонна учуонай, башкир тылын уонна литературатын уобалаһыгар биир биллэр фигуралартан биирдэстэрэ этэ уонна бу тылынан хас да улахан айымньыны суруйбута.
5. Ирек Яхтина-биллиилээх башкир суруйааччыта уонна драматург, кини айымньылара Россияҕа эрэ буолбакка, аан дойдуга билиннилэр, онон башкир тылын ааҕааччыларга аһаҕастык билинэр туһугар элбэҕи оҥорбута.

Башкир тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Башкир тыла-агглютинативнай тыл, тюрк тылларыгар сыһыаннаах. Грамматическай функцияны этэргэ туттуллар суффикс уонна анал дорҕооннору туттуу. Башкир тыла кытта дьүөрэлэһэр уонна дорҕооннор баай тиһиктэрэ, сүһүөхтэрин да, дееприческэй конструкциялара да кини уопсай структуратын оҥороллор.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Башкир алфавитын уонна айымньытын кытта билсиҥ. Бу саамай улахан хардыы, башкир тылын үөрэтиини саҕалыыр буоллаххытына эрэ. Башкир тылыгар сорох сүрүн тиэкистэри ааҕыыттан саҕалааҥ уонна хас биирдии буукубаны сөпкө этэргэ кыһаллыҥ.
2. Репетитор эбэтэр куурус буларга холонуҥ. Тылы үөрэтии бастыҥ ньымата-тыл тумус туттарааччыны кытта анал үөрэҕи ааһыы. Ол кыаллыбат буоллаҕына, эһиэхэ тылы үөрэтэргэ көмөлөһөр олохтоох курстарга эбэтэр аудио- видеоксаларга көрөҕүт.
3. Ааҕыҥ, иһиттиҥ уонна көрүҥ. Тылгытын кытта билсэр ордук буоларгытынан, ааҕыыга уонна маассабай информация средстволарын истиигэ практикаланыҥ. Аудиозаписи, литератураны, киинэлэри уонна ырыалары башкир тылыгар булан көрөргө холонуҥ.
4. Кэпсэтэргитигэр башкирдыы кэпсэтиҥ. Практика партнерын Булуҥ эбэтэр онлайн форумҥа кыттыҥ, дьон башкирдыы саҥараллар. Сыыһалартан куттанымаҥ-үөрэх чааһа!
5. Салгыы үөрэниҥ. Оннооҕор бэйэ бэйэҕитин кытта эйэлэһэр буоллаххытына, куруук туох эрэ саҥаны, туохха үөрэниэххин, туһаныахха сөп. Башкир тылыгар элбэх матырыйаалы ааҕыҥ, истиэххин уонна көрөргүтүн салгааҥ.

Маладьыастар-Индияҕа баай культурнай нэһилиэстибэлээх уонна баай культуралаах тыла. Бу тылынан Индияҕа да, кыраныысса таһыгар да 35 мөлүйүөнтэн тахса киһи саҥараллар. Глобализация улаатыаҕыттан кыра омуктарга тылбаас өҥөтө сыаналаныыта ыарахан. Элбэх тылга наадыйыы улаатар буолан, тэрилтэлэр кыра омуктарга эрэллээх уонна чуолкай тылбаастары хааччыйарга идэтийбит специалистары көрдүүллэр.

Маладьыастарга-бэйэтин суругунан нуучча тыла. Бу Индия штатын официальнай тыла, ону таһынан Индия официальнай тылынан билиниллибит 23 тылтан биирдэстэрэ. Атын тыллар да, маладьыастар да этэллэриттэн көрөн сорох вариациялаах. Онон маладьыастарга көһөрүү уобалаһыгар дириҥиэн баҕалаахтар бу региональнай вариацияларга сиһилии ырытыахтаахтар.

Кыра- кыра тэрилтэлэргэ, глобальнай тэрилтэлэргэ уонна правительственнай тэрилтэлэргэ дьону кытта бодоруһар наада диэн уоппуска улааппыта. Бу бэйэтин иһигэр тугу баҕарар киллэриэн сөп - аҕыйах тылынан маркетинг матырыйаалларын оҥоруу юридическай докумуоннары уонна веб- сайты тылбаастааһын. Малаялыын квалификациялаах тылбаасчыттар өссө эбии барыстаах, бу тылы кытта сибээстээх культурнай нюйстэри өйдүүллэр, ордук дьыалабыай уонна маркетинг тылбаастарын туһунан кэпсэтии барар.

Маладьыастары кытта квалификациялаах тылбаасчыт буоларга, маладьыастары (кини бары варианнарыгар), тылбаас тылын тупсарыахха наада. Маны таһынан сурук- Бичик үөрүйэхтэрин, деталларын болҕомтотун уонна дьоҕурун ууруу - бу барыта сөптөөх хаачыстыбалаах. Тылбаас эбэтэр лингвистика салаатыгар истиэпэннээх тылы билбэт буоллаххытына, тылгыт туһаланыан сөп, ол хаһан да наадата суох.

Тэрилтэлэр элбэх тыллаах тылбаасчыттарга ирдэбил улахан болҕомтолорун уурар буолан, кыра эрдэҕиттэн тылбаасчыттарга ирдэбил салгыы улаатыа. Сөптөөх квалификациялаах, ханнык баҕарар киһи бу салааны тэтимнээхтик сайыннарар уонна бэйэ- бэйэлэрин кытта ыкса сибээстээхтик үлэлэһэр туһугар бэйэтин кылаатын киллэриэн сөп.

Кыра омуктар тылларыгар ханнык дойдуларга этэллэрий?

Малаяламҥа сүрүннээн Индияҕа, Карл штатыгар, итиэннэ ыаллыы Штаттарга Каратак уонна Тамилнадка дииллэр. Онно эмиэ Бахрейн, Фидж, Израильга, Малайзияҕа, Катараҕа, холбоһуктаах Арабскай Эмират уонна холбоһуктаах Королевствоҕа кыра диаспорга этэр.

Кыра омуктарга тыл историята хайдаҕый?

Кыра эрдэтээҥи тылы бигэргэтии их үйэтээҕи учуонайдарын үлэлэригэр "Рамачаритам" диэн суруйбута баар. 12- с үйэҕэ бу тыл санскриттан уонна аныгы Карал соҕуруу оройуоннарыгар тарҕаммыт литературнай, литератураҕа кубулуйда.
14- с үйэ таьынан Намалвар уонна Кулашекхара Алвар курдук поэттар бэйэлэрин итэҕэл композицияларыгар туһаммыттара. Бу урут тыл формата тамильскай да, санскриттан да уратылаах. Ону тэҥэ атын тыллартан тиэрминнэр тулу уонна Канада киллэрэн, киллэриллибиттэрэ.
16- с үйэҕэ Рамаяны уонна Махабхараты Тунчтхачан санскриттан малаялыын бу тылы өссө киэҥник тарҕаппыта. Аныгыскы хас да сүүс сыл устата араас диалектарга айымньылары айбыттара. Ити Португал, английскай, француз уонна Голландия тылларыттан бэйэтин тылыгар хомуйбут аныгы маладьыас тахсыыта.
Онтон ыла кырачаан карал штатыгар официальнай тыл буолла уонна олоҕу- дьаһаҕы, управлениены, маассабай информацияны уонна религияны киллэрэн туран, олох бары көрүүлэригэр туһаныллар. Кини поэзия, пьеса уонна кылгас кэпсээннэр курдук саҥа литературнай жанрдары айарга эмиэ туттуллар уонна аныгы үйэҕэ сайдар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Эжутачан (Тунчтт рамануджан Эжутачан курдук биллэр) - билиҥҥи малааллам литературатын акылаатын айарга аналлаах бастакы улахан поэт.
2. Кумар Асан-билиҥҥи Саха литературатын өрөгөйдүүр биир поэттарыттан биирдэстэрэ. Кини "арыгыны", "Налини" уонна "Чинтхавиштай Шьмал" курдук үлэлэринэн биллэр.
3. Парафвара Айер – биллиилээх малаялам поэта, бэйэтин бастакы бэчээттэммит айымньытынан "Кавьянушасаннарга" биллэр айымньытынан биллэр. Кини аныгылыы көрүүнү кырачааннарга поэзияҕа аҕалбытын туһунан эмиэ суруллар.
4. Билиҥҥи Саха литературатын өрөгөйдөөх поэттарыттан биирдэстэрэ -- эмиэ биир поэт- триумватордар. Кини "Кавьяс" уонна "Довастха"курдук хас да классическай айымньылары суруйбута.
5. Г. Шанкар Курууппа - "Ору Джудха малаялам" уонна "Вишвадаршаннар" курдук айымньыларынан биллиилээх айымньыларынан кини кыра оҕолорго литератураны утары Джанпит бириэмийэтин лауреата буолбута.

Маладьыастарга тыл структурата хайдах оҥоһулунна?

Маладьыастар тыллара агрглютинативнай тыл буолар, ол аата тылы үөскэтиигэ эбэтэр саҥа тылы үөскэтиигэ туһуланар тыллар үрдүк степеннээх буолалларын көрдөрөр. Бу уратыта английскайдааҕар уустук идеялары биэрэр олус хомоҕой тыллаах тыл оҥорор. Малаяламҥа тыл бэрээдэ2, этиигэ иккис позицияҕа туруоруллар диэн этиллэр эрээри, ити кытаанахтык тутуһуллубат. Бу тылга көрсөр атын грамматическай структуралар эмиэ бааллар.

Маладьыастар тыллара саамай сөптөөх ньыманан үөрэтэллэрий?

1. Аҕыйах тылынан суруллубут кинигэлэри уонна матырыйааллары хачайдааһынтан саҕалааҥ. Интернеккэ босхо ПДР- фаллары, электроннай кинигэлэри уонна аудиофайлы буларга чэпчэки.
2. Но аудиозаписи носителей малаяламского языка. Тыл тутааччылар этэллэрин истии кинилэргэ көҥүлү баһылыырга улахан ньыма буолар.
3. Тылбыт сайтын туһаныҥ, тылбыт Баайын- дуолун, Тылын- өһүн, Тылын- өһүн, Тылын- өһүн, Тылын- өһүн, Тылын- өһүн, Тылын- өһүн туһаныҥ.
4. Босхо онлайн курстарынан туһаныҥ, Мадрас университетын эбэтэр Кайрас курдук университеттарга уёрэнэр этибит.
5. Санаан көрүҥ, олохтоох тылы оскуолаҕа эбэтэр үөрэх киинигэр суруттарыахха.
6. Кыра сахалыы киинэлэри, тэлэбиидэнньэлэри көрүҥ, тылы кытта билсиһэр ордук.
7. Дьоһуннаах тыллары, этиилэри өйүүр хаартыскалары туһаныҥ.
8. Эһиги үөрэппит саҥа тыллаах- өстөөх, этиилэрдээх суруйууларгытын үгүстүк ааҕыҥ.
9. Үксүгэр маладьыастарга бэйэҕитин кытары кэпсэтиэххитин сөп.
10. Дьэ, ити тылы күннээҕи кэпсэтиигэ доҕотторун уонна дьиэ кэргэттэрин кытта туттуу ньыматын Булуҥ.