Маори Белорусь Тылбаастаа

Мори Саха тыла саҥа Зеландия уонна омук официальнай тылларынан буолар. Онно аан дойду үрдүнэн 130 000- тэн тахса киһи, сүрүннээн Хотугу уонна Соҕуруу арыыларыгар саҥа Зеландия баар. Мария Полинезия тылынан ааҕыллар уонна кини культураҕа уонна нэһилиэстибэҕэ улахан суолталаах. Кэнники сылларга мариоҥҥа көһөрүү өҥөтө тэрилтэлэр, тэрилтэлэр уонна чааһынай дьон ортотугар киэҥник биллэллэр, эбэтэр Мари нэһилиэнньэни кытта бодоруһар баҕалаахтар, эбэтэр бу тылы көннөрү билиэхтэрин баҕараллар.

Марио- уустук процесс, тоҕо диэтэххэ тыл ис туругуттан олус түргэнник уларыйыан сөп. Ол иһин тылын- өһүн билэр, өйүн- санаатын билэр профессиональнай тылбаасчыт наймылаһара улахан суолталаах. Мари профессиональнай тылбаасчыттар үгүстүк тылы илдьэ сылдьаллар уонна тыл культурнай объектарын уобаластарыгар киэҥ бэлэмнээх буолаллар.

Мари тылларыгар тылбаас уустугуттан сылтаан бу ыарахан буолуон сөп. Ол да буоллар, син биир турар. Чопчу тылбааһы ылыаххыт эрэ буолбакка, култууралар икки ардыларыгар бодоруһуугутун тупсарыаххыт, хардарыта өйдөһүүгүтүн үрдэтиҥ уонна сыһыаны дириҥэтиҥ.

Мари тылын тылбаасчыты кытта үлэҕэ тылбаасчыты кытта үлэ миэстэтин хайдах баарынан биэрэрэ улахан суолталаах. Ол ханнык баҕарар атын информацияны ылар соруктаах. Бу тылбааскыт чопчу уонна өйдөнүмтүө буоларын мэктиэлииригэр көмөлөһөр.

Уопсайынан, Марио тылыгар тылбаас өҥөтө культура уонна бизнескэ уонна бииргэ үлэлииргэ саҥа кыахтары арыйарга көмөлөһүөн сөп. Мари тылларыттан профессиональнай тылбаасчыт булан, эһиги иһитиннэриигит чопчу уонна ытыктабыллаахтык бэриллиэ диэн эрэниэххитин сөп.

Мари тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Мари-саҥа Зеландия официальнай тыла. Онно эмиэ мариа, Австралияҕа, Канадаҕа уонна АХШ общиналара этэллэр.

Мари тылын историята хайдаҕый?

Мори тылынан саҥаттан саҥа Зеландияҕа 800- тэн тахса сыл устата туһаналлар, ону аан дойдуга биир кырдьаҕас тыла оҥорор. Кини происшествия миграннар өбүгэлэрин тылларын илдьэ аан бастаан 13- с үйэҕэ кэлбит Полинезия миграннарыгар тиийэ кэтээн көрүөххэ сөп. Үйэтин тухары бу тыл атын олохтоох тыллары, диалектары кытта симэлийэн- симэлийэн, бэйэтин уратыларын эволюционердаабыта уонна булбута. Бу тыл 1800- с сыллар саҥаларыгар диэри үгэстээх үгэскэ кубулуйбут, христианскай миссионердар Мари тылынан тиэкистэри тылбаастааһын саҕаламмыта. 1900- с сыллар ортолоругар демократияҕа уонна национализмҥа саҥа Зеландия национальнай идентичноһын дьоһун сорҕото буолбута. Билигин Мари тыла дойду үрдүнэн киэҥник туһаныллар уонна дойду үрдүнэн оскуолаларга үөрэтиллэр.

Мари тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Априан Нгата: кини парламент маорияттан бастакы чилиэнэ этэ (1905-1943) уонна кини официальнай үөрэҕириигэ уонна кинигэлэри бу тылга көһөрүү хаамыытын күүстэринэн буолбута.
2. Ол ранг хира (СР Питер Хенара): Мари, пакеха курдук култуураны өрө тардыыга кыттыбыт Марио, ону тэҥэ общество бары эйгэтигэр туттуллар тылы туһаныыны көҕүлүүргэ көмөлөспүтэ.
3. Дама Нганеко Минхинник: кини араадьыйаны, фестиваллары уонна үөрэх кыаҕын сайыннарыыга улахан сабыдыаллаабыта, ону тэҥэ 1987 с. Мари тылынан хамыыһыйа туһунан сокуон барылын оҥорууга сабыдыаллаабыта.
4. Дама Кокакай Хипанг: кини саҥа Зеландия Верховнай суутун судьуйата буолбут бастакы дьахтар-мори этэ уонна Мария тылын чөлүгэр түһэриигэ бэйэтин өйөбүлүнэн уратыламмыта.
5. Ту Вир и Теори маори (Мари тылынан Комиссия): Мари тылын хамыыһыйата приложением и сохранение языка Мари. 1987 сыллаахха тэриллиэҕиттэн хамыыһыйа саҥа ресурсалары, үөрэхтээһини уонна көҕүлээһин ньымаларын ырытан оҥорууга, тылы чөлүгэр түһэриигэ көмөлөһөр оруоллаах.

Мариа тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Мариа тыла-Полинезия тыла, кини структурата элбэх существительнай уонна хааччахтаммыт туохтуурдар ахсааннарынан уратыланар. Онно синтетическэй грамматика быһыытынан биллэр тыл суолтатын көрдөрөр суффикс системата туттуллар. Ону тэҥэ тыл үөрэхтээһиҥҥэ туттуллар дорҕооннор уонна сүһүөхтэр ис хоһооно киэҥ. Сорох контекстарга тыл бэрээдэгэ кытаанах буолуон сөп.

Мари тылын ордук сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Мари тылын уонна культуратыгар тиэйэн кэлиҥ: Аари тылын уруоктарыгар ыытааччы эбэтэр эһиги олохтоох аптарытыатын эбэтэр бэйэҕит олохтоох омук тылын уруоктарыгар киириэҕиҥ. Мари тылын уонна үгэстэрин үксүгэр туһаныллар культурнай декстары өйдүүрэ улахан суолталаах.
2. Истиҥ, көрүҥ уонна мори тылыгар хайдах баарынан кэпсээҥ: Мари (холобур, ньирилээ), телевизионнай программалары уонна киинэлэри Мари тылынан ырытыҥ, кинигэлэри, комикстары уонна кэпсээннэри Болҕойуҥ уонна хайаатар да саҥаны истэргитин, көрөргүтүн хатылаан кэпсээҥ.
3. Практикаланыҥ: төрөөбүт тылы үөрэтэргэ дьулуһуҥ: дьиэ кэргэн эбэтэр доҕоттор, эбэтэр ро Мари уонна коханга (Марио уонна коханга) диэн тыллары кытта кэпсэтэргэ дьулуһуҥ.
4. Онлайн ресурсаларын туһаныҥ, кинилэр үөрэтиигэ көмөлөһүөхтэрэ: онлайн ресурсаларын, Мари тылын тылдьытын, бэчээт уонна аудиоуороктар, сайаапкалар уонна социальнай ситимнэр ханааллара улахан көмөнү оҥороллор.
5. Дуоһуйууну ылыҥ: тылы үөрэтии олус умсугутуулаах уонна туһалаах дьарык буолуохтаах, онон боруобалааһыҥҥа кииримэҥ – хардыыны, айыыны оҥоруҥ!

Беларусь-Россия, Украинаны, Польшаны, Литваны уонна Латвияны кытта быысаһар илин дойдута. Белоруссия тылыгар докумуоннары, литератураны уонна веб- сайттары тылбаастааһын Белоруссия уонна атын норуоттар икки ардыларыгар эрэ буолбакка, дойду иһигэр дьоһун суолталаах сорҕото буолар. Нэһилиэнньэҕэ 10 мөлүйүөн кэриҥэ киһи бу араас дойдуга общество бары салааларын көдьүүстээхтик бодоруһар туһугар Белоруссия тылынан тылбаастыырга улахан суолталаах.

Беларусь официальнай тыла Беларусь буолар, онон суруйуу икки сүрүн ньымата баар, иккиэн үгүстүк тылбаастанар: Латинскай алфавит уонна кириллица. Латинскай алфавиты латиницаттан, Рим империятыгар киирэр уонна арҕаа дойдуларга туттуллар; кини польскай алфавиты кытта ыкса сибээстээх. Ол быыһыгар Греция алфавитыттан тахсан монахам айыллыбыт кириллица нуучча тылын кытта ыкса сибээстээх уонна Илин Эуропа уонна киин Азия үгүс дойдуларыгар туһаныллар.

Белоруссия тылбаасчыта төрүт тиэкис ис хоһоонун чуолкайдык тиэрдэр туһугар алфавиты икки ардыгар үчүгэйдик ырытыахтаах. Тылбаасчыт Белоруссия грамматикатын уонна лиэксикэтин олус үчүгэйдик баһылыахтаах, ону тэҥэ Белоруссия култууратын билэн- көрөн, чопчу тылбаас оҥорон таһаарыахтаах.

Тылбаасчыт тылын өйдүүр уонна чуолкайдык билэр буоллаҕына английскай эбэтэр белорусскайы кытта тылбаас олус уустук буолбатах. Ол гынан баран, немецкэй, французскай эбэтэр Испан курдук, белорусскайы атын тылынан тылбаастыан баҕалаахтар ахсааннара аҕыйах. Бу тылбаасчыт Белоруссия тыла суох тылбаас тылын- өһүн, тылын- өһүн туһанан, тылбаас тылын- өһүн туһанарга туһаныллыан сөп.

Белоруссия тылбаасчыттара көрсөр өссө биир проблеманан үгүс тыл уонна этиилэр оннуттан көрөн хас да тылбаастаныахтарын сөп эбит. Ону таһынан сорох түгэннэргэ английскай уонна Белоруссия тылларыгар олох араас суолталаах тыллар бааллар, онон тылбаасчыт бу разницаны уонна сөп түбэһиннэрэн бэйэтин тылбаастарын көннөрүөхтээх.

Дьэ, Белоруссия тылынан тылбаастаатахха ханнык да өһүргэтиилээх эбэтэр культурнай итэҕэс- быһаҕас тиэрминнэри эбэтэр фразтары тумнууга улахан суолталаах. Белоруссия тылыгар иһитиннэриини чуолкайдык биэрэргэ, тылбаасчыт тыл нюансаларын, кини грамматическай структураларын уонна Белоруссия обществотын культурнай декстарын кытта билсиэхтээх.

Ханнык соруктан тутулуга суох, Белоруссия тылын уустук тэрилтэ буолуон сөп эрээри, наадалаах билии- көрүү, уопут баар буоллаҕына ситиһиилээх буолуон сөп. Тыл олохтоммутун өйдөөн, култуура суолтатын билинэн, уопуттаах тылбаасчыт тыл алдьаныытын туоратарга уонна суолталаах сибээстэри олохтуурга көмөлөһүөн сөп.

Ханнык дойдуларга Белоруссия тылынан саҥаралларый?

Белоруссияҕа уонна Арассыыйа сорох оройуоннарыгар, Украина, Литва, Латвия уонна Польша тылларыгар этэллэр.

Белоруссия тылын историята хайдаҕый?

Белоруссия норуота былыргы илин- славянскай тыл этэ. Бу тыл 11- с үйэлэргэ үөскээн, 13- с үйэҕэ чугаһаан кэлиэхтээҕэ. Бу кэм устата церковнославянскай уонна атын тылларга күүстээх сабыдыаллаабыта.
13-14 үйэлэргэ тыл икки араас диалектарга арахсар буолла: хотугу уонна соҕуруу диалектар белорус тылын. Соҕурууҥҥу кэпсэтии лөглөй литературнай тылга олоҕурар, кэлин дойду официальнай тыла буолбут.
Москватааҕы периодка 15- с үйэттэн саҕалаан белорус тыла нуучча тылын салгыы сабыдыалыгар түбэстэ уонна аныгы Белоруссия тыла бэйэтин очеркаларын ылары саҕалаата. 16-17- с үйэлэргэ тыл кодификациялыырга уонна стандартыырга холоноллоро, ол эрээри ити кыһамньылар тиһэҕэр үөтэлээбэтэхтэрэ.
19- с үйэҕэ Белоруссия тыла кэпсэтии уонна литературнай буолан хаалбыта. 1920- с сылларга Советскай Союз официальнай тылларыттан биирдэстэрэ билиллибитэ. Ол эрээри 1930- с сыллар сталинскай репрессиялара бу тылы туһаныы сарбыйыыга тиэрдибиттэрэ. Кини 1960- с сыллар бүтүүлэригэр сөргүтүллүбүтэ уонна ол кэмтэн ыла Беларусь официальнай тылынан де- факто буолбута.

Топ- 5 киһилээх, белорус тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Франция Скорина (1485-1541): "Белоруссия литературатын аҕата" диэн үгүстүк ааттанар, Скорина латиницалаах уонна чех тылыгар христианскай тиэкистэри тылбаасчыт уонна тылбаасчыт этэ. Кини бу тылга Белоруссия тылын сөргүтүү уонна инники суруйааччылары бу тылынан үлэлэтэргэ суруллар.
2. Симеон Полоцкай (1530-1580): Богосов, поэт уонна философ. Белоруссия литературатын каноническай айымньыларынан буолбут Белоруссия хас да тиэкиһин суруйбута.
3. Янка Купал (1882-1942): Поэт уонна драматург, Купал как белорусском, так на русском языках и широко известный Белорусский поэт быһыытынан.
4. Якуб Колас (1882-1956): Поэт уонна прозаик, Колас дойду арҕаа өттүгэр саҥарыллар Белоруссия тылын диалектыгар суруйан, тылга элбэх саҥа тыллары, этиилэри киллэрбитэ.
5. Василий Быков (1924-2003): Поэт, драматург, сценарист уонна диссидент, Быков сэбиэскэй оккупация кэмигэр олорбут кэпсээннэрин, пьесаларын уонна хоһооннорун суруйбута. Кини айымньылара үгүстэрэ аныгы Белоруссия литературатыгар биир дьоһун суолталаах дииллэр.

Белорус тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Белоруссия тыла Илиҥҥи омуктар бөлөхтөрүгэр киирэн нуучча уонна Украинскай тыллары кытта ыкса сибээстээх. Бу күүскэ флективнай тыл, ол аата тыл араас көрүҥүн хас да суолтаны тылга туттулларын, ону тэҥэ уустук тыллар уонна тыл холбоһуктара атын тылларга уонна морфемаларга сыһыарыылар эбиллиилэрин көрдөрөр. Грамматическай бу сүнньүнэн сүнньүнэн (субъект-объект-туохтуур) тыл бэрээдэгинэн уонна эр киһи уонна дьахтар уустарын уонна элбэх түһүктэрин тутталлар. Айымньы өттүттэн көрдөххө, ити славянскай уонна Польша сабыдыалларынан аатырар.

Белорус тыла ордук сөпкө үөрэтэрий?

1. Официальнай курсу ааспыккыт: белорус тылын үөрэтиигэ дьоһуннаахтык сыһыаннаһар буоллаххытына онлайн- или очень языковой курс буолар. Тыл курса эһиэхэ тыл төрдүн чинчийэргэ уонна үөрүйэхтэргитин сайыннарарга структураны биэрэргэ көмөлөһүөн сөп.
2. "Дьиҥ- чахчы тыллары үөрэтэн, көҥүллүк баһылыыр туһуттан, тылга таһыллыаххыт ордук бириэмэ наада. Белоруссия муусукатын истиҥ, Белоруссия киинэлэрин уонна тэлэбиидэнньэтин көрүҥ, Белоруссия кинигэлэрин, блогун уонна ыстатыйаларын ааҕыҥ-эһиэхэ тугу истэргитигэр уонна туһалыырга көмөлөһүөххүт барыта.
3. Практика: тылы баһылыырга бириэмэни кэпсэтии уонна истии наада. Тылга туттуллар хас да ньымалар бааллар-эһиги тыл бөлөҕөр кыттыаххытын сөп, тыл партнерын булуоххутун эбэтэр тылы туттааччылары кытта туттуохха сөп.
4. Төттөрү сибээһи ылыаххыт: кэпсэтии тылын уонна аудованиетын тылгытыгар киирбиккитин кэннэ, сөпкө туһаммыккытын итэҕэйэн, төттөрү сибээһи ылыаххыт наадалаах. Вы можете использовать приложения для изучения языка, чтобы получить обратную связь от носителей языка, или даже найти онлайн-репетитора, который сможет предоставить вам индивидуальные рекомендации и обратную связь.