Маори Албан тыла Тылбаастаа

Мори Саха тыла саҥа Зеландия уонна омук официальнай тылларынан буолар. Онно аан дойду үрдүнэн 130 000- тэн тахса киһи, сүрүннээн Хотугу уонна Соҕуруу арыыларыгар саҥа Зеландия баар. Мария Полинезия тылынан ааҕыллар уонна кини культураҕа уонна нэһилиэстибэҕэ улахан суолталаах. Кэнники сылларга мариоҥҥа көһөрүү өҥөтө тэрилтэлэр, тэрилтэлэр уонна чааһынай дьон ортотугар киэҥник биллэллэр, эбэтэр Мари нэһилиэнньэни кытта бодоруһар баҕалаахтар, эбэтэр бу тылы көннөрү билиэхтэрин баҕараллар.

Марио- уустук процесс, тоҕо диэтэххэ тыл ис туругуттан олус түргэнник уларыйыан сөп. Ол иһин тылын- өһүн билэр, өйүн- санаатын билэр профессиональнай тылбаасчыт наймылаһара улахан суолталаах. Мари профессиональнай тылбаасчыттар үгүстүк тылы илдьэ сылдьаллар уонна тыл культурнай объектарын уобаластарыгар киэҥ бэлэмнээх буолаллар.

Мари тылларыгар тылбаас уустугуттан сылтаан бу ыарахан буолуон сөп. Ол да буоллар, син биир турар. Чопчу тылбааһы ылыаххыт эрэ буолбакка, култууралар икки ардыларыгар бодоруһуугутун тупсарыаххыт, хардарыта өйдөһүүгүтүн үрдэтиҥ уонна сыһыаны дириҥэтиҥ.

Мари тылын тылбаасчыты кытта үлэҕэ тылбаасчыты кытта үлэ миэстэтин хайдах баарынан биэрэрэ улахан суолталаах. Ол ханнык баҕарар атын информацияны ылар соруктаах. Бу тылбааскыт чопчу уонна өйдөнүмтүө буоларын мэктиэлииригэр көмөлөһөр.

Уопсайынан, Марио тылыгар тылбаас өҥөтө культура уонна бизнескэ уонна бииргэ үлэлииргэ саҥа кыахтары арыйарга көмөлөһүөн сөп. Мари тылларыттан профессиональнай тылбаасчыт булан, эһиги иһитиннэриигит чопчу уонна ытыктабыллаахтык бэриллиэ диэн эрэниэххитин сөп.

Мари тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Мари-саҥа Зеландия официальнай тыла. Онно эмиэ мариа, Австралияҕа, Канадаҕа уонна АХШ общиналара этэллэр.

Мари тылын историята хайдаҕый?

Мори тылынан саҥаттан саҥа Зеландияҕа 800- тэн тахса сыл устата туһаналлар, ону аан дойдуга биир кырдьаҕас тыла оҥорор. Кини происшествия миграннар өбүгэлэрин тылларын илдьэ аан бастаан 13- с үйэҕэ кэлбит Полинезия миграннарыгар тиийэ кэтээн көрүөххэ сөп. Үйэтин тухары бу тыл атын олохтоох тыллары, диалектары кытта симэлийэн- симэлийэн, бэйэтин уратыларын эволюционердаабыта уонна булбута. Бу тыл 1800- с сыллар саҥаларыгар диэри үгэстээх үгэскэ кубулуйбут, христианскай миссионердар Мари тылынан тиэкистэри тылбаастааһын саҕаламмыта. 1900- с сыллар ортолоругар демократияҕа уонна национализмҥа саҥа Зеландия национальнай идентичноһын дьоһун сорҕото буолбута. Билигин Мари тыла дойду үрдүнэн киэҥник туһаныллар уонна дойду үрдүнэн оскуолаларга үөрэтиллэр.

Мари тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Априан Нгата: кини парламент маорияттан бастакы чилиэнэ этэ (1905-1943) уонна кини официальнай үөрэҕириигэ уонна кинигэлэри бу тылга көһөрүү хаамыытын күүстэринэн буолбута.
2. Ол ранг хира (СР Питер Хенара): Мари, пакеха курдук култуураны өрө тардыыга кыттыбыт Марио, ону тэҥэ общество бары эйгэтигэр туттуллар тылы туһаныыны көҕүлүүргэ көмөлөспүтэ.
3. Дама Нганеко Минхинник: кини араадьыйаны, фестиваллары уонна үөрэх кыаҕын сайыннарыыга улахан сабыдыаллаабыта, ону тэҥэ 1987 с. Мари тылынан хамыыһыйа туһунан сокуон барылын оҥорууга сабыдыаллаабыта.
4. Дама Кокакай Хипанг: кини саҥа Зеландия Верховнай суутун судьуйата буолбут бастакы дьахтар-мори этэ уонна Мария тылын чөлүгэр түһэриигэ бэйэтин өйөбүлүнэн уратыламмыта.
5. Ту Вир и Теори маори (Мари тылынан Комиссия): Мари тылын хамыыһыйата приложением и сохранение языка Мари. 1987 сыллаахха тэриллиэҕиттэн хамыыһыйа саҥа ресурсалары, үөрэхтээһини уонна көҕүлээһин ньымаларын ырытан оҥорууга, тылы чөлүгэр түһэриигэ көмөлөһөр оруоллаах.

Мариа тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Мариа тыла-Полинезия тыла, кини структурата элбэх существительнай уонна хааччахтаммыт туохтуурдар ахсааннарынан уратыланар. Онно синтетическэй грамматика быһыытынан биллэр тыл суолтатын көрдөрөр суффикс системата туттуллар. Ону тэҥэ тыл үөрэхтээһиҥҥэ туттуллар дорҕооннор уонна сүһүөхтэр ис хоһооно киэҥ. Сорох контекстарга тыл бэрээдэгэ кытаанах буолуон сөп.

Мари тылын ордук сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Мари тылын уонна культуратыгар тиэйэн кэлиҥ: Аари тылын уруоктарыгар ыытааччы эбэтэр эһиги олохтоох аптарытыатын эбэтэр бэйэҕит олохтоох омук тылын уруоктарыгар киириэҕиҥ. Мари тылын уонна үгэстэрин үксүгэр туһаныллар культурнай декстары өйдүүрэ улахан суолталаах.
2. Истиҥ, көрүҥ уонна мори тылыгар хайдах баарынан кэпсээҥ: Мари (холобур, ньирилээ), телевизионнай программалары уонна киинэлэри Мари тылынан ырытыҥ, кинигэлэри, комикстары уонна кэпсээннэри Болҕойуҥ уонна хайаатар да саҥаны истэргитин, көрөргүтүн хатылаан кэпсээҥ.
3. Практикаланыҥ: төрөөбүт тылы үөрэтэргэ дьулуһуҥ: дьиэ кэргэн эбэтэр доҕоттор, эбэтэр ро Мари уонна коханга (Марио уонна коханга) диэн тыллары кытта кэпсэтэргэ дьулуһуҥ.
4. Онлайн ресурсаларын туһаныҥ, кинилэр үөрэтиигэ көмөлөһүөхтэрэ: онлайн ресурсаларын, Мари тылын тылдьытын, бэчээт уонна аудиоуороктар, сайаапкалар уонна социальнай ситимнэр ханааллара улахан көмөнү оҥороллор.
5. Дуоһуйууну ылыҥ: тылы үөрэтии олус умсугутуулаах уонна туһалаах дьарык буолуохтаах, онон боруобалааһыҥҥа кииримэҥ – хардыыны, айыыны оҥоруҥ!

Алтан Соҕуруулуу- Илиҥҥи Европа киинигэр баар буолан, региоҥҥа биир саамай тарҕаммыт тыллартан биирдэстэринэн буолла. Бу тыл дойду официальнай тыла буолар, онуоха көннөрү гражданнар, судаарыстыбаннай үлэһиттэр этэллэр. 10 үйэ ааһан эрэр ынахтарынан уонна албан тылларынан 7,2 мөлүйүөнтэн тахса киһи кэпсэнэриттэн, сахалыыга тылбаас өҥөтө үгүс тэрилтэлэргэ уонна тэрилтэлэргэ олус наадалаах активтарынан буолла.

Алтан тылыгар тылбаастааһын бюрота киэҥ араҥаны үөскэтэр, юридическай докумуоннары тылбаастааһын, веб- сайттары локализациялааһын, көрдөрүүлэри присягойунан уонна элбэҕи атыннык оңорор. Предприятиеларга уонна тэрилтэлэргэ төрөөбүт тылбытын туһана сатаан бодоруһуу судургута суох буолуон сөп, онон тыл өҥөтө тугунан да сыаналаммат. Тылынан тылбаасчыттар дьиҥнээх кэм режимигэр тылбааһы хааччыйаллар, профессионаллары кинилэр талларынан бодоруһар идэлээхтэр. Тылбаасчыттар, атын өттүнэн, суругунан докумуоннары ылан, араас сыалга туһаныллар кыахтаах тылбаастары атын тылынан тылбаастыыллар.

Тылбаас ханнык баҕарар өҥөтүн көрөн, бастатан туран, кинилэр квалификацияларын уонна уопуттарын учуоттуур наада. Сертификацияламмыт тылбаасчыттар английскай да, албан тыллары көҥүл баһылыахтаахтар, ону тэҥэ олохтоох культураны уонна үгэстэри үчүгэйдик билэр буолуохтаахтар. Сертификациялаах специалистар ону тэҥэ кинилэр тылбаастыыр предметтэр дириҥ билиилээх- көрүүлээх буолуохтаахтар. Ити тылбаас чуолкай уонна хаачыстыбатын мэктиэлиир.

Албан тылга тылбаас өҥөтүнэн туһаныан баҕарар предприятиеларга уонна тэрилтэлэргэ квалификациялаах лингвистэргэ тыл туттуллуохтаах, кинилэр тылбаастанар араас идэлэргэ уопуттаах буолуохтаахтар. Үөрүйэхтэри уонна билиилэри итинник холбооһун чуолкай тылбаас наада. Маны таһынан компаниялар персональнай өҥөнү оҥорор хампаанньалар этиилэрин, клиеннэр астыныыларын уонна өйдөөх сыанабылын көрдөрүүлэрин болҕомтолоохтук үөрэтиэхтээхтэр.

Тыл мэһэйдэрин туоратар уонна төрөөбүт тылынан саҥарар баҕалаах компаниялар олус наадалаах инструменнарынан буолаллар. Ханнык баҕарар аан дойдутааҕы тэрилтэҕэ атыыланар матырыйааллары чопчу тылбаастааһын, маркетинг эбэтэр документация да буоллун.

Албан тыла ханнык дойдуларга этиллэрий?

Алдаҥҥа 7 мөлүйүөн киһи төрөөбүт тылынан саҥарар, сүрүннээн Алдаҥҥа уонна Косовоҕа, ону таһынан атын оройуоннарга Хотугу Македония, Черногория, Греция уонна Италия чаастарын киллэрэн туран.

Албан тылын историята хайдаҕый?

Албан тыла уһун уонна уустук историялаах. Учуонайдар өрүс хочотугар түҥ былыргы бииһин ууһа,ол эбэтэр Римскэй эрабыт иннинээҕи балканнарга тиийэ биллэр. Саха тыла орто үйэтээҕи периодка суруктарынан албан тыллара туоһулууллар эрээри, силис- мутук тардар. Османскай империя кэмигэр сүрүннээн кэпсэтии тыла этэ, литератураҕа туһаныы хоһоону уонна норуот ырыаларынан хааччахтаммыта. 19- с үйэҕэ оскуолаларга, хаһыаттарга уонна итэҕэл кинигэлэригэр туһанар стандартнай форма оҥоһуллубута. Осман империята 1912 с. Албан официал тылларыттан тутулуга суох булуллуоҕуттан ыла.

Саха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Георгий Кастриоти Скандербег (Оксана 1405 – 1468): албан национальнай герой уонна Осман хонтуруолуттан Албаны босхолообут байыаннай начальник. Ону тэҥэ албан тыллары албан тылга элбэх үлэни суруйбута.
2. Пашко Вас (1764-1824): патриот и писатель, уратском языке - "ынах бырааһынньыга".
3. Бэйэҕит французтар (1850-1904): Саха народнай поэта уонна суруйааччыта, аныгы албан литератураны сайыннарыыга улахан кылааты киллэрбит уһулуччулаах поэт.
4. Луид гуркуки (1879-1925): Саха тылын уһулуччулаах педагог, лингвист уонна суруйааччы, албан тылын стандартизациятыгар уонна албыннааһыҥҥа улахан сабыдыаллаабыт.
5. Биһиги Франциябыт (1846-1900): поэт, драматург уонна прозаик, аныгы Саха литературатын сайдыытыгар сүҥкэн оруолу оонньообут поэт.

Албан тылын структурата хайдах тэриллэрий?

Балкан тылларыгар киирэр индоевропейскай дьиэ кэргэн тыла. Грек уонна Македония курдук Балкаан ареалын атын тыллара буолаллар. Сахан тыла икки диалектартан, гегийскайтан уонна чуҥкуйтан турар, кинилэр субуотунньуктартан уонна биирдиилээн араастартан тураллар. Тылга хас да отчуоттуур дорҕооннор бааллар, ол иһигэр биирдиилээн, албан ааттанар ураты дорҕооннор бааллар. Онно даҕааһын аат туохтуурдары уонна даҕааһын ааттары кытта ситимниир уустук система туһаныллар. Албан тыла үрдүк флексиялаах, баай морфологиялаах уонна синтаксист.

Саамай сөптөөх ньыманан албан тыла хайдах үөрэтэрий?

1. Албан тылын уонна учебник базовай кууруһун атыылаһыыттан саҕалаан үөрэтиҥ. Бу эһиэхэ тыл төрдүгэр бигэ тирэҕи биэриэҕэ.
2. Практикаланыҥ. Кэпсэтиигэ, аудованиеҕа, ааҕыыга уонна албан тылынан сурукка хайаан да практикаланыҥ.
3. Тылгытын кытта хардарыта сибээстэһиҥ. Аудиозаписи на албанском языке, смотрите адоты и фильмы, А также нужите носителей алтанского языка для общения.
4. Онлайн ресурсалары туһаныҥ. Онлайн-форумҥа холбоһуҥ, онлайн учебниктары туһаныҥ уонна онлайн тылларын уонна грамматика быраабылаларын тутуһуҥ.
5. Занятиеҕа барыҥ. Кыаллар буоллаҕына, албан тыла дьарыктаах буолуутун туһунан толкуйдааҥ. Ити уопуттаах преподавательтэн бэртээхэй ньыма буолуон сөп.