Башкир Галисийскай Тылбаастаа

Башкир тыла-башкир тыла, Башкортостан Республикатыгар, Россия диэн былыргы түүр тыла. Түүр тылларын кипчак бөлөҕөр сыһыаннаах, онно 1,5 мөлүйүөн киһи этиллэр.

Башкир тыла араас, онно республика үрдүнэн араас диалектар тарҕаммыттара. Ону башкир тылын кытта тылбаас оҥорор уонна киниэхэ уустук сорукка сыһыаннаах. Диалектар ыккардыларыгар тыл бүтүүтүн уонна айымньыга уларыйыы курдук тылбаастыыр хас да сүрүн уратылар бааллар.

Чуолкай тылбааһы хааччыйарга Саха тылын кыаҕын толору өйдүүр опыттаах носителей буолуохтаах. Бу тылбаасчыттар араас диалектарга үчүгэйдик ырытыллан, сатаан сааһылана сатыахтаахтар. Ол иһин профессиональнай тылбаасчыттарга үгүстүк тутталлар,тыл башкир тылыгар тылбаастанар.

Саха тылын тылбаасчытын булууга тылбаасчыт болҕомтоҕо ылыахтаах хас да улахан фактордаах. Уопут быһаарыылаах суолталаах; тылбаасчыт оригинал тылын да, тылбаас тылын да быһыытынан баһылыахтаах, ону тэҥэ культурнай контекска өйдүөхтээх. Тылбаасчыт тыл чэрчитинэн туттуллар Терминологияҕа актуальнай билиилээх- көрүүлээх буолан, кэмтэн ыла уларыйыан сөп диэн эмиэ кэрэхсэбиллээх.

Уопсайынан, башкир тылын кытта тылбаас анал билиини, дьоҕуру, ону тэҥэ диалектары уонна культураны өйдүүрү ирдиир. Сэрэйиллэр өйдөбүлү чуолкай биэриини мэктиэлиир туһугар опыттаах уонна үчүгэйдик билэр тылбаасчыт куортамныыра улахан суолталаах.

Ханнык дойдуларга башкирдыы тылынан саҥаралларый?

Башкир тылыгар сүрүннээн Арассыыйаҕа, Казахстаҥҥа, Украинаҕа уонна Узбекистаҥҥа аҕыйах носителей баар.

Башкир тылын историята хайдаҕый?

Башкир тыла-түүр тыла, манна ордук Урал хайатын регионугар баар Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтигэр киирэр. Бу-ыаллыы сытар удмурт сорох бэрэстэбиитэллэрэ этэллэр республика соҕотох официальнай тыла. Бу тыл үгүс үйэтин тухары туһаныллар уонна билиҥҥэ диэри түүр тылларыттан биирдэстэрэ буолар.
Башкир тылын туһунан эрдэтээҥи суруктар 16- с үйэҕэ киирэллэр. Бу кэмҥэ араб уонна перс тылларыгар күүстээх сабыдыаллаабыта. 19- с үйэҕэ башкир тыла региоҥҥа хас да араас омук тылын суругунан буолар. Кини эмиэ научнай үлэлэргэ туһалаабыта, регион үрдүнэн тарҕанарыгар көмөлөспүтэ.
Сэбиэскэй кэмҥэ Саха тыла Россия сабыдыалыттан улаханнык эмсэҕэлээтэ. Үксүлэрэ нууччалары кытары тэҥнииллэрэ. Бу тыл оскуолаҕа үөрэммитэ, биир кэлим башкир алфавиты оҥорорго холонуу оҥоһуллубута.
Сэбиэскэй кэм саҕана Саха тыла актыыбынайдык туһаныллыбыта уонна бу тылы харыстааһыҥҥа элбэх сыра- сылба ууруллубута. Үгүс дьон билигин иккис тыл быһыытынан үөрэтэллэр уонна республика Правительствота бу тылы хааччыйыыга улахан сыраны уурар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Ильдар Габдрафиков-поэт, публицист уонна сценарист, башкир литературатыгар уонна башкир тылын тилиннэриигэ дьоһун суолталаах фигура этэ.
2. Николай Галиханов-башкир тылыгар учуонай уонна поэт, башкир тылыгар уонунан үлэни суруйбута уонна билиҥҥи башкир наукатын төрүттээччитинэн ааҕыллар.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ уонна лингвист, башкир тылын үөрэтээччилэрин ортолоругар грамотаны үрдэтиигэ элбэх үлэлэспит уонна башкир тылыгар элбэх сурук үлэлэспит.
4. Аскер Амбетов-башкирскай поэт, прозаик уонна учуонай, башкир тылын уонна литературатын уобалаһыгар биир биллэр фигуралартан биирдэстэрэ этэ уонна бу тылынан хас да улахан айымньыны суруйбута.
5. Ирек Яхтина-биллиилээх башкир суруйааччыта уонна драматург, кини айымньылара Россияҕа эрэ буолбакка, аан дойдуга билиннилэр, онон башкир тылын ааҕааччыларга аһаҕастык билинэр туһугар элбэҕи оҥорбута.

Башкир тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Башкир тыла-агглютинативнай тыл, тюрк тылларыгар сыһыаннаах. Грамматическай функцияны этэргэ туттуллар суффикс уонна анал дорҕооннору туттуу. Башкир тыла кытта дьүөрэлэһэр уонна дорҕооннор баай тиһиктэрэ, сүһүөхтэрин да, дееприческэй конструкциялара да кини уопсай структуратын оҥороллор.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Башкир алфавитын уонна айымньытын кытта билсиҥ. Бу саамай улахан хардыы, башкир тылын үөрэтиини саҕалыыр буоллаххытына эрэ. Башкир тылыгар сорох сүрүн тиэкистэри ааҕыыттан саҕалааҥ уонна хас биирдии буукубаны сөпкө этэргэ кыһаллыҥ.
2. Репетитор эбэтэр куурус буларга холонуҥ. Тылы үөрэтии бастыҥ ньымата-тыл тумус туттарааччыны кытта анал үөрэҕи ааһыы. Ол кыаллыбат буоллаҕына, эһиэхэ тылы үөрэтэргэ көмөлөһөр олохтоох курстарга эбэтэр аудио- видеоксаларга көрөҕүт.
3. Ааҕыҥ, иһиттиҥ уонна көрүҥ. Тылгытын кытта билсэр ордук буоларгытынан, ааҕыыга уонна маассабай информация средстволарын истиигэ практикаланыҥ. Аудиозаписи, литератураны, киинэлэри уонна ырыалары башкир тылыгар булан көрөргө холонуҥ.
4. Кэпсэтэргитигэр башкирдыы кэпсэтиҥ. Практика партнерын Булуҥ эбэтэр онлайн форумҥа кыттыҥ, дьон башкирдыы саҥараллар. Сыыһалартан куттанымаҥ-үөрэх чааһа!
5. Салгыы үөрэниҥ. Оннооҕор бэйэ бэйэҕитин кытта эйэлэһэр буоллаххытына, куруук туох эрэ саҥаны, туохха үөрэниэххин, туһаныахха сөп. Башкир тылыгар элбэх матырыйаалы ааҕыҥ, истиэххин уонна көрөргүтүн салгааҥ.

Галисийскайы кытта тылбаас: уһулуччулаах иберийскай тылы арыйыы

Галисий-Роман тыла, Испания хотугулуу- арҕаа регионуттан уонна Португалия хотугулуу- арҕаа регионуттан төрүттээх, Галисия диэн ааттанар Тера Де Сантья (Сибэтиэй Иаков сирэ). Онно эмиэ Пиренскэй Арыылаах атын чаастарыгар галич- экспатраннар бааллар. Сантьго- де- комплекска ыытыллар орто үйэтээҕи паломатическай маршруттарынан уонна ситимнэринэн галисийскай тыл үйэтин тухары ураты культураны уонна уратыны кытта ассоциацияламмыта.

Галисий-элбэх суруйааччылар, поэттар уонна популярнай ырыалар бу тылынан суруллубуттарын быһыытынан, галисий култууратын сыаналыырга олус наадалаах тыл. Онон аан дойду үрдүнэн элбэх киһи бу тылы өйдүүрэ улахан суолталаах. Ол биричиинэтинэн кэнники сылларга галисийскай тылтан уонна нууччалыы тылбаастарга ирдэбил улааппыта.

Профессиональнай галисийскай тылбаасчыттар тиэкис ис хоһоонун чуолкайдык тиэрдэр курдук дириҥ билиилээх, тылбаасчыт тыл культурнай фондун кытта билсиэхтээх, ону тэҥэ тиэкис ис хоһоонун чуолкайдык билэр буолуохтаахтар. Кинилэр тыл сүрүн өйдөбүллэрин, этиитин уонна ититии тиэрминнэрин сатаан быһаарар, ону тэҥэ түмүк тылбаас суолтатын хааччыйыахтаахтар.

Үгэс курдук нуучча тылын уонна тексин тылбаастааһын уустук үлэ этэ эбэтэр тыл анал өйдөбүлүн үгүстүк ирдиир уустук этэ. Ол эрээри технология сайдыаҕыттан бу тылынан идэтийэр уонна киһи быһыытынан хааччыйар, массыыналаах тылбаастанар сулууспалар ахсааннара элбээн иһэр.

Тыл араас диалектарын үчүгэйдик билэр, ону тэҥэ тыл араас диалектарын үчүгэйдик билэр киһи көмөнү оҥорооччуну талыы улахан суолталаах. Профессиональнай тылбаасчыттар, быраабыла курдук, тылы дириҥник өйдүүллэр уонна ордук итэҕэтиилээхтик тылбаастаныахтарын сөп, ону үгүстүк сыыһа- халты оҕустараллар.

Уопсайынан, хаачыстыбалаах көмөнү көрдөөһүҥҥэ тылбаас чуолкай уонна профессиональнай тылбаастары киллэриэн сөп эрэллээх поставщик буларга улахан суолталаах. Итинник быһыыланан баран галичан культуратын уонна кинилэр ураты суолларын сыаналыыр кыахтааххыт.

Галлисийскай тылынан ханнык дойдуларга этэллэрий?

Галисия Хотугулуу- Арҕаа өттүгэр баар Галисия автономнай обществоҕа саҥарыллар галисия-Роман тыла. Онно эмиэ Испания атын чаастарыгар, ону тэҥэ Португалия уонна Аргентина сорох чаастарыгар этэллэр.

Галисийскай тыл историята хайдаҕый?

Галис тыла-Испания хотугулуу- арҕаа өттүгэр 2 мөлүйүөнтэн тахса киһи олорор Португал тыла. Кини 12- с үйэҕэ христианство королевтарын уонна Леон икки ардыларыгар араарыллыбыт Галисия орто үйэтээҕи королевствотыгар баар. Тыл 19 уонна 20- с үйэлэргэ стандартизациялааһын уонна модернизация процеһа түбэспитэ, ол түмүгэр "стандартнай галисийскай" эбэтэр "галисийскай- Португалия"диэн официальнай стандарт оҥоһуллубута. Бу тыл Япония судаарыстыбатын 1982 сылтан официальнайдык билиннэ уонна гисия автономнай регионугар Япония автономнай регионугар официальнай тэҥэ буолар. Бу тылынан аан дойду үрдүнэн, ордук Латинскай Америка дойдуларыгар, Аргентина, Бразилия, Уругвай, Мексика уонна Венесуэла курдук хас да дойдуларга этэллэр.

Галлисийскай тыл сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Розалия де Кастро (1837-1885): галисийскай тылынан биир биллэр поэтынан ааҕыллар.
2. Рамон отой Педрайо (1888-1976): суруйааччы, лингвист уонна култуура деятель, кини "галисийскай тыл аҕата"диэн биллэр.
3. Алфонсо Х Эль Сабио (1221-1284): король Кастилия уонна Леон диэн текстэри суруйбута уонна кини литературнай үгэстэрин сайыннарыыга сүҥкэн оруолу оонньообута.
4. Мануэль курс Эникес (1851-1906): галисийскай тылы аныгы сөргүтэргэ аналлаах поэт уонна суруйааччы.
5. Мария Виктория Морено (1923-2013): сурук- Бичик саҥа стандартын аныгы галисийскай тылынан бэлэмнээбит уонна кини эволюциятынан араас үлэлэри бэчээттээбит.

Галисийскай тыл структурата хайдах оҥоһулунна?

Галисийскай тыл структурата Испан, каталианскай уонна Португалия курдук атын романскай тылларга маарынныыр. Кини субъектар тыллара бэрээдэктээх-объект уонна былыргыны, билиҥҥи уонна кэлэр кэмнэри бэлиэтииргэ туттуллар. Олор ааттара (эр киһи эбэтэр дьахтар), даҕааһын аатыгар сөп түбэһэр. "Быһыытын-майгытын, сиэрин- туомун, бириэмэтин, миэстэтин, чааһын, ахсаанын көрдөрөр" диэн икки сыһыаттар бааллар. Тыл эмиэ элбэх солбуйар ааттары, этиилэри уонна союзтары кытта ситимнээх.

Галисийскай тылы саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Сүрүн тылы уонна этиини үөрэтиҥ: сүрүн тыллары уонна этиилэри үөрэтииттэн саҕалаан, бэйэҕитин эҕэрдэлээһин, дьону- сэргэни кытта билсиһии, боростуой кэпсэтииттэн саҕалааҥ.
2. Грамматическай быраабылалары үөрэтиҥ: хайдах төрүттээххитин билэҕит, туохтуурдары ордук уустук грамматическай быраабылалары үөрэтиҥ, туохтуурдары сыымайдааһын, кэми, форманы сослагательнай киэби уонна да атын элбэх.
3. Кинигэлэри уонна ыстатыйалары ааҕыҥ: галисийскай тылынан суруллубут кинигэлэри эбэтэр ыстатыйалары ылыҥ, ааҕыҥ. Ити чахчы тыл саппааһа уонна айымньы иэйиитэ сайдарыгар көмөлөһөр.
4. Истиҥ: галисийскай көмө биитэр видео биэриилэри, киинэлэри, тэлэбиисэри, кэпсэтэр киһитин булан ылыҥ.
5. Этэргит курдук, " бастыҥ ньыма - кэпсэтиигэ туттуллуон сөп курдук. Бэйэ- бэйэҕитин кытта, туох үөрэммиккитин, дьиҥнээх кэпсэтиигэ холонуҥ.