Башкир Украинскай Тылбаастаа

Башкир тыла-башкир тыла, Башкортостан Республикатыгар, Россия диэн былыргы түүр тыла. Түүр тылларын кипчак бөлөҕөр сыһыаннаах, онно 1,5 мөлүйүөн киһи этиллэр.

Башкир тыла араас, онно республика үрдүнэн араас диалектар тарҕаммыттара. Ону башкир тылын кытта тылбаас оҥорор уонна киниэхэ уустук сорукка сыһыаннаах. Диалектар ыккардыларыгар тыл бүтүүтүн уонна айымньыга уларыйыы курдук тылбаастыыр хас да сүрүн уратылар бааллар.

Чуолкай тылбааһы хааччыйарга Саха тылын кыаҕын толору өйдүүр опыттаах носителей буолуохтаах. Бу тылбаасчыттар араас диалектарга үчүгэйдик ырытыллан, сатаан сааһылана сатыахтаахтар. Ол иһин профессиональнай тылбаасчыттарга үгүстүк тутталлар,тыл башкир тылыгар тылбаастанар.

Саха тылын тылбаасчытын булууга тылбаасчыт болҕомтоҕо ылыахтаах хас да улахан фактордаах. Уопут быһаарыылаах суолталаах; тылбаасчыт оригинал тылын да, тылбаас тылын да быһыытынан баһылыахтаах, ону тэҥэ культурнай контекска өйдүөхтээх. Тылбаасчыт тыл чэрчитинэн туттуллар Терминологияҕа актуальнай билиилээх- көрүүлээх буолан, кэмтэн ыла уларыйыан сөп диэн эмиэ кэрэхсэбиллээх.

Уопсайынан, башкир тылын кытта тылбаас анал билиини, дьоҕуру, ону тэҥэ диалектары уонна культураны өйдүүрү ирдиир. Сэрэйиллэр өйдөбүлү чуолкай биэриини мэктиэлиир туһугар опыттаах уонна үчүгэйдик билэр тылбаасчыт куортамныыра улахан суолталаах.

Ханнык дойдуларга башкирдыы тылынан саҥаралларый?

Башкир тылыгар сүрүннээн Арассыыйаҕа, Казахстаҥҥа, Украинаҕа уонна Узбекистаҥҥа аҕыйах носителей баар.

Башкир тылын историята хайдаҕый?

Башкир тыла-түүр тыла, манна ордук Урал хайатын регионугар баар Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтигэр киирэр. Бу-ыаллыы сытар удмурт сорох бэрэстэбиитэллэрэ этэллэр республика соҕотох официальнай тыла. Бу тыл үгүс үйэтин тухары туһаныллар уонна билиҥҥэ диэри түүр тылларыттан биирдэстэрэ буолар.
Башкир тылын туһунан эрдэтээҥи суруктар 16- с үйэҕэ киирэллэр. Бу кэмҥэ араб уонна перс тылларыгар күүстээх сабыдыаллаабыта. 19- с үйэҕэ башкир тыла региоҥҥа хас да араас омук тылын суругунан буолар. Кини эмиэ научнай үлэлэргэ туһалаабыта, регион үрдүнэн тарҕанарыгар көмөлөспүтэ.
Сэбиэскэй кэмҥэ Саха тыла Россия сабыдыалыттан улаханнык эмсэҕэлээтэ. Үксүлэрэ нууччалары кытары тэҥнииллэрэ. Бу тыл оскуолаҕа үөрэммитэ, биир кэлим башкир алфавиты оҥорорго холонуу оҥоһуллубута.
Сэбиэскэй кэм саҕана Саха тыла актыыбынайдык туһаныллыбыта уонна бу тылы харыстааһыҥҥа элбэх сыра- сылба ууруллубута. Үгүс дьон билигин иккис тыл быһыытынан үөрэтэллэр уонна республика Правительствота бу тылы хааччыйыыга улахан сыраны уурар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Ильдар Габдрафиков-поэт, публицист уонна сценарист, башкир литературатыгар уонна башкир тылын тилиннэриигэ дьоһун суолталаах фигура этэ.
2. Николай Галиханов-башкир тылыгар учуонай уонна поэт, башкир тылыгар уонунан үлэни суруйбута уонна билиҥҥи башкир наукатын төрүттээччитинэн ааҕыллар.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ уонна лингвист, башкир тылын үөрэтээччилэрин ортолоругар грамотаны үрдэтиигэ элбэх үлэлэспит уонна башкир тылыгар элбэх сурук үлэлэспит.
4. Аскер Амбетов-башкирскай поэт, прозаик уонна учуонай, башкир тылын уонна литературатын уобалаһыгар биир биллэр фигуралартан биирдэстэрэ этэ уонна бу тылынан хас да улахан айымньыны суруйбута.
5. Ирек Яхтина-биллиилээх башкир суруйааччыта уонна драматург, кини айымньылара Россияҕа эрэ буолбакка, аан дойдуга билиннилэр, онон башкир тылын ааҕааччыларга аһаҕастык билинэр туһугар элбэҕи оҥорбута.

Башкир тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Башкир тыла-агглютинативнай тыл, тюрк тылларыгар сыһыаннаах. Грамматическай функцияны этэргэ туттуллар суффикс уонна анал дорҕооннору туттуу. Башкир тыла кытта дьүөрэлэһэр уонна дорҕооннор баай тиһиктэрэ, сүһүөхтэрин да, дееприческэй конструкциялара да кини уопсай структуратын оҥороллор.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Башкир алфавитын уонна айымньытын кытта билсиҥ. Бу саамай улахан хардыы, башкир тылын үөрэтиини саҕалыыр буоллаххытына эрэ. Башкир тылыгар сорох сүрүн тиэкистэри ааҕыыттан саҕалааҥ уонна хас биирдии буукубаны сөпкө этэргэ кыһаллыҥ.
2. Репетитор эбэтэр куурус буларга холонуҥ. Тылы үөрэтии бастыҥ ньымата-тыл тумус туттарааччыны кытта анал үөрэҕи ааһыы. Ол кыаллыбат буоллаҕына, эһиэхэ тылы үөрэтэргэ көмөлөһөр олохтоох курстарга эбэтэр аудио- видеоксаларга көрөҕүт.
3. Ааҕыҥ, иһиттиҥ уонна көрүҥ. Тылгытын кытта билсэр ордук буоларгытынан, ааҕыыга уонна маассабай информация средстволарын истиигэ практикаланыҥ. Аудиозаписи, литератураны, киинэлэри уонна ырыалары башкир тылыгар булан көрөргө холонуҥ.
4. Кэпсэтэргитигэр башкирдыы кэпсэтиҥ. Практика партнерын Булуҥ эбэтэр онлайн форумҥа кыттыҥ, дьон башкирдыы саҥараллар. Сыыһалартан куттанымаҥ-үөрэх чааһа!
5. Салгыы үөрэниҥ. Оннооҕор бэйэ бэйэҕитин кытта эйэлэһэр буоллаххытына, куруук туох эрэ саҥаны, туохха үөрэниэххин, туһаныахха сөп. Башкир тылыгар элбэх матырыйаалы ааҕыҥ, истиэххин уонна көрөргүтүн салгааҥ.

Украинскай тылга тылбаас элбэх предприятиеларга уонна Украинаттан эбэтэр кини иһигэр дьону кытта бодоруһар кыахтаах тэрилтэлэргэ наада. Анал тылбаасчыттартан анал тылбаасчыттартан саҕалаан тус сыаллаах аудиторияҕа, анал тылбаасчыттартан көмө оҥорор өҥөлөр бааллар. Украинскай тылга наадыйыы дойду экономиката уонна аан дойду сыһыаннара салгыы кэҥээн иһэллэр.

Украинскай тылга тылбаасчыт, наадалаах квалификациялаах, уопуттаах киһи көрдөөһүнэ Украинскай тылтан оригиналыын чуолкай тылбаасчыт буолар. Лингвистика уобалаһыгар да, тылларыгар- өстөрүгэр да баар буолбуттарын таһынан, ону тэҥэ Украинскай тылбаас бырайыактарын үлэтин- хамнаһын эрдэттэн билиилээх уонна уопуттаах буолуохтаахтар.

Тылбаасчыт Украина тылын уонна ханнык баҕарар култуура тылларыгар үчүгэйдик ырытыахтаах, баҕар, болҕомтоҕо ылыан наада. Үгүс тылбаастар дойду историятын, культуратын уонна политическай климатын дьайыан сөп, онон Украинаҕа тиһэх дьайыылары билэр тылбаасчыт туһаныан сөп.

Дьыала Украинаттан квалификациялаах тылбаасчыты кытта үлэҕэ киирдэҕинэ, хаачыстыбаны чуолкайдык быһаарар процесстары уонна миэрэлэри талар суолталаах. Хаачыстыбаны хааччыйыы процесс саамай суолталаах сорҕото, чопчу уонна коммуникация наада буолар. Хаачыстыбаны сөптөөхтүк хонтуруоллааччы дьиҥнээх матырыйаалы кытта тылбаасчыт уонна тылбаасчыт иһитиннэриитигэр тиһигин быспакка тиэрдэрин сэрэйэр.

Ону тэҥэ тус сыаллаах аудитория лингвистикатыгар сөп түбэһэрин мэктиэлиир локализация курдук эбии өҥөнү биэрэр компанияҕа барыстаах. Ол аата тыл чопчу региоҥҥа адаптацияланарын, олохтоох диалектары уонна уобарастары туһанан онно сөп түбэһэрин көрдөрөр. Ону тэҥэ туһааннаах формирование уонна дизайн дизайнын хааччыйыы, көһөрүллүбүт матырыйаалы түмүллүбүт матырыйаал курдук көстөрүн мэктиэлээри турар.

Сүнньүнэн, Украинскай тылга тылбаас ситэ ырытыллыбатах өрүттэрин чопчу биэриигэ, ону тэҥэ бары культурнай уратыларын уонна уопсай суолталаах этиилэри учуоттаан хааччыйыыга сытар. Ону тэҥэ үрдүк профессиональнай стандартарга уонна хаачыстыбаны хааччыйыы миэрэлэригэр сөп түбэһиннэрэн үлэлиир тылбаасчыт көрдөөһүнэ эһиги үчүгэй түмүктэри ылыаххыт диэн мэктиэлиир.

Украинскай тылга ханнык дойдуларга этэллэрий?

Украинскай тылынан Украинаҕа уонна Арассыыйа сорох чаастарыгар, Беларусь, Молдова, Польша, Словакия, Венгрия, Румыния уонна Болгария тылларынан этэллэр. Кини ону тэҥэ Казахстаҥҥа, Сербияҕа, Греция уонна Хорватияҕа тыл быһыытынан туһаныллар.

Украина тылын историята хайдаҕый?

Украина тыла уһун уонна уустук историялаах. Бу-нуучча уонна белорус тыла. Украинаҕа 11- с үйэттэн дииллэр. Кини историятын былаһын тухары религия литературатыгар уонна айымньыларыгар туттуллар церковнославянскай тыл сорҕото этэ. ҮІХ- ХІХ үйэлэрин тухары нуучча тылын диалегын быһыытынан көрүллүбүтэ, сорох уратыларын да иһин, көрүллүбүтэ.
Арай 19- с үйэҕэ Украина Украинаҕа литературнай хаттаан сөргүтүү сорҕотун быһыытынан билиниини ылбыта. Бу кэмҥэ аныгы Украинскай тыл төрдө ууруллубута. 19 үйэ бүтүүтэ Украинскай Украина нэһилиэнньэтин үксэ тыл буолбута.
1917 сыллаахха Украина Россияттан тутулуга суох буолбута уонна Украинскай официальнай государственнай тыл быһыытынан ылыллыбыта. Ити тыл тэтимнээх стандарт уонна сайдыы тэтимнээхтик сайдан эрэр кэмэ, элбэх тылдьыт, грамматика уонна үөрэх матырыйааллара бэчээттэммиттэрэ, туһаныллар матырыйааллар бэчээттэммиттэрэ.
1991 с. тутулуга суох булуллуоҕуттан ыла Украинскай тыл өссө элбэҕи сөргүтүллүбүтэ. Кини нация официальнай тыла буолла, оскуолаларга киэҥник үөрэтиллэр уонна общественнай түмсүү бары көрүҥнэригэр туһаныллар. Нуучча тыла дойду сорох оройуоннарыгар баарын үрдүнэн, Украина Украина сүрүн тыллара буолаллар.

Украина тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Иван Котляевскай (1769-1838): "Эниидэ"Украинскай тылынан бастакы национальнай эпическай поэманы суруйбута. Кини үлэтин популяризациялыырга, стандартизациялыырга көмөлөстүлэр.
2. Тарас Шевченко (1814-1861): Украина литературатын уонна искусствотын уһулуччулаах фигурата, Шевченко "Украина тылын аҕата"диэн ааттанар. Кини Украина тылын литератураҕа уонна культураҕа туһанарга дьулуурдаах этэ уонна бу тылынан кэккэ хоһооннору, романнары суруйбута.
3. Иван Франко (1856-1916): сабыдыаллаах суруйааччы уонна поэт, Франко билиҥҥи Украина литературатын сорох айымньыларын суруйбута. Иван Франко аатынан национальнай университеты тэрийбитэ, Украина тылын суолтатын бэлиэтиир революционнай ньымалары оҥорбута.
4. Владимир Вернадскай (1863-1945): уһулуччулаах историк, философ уонна геолог, Верадскай аныгы Украина культуратын сайдыытыгар тутаах лидер этэ. Кини Шевченко аатынан научнай обществоны төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ этэ уонна Украина тематикатыгар элбэх кинигэни, эссе суруйбута.
5. Александр Олес (1884-1962): уһулуччулаах лингвист уонна филолог, Олеся аныгы Украинскай грамматика сайдарыгар турар сүрүн күүс этэ. Кини хас да улахан үлэ автора, ол иһигэр "украинский язык для начальных школ", итиэннэ Украина наукатын академиятын чилиэнинэн буолбута.

Украина тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Украинскай тыл-Украинаҕа сүнньүнэн Украинаҕа барар славянскай тыл. Кини Белоруссия, Польша, нуучча уонна атын славянскай тыллары кытта ыкса сибээстээх. Кини кириллицаттан оҥоһуллар бэйэтин алфавита уонна кини грамматиката атын славянскай тыллар грамматикаларыгар майгынныыр, даҕааһын, даҕааһын, туохтуурдары уонна сыһыаттары кытта араас өрүттээх, тыҥааһыннаах тыллары кытта дьүөрэлэһэр. Тыл бэрээдэгэ, субъект–объект курдук эрээри, саҥарар акцентыттан көрөн араастаһыан сөп.

Украинскай тыл саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Үчүгэй тылы Булуҥ: Украинскай тылынан фокусацияланар үчүгэй тыл кууруһун көрдөөһүҥҥүттэн саҕалааҥ. Тыл грамматикатыгар, тылдьыт саппааһыгар хайдах эрэ үөрэтэргитин көрдүүгүт.
2. Тылы үөрэтиигэ хас да үчүгэй кинигэни атыылаһыаххыт: кинигэ - биир бастыҥ ресурсалартан биирдэстэрэ, дьыала тыл үөрэтэригэр тиийэр. Грамматика көрүүтүнэн эрэ буолбакка, культура, история уонна идиом көрүүтүнэн, Украина тылыгар анаабыт кинигэлэри көрдөөҥ.
3. Эрчиллиҥ!: Тылы үөрэтии бастыҥ ньымата - ону олоххо киллэрии хайдах баарынан сыаналанар. Эбэтэр онлайн омук тылын илдьэ барар кыаҕы көрдөөҥ, эбэтэр эһиги региоҥҥа. Украина араадьыйатын уонна Украинскай киинэлэри, тэлэбиидэнньэлэри истиҥ. Ити тылгытын кытта билсиһэргитигэр уонна түргэнник баһылыыргытыгар көмөлөһүө.
4. Вэб- сайты туһаныҥ: Украина тылын билиитин тупсарарга көмөлөһөр элбэх приложений уонна веб- сайт баар. Онлайн онлайн Форумы, блоги и веб- сайты, основанные преподаватели украинского языка.
5. Тирэҕирэн: тыл үөрэтэр- үөрэтэр биир бастыҥ ньымалартан биирдэстэрэ - олохтоох культураҕа уонна тулалыыр эйгэҕэ тиэйиллиэхтээх. Украинаҕа сырыы эһиэхэ вариана суох буоллаҕына, көрсөр эбэтэр тыл атастаһар бырагырааманы олохтоох бөлөҕү Булуҥ.