Маори Маратха Тылбаастаа

Мори Саха тыла саҥа Зеландия уонна омук официальнай тылларынан буолар. Онно аан дойду үрдүнэн 130 000- тэн тахса киһи, сүрүннээн Хотугу уонна Соҕуруу арыыларыгар саҥа Зеландия баар. Мария Полинезия тылынан ааҕыллар уонна кини культураҕа уонна нэһилиэстибэҕэ улахан суолталаах. Кэнники сылларга мариоҥҥа көһөрүү өҥөтө тэрилтэлэр, тэрилтэлэр уонна чааһынай дьон ортотугар киэҥник биллэллэр, эбэтэр Мари нэһилиэнньэни кытта бодоруһар баҕалаахтар, эбэтэр бу тылы көннөрү билиэхтэрин баҕараллар.

Марио- уустук процесс, тоҕо диэтэххэ тыл ис туругуттан олус түргэнник уларыйыан сөп. Ол иһин тылын- өһүн билэр, өйүн- санаатын билэр профессиональнай тылбаасчыт наймылаһара улахан суолталаах. Мари профессиональнай тылбаасчыттар үгүстүк тылы илдьэ сылдьаллар уонна тыл культурнай объектарын уобаластарыгар киэҥ бэлэмнээх буолаллар.

Мари тылларыгар тылбаас уустугуттан сылтаан бу ыарахан буолуон сөп. Ол да буоллар, син биир турар. Чопчу тылбааһы ылыаххыт эрэ буолбакка, култууралар икки ардыларыгар бодоруһуугутун тупсарыаххыт, хардарыта өйдөһүүгүтүн үрдэтиҥ уонна сыһыаны дириҥэтиҥ.

Мари тылын тылбаасчыты кытта үлэҕэ тылбаасчыты кытта үлэ миэстэтин хайдах баарынан биэрэрэ улахан суолталаах. Ол ханнык баҕарар атын информацияны ылар соруктаах. Бу тылбааскыт чопчу уонна өйдөнүмтүө буоларын мэктиэлииригэр көмөлөһөр.

Уопсайынан, Марио тылыгар тылбаас өҥөтө культура уонна бизнескэ уонна бииргэ үлэлииргэ саҥа кыахтары арыйарга көмөлөһүөн сөп. Мари тылларыттан профессиональнай тылбаасчыт булан, эһиги иһитиннэриигит чопчу уонна ытыктабыллаахтык бэриллиэ диэн эрэниэххитин сөп.

Мари тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Мари-саҥа Зеландия официальнай тыла. Онно эмиэ мариа, Австралияҕа, Канадаҕа уонна АХШ общиналара этэллэр.

Мари тылын историята хайдаҕый?

Мори тылынан саҥаттан саҥа Зеландияҕа 800- тэн тахса сыл устата туһаналлар, ону аан дойдуга биир кырдьаҕас тыла оҥорор. Кини происшествия миграннар өбүгэлэрин тылларын илдьэ аан бастаан 13- с үйэҕэ кэлбит Полинезия миграннарыгар тиийэ кэтээн көрүөххэ сөп. Үйэтин тухары бу тыл атын олохтоох тыллары, диалектары кытта симэлийэн- симэлийэн, бэйэтин уратыларын эволюционердаабыта уонна булбута. Бу тыл 1800- с сыллар саҥаларыгар диэри үгэстээх үгэскэ кубулуйбут, христианскай миссионердар Мари тылынан тиэкистэри тылбаастааһын саҕаламмыта. 1900- с сыллар ортолоругар демократияҕа уонна национализмҥа саҥа Зеландия национальнай идентичноһын дьоһун сорҕото буолбута. Билигин Мари тыла дойду үрдүнэн киэҥник туһаныллар уонна дойду үрдүнэн оскуолаларга үөрэтиллэр.

Мари тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Априан Нгата: кини парламент маорияттан бастакы чилиэнэ этэ (1905-1943) уонна кини официальнай үөрэҕириигэ уонна кинигэлэри бу тылга көһөрүү хаамыытын күүстэринэн буолбута.
2. Ол ранг хира (СР Питер Хенара): Мари, пакеха курдук култуураны өрө тардыыга кыттыбыт Марио, ону тэҥэ общество бары эйгэтигэр туттуллар тылы туһаныыны көҕүлүүргэ көмөлөспүтэ.
3. Дама Нганеко Минхинник: кини араадьыйаны, фестиваллары уонна үөрэх кыаҕын сайыннарыыга улахан сабыдыаллаабыта, ону тэҥэ 1987 с. Мари тылынан хамыыһыйа туһунан сокуон барылын оҥорууга сабыдыаллаабыта.
4. Дама Кокакай Хипанг: кини саҥа Зеландия Верховнай суутун судьуйата буолбут бастакы дьахтар-мори этэ уонна Мария тылын чөлүгэр түһэриигэ бэйэтин өйөбүлүнэн уратыламмыта.
5. Ту Вир и Теори маори (Мари тылынан Комиссия): Мари тылын хамыыһыйата приложением и сохранение языка Мари. 1987 сыллаахха тэриллиэҕиттэн хамыыһыйа саҥа ресурсалары, үөрэхтээһини уонна көҕүлээһин ньымаларын ырытан оҥорууга, тылы чөлүгэр түһэриигэ көмөлөһөр оруоллаах.

Мариа тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Мариа тыла-Полинезия тыла, кини структурата элбэх существительнай уонна хааччахтаммыт туохтуурдар ахсааннарынан уратыланар. Онно синтетическэй грамматика быһыытынан биллэр тыл суолтатын көрдөрөр суффикс системата туттуллар. Ону тэҥэ тыл үөрэхтээһиҥҥэ туттуллар дорҕооннор уонна сүһүөхтэр ис хоһооно киэҥ. Сорох контекстарга тыл бэрээдэгэ кытаанах буолуон сөп.

Мари тылын ордук сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Мари тылын уонна культуратыгар тиэйэн кэлиҥ: Аари тылын уруоктарыгар ыытааччы эбэтэр эһиги олохтоох аптарытыатын эбэтэр бэйэҕит олохтоох омук тылын уруоктарыгар киириэҕиҥ. Мари тылын уонна үгэстэрин үксүгэр туһаныллар культурнай декстары өйдүүрэ улахан суолталаах.
2. Истиҥ, көрүҥ уонна мори тылыгар хайдах баарынан кэпсээҥ: Мари (холобур, ньирилээ), телевизионнай программалары уонна киинэлэри Мари тылынан ырытыҥ, кинигэлэри, комикстары уонна кэпсээннэри Болҕойуҥ уонна хайаатар да саҥаны истэргитин, көрөргүтүн хатылаан кэпсээҥ.
3. Практикаланыҥ: төрөөбүт тылы үөрэтэргэ дьулуһуҥ: дьиэ кэргэн эбэтэр доҕоттор, эбэтэр ро Мари уонна коханга (Марио уонна коханга) диэн тыллары кытта кэпсэтэргэ дьулуһуҥ.
4. Онлайн ресурсаларын туһаныҥ, кинилэр үөрэтиигэ көмөлөһүөхтэрэ: онлайн ресурсаларын, Мари тылын тылдьытын, бэчээт уонна аудиоуороктар, сайаапкалар уонна социальнай ситимнэр ханааллара улахан көмөнү оҥороллор.
5. Дуоһуйууну ылыҥ: тылы үөрэтии олус умсугутуулаах уонна туһалаах дьарык буолуохтаах, онон боруобалааһыҥҥа кииримэҥ – хардыыны, айыыны оҥоруҥ!

Марха-Марха норуота этэр индоари тыла, сүрүннээн Махарштр штатыгар баар. Бу официальнай тыл уонна Индия 22 официальнай тылларыттан биирдэстэрэ. Итинник курдук, Мархаҕа саҥарар обществоҕа сыһыана суох дьоҥҥо кинини ураты суолталаах декстары өйдүүргэ чуолкай тылбаас ирдэнэр.

Марха тиэкистэрин тылбаастааһын уустук грамматикатыттан уонна тылдьыт саппааһа судургута суох буолуон сөп. Ол эрээри Мархаҕа тылбаас сөптөөх ньыманан уонна ресурсанан балачча судургу буолуон сөп.

Ханнык баҕарар тылбаас биир сүрүн соругунан Мархаттан үлэлиир уопуттаах специалистары көрдөөһүн буолар. Тылбаас компаниялара тиэкис ис хоһоонун чуолкайдык тиэрдэр кыахтаах тылбаасчыттары- носители үгүстүк наймылаһаллар, онуоха тыл фактордара болҕомтоҕо ылан, кэпсэтии- ипсэтии курдук этиилэр болҕомтолорун уураллар. Бу бүтэһиктээх түмүгү сөпкө уонна хаачыстыбалаахтык хааччыйыыга тыын суолталаах.

Дьыала чахчы тылбаас тиийдэҕинэ туһанар аҕыйах ньымалар уонна техникалар бааллар. Холобур, массыыналаах тылбаас алгоритмынан туһанар буолан, базовай тылбаастар түргэнник толоруллуулара мөлтөөн иһэр. Ол эрээри, бу ньыма Марха уустуктарыттан уонна Ньурбатыттан чуолкайа суох түмүктэри биэриэн сөп.

Атын өттүнэн, киһи тылбааһа өссө үрдүк хаачыстыбалааҕын хааччыйар буолан, эрэллээхтик ааҕыллар. Тылбаасчыттар дьиҥнээх тиэкис ис хоһоонун биэрэргэ саамай сөптөөх тылы тиэкиһи тиэкиһи сатаан тиэкиһии курдук билэр буолуохтаахтар. Тус тыл грамматическай нуорматыгар сөп түбэһэрин туһугар кинилэргэ этиилэр структураларыгар эмиэ уларытыылары киллэриэххэ сөп.

Другой подход это транскреация, который выходит за рамоту переводу текста. Транскрибирование тиэкиһи целевой тылынан суруйуу, ону тэҥэ төрүт уонна целевой тыллар икки ардыларыгар культурнай уратылары учуоттаан, тиэкиһи сурукка киллэрии.

Тиһэҕэр, бүтэһиктээх тылбааһы итэҕэйдэххэ, Марха носителин кытта дааннайдары көрүү улахан суолталаах. Ити докумуон бэчээккэ диэри ханнык баҕарар сыыһаны- халтыны арыйарга көмөлөһөр.

Мархаҕа тылбаас уустук дьыалаҕа бастаан көрүөн сөп эрээри, сөптөөх ньыманан уонна инструменнарынан судургу уонна көдьүүстээх буолуон сөп. Уопуттаах профессионаллары кытта ааҕааччыларгытыгар чуолкай уонна үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары биэриэххитин сөп.

Марха тылыгар ханнык дойдуларга этэллэрий?

Мархаҕа сүрүннээн Индия штатын официальнай тылларынан буолаллар Махарштра, ону таһынан ГАИ, Дадра уонна Нагар- Хавели, Дамана уонна ду, Каратаки, Теланганнар, Гуджарат уонна Чхатисгарха. Онно эмиэ ыаллыы Штаттарга кадхья- Прадеша, Андрхра- Прадеша уонна карат, ону тэҥэ сорох оройуоннарга Каратаки, Тамилнада уонна Абу- Даби элбэх киһи баар диир. Мархаҕа эмиэ аан дойду үрдүнэн, ордук холбоһуктаах Штаттарга, Канадаҕа, Израильга, холбоһуктаах Арабскай Эмират, Австралияҕа, Сингапурга, саҥа Зеландияҕа, Соҕуруу Африкаҕа, Сауда, Катараҕа уонна Омаҥҥа.

Марха тылын историята хайдаҕый?

Марха тыла уһун уонна баай историялаах. Кини биһиги эрабыт 10- с үйэҕэ махарштр соҕуруулуу- арҕаа Индия штатыгар үөскээн, эрдэ билиллибит тыллартан биирдэстэринэн буолар. Мархаҕа суруллубут эрдэтээҥи суруктар биһиги эрабыт 9 үйэтин даталлар. Марха 13- с үйэҕэ регион доминирующайа буолбут.
Марха 17-19- с үйэ саҕана Марха салайар официальнай тыл этэ. Марха колониал чааһыгар тереебут литератураны, поэзия уонна журналистика тылларынан престиһи, билиниини ылбыта. Онтон Индия үрдүнэн Махарштр тас өттүгэр тэнийэн тахсыбыта, билигин онно 70 мөлүйүөнтэн тахса киһи кэпсэнэр. Марха билигин Индия бырабыыталыстыбата официальнай тыл быһыытынан билиниллэр.

Марха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Махатма Оонньуур 2. Арыгы Дамодар Саваркар 3. Балшастри Джамбекар 4. Вишнушастри 5. Нагнат С. Инамдар

Марха тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Марха Индия тылын дьиэ кэргэнин чилиэнэ, атын тыллары кытта ыкса ситимнээх хинди, гуджарати уонна санскрит курдук. Кини деванагар шрифт суруллубута уонна морфология уонна синтаксис уустук системалаах, бу Индия тылларыгар маарынныыр. Марха субъект тыл бэрээдэгин тутуһар-объект (сэһэн) уонна бөһүөлэктэри туһанар, кэпэрэтииптэри туттубат. Тылга туохтуурдар, киэннэр уонна тиэмэлэр араас актыыбынай уонна пассивнай уратылардаах туохтуурдар элбэхтэр.

Марха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Марха уруоктарын ылыҥ. Многие языковые школы предлагают занятие на Марха, или вы можете онлайн репетитор, который вам помогать В своих практиках.
2. Мархаҕа олорор дойдугар кэлиҥ. Эһиэхэ баар ресурсалааххыт, хайаан да Марха сиригэр кэлэ сылдьыҥ, бу тыллары уонна кини илдьэ сылдьааччылары кытта ыкса билсиһэр кыахтааххыт.
3. Мархатааҕы радио истиҥ уонна Марха телевидениетин көрүҥ. Ону эһиги тыл араас акценнарын, стилин кытта билсиэххит, онон тыл үөрэхтээхтэрин үөрэтиэххитин сөп.
4. Мархаҕа кинигэлэри ааҕыҥ. Тыл грамматикатын уонна синтаксиһын кытта билсэр кыахтаах мархаларга элбэх кинигэ баар.
5. Мархаҕа доҕотторгутун аһыныҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэр биир бастыҥ ньымалартан биирдэстэрэ-бу тыл тумус туттар саҥа доҕотторун булунар. Онлайн диэн Мархаҕа кэпсэтэр, уерэтэр идэлэрин практикалыырга уонна сайыннарарга тус бэйэҕитин кытта бодоруһуҥ.