Нуучча Башкир Тылбаастаа

Нуучча тыла-уһулуччулаах грамматиканы уонна синтаксиһы кытта уустук тыл. Бу официальнай тыл Россия да, тутулуга суох государстволар (СНГ) түмсүүлэрэ, урукку сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэлэр регионнааҕы тэрилтэлэрэ. Нуучча тылыгар 180 мөлүйүөнтэн тахса киһи аан дойду үрдүнэн кэпсэнэр, кини аан дойдуга 10 саамай тарҕаммыт тыл топ- 10 киирэр. Кини итини сэргэ урукку Сэбиэскэй Союзка кини дьоһун суолталааҕыттан, дипломатия, атыы- эргиэн уонна технология курдук араас уобаластарга бодоруһуу тылларынан ааҕыллар.

Кинини аан дойду түһүлгэтигэр киэҥник туһаныы уонна суолтатын учуоттаан, нуучча тылыгар тылбаас уонна онто наадалаах үөрүйэх буолар. Ити культурнай нюсстары уонна чопчу контекстары учуоттаан туран, бастакы суолтаны чопчу биэриини ирдиир. Кини уустугуттан уонна тыл үрдүк хаачыстыбалаах тылбааһын толорорго уопуттаах профессиональнай тылбаасчыт ирдэнэр.

Нууччалыы тылбаастааһын үксүн улахан дьыалабыай операцияларга, үбү- харчыны кытта сибээстээх юридическай кэпсэтиилэр, докумуоннар, маркетинг матырыйааллара наадалар. Россияҕа эбэтэр СНГ атын дойдуларыгар үлэлиир компаниялар көдьүүстээх коммуникацияларга, ордук веб- сайттарга уонна контент- маркетиҥҥа чопчу тылбаастаналлара ирдэнэр. Бу уобаласка уопуттаах, уопуттаах тылбаасчыт, сэрэйиллэр иһитиннэрии чопчу бэриллиэн сөп уонна ылыллыан сөп.

Аҕыйах мэндиэмэннээх кэпсэтэр сыалтан онлайн араас автоматизированнай инструменнар бааллар. Бу инструменнар тыл базовай өйдөбүлүн хааччыйыахтарын сөп эрээри, профессиональнай тылбаасчыкка сыһыаннаах чопчу уонна өйдөммөт. Онон тылбаас ханнык тииптээх өҥөнү туһаныахха иннинэ матырыйаалын анааһынын уонна уустугун учуоттуур наадалаах.

Түмүккэ, чуолкай уонна эрэллээх тылбаас компаниялар уонна чааһынай дьон икки ардыларыгар ситиһиилээхтик бииргэ алтыһыыны ситиһиэххэ наада. Идэҕэ тылбаасчыт идэтийбит тылбаасчыт бу иһитиннэрии сэрэйиллэр иһитиннэрии дьыалабыай, тус эбэтэр атын сыаллаах- соруктаах буолуохтаах диэн мэктиэлиир. Ону таһынан тыл уустуга диэн тыл бары көрүҥнэригэр үрдүк квалификациялаах специалистары тардыы суолтатын бэлиэтиир.

Ханнык дойдуларга нуучча тылынан саҥаралларый?

Нуучча тылыгар Россияҕа, Беларусь, Казахстаҥҥа, Кыргызстаҥҥа, Украинаҕа, Эстонияҕа, Латвияҕа, Литваҕа, Молдоваҕа, Таджикистаҥҥа, Литваҕа, Узбекистаҥҥа, Арменияҕа, Туркменистаҥҥа, Грузияҕа уонна Абхазияҕа дииллэр.

Нуучча тылын историята хайдаҕый?

Нуучча тыла илин эннославянскай тылга, үс историческай подгуппалартан биирдэстэрэ. Бу тылынан билиҥҥи Россия, Украина уонна Белоруссия территорияларын улахан өттүн олохтообут Илиҥҥи омуктар кэпсээбиттэрэ уонна суруйбуттара. Бу кэмҥэ церковнославянскай литературнай, итэҕэл уонна административнай сыалларга суругунан сулууспалаабыта, эрдэтээҥи уонна латыын уларыппыта.
10- с үйэҕэ илин эволюцияҕа орто үйэтээҕи Болгария уонна Сербия тылларыгар сабыдыаллаан, церковнославянскай тыл күүстээх сабыдыаллаан билиҥҥи нуучча тыла эволюционердаабыта. 11- с үйэ саамай кылаабынай литературнай айымньыта-нуучча бастакы летопиһа-былыргы славянскай тылынан суруллубут этэ.
14-15- с үйэ устатыгар нууччалар территорияларын кэҥэтэри тохтотон, тиһэҕэр Тиихэй акыйаан океаныгар тиийэн, атын да тыллары, культуралары кытта алтыһыыга киирбиттэрэ. Нууччалар бу тыллары сабыдыала төнүннүлэр уонна билигин аныгы нуучча тылын быһыытынан билэллэрин үөскэттилэр.
17- с үйэттэн саҕалаан нуучча тыла "литературнай нуучча" диэн тылга суруйбут Александр Пушкин уонна Иван Тургенев курдук күүстээх автордар үлэлэринэн салгыы сайдыбыта. Бу саҥа, тыл уустук формата түргэнник тарҕанан, сотору политиканы, литератураны, науканы уонна культураны ордук табыгастаах тыл буолла.
Билигин нуучча 145 мөлүйүөн киһилээх славянскай тыллартан саамай тарҕаммыт уонна холбоһуктаах Нациялар тэрилтэлэрин официальнай тылларыттан биирдэстэрэ буолар.

Нуучча тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Иван Тургенев (1818-1883) - прозаик, поэт уонна драматург, нуучча тылын популяризациялаабыт уонна национальнай литератураны сайыннарыыга бэйэтин кылаатын киллэрбит прозаик.
2. Александр Сергеевич Пушкин (1799-1837) - билиҥҥи нуучча литературатын уонна нуучча поэзиятын төрүттээччи.
3. Николай Карамзин (1766-1826) – нуучча тылыгар элбэх суруксут уонна нуучча культуратыгар дьоһун кылааты киллэрбит поэт уонна историк.
4. Владимир Дальш (1801-1872) - нуучча тылын лексикографиятын уонна тылдьытын оҥорооччу.
5. Александр Блок (1880-1921) - ХХ үйэ саҕаланыытыгар нуучча литературнай сценатын биир бастыҥ фигурата уонна нуучча поэзиятыгар биир биллэр айымньы автора.

Нуучча тылын структурата хайдах тэриллэрий?

Нуучча тылын структурата үгүөрү агрлютинативнай уонна аналитическай принциптэри тутуһууга олоҕурар. Агглютинация-бу, морфема, эбэтэр тыл чаастара биир тылы үөскэтэр биир тылы үөскэтэргэ бииргэ түмсэллэр. Аналитическай структуралар кини өйдөбүллэрин чэпчэтэр туһугар биирдиилээн өйдөбүллэри ырытан оҥороллоро сабаҕаланар. Нуучча тылыгар удьуор, падеж, падеж, аспект, кэм- кэрдии, бас билии курдук араас грамматическай категориялары бэлиэтииргэ туттуллар. Нууччалыыга аат уонна даҕааһыннар алта араас падежтардаах буолуохтарын сөп. Синтаксис тыл синтаксиһа эмиэ олус дьикти, пассивнай этиилэри, салаа этиилэри уонна уустук туохтуурдары кытта.

Нууччалыы саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Реалистическай күүтүүлэри уонна сыалы- соругу туруоруҥ: нуучча тылын өйдөбүлэ кыайтарбат буолан көстүөн сөп, ол эрээри реалистическай күүтүүлэри, сыалы- соругу туруорустаххытына ситиһиэххитин сөп. Тылы үөрэтиигэ бэйэм суолбун- ииспин ырытан көрүҥ, бэйэҕитигэр тулуурдаах буолуҥ.
2. Үөрэххэ партнеру Булуҥ: кэпсэтии уонна саҥарыы эйгэтигэр көмөлөһөр кыахтаах онлайн- партнеру Булуҥ.
3. Нуучча культуратыгар тиэйиҥ: кинигэлэри ааҕыҥ, киинэлэри уонна тэлэбиидэнньэни көрүҥ, көмө оҥоруҥ уонна музыканы истиҥ уонна тыл уонна кини культурнай декстарын икки ардыларыгар сибээһи олохтуурга кыһаллыҥ.
4. Посетите занятия по русскому языку: Очные или онлайн-занятия по русскому языку могут стать отличным способом изучить основы и получить обратную связь от учителя или носителя языка.
5. Хаартыскаларгытын түһэриҥ: саамай тарҕаммыт тылгытын уонна этиилэргитин нууччалыы. Ону тылын- өһүн бөҕөргөтөргө, өйүн- санаатын чэпчэтэргэ көмөлөһүөн сөп.
6. Тылы үөрэтиигэ сыһыарыы: тылы үөрэтиигэ сыһыарыы, нуучча тылын үөрэтиигэ ураты инструменнар буолаллар. Кинилэр эһиэхэ сорох структураны биэриэхтэрэ уонна тылы салайарга көмөлөһүөхтэрэ.
7. Практика, практика, практика: аҥардас ньыма-нуучча тылын дьиҥнээхтик баһылыыр соҕотох ньыма - ону үгүстүк баһылыахха сөп курдук. Ааҕыыга, сурукка- бичиккэ, аудиторияҕа уонна кэпсэтиигэ эрчиллиилэри тиһигин быспакка толоруҥ.

Башкир тыла-башкир тыла, Башкортостан Республикатыгар, Россия диэн былыргы түүр тыла. Түүр тылларын кипчак бөлөҕөр сыһыаннаах, онно 1,5 мөлүйүөн киһи этиллэр.

Башкир тыла араас, онно республика үрдүнэн араас диалектар тарҕаммыттара. Ону башкир тылын кытта тылбаас оҥорор уонна киниэхэ уустук сорукка сыһыаннаах. Диалектар ыккардыларыгар тыл бүтүүтүн уонна айымньыга уларыйыы курдук тылбаастыыр хас да сүрүн уратылар бааллар.

Чуолкай тылбааһы хааччыйарга Саха тылын кыаҕын толору өйдүүр опыттаах носителей буолуохтаах. Бу тылбаасчыттар араас диалектарга үчүгэйдик ырытыллан, сатаан сааһылана сатыахтаахтар. Ол иһин профессиональнай тылбаасчыттарга үгүстүк тутталлар,тыл башкир тылыгар тылбаастанар.

Саха тылын тылбаасчытын булууга тылбаасчыт болҕомтоҕо ылыахтаах хас да улахан фактордаах. Уопут быһаарыылаах суолталаах; тылбаасчыт оригинал тылын да, тылбаас тылын да быһыытынан баһылыахтаах, ону тэҥэ культурнай контекска өйдүөхтээх. Тылбаасчыт тыл чэрчитинэн туттуллар Терминологияҕа актуальнай билиилээх- көрүүлээх буолан, кэмтэн ыла уларыйыан сөп диэн эмиэ кэрэхсэбиллээх.

Уопсайынан, башкир тылын кытта тылбаас анал билиини, дьоҕуру, ону тэҥэ диалектары уонна культураны өйдүүрү ирдиир. Сэрэйиллэр өйдөбүлү чуолкай биэриини мэктиэлиир туһугар опыттаах уонна үчүгэйдик билэр тылбаасчыт куортамныыра улахан суолталаах.

Ханнык дойдуларга башкирдыы тылынан саҥаралларый?

Башкир тылыгар сүрүннээн Арассыыйаҕа, Казахстаҥҥа, Украинаҕа уонна Узбекистаҥҥа аҕыйах носителей баар.

Башкир тылын историята хайдаҕый?

Башкир тыла-түүр тыла, манна ордук Урал хайатын регионугар баар Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтигэр киирэр. Бу-ыаллыы сытар удмурт сорох бэрэстэбиитэллэрэ этэллэр республика соҕотох официальнай тыла. Бу тыл үгүс үйэтин тухары туһаныллар уонна билиҥҥэ диэри түүр тылларыттан биирдэстэрэ буолар.
Башкир тылын туһунан эрдэтээҥи суруктар 16- с үйэҕэ киирэллэр. Бу кэмҥэ араб уонна перс тылларыгар күүстээх сабыдыаллаабыта. 19- с үйэҕэ башкир тыла региоҥҥа хас да араас омук тылын суругунан буолар. Кини эмиэ научнай үлэлэргэ туһалаабыта, регион үрдүнэн тарҕанарыгар көмөлөспүтэ.
Сэбиэскэй кэмҥэ Саха тыла Россия сабыдыалыттан улаханнык эмсэҕэлээтэ. Үксүлэрэ нууччалары кытары тэҥнииллэрэ. Бу тыл оскуолаҕа үөрэммитэ, биир кэлим башкир алфавиты оҥорорго холонуу оҥоһуллубута.
Сэбиэскэй кэм саҕана Саха тыла актыыбынайдык туһаныллыбыта уонна бу тылы харыстааһыҥҥа элбэх сыра- сылба ууруллубута. Үгүс дьон билигин иккис тыл быһыытынан үөрэтэллэр уонна республика Правительствота бу тылы хааччыйыыга улахан сыраны уурар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Ильдар Габдрафиков-поэт, публицист уонна сценарист, башкир литературатыгар уонна башкир тылын тилиннэриигэ дьоһун суолталаах фигура этэ.
2. Николай Галиханов-башкир тылыгар учуонай уонна поэт, башкир тылыгар уонунан үлэни суруйбута уонна билиҥҥи башкир наукатын төрүттээччитинэн ааҕыллар.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ уонна лингвист, башкир тылын үөрэтээччилэрин ортолоругар грамотаны үрдэтиигэ элбэх үлэлэспит уонна башкир тылыгар элбэх сурук үлэлэспит.
4. Аскер Амбетов-башкирскай поэт, прозаик уонна учуонай, башкир тылын уонна литературатын уобалаһыгар биир биллэр фигуралартан биирдэстэрэ этэ уонна бу тылынан хас да улахан айымньыны суруйбута.
5. Ирек Яхтина-биллиилээх башкир суруйааччыта уонна драматург, кини айымньылара Россияҕа эрэ буолбакка, аан дойдуга билиннилэр, онон башкир тылын ааҕааччыларга аһаҕастык билинэр туһугар элбэҕи оҥорбута.

Башкир тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Башкир тыла-агглютинативнай тыл, тюрк тылларыгар сыһыаннаах. Грамматическай функцияны этэргэ туттуллар суффикс уонна анал дорҕооннору туттуу. Башкир тыла кытта дьүөрэлэһэр уонна дорҕооннор баай тиһиктэрэ, сүһүөхтэрин да, дееприческэй конструкциялара да кини уопсай структуратын оҥороллор.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Башкир алфавитын уонна айымньытын кытта билсиҥ. Бу саамай улахан хардыы, башкир тылын үөрэтиини саҕалыыр буоллаххытына эрэ. Башкир тылыгар сорох сүрүн тиэкистэри ааҕыыттан саҕалааҥ уонна хас биирдии буукубаны сөпкө этэргэ кыһаллыҥ.
2. Репетитор эбэтэр куурус буларга холонуҥ. Тылы үөрэтии бастыҥ ньымата-тыл тумус туттарааччыны кытта анал үөрэҕи ааһыы. Ол кыаллыбат буоллаҕына, эһиэхэ тылы үөрэтэргэ көмөлөһөр олохтоох курстарга эбэтэр аудио- видеоксаларга көрөҕүт.
3. Ааҕыҥ, иһиттиҥ уонна көрүҥ. Тылгытын кытта билсэр ордук буоларгытынан, ааҕыыга уонна маассабай информация средстволарын истиигэ практикаланыҥ. Аудиозаписи, литератураны, киинэлэри уонна ырыалары башкир тылыгар булан көрөргө холонуҥ.
4. Кэпсэтэргитигэр башкирдыы кэпсэтиҥ. Практика партнерын Булуҥ эбэтэр онлайн форумҥа кыттыҥ, дьон башкирдыы саҥараллар. Сыыһалартан куттанымаҥ-үөрэх чааһа!
5. Салгыы үөрэниҥ. Оннооҕор бэйэ бэйэҕитин кытта эйэлэһэр буоллаххытына, куруук туох эрэ саҥаны, туохха үөрэниэххин, туһаныахха сөп. Башкир тылыгар элбэх матырыйаалы ааҕыҥ, истиэххин уонна көрөргүтүн салгааҥ.