Канада Томтор Мари Тылбаастаа

Канада-Индия штатыгар сүрүннээн 44 мөлүйүөн кэриҥэ киһи олорор дравид тыла. Индия баай литературата, поэзията, музыка уонна норуот остуоруйалара буолаллар.

Сибээһи үөскэтэр аныгы үйэҕэ хас да тылынан бодоруһар- хатар сатабыллара элбээн иһэр. Ити ордук тирээн турар суолталаах кыһалҕалары туоратыыга норуоттар икки ардыларынааҕы бизнескэ тирэҕирэн үлэлиир.

Канаадаҕа көһөрүү өҥөтө Индия тас өттүгэр тахсарга дьулуһар дьаһалынан улам улаатан иһэр. Веб- сайты локализациялааһын наадалааҕыттан тутулуга суох, Канадаҕа эбэтэр ханнык баҕарар региональнай тылга адаптацияланыахтаах кинигэлээххит, элбэх тылбаас компаниялар бааллар, кинилэр эһиэхэ көмөлөһүөхтэрин сөп.

Канадаҕа көһөрүү өҥөтө юридическай, техническэй уонна медицинскэй перевод курдук анал өҥөлөрү уопсай тылбаастартан араастаһар. Канада профессиональнай тылбаасчыта тылы баһылыахтаах, ону тэҥэ кэпсэтии тылын культурнай нюйлэрин уонна нйүйдэрин дириҥник өйдүөхтээх. Тыл араас диалектарын, регистрацияларын кытта билсиһэллэрэ эмиэ улахан суолталаах.

Канадаҕа тылбаасчыт көрдөөһүҥҥэ тылбаасчыт кыамталаах уонна тылбаасчыт идэлээх дьону көрдүүр улахан суолталаах. Көһө сылдьар компаниялар үгүстэрэ олохтоох да, глобальнай да өҥөлөрү туруорсаллар, сорохтор анаан- минээн Канадаҕа көһөрүүгэ идэтийэллэр. Эһиги бырайыаккыт бастыҥ тылбаасчытын быһаарбыккыт курдук, эһиги түргэн, чуолкай уонна үрдүк хаачыстыбалаах түмүктэри аахсыаххытын сөп.

Канада тылыттан тутулуга суох, ким эрэ Канада тылын билэр, Канадаҕа тылбаас өҥөтүн идэтэ эһиэхэ тиэрдэр соруктаргыт ситиһиэҕэ. Индияҕа эбэтэр тас дойдуларга дьону кытта бодоруһуоххутун наада дуо, эһиги иһитиннэриигит сөпкө тиэрдиллиэ диэн мэктиэлиир сөп.

Канада тылыгар ханнык дойдуларга этэллэрий?

Канадаҕа сүрүннээн Каратак штатыгар, Индияҕа дииллэр. Онно эбии хас да истиэпкэ ыаллыы Штаттарга Андрхра- Прадеш, Теланга, Тамилнад, Карал, ГАИ уонна Махарштра дииллэр. Ону таһынан холбоһуктаах Штаттарга, холбоһуктаах Арабскай Эмират, Сингапур, Аравия, Катараҕа, Австралияҕа уонна Великобритания тылларыгар саҥарар балачча диаспоралар бааллар.

Канада тылын историята хайдаҕый?

Канада тыла-Индия Каратак штатыгар үүнэр дравидия тыла. Индия классическай тылларыттан биирдэстэрэ. Происшествия языка можно происходить примерно 900-1000 годы нашей эрабыт, когда Каратакая правила бадами чалуки. Бу кэмҥэ элбэх суруктар Канадаҕа суруллубуттара, Индияҕа биир былыргы суруктартан биирдэстэрэ оҥороро. Чалукааннар араас династияларынан сууламмыттарынан, Раштракут уонна Хойсалас курдук араас династиялара сарбыллыбыттарынан, кинилэр тустаах тыллара Канада аныгы диалектарыгар сабыдыаллаатылар. Виджанагар династияларын кэмнэригэр Канада литературата чэчирии сайдыбыта, оттон Хархара уонна Рагхаванка ол кэмңэ саамай биллиилээх литературнай деятеллэрэ этилэр. 19- с үйэҕэ Британия правлениета английскайдыы киирии тылыгар киирбититтэн, билиҥҥи хандьыдаакка билигин да көстөр. Бүгүн Канада Каратак уонна Соҕуруу Индия атын да чаастарыгар киэҥник тарҕаммыт.

Канада тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Кэмпэндээйи-Канада литературатын сөргүтүү уонна билиҥҥи литературатын төрүттээччинэн ааҕыллар 16- с үйэ бырабыыталыстыбата.
2. 20- с үйэ Канада поэта, романист, драматург уонна философ. Кини 20- с үйэ Канада литературатыгар сүҥкэн улахан фигура быһыытынан киэҥник биллэр.
3. Кини 11- с үйэтээҕи Канада поэта этэ уонна Индия биллиилээх автордарыттан биирдэстэрэ буолар. Канада тылынан саамай эрдэ эпическэй поэмалары - "Викрамарджунаны көрөр"диэн суруйбута.
4. Муддана - кини 14- с үйэ поэта уонна драматург этэ. Кини эрдэ литературатын шедеврдэринэн ааҕыллар хас да пьесаны уонна хоһооннору суруйбута.
5. Рагхаванка-поэт уонна 11 үйэ Канада автора, саамай биллиилээх суруйааччытынан ааҕыллар. Кини эмиэ Канада литературнай традициятын биэс уһулуччулаах поэттарыттан биирдэстэрэ этэ.

Канада тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Канада структурата балайда уустук уонна араас элеменнэртэн турар, дорҕооннор дьүөрэлэһиилэрин, бириэмэлэрин уонна тыҥааһыннарын холбоон, аат ааттары уонна солбуйар ааттары бэлиэтээһин, падежтары, бөһүөлэктэри уонна да атыны бэлиэтээһин. Канада тыл агглютинативнай структурата баар, онно тыл араас морфемалар холбоһуктарынан (саамай кырата) үөскүүллэр. Хас биирдии тыл тус суолтатыгар улахан суолтаны ылар, этиллэр тыллар суолталарын толору туһанар кыахтаналлар.

Канада тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Репетиторы Булуҥ. Канада уопуттаах преподавателэ буоларгытыгар түргэнник уонна сөпкө үөрэтэргитигэр көмөлөһүө. Канада уопуттаах преподавателлэрин Интэриниэккэ сылдьан, эһиэхэ саамай сөп түбэһэр киһини талыҥ.
2. Аудиовизуальнай матырыйааллары туһаныҥ. Видеоориаликтар, киинэлэр, ырыалар уонна да атын аудиовизуальнай матырыйааллар - бу барыта ханнык баҕарар тылы үөрэтиигэ ураты инструменнар. Канада матырыйаалын булгуччу туһаныҥ, тоҕо диэтэххэ кини атын тылынан матырыйаалынааҕар быдан чэпчэки буолуо.
3. Тыл үөрэтиигэ тиэкистээх буолуҥ. Үгүстүк канаданан эргийэ сатааҥ. Радионы истиҥ, кинигэлэри ааҕыҥ, тэлэбиидэнньэни көрүҥ уонна бу тылынан дьону кытта кэпсэтиһиҥ.
4. Практикаланыҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - практика. Эһиги туохха үөрэммиккитин хайаан да тутуһуҥ, үксүн хайдах сатыыргытын тутуһуҥ. Хас күн аайы хандьыдааккытын олоххо киллэрэргэ, ону тэҥэ эһиги атын дьону Булуҥ.
5. Занятиеҕа сылдьыҥ. Канадаҕа дьарыктаныы олус туһалаах буолуон сөп. Эһиги уопуттаах преподавателлэргэ эрэ үөрэниэххит буолбатах, кылааскытыгар атын үөрэнээччилэри кытта практикалаһыаххытын сөп.

Горно-марийский язык является уникальным диалектом финно-угорской языковой семьи и в основном используется меньшинством горно-марийского народа, населяющим регионы России, Эстонии и Финляндии. Ити төһө да аҕыйах ахсааннаах буоллар, хайа-Мари омук культурнай уратытыгар наһаа улахан суолталаах. Онон бу тылы харыстааһыҥҥа Горнайтан көһөрүү өҥөтүн курдук инициатива көмөтүнэн өссө болҕомто ууруллар.

Кэнники сылларга марийскайы кытта тылбаас өҥөтө билигин даҕаны биллэ илик. Бу сороҕор хайа тылын маркер быһыытынан уратытын, ону тэҥэ онлайн тылбаас өҥөтө киэҥник тарҕаммытын кытта сибээстээх. Онлайн- тылбаас өҥөтүн туһаннахха, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон аан дойду үрдүнэн араас тылынан саҥарааччылары кытта бодоруһуохтарын сөп. Ону таһынан онлайн- тылбаас өҥөтө эмиэ Горнай Марияҕа суруллубут дьоһун докумуоннары уонна литератураны көһөрүүнү атын тылларга туһаныахха сөп.

Горнайтан тылбаасчыт өҥөтүнэн араас ньыманан туһаныахха сөп. Холобур, кинилэри бу тылы билбэт дьоҥҥо анаан хайа- Мари тылын актердара кыттыылаах киинэлэргэ эбэтэр тэлэбиидэнньэни оҥорорго туһаныахха сөп. Кинилэр эмиэ төрөөбүт тыл, юридическай докумуоннар уонна оннооҕор оскуола учебниктара, Горнай мари тылынан тылбаас курдук дьоһун суолталаах докумуоннары тылбаастааһыҥҥа туһаныахтарын сөп. Маны таһынан хайа- марийскайы кытта тылбаас өҥөтүн туһаныы эмиэ ити тылынан саҥарар, эбэтэр тылдьыты уонна учебниктары оҥорорго туһаныллыан сөп.

Горнайтан тылбаас өҥөтө бу дьоһун тылы харыстааһыҥҥа тугунан да сыаналаммат өҥөнү оҥороллор. Литератураны, киинэлэри уонна да атын суолталаах докумуоннары Горнай марийскайдыы тылбаастаан, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон атын омуктары кытта бодоруһуохтарын сөп. Горнайтан көһүү өҥөтүн бэрийэн, дьон- сэргэ бу умсугутуулаах тылы кытта билсэр, ол эрээри кини тыыннаах хаалыытын инникитин хааччыйарыгар көмөлөһөр.

Хайа дойдуларга Горнайга ханнык дойдуларга этэллэрий?

Горнайга Арассыыйа уонна Беларусь тылларыгар этэллэр.

Хайа-Мария тылын историята хайдаҕый?

Хайа- Мари тыла-Арассыыйа хайа омуга диир Урал тыла. Бу тыл аан бастаан 17- с үйэ ортотугар докумуон оҥоһуллубута, нуучча чинчийээччилэр уонна учуонайдар бу региоҥҥа Марий омугун айанныыр туһунан отчуоту оҥорон барбыттара. 19 үйэ саҕаланыытыгар лингвистэр норуокка туһаныыны киэҥник тарҕатыыга уонна тарҕатыыга салгыы докумуонунан барбыттара. Сэбиэскэй былаас саҕана кини оскуолаларга үөрэммит уонна элбэх официальнай докумуоннарга туттуллубут буолан, бу тыл ахсаана лаппа улаатта. Сэбиэскэй Сойуус эстибитин кэннэ бу тылы сөргүтүү тохтоото, үгүс эдэр дьон үөрэтэллэр уонна туһаналлар.

Хайа тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Павел Чудинов-горно- марийский ученай, 1973 сыллаахха таһаарбыт хайа- марийского энциклопедиятын бастакы сүһүөх автора.
2. Павел Пентков-икки тылдьыт автора, олортон биирдэстэрэ 2003 сыллаахха, иккиһэ - 2017 с. бэчээттэммитэ.
3. Татьяна Рудина - Горнай тылын үөрэтэр бастакы курстарын тэрийээччитэ.
4. Юрий Макаров-Горнай лингвиһэ,1983 с. хайа- Мари тылын бастакы учебнига.
5. Анна Кузнецова-горно- марийского языка, тылдьыт уонна үөрэх матырыйаалларын грамматикатыгар хас да учебниктар автордара.

Хайа- марийскэй тыл структурата хайдах оҥоһулунна?

Мари тыла Урал тылларыгар, чуолаан волж- финскэй салаатыгар сыһыаннаах. Бу агглютинативнай тыл, ол аата суффикс эбэн этиигэ олоҕуран тылы үөскэтэр, грамматическай сыһыаны көрдөрөр. Холобур, контекска уонна эбиллибит суффикстан тутулуктанан биир эмиэ "кинигэ"," кинигэлэр "эбэтэр" кинигэ ааҕыы "диэн суолталаах буолуон сөп. Кини ону сэргэ аһаҕас дорҕоон дьүөрэлэһиилэрин туһанар, бу ойууну өйүүр тылга туһааннаах аһаҕас дорҕооннору уларытыыны ирдиир. Горнайга гендернэй уратыта суох, онтон атын финно- угорскай тыллартан киирии тыллар ахсааннара хааччахтаммытыттан, атын тыллартан киирии тыллары ылыы аҕыйаҕыттан ааҕыллар.

Хайа- Мари тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - ол кини төбөтүн кытта тиэйиллиэхтээх. Тыл грамматикатын, айымньытын уонна тылдьыт саппааһын туһунан өйдөбүлү ылаары, Горнай тылын илдьэ сылдьыҥ.
2. Алфавиты үөрэтиҥ: эһиги саҥа тылы уонна этиилэри үөрэтиэххит иннинэ Горнай Мари тылын алфавитын кытта билсэр улахан суолталаах.
3. Боростуой тыллартан уонна этиилэртэн саҕалаан: биир нэдиэлэ күнэ, нэдиэлэ күнэ, ону тэҥэ "дорообо", "көрсүөххэ диэри", "баһаалыста" уонна "махтал"курдук боростуой этиилэри өйүөххэ.
4. Клилл Мари: эһиги региоҥҥутугар кыаххыт баар буоллаҕына, онлайн- онлайн тыллары чинчийэр дьарыкка суруттарыаххытын сеп. Билиэххит дуо, ханнык эмэ олохтоох университеттар үөрэххэ туттарсаллар.
5. Эргиччи туттуҥ: саҥа тылы үөрэтиигэ сүрүн хайысха буолар. Күн аайы олоххо киирэргэ дьулуһуҥ уонна бу тылы күннээҕи олоххутугар киллэрэр ньымалары Булуҥ. Сахалыы Истиҥ- иһирэх тыллары, этиилэри умнумаҥ.